ឆ៝ម់បុតពោលញជ្វាល់អ៝ន់មា 
តីតុស 
នាវឞោកអ៝ន់ឞូគឹតល៝រ 
នើមញចីសឆ៝ម់បុតអ្យារាញាពោល  ពាង់ញចីសឆ៝ម់បុតអ្យាក្លាប់លាសតានាម់ ៦៥ ក្លាប់លាស ៣២ នាម់ជេសឞ្រាសយេឆូ ទ៝ក់រេស ពាង់ញចីសឆ៝ម់បុតអ្យាតាប៝ននីកោពោលីស ឞ្រីគ្រែក ។ ទឹងលែៈនាវអីគែសញចីសតាឆ៝ម់បុតអ្យា ឞូអ៝ក់មឹនលាសគែសឞើសកើយទឹងលែៈនាវអីលែៈគែសញចីសតាឆ៝ម់បុតការមពោលកោរាញអ៝សម៝ន។ 
មាឆ៝ម់បុតអាអេងអីពោល ញចីសទាន់អ្វាញ់តាឆ៝ម់បុតរោមតានាវឞោក «ឆ៝ម់បុតពោល »។ 
នោតីតុសមោអោសទីផូងអីឆ្រាអែល (កាល ២:៣) ពាង់គែសអ៝ក់ហាន់នទ្រែលពោល  ឆើមកើលជានការមាពោល តានាវមឞើសងក៝ចនាវមហែមហានអ្វែស។ តាឆ៝ម់បុតការមពោលកោរាញអ៝សម៝នមោអោសគែសញចីសមាតីតុស  យើនមាគែសញចីសតា ២កោ ២:១៣ តា កាល ២:១ នទ្រែលមាតា ២តម ៤:១០។ ពាង់គុនទ្រែលពោល តាប៝នយេរូឆាលឹម  នោកពោលតឹមម៝ប់ដាសផូងកោរាញផូងញឆីងតាប៝ននៃ(កាល ២:១)។ អេល៝រមាពោលញចីសឆ៝ម់បុតអ្យា អាល៝រនើសពាង់ នទ្រែលមាតីតុស លែៈឆើមកើលជានការអ៝ន់មាផូងញឆីងតាអាប់នតុកតាគោលទាកក្រែត នៃ ជេសរីពោល ហោមរ៝ងតីតុសគុជានការតានៃ នោកពោល ហាន់តាប៝ននីកោពោលីស ។ 
នាវអុចនត្រ៝ង់តាឆ៝ម់បុតអ្យា 
ពោល ដាៈតីតុស កើយ្សផូងកោរាញម៝ត់អ្វាញ់មាផូងញឆីង ពាង់ដាៈកើយ្សអាមើមឞូនុយ្សអីទីមាជានកោរាញ(តត ១:៧-៩) ពាង់ដាៈតីតុស អ៝ន់នតីមាឞូអេងអាមើមគុរេសតឹមទីតានាប់មាត់កោរាញឞ្រាស ពាង់ដាៈតីតុស ឞ្វៃនើមនតីងក្លាៈលើយហោមអ៝ន់នតី ពាង់ដាៈតីតុស អាបាៈមានាវឆើមកើលជានការអ៝ន់មាផូងញឆីងតាគោលទាកក្រែត ។ 
មឞើសនាវខ្លៃតាងកោៈតាឆ៝ម់បុតអ្យា 
- នាវអោបអ្វែសលាង់ (១:១-៤) 
- អាមើមអីទីឞូនុយ្សអីជានកោរាញមាផូងញឆីង (១:៥-១០) 
- នាវតឹមរាលាច់មានើមនតីងក្លាៈ (១:១១-១៦) 
- អាមើមនាវគុរេសផូងញឆីង (២:១-៣:១១) 
- នារងគ្លែៈទុតនែសនតូ (៣:១២-១៥)  
 1
នាវអោបអ្វែសលាង់ 
 1 ឆ៝ម់បុតគ៝ប់ពោល ញចីស គ៝ប់អីឞូនុយ្សឆើមកើលជានការមា*  ១:១៖ «ឞូនុយ្សឆើមកើលជានការមា» មោលាស «ទឹក»។កោរាញឞ្រាស នទ្រែលមាអីកោរាញអ៝សម៝នឞ្រាសយេឆូក្រីស ដ៝ង់។ កោរាញឞ្រាសដាៈគ៝ប់គៃមាកើលឞូម៝សអីលែៈកោរាញឞ្រាសទែកើយ្សអ៝ន់ខាន់ពាង់គែសនាវញឆីងលើមាហោ នអ៝ប់មាកើលឞូគឹតនាល់នាវងាន់ពាង់នើម។ នាវងាន់អីនៃលែវឞូគុរេសតឹងកោរាញឞ្រាសនើមអុច។*  ១:១៖ ការ ៩:១៥; អេផ ១:៤; ២ពេ ៣:៩  2  ពាង់ដាៈគ៝ប់អ៝ន់ឞូគឹតលាសឞ៝ន់លែៈគែសនាវរានើមមានាវរេសនហ៝រ៝។ នាវរេសអីនៃពាង់លែៈជេសត៝នឞើសអេហ៝ៈញជេងនែសនតូនើសងាន់ ពាង់មោមរោសអោស។*  ១:២-៣៖ ១ពេ ១:៣-៥; រម ៣:៤  3 ជេសរីត៝ត់ទីនារកោរាញឞ្រាសទែអ៝ន់ឞូគឹតឆៃនាវពាង់នើម ពាង់អ៝ន់គឹតឆៃនាវអីនៃមានាវមឞើសងក៝ច ជេសរីពាង់អីនើមរាក្លាយ្សឞ៝ន់ដាៈគ៝ប់មឞើសងក៝ចនាវអីនៃមាឞូដ៝ង់។  4 គ៝ប់ញជ្វាល់ឆ៝ម់បុតអ្យាអ៝ន់មាមៃតីតុស ជេងក៝នគ៝ប់នហេលនានេៈងាន់តានាវញឆីងមាឞ្រាសក្រីសយេឆូ អីឞ៝ន់លែៈគែសនទ្រែល។ ទាន់កោរាញឞ្រាសអីឞឹឞ៝ន់ នទ្រែលមាឞ្រាសក្រីសយេឆូ អីនើមរាក្លាយ្សឞ៝ន់អ៝ន់នាវអ្វែស នាវដាប់មពាន់មាមៃ។*  ១:៤៖ ២កោ ២:១៣; ៧:៦-៧; ៨:១៦-១៧, ២៣; កាល ២:១, ៣; ២តម ៤:១០ 
ការអ៝ន់តីតុស ជានតាគោលទាកក្រែត  
 5 នោកគ៝ប់លោសឞើសគោលទាកក្រែត  គ៝ប់ដាៈមៃហោមគុតានៃ គៃមាអ៝ន់មៃជាននទើអីអេហ៝ៈជេសអ្វែសអោស។ កើតគ៝ប់លែៈជេសមឞើសមាមៃនើស អ៝ន់មៃកើយ្សផូងកោរាញផូងញឆីងមាឞ្រាសយេឆូក្រីស អាប់ប៝ន។*  ១:៥-៩៖ ១តម ៣:១-៧; ១ពេ ៥:១-៤; ការ ២០:២៨-៣១  6 អ៝ន់មៃកើយ្សឞូនុយ្សអីមោគែសអោសនាវមានទុយ្ស ឞូនុយ្សអីគែសទូហ្វេអូរ†  ១:៦៖ មោលាស «ជេងឞូនុយ្សមោគែសល៝ម់អូរ» មោលាស «ជេងឞូនុយ្សគែសតឹមនអាប់ទូតឹទើម»។ហ៝ៈ អ៝សក៝នពាង់ញឆីងមាឞ្រាសយេឆូ ដ៝ង់ អ៝សក៝នពាង់មោគែសនាវឞូងើយនតោនអ្យើសមហឹក មោអោសឞូនុយ្សទាង់ឞោក។*  ១:៦៖ ១តម ៣:២, ១២   7 ឞូនុយ្សជេងនើមកោរាញម៝ត់អ្វាញ់ផូងញឆីងមាឞ្រាសយេឆូក្រីស  ពាង់ជានការមាកោរាញឞ្រាស។ នទ្រីអ៝ន់ពាង់ជេងឞូនុយ្សមោគែសអោសនាវមានទុយ្ស ឞូនុយ្សមោមឺចឞូ មោគើញនូយ្ស មោញេតនទ្រាញ់ត៝ត់ញុល មោតឹមល៝ក់តឹមជាញ មោអោសកើញអីរព្រាក់‡  ១:៧៖ មោលាស «មោអោសជេងឞូនុយ្សមោឆ៝ង់មាទ៝ង់ព្រាក់»។។  8 យើនមាអ៝ន់ពាង់ឞ្លាវរ៝មឞូនាច់តាជៃពាង់នើម រ៝ង់មាជាននទើអ្វែសហ៝ៈ ឞ្លាវម៝ត់ញជ្រាង់ឆាក់អ៝ន់គុទីកែស គុរេសឆ៝ង់ គែសនូយ្សនហ៝ម់រ៝ង់មាកោរាញឞ្រាសងាន់ គែសនូយ្សនហ៝ម់ជ៝ក់។*  ១:៨៖ ១ពេ ៤:៩  9 នាវកោរាញឞ្រាសអីឞូលែៈនតុមនតីជេសមាឞ៝ន់ទីងាន់។ អ៝ន់ពាង់ញអោតន៝ប់នាវអីនៃ គៃមាពាង់ឞ្លាវនតុមនតីមាឞូនុយ្សអេងមានាវនតុមនតីងាន់ នអ៝ប់មាទើយព្លើងអើសមាផូងអីតឹមរាទ៝ង់ដាសនាវអីនៃដ៝ង់។ 
ទើយដាសផូងនតុមនតីតីស 
 10 តាគោលទាកក្រែត គែសឞូនុយ្សញឆីងមាឞ្រាសក្រីស អ៝ក់ងាន់ទាង់ក៝មោអោសអ្យាត់នាវកោរាញឞ្រាស មឞើសងើយអ៝ក់នទើមោអោសគែសនាវខ្លៃ នទ្រែលមាមរោសឞូ។ តាផូងអីឆ្រាអែល អីញឆីងមាឞ្រាសក្រីសយេឆូ គែសឞូនុយ្សអ៝ក់កើតនៃដ៝ង់។  11 អ្យាត់មាឞ្វៃខាន់ពាង់ឞាសនតុមនតី យ៝រលាសខាន់ពាង់អ៝ន់ទឹងលែៈតារានាក់វ៝ល់អាបាៈឞាសញឆីងមានាវនតីអីទី។ ខាន់ពាង់នតីនទើអីមោទីគៃមាគែសព្រាក់ទើម នទើអីនៃអ្យើសងាន់។*  ១:១១៖ ១តម ៦:៥; ១ពេ ៥:២  12 កាល់អែនើស គែសទូហ្វេឞូនុយ្សតាផូងគោលទាកក្រែត  ជេងឞូនុយ្សគែសនាវមឹនគឹតឞ្លាវងាន់តាខាន់ពាង់នើម លាសកើតនអា៖ 
«ទឹងលែៈផូងគោលទាកក្រែត ជេងឞូនុយ្សមរោសនឹង ជេងតឹមឞានមាមពោលមពោមពា(ឆ្យុម)ជាញ ខាន់ពាង់ប្លាវហោងាន់ ញេតឆាទុតហៃ!» 
 13 នាវងើយអីនៃទីងាន់ លាសនទ្រីអ៝ន់មៃលាសខាន់ពាង់ទាង់ងាន់ គៃមាអ៝ន់ខាន់ពាង់គែសនាវញឆីងទីតាឞ្រាសយេឆូក្រីស  នទ្រែលមាន៝ប់ងាន់។  14 លើយហោមអោសអ៝ន់ខាន់ពាង់អ្យាត់នាវនតីតាៈឞើសនអើនអីមោងាន់តាផូងអីឆ្រាអែល §  ១:១៤៖ នអើនអីនៃមោអោសតាៈឞើសនាវកោរាញឞ្រាសងើយ មោតឹមទីមានាវនតីផូងញឆីងឞ្រាសយេឆូក្រីស ។។ លើយហោមអោសអ៝ន់ខាន់ពាង់អ្យាត់មានាវឞូនុយ្សអីតឹមរាលាច់មានាវងាន់នៃដាៈ។  15 ឞូនុយ្សអីគែសនូយ្សនហ៝ម់ក្ល៝សទឹងលែៈនទើ*  ១:១៥៖ នទើតឹមឞានមាពាសមោលាសឆានទើអីឞូកើបមោក្ល៝ស មោលាសតាង់នអើនអីមោទី។ជេងក្ល៝សទាទេ។ យើនមាឞូនុយ្សអីគែសនូយ្សនហ៝ម់បឹបើច មោអុចអោសញឆីង ទឹងលែៈនទើមោអោសក្ល៝ស យ៝រលាសនាវមឹនខាន់ពាង់នើមបឹបើចងាន់ តានូយ្សនហ៝ម់ខាន់ពាង់នើមមោហោមគឹតនាល់នទើអ្វែសនទើអ្យើស។*  ១:១៥៖ មថ ១៥:១១; រម ១៤:១៤  16 ខាន់ពាង់មឞើសមាឞូឆាក់ខាន់ពាង់នើមគឹតនាល់កោរាញឞ្រាស យើនមានទើខាន់ពាង់ជានមោតឹមទីមានាវកោរាញឞ្រាសអុច។ ខាន់ពាង់ជេងឞូនុយ្សបឹបើច មោអ្យាត់នាវកោរាញឞ្រាស មោឞ្លាវអោសជាននទើអ្វែស។*  ១:១៦៖ ២តម ៣:២-៥; យដ ១:១៨-១៩ 
*1:1 ១:១៖ «ឞូនុយ្សឆើមកើលជានការមា» មោលាស «ទឹក»។
*1:1 ១:១៖ ការ ៩:១៥; អេផ ១:៤; ២ពេ ៣:៩
*1:2 ១:២-៣៖ ១ពេ ១:៣-៥; រម ៣:៤
*1:4 ១:៤៖ ២កោ ២:១៣; ៧:៦-៧; ៨:១៦-១៧, ២៣; កាល ២:១, ៣; ២តម ៤:១០
*1:5 ១:៥-៩៖ ១តម ៣:១-៧; ១ពេ ៥:១-៤; ការ ២០:២៨-៣១
†1:6 ១:៦៖ មោលាស «ជេងឞូនុយ្សមោគែសល៝ម់អូរ» មោលាស «ជេងឞូនុយ្សគែសតឹមនអាប់ទូតឹទើម»។
*1:6 ១:៦៖ ១តម ៣:២, ១២
‡1:7 ១:៧៖ មោលាស «មោអោសជេងឞូនុយ្សមោឆ៝ង់មាទ៝ង់ព្រាក់»។
*1:8 ១:៨៖ ១ពេ ៤:៩
*1:11 ១:១១៖ ១តម ៦:៥; ១ពេ ៥:២
§1:14 ១:១៤៖ នអើនអីនៃមោអោសតាៈឞើសនាវកោរាញឞ្រាសងើយ មោតឹមទីមានាវនតីផូងញឆីងឞ្រាសយេឆូក្រីស ។
*1:15 ១:១៥៖ នទើតឹមឞានមាពាសមោលាសឆានទើអីឞូកើបមោក្ល៝ស មោលាសតាង់នអើនអីមោទី។
*1:15 ១:១៥៖ មថ ១៥:១១; រម ១៤:១៤
*1:16 ១:១៦៖ ២តម ៣:២-៥; យដ ១:១៨-១៩