ឆ៝ម់បុតពោលញជ្វាល់អ៝ន់មាផូងញឆីងតាប៝ន
អេផេឆោ
នាវឞោកអ៝ន់ឞូគឹតល៝រ
នើមញចីសឆ៝ម់បុតអ្យារាញាពោល ពាង់ញចីសឆ៝ម់បុតអ្យាក្លាប់លាសតានាម់ ៦១ ក្លាប់លាស ២៨ នាម់ជេសឞ្រាសយេឆូ ទ៝ក់រេស។ ពាង់ញចីសឆ៝ម់បុតអ្យានោកពាង់ហោមគុតាត្រោមនទ្រូង នាវពាង់គុនទ្រូងនៃ យ៝រមានាវមឞើសងក៝ចនាវមហែមហានអ្វែស(អេផ ៣:១; ៤:១; ៦:២០)។ ឞូមឹនលាសពាង់គុនទ្រូងតាប៝នរោម ។ ឆ៝ម់បុតអ្យាមោអោសទើនញចីសអ៝ន់មាផូងញឆីងតាប៝នអេផេឆោ ទើម ញចីសអ៝ន់នអ៝ប់មាផូងញឆីងតាប៝នអាបាៈអេងអីតឹមទាច់ដាសប៝នអេផេឆោ នៃដ៝ង់។ នោកពោល ញជ្វាល់ឆ៝ម់បុតអេផេឆោ អ្យា ពាង់ញជ្វាល់នទ្រែលដ៝ង់ពែអឹឆ៝ម់បុតអាអេងជឹត ១. ឆ៝ម់បុតផីលីប ២. ឆ៝ម់បុតកោលោស ៣. ឆ៝ម់បុតផីលេមោន។
មាឆ៝ម់បុតអាអេងអីពោលញចីសទាន់អ្វាញ់តាឆ៝ម់បុតរោមតានាវឞោក «ឆ៝ម់បុតពោល »។
ប៝នអេផេឆោ តាឞ្រីអាឆី ពោល ហាន់មឞើសងក៝ចនាវមហែមហានអ្វែសតាប៝នអេផេឆោ ក្លាប់លាសតានាម់ ៥២ ត៝ត់មានាម់ ៥៥ គុតាប៝ននៃក្លាប់លាសពែនាម់(ការ ១៩:១-២០; ២០:២៧-៣៨)។
នាវអុចនត្រ៝ង់តាឆ៝ម់បុតអ្យា
នាវទុតខ្លៃតាឆ៝ម់បុតអ្យាគែសពែនតីល៖ ១. ទឹងលែៈផូងញឆីងគែសទូផូងទើម មោហោមអោសគែសផូងអីឆ្រាអែល គែសផូងអីមោទីផូងអីឆ្រាអែល តានាប់មាត់កោរាញឞ្រាស ទឹងលែៈជេងតឹមឞានមាឆាក់ជាន់ឞ្រាសក្រីស នើម ២. មើមនាវគុរេសគៃមាតឹមទីតឹងនាវកោរាញឞ្រាសអុច ៣. ពាង់នតីមានទើតឹមលើសអ៝ន់មាផូងញឆីងមាឞ្រាសក្រីស ទែទ៝ង់ គៃមាទើយតឹមរាទ៝ង់ដាសឆាតាង់ អីកោរាញមពោលឞ្រាសអ្យើស។
មឞើសនាវខ្លៃតាឆ៝ម់បុតអ្យា
- នាវអោបអ្វែសលាង់ (១:១-២)
- កោរាញឞ្រាសអ៝ន់នាវគែសជេងមាផូងញឆីង យ៝រមានទើឞ្រាសក្រីស លែៈជាន (១:៣-៣:២១)
- នាវរេសមហែនទ្រែលឞ្រាសក្រីស (៤:១-៦:២០)
- នទើតឹមលើសអ៝ន់មាផូងញឆីងមាឞ្រាសក្រីស ទែទ៝ង់ (៦:១០-២០)
- នាវនតិញងគ្លែៈទុត (៦:២១-២៤)
1
នាវអោបអ្វែសលាង់
1 ឆ៝ម់បុតគ៝ប់ពោល ញចីស គ៝ប់អីកោរាញអ៝សម៝នឞ្រាសក្រីសយេឆូ តាៈឞើសនាវអុចកោរាញឞ្រាសនើម។ គ៝ប់ទាន់អោបនាវអ្វែសលាង់ខាន់អៃមៃអីផូងប៝នលានកោរាញឞ្រាសតាប៝នអេផេឆោ * ១:១៖ ឆ៝ម់បុតអើមអីញចីសមាតីអាបាៈមោអោសគែស៖ «តាប៝នអេផេឆោ »។ ជេងផូងគុន៝ប់តានាវញឆីងមាឞ្រាសក្រីសយេឆូ ។ 2 ទាន់កោរាញឞ្រាសឞឹឞ៝ន់នើម នទ្រែលមាកោរាញយេឆូក្រីស អ៝ន់នាវអ្វែស នាវដាប់មពាន់មាខាន់អៃមៃ។
នាវគែសជេងកោរាញឞ្រាសអីពាង់អ៝ន់មាផូងញឆីង
3 ទាន់រានេកោរាញឞ្រាសអីឞឹឞ្រាសយេឆូក្រីស កោរាញឞ៝ន់។ យ៝រមាឞ៝ន់គុនទ្រែលឞ្រាសក្រីស កោរាញឞ្រាសលែៈអ៝ន់ជេសមាឞ៝ន់អាប់នតីលនទើអ្វែសអីមាត់ឞូនុយ្សមោឞ្លាវឆៃអីគែសនាវខ្លៃតានូយ្សនហ៝ម់ឞ៝ន់ នអ៝ប់មាអ៝ន់ឞ៝ន់នាវរេសនហ៝រ៝† ១:៣៖ តានាវងើយគ្រែក លាស៖ «លែៈអ៝ន់ជេសមាឞ៝ន់នាវគែសជេងអាប់នតីលមពែសមាហ្វេងតានតុកកាលើត្រោក»។ ឞូគឹតលាសពោល ងើយមានទើតឹមឞានមាកោរាញឞ្រាសកើយ្សឞ៝ន់ជេងក៝នពាង់នើម នាវរាក្លាយ្ស នាវយោៈកោរាញឞ្រាសមោហោមកើបនាវតីសឞ៝ន់ នាវកោរាញឞ្រាសអ៝ន់ឞ្រាសហ្វេងអ្វែសគុតាឞ៝ន់ នាវរេសនហ៝រ៝។ អ្វាញ់ដ៝ង់តា ១កោ ១២:៤-១១, ២៨; កាល ៥:២២-២៣។។* ១:៣៖ អេផ ២:៦; ១កោ ១២:៧-១១; ១ពេ ១:៣-៥ 4 ឞើសនតើមអេហ៝ៈញជេងនែសនតូនើស ពាង់លែៈអើមកើយ្សជេសឞ៝ន់គៃមាគុនទ្រែលឞ្រាសក្រីស ។ ពាង់កើយ្សឞ៝ន់គៃមាជេងក្ល៝សអ្វែស មោគែសអោសនាវមានទុយ្សតានាប់មាត់ពាង់។ ពាង់ជានកើតនៃ យ៝រមាពាង់គែសនូយ្សនហ៝ម់រ៝ង់មាឞ៝ន់។* ១:៤៖ អេផ ៣:១១; ២តេ ២:១៣-១៤; ២ពេ ១:១០-១១ 5 ឞើសនោកនៃនើសពាង់លែៈអើមអុចឞ៝ន់ជេងផូងក៝នពាង់នើមយ៝រមានទើឞ្រាសយេឆូក្រីស លែៈជាន ជេងទីកើតនាវពាង់នើមអុច នអ៝ប់មាអ៝ន់ពាង់រាម់មអាក។* ១:៥៖ យហ ១:១២; រម ៨:១៤-១៥; ១យហ ៣:១-៣ 6 ពាង់ជានកើតនៃគៃមាឞ៝ន់រានេនាវអ្វែសពាង់នើមអីទុតក្វ៝ង់ងាន់ នាវអ្វែសអីនៃពាង់លែៈអ៝ន់ជេសទើមទាមមាឞ៝ន់អីគុនទ្រែលក៝នពាង់នើម។ ពាង់រ៝ង់ហោងាន់មាក៝នពាង់នើម។ 7 យ៝រមាមហាមឞ្រាសក្រីស អីក៝នពាង់នើមនៃ ពាង់លែៈច្វាយជេសឞ៝ន់ឞើសនាវតេៈទោយ្ស លែៈយោៈឞ៝ន់មោហោមអោសកើបនាវតីសឞ៝ន់។ នាវអីនៃតាៈឞើសនាវអ្វែសពាង់ទុតក្វ៝ង់ងាន់។* ១:៧៖ អេផ ២:៨; ២កោ ៥:១៨-២១ 8 នាវអ្វែសអីនៃពាង់អ៝ន់មាឞ៝ន់អ៝ក់រាមែសលែរងាន់ ពាង់អ៝ន់ឞ៝ន់នាវមឹនគឹតឞ្លាវ នទ្រែលមាអ៝ន់ឞ៝ន់គឹតវ៝ត់អាប់នតីលនទើ។ 9 ពាង់លែៈអ៝ន់ឞ៝ន់គឹតនាល់នាវអុចពាង់អីអាល៝រនើសឞូនុយ្សមោអោសគឹត អាបៃអ្យាពាង់លែៈញហើមាឞ៝ន់នទើអីពាង់អុចជានតាឞ្រាសក្រីស ។* ១:៩-១១៖ កាល ៤:៤; ១ពេ ១:២០-២១ 10 នាវអីនៃពាង់អ៝ន់គែសងាន់ត៝ត់ទីនារពាង់លែៈអុច‡ ១:១០៖ មោលាស «តារានោកងគ្លែៈទុតតៃ»។ តានារអីនៃពាង់មរារាគូមទឹងលែៈនទើតាកាលើត្រោក នទ្រែលមាទឹងលែៈនទើតានែសនតូអ៝ន់គុគូមតាន៝ម់ឞ្រាសក្រីស ជេងទូហ្វេកោរាញទើម។* ១:១០៖ រម ៨:១៩-២២
11 ហេនអីផូងអីឆ្រាអែល អីញឆីងមាឞ្រាសក្រីស § ១:១១៖ «ហេនអីផូងអីឆ្រាអែល អីញឆីងមាឞ្រាសក្រីស » មោលាស «ឞ៝ន់»។លែៈកោរាញឞ្រាសទែកើយ្សជេសគៃមាឆ៝ៈទើននទើពាង់លែៈត៝នមាហេនកាល់អែនើស យ៝រមាហេនគុនទ្រែលឞ្រាសក្រីស ។ ពាង់លែៈអើមកើយ្សហេនកើតនៃជេងតឹងនាវមឹនពាង់នើមអុច។ ទឹងលែៈនទើពាង់អុចអ៝ន់គែស ជេងគែសងាន់តឹងនូយ្សនហ៝ម់ពាង់នើមអុច។ 12 នទ្រីហេនលែៈគែសនាវរានើមតាឞ្រាសក្រីស ល៝រឞូ។ ពាង់ជានកើតនៃគៃមាហេនគុរេសរានេនាវច្រេកលើបពាង់នើម។ 13 អាបៃអ្យាខាន់អៃមៃអីមោទីផូងអីឆ្រាអែល លែៈកោរាញឞ្រាសទែអ៝ន់ឞ្រាសហ្វេងអ្វែសអីក្ល៝សអ្វែសគុនទ្រែលខាន់អៃមៃដ៝ង់ យ៝រមាខាន់អៃមៃគុនទ្រែលឞ្រាសក្រីស ។ នាវអីនៃពាង់នើមលែៈត៝ន ជេសរីនាវអីនៃតឹមឞានមាតេៈព្លាក្រេបតាខាន់អៃមៃ។ ពាង់អ៝ន់ឞ្រាសហ្វេងអ្វែស ជេសខាន់អៃមៃញឆីងមាឞ្រាសក្រីស តានោកខាន់អៃមៃតាង់នាវងើយងាន់ តាង់នាវមហែមហានអ្វែស។ ជេសរីខាន់អៃមៃគែសនាវរាក្លាយ្សយ៝រមានាវមហែមហានអ្វែសអីនៃ។* ១:១៣-១៤៖ អេផ ៤:៣០; ២កោ ១:២២; ៥:៥; កាល ៣:២ 14 ពាង់អ៝ន់ឞ្រាសហ្វេងអ្វែសអីក្ល៝សអ្វែសនៃញចាម់នូយ្សនហ៝ម់ឞ៝ន់ អ៝ន់ឞ៝ន់គឹតងាន់ ពាង់មរាអ៝ន់ឞ៝ន់ទឹងលែៈនទើអីពាង់លែៈត៝នជេស អ៝ន់ឞ៝ន់គឹតងាន់ពាង់លែៈច្វាយឞ៝ន់គៃមាជេងផូងប៝នលានពាង់នើម។ ពាង់ជានកើតនៃគៃមាឞ៝ន់រានេនាវច្រេកលើបពាង់នើម។
នាវពោល មឞើសឆើមអ៝ន់មាផូងញឆីងតាប៝នអេផេឆោ
15 យ៝រមាទឹងលែៈនទើអីនៃ គ៝ប់លាសអ្វែសមាកោរាញឞ្រាសងាន់។ នតើមឞើសគ៝ប់លែៈតាង់ជេសនាវឞូងក៝ចនាវញឆីងខាន់អៃមៃតាកោរាញយេឆូ នទ្រែលមាតាង់នាវខាន់អៃមៃរ៝ង់មាទឹងលែៈផូងប៝នលានកោរាញឞ្រាស 16 នទ្រីទឹងគ៝ប់មោរាលូអោសលាសអ្វែសកោរាញឞ្រាស យ៝រមាខាន់អៃមៃនៃ។ អាប់តឹគ៝ប់មឞើសឆើម គ៝ប់មឞើសឆើមមាខាន់អៃមៃដ៝ង់។ 17 គ៝ប់ទាន់កោរាញឞ្រាសអីឞឹឞ្រាសយេឆូក្រីស កោរាញឞ៝ន់នើម ពាង់អីឞឹអីគែសនាវច្រេកលើប។ គ៝ប់ទាន់ពាង់អ៝ន់ឞ្រាសហ្វេងអ្វែសអ៝ន់ខាន់អៃមៃគែសនាវមឹនគឹតឞ្លាវ នទ្រែលមាអ៝ន់ឞ្រាសហ្វេងអ្វែសញហើពាង់នើមមាខាន់អៃមៃ គៃមាខាន់អៃមៃគឹតនាល់ពាង់លើមាហោងាន់។* ១:១៧៖ កោល ១:៩-១០ 18 គ៝ប់ទាន់កោរាញឞ្រាសកើលខាន់អៃមៃ អ៝ន់ខាន់អៃមៃគឹតវ៝ត់នហេលតានូយ្សនហ៝ម់នាវមឹនទឹងលែៈនទើកោរាញឞ្រាសអុចអ៝ន់មាខាន់អៃមៃ។ នទើអីនៃខាន់អៃមៃហោមរានើមមាឆ៝ៈទើន យ៝រលាសពាង់លែៈក្វាល់ខាន់អៃមៃជេងផូងប៝នលានពាង់នើម នទើអីនៃតឹមឞានមានទើនទ្រៃ គែសនាវខ្លៃហោងាន់ គែសនាវច្រេកលើបដ៝ង់។* ១:១៨៖ ហេឞ ៩:១៥ 19 គ៝ប់ទាន់កើតនៃ គៃមាខាន់អៃមៃគឹតវ៝ត់នហេលនាវទើយកោរាញឞ្រាសអីទុតក្វ៝ង់អីមោអោសគែសនទើមានតឹត។ កោរាញឞ្រាសកើលឞ៝ន់អីញឆីងមាឞ្រាសក្រីស មានាវទើយអីនៃ។ នាវទើយអីនៃ* ១:១៩-២០៖ រម ៨:៣៤; កោល ៣:១-២; ១ពេ ៣:២២ 20 អ៝ន់ឞ្រាសក្រីស ទ៝ក់រេសតៃនើស នទ្រែលមាអ៝ន់ពាង់គុមពែសឞើសមាកោរាញឞ្រាសតានតុកកោរាញឞ្រាសនើមតាកាលើត្រោក។ 21 នាវទើយអីនៃអ៝ន់ឞ្រាសក្រីស ជេងកោរាញទុតក្វ៝ង់ទុតព្រេសរាលាវមាទឹងលែៈកោរាញអីគែសនាវទើយអីគែសនាវទាង់អីគែសនាវម៝ត់អ្វាញ់អាប់នតីល* ១:២១៖ «កោរាញអីគែសនាវទើយអីគែសនាវទាង់អីគែសនាវម៝ត់អ្វាញ់អាប់នតីល» ឞូមឹនលាសងើយមាតោងពារ់ គែសឞូនុយ្សអាបាៈគឹតលាសងើយមាឞ្រាសអាបាៈអេងដ៝ង់។។ មោគែសអោសទូហ្វេក្វ៝ង់ព្រេសរាលាវពាង់តារានោកអាបៃអ្យា នហ៝មារានោកជឹតនាប់តៃជេងរានោកអីនហ៝រ៝ដ៝ង់។* ១:២១-២២៖ មថ ២៨:១៨; ផល ២:៩-១១ 22 កោរាញឞ្រាសលែៈអ៝ន់ទឹងលែៈនទើគុតាន៝ម់នាវម៝ត់អ្វាញ់† ១:២២៖ មោលាស «តាន៝ម់ជ៝ង់»។ឞ្រាសក្រីស នើម នអ៝ប់មាអ៝ន់ពាង់ជេងកោរាញមាទឹងលែៈឞូនុយ្សអីញឆីងមាពាង់។ ពាង់តឹមឞានមាឞោក* ១:២២-២៣៖ អេផ ៤:១៥-១៦ 23 ផូងអីញឆីងតឹមឞានមាឆាក់ជាន់ពាង់។ ពាង់អ៝ន់នាវរេសនអ៝ប់មាម៝ត់អ្វាញ់ទឹងលែៈផូងញឆីង។ ពាង់អ៝ន់នាវរេសនអ៝ប់មាម៝ត់អ្វាញ់ទឹងលែៈនទើអីគែសញជេង‡ ១:២៣៖ មោលាស «ផូងញឆីងតឹមឞានមាអ៝ន់ពាង់ជេងលែៈរឹង កើតពាង់អ៝ន់ទឹងលែៈនទើអីគែសញជេងអ៝ន់លែៈរឹង»។។
*1:1 ១:១៖ ឆ៝ម់បុតអើមអីញចីសមាតីអាបាៈមោអោសគែស៖ «តាប៝នអេផេឆោ »។
†1:3 ១:៣៖ តានាវងើយគ្រែក លាស៖ «លែៈអ៝ន់ជេសមាឞ៝ន់នាវគែសជេងអាប់នតីលមពែសមាហ្វេងតានតុកកាលើត្រោក»។ ឞូគឹតលាសពោល ងើយមានទើតឹមឞានមាកោរាញឞ្រាសកើយ្សឞ៝ន់ជេងក៝នពាង់នើម នាវរាក្លាយ្ស នាវយោៈកោរាញឞ្រាសមោហោមកើបនាវតីសឞ៝ន់ នាវកោរាញឞ្រាសអ៝ន់ឞ្រាសហ្វេងអ្វែសគុតាឞ៝ន់ នាវរេសនហ៝រ៝។ អ្វាញ់ដ៝ង់តា ១កោ ១២:៤-១១, ២៨; កាល ៥:២២-២៣។
*1:3 ១:៣៖ អេផ ២:៦; ១កោ ១២:៧-១១; ១ពេ ១:៣-៥
*1:4 ១:៤៖ អេផ ៣:១១; ២តេ ២:១៣-១៤; ២ពេ ១:១០-១១
*1:5 ១:៥៖ យហ ១:១២; រម ៨:១៤-១៥; ១យហ ៣:១-៣
*1:7 ១:៧៖ អេផ ២:៨; ២កោ ៥:១៨-២១
*1:9 ១:៩-១១៖ កាល ៤:៤; ១ពេ ១:២០-២១
‡1:10 ១:១០៖ មោលាស «តារានោកងគ្លែៈទុតតៃ»។
*1:10 ១:១០៖ រម ៨:១៩-២២
§1:11 ១:១១៖ «ហេនអីផូងអីឆ្រាអែល អីញឆីងមាឞ្រាសក្រីស » មោលាស «ឞ៝ន់»។
*1:13 ១:១៣-១៤៖ អេផ ៤:៣០; ២កោ ១:២២; ៥:៥; កាល ៣:២
*1:17 ១:១៧៖ កោល ១:៩-១០
*1:18 ១:១៨៖ ហេឞ ៩:១៥
*1:19 ១:១៩-២០៖ រម ៨:៣៤; កោល ៣:១-២; ១ពេ ៣:២២
*1:21 ១:២១៖ «កោរាញអីគែសនាវទើយអីគែសនាវទាង់អីគែសនាវម៝ត់អ្វាញ់អាប់នតីល» ឞូមឹនលាសងើយមាតោងពារ់ គែសឞូនុយ្សអាបាៈគឹតលាសងើយមាឞ្រាសអាបាៈអេងដ៝ង់។
*1:21 ១:២១-២២៖ មថ ២៨:១៨; ផល ២:៩-១១
†1:22 ១:២២៖ មោលាស «តាន៝ម់ជ៝ង់»។
*1:22 ១:២២-២៣៖ អេផ ៤:១៥-១៦
‡1:23 ១:២៣៖ មោលាស «ផូងញឆីងតឹមឞានមាអ៝ន់ពាង់ជេងលែៈរឹង កើតពាង់អ៝ន់ទឹងលែៈនទើអីគែសញជេងអ៝ន់លែៈរឹង»។