1 Nak nyaa Jisas nak taalémba Gorale kundi bulréndén. Kundi bulsékéyaktake randéka déku du nak yaae dat anga wandén, “Talimba baptais kwayétan du Jon déku dunyansat yakwasnyéndén Gorét waataku-ndarénngé. Det yakwasnyéndén pulak méné nanat ma yakwasnyéménu, Gorét waataku-nanénngé. Wunga yaménénngé mawulé yanangwa.” 2 Naandaka det wandén, “Guné Gorét waatakuké mawulé yate anga ma wangunu:

5-6 Watake det anga wandén, “Guna du nak kalmu anga yaké dé? Du nak gaan yandéka nyéndéngan dé déku naawinduké yéndén. Ye gaa pétémba téte anga waandén, ‘Naawindu, kakému ras ma tiyaaménék. Wuna du nak bulaa nak gaayét yéké watake yaambumba yéte yaae wuna gaamba saambakndén. Yaandéka wuné kakému ras yamba rakése wa. Méné kakému ras wunat tiyaaménu méné nakapuk waambule kwayékata-kawutékwa.’ 7 Wunga waandéka déku naawindu awula gaamba kwaate wandén, ‘Bulaa wani musé aséké wunat waatakuké yambak. Pété tépéwutén wa. Wuna nyambalésé wunale yundé kwaakésndakwa. Wuné waarape bulaa kakému katik kwayéké wuté.’ Naandén. 8 Guné a wawutékwa. Dé ‘Naawindu wa,’ naatake, waarape dat kakému katik kwayéké dé. Wani du déku pétémba téte waapékaténdu dé yundé kwaaké yate, waarape wani du mawulé yandékwa kakému dat kwayékandékwa.

9 “Gunat a wawutékwa. Guné Gorét waataku-pékangunu dé gunat kwayékandékwa. Ani gwaaménja kundi ma véku. Guné waake waake vékangunéngwa. Guné pétémba viyaangunu viyaangunu pété naapikandékwa. 10 Du dakwa Gorét waatakundaru, det kwayékandékwa. Du dakwa waake waake vékandakwa. Du dakwa pétémba viyaandaru, pété naapikandékwa. Guné wani gwaaménja kundi vékute Gorét ma waataku-pékangunék. Waatakungunu dé guna kundi vékukandékwa.

11 “Ani kundi waak ma véku. Guné, aapambéré, guna nyambalésé gukwamiké waandaru, guné kaambet kéraae kwayéké guné det, kapuk? Yamba wa. Guné det gukwami wa kwayékangunéngwa. 12 Guna nyambalésé sérangék kwayéngunénngé wandaru guné kulaapatit kéraae kwayéké guné, kapuk? Yamba wa. Guné det sérangék wa kwayékangunéngwa. 13 Bulaa wani kundiké ma vékulaka. Guné kapére mawulé yakwa dunyansé rate guna nyambalésat yéku musé wa kwayéngunéngwa. Anjorémba rakwa du guna aapa yéku mawulé yakwa du rate gunat akwi taalékérasande déku Yaamambi kwayékandékwa, dat waatakukwa du dakwat.” Naandén.

14 Du nakét kutakwa kulure kure yatéléka dé kundi yamba bulndékwe. Yandéka Jisas wani kutakwat wandéka wani du yaasékatake yaange yélén. Yaange yéléka dé nakapuk kundi bulndén. Bulndéka du dakwa wani muséké vékulaka vékulaka naandarén. 15 Yandaka de du ras wa wan, “Akwi kutakwana néma du déku yé Belsebul wa Jisasna mawulémba wulaae tékwa. Téte mayé apa kwayéndéka wa wandéka kutakwa yaange yéndakwa.” Naandarén.

16 Wunga wandaka ras dat anga wandarén, “Méné talimba vékapuk yananén kulé apanjémba nak yaménu vétake wakanangwa, ‘Méné Got déku jémbaa yaménénngé ménat wa wandén.’ Naakanangwa.”

17 Wunga wandaka Jisas deku mawulé vésékte det anga wandén, “Ani kundi ma véku. Néma gaayémba yarékwa dunyan mawulé vétik ye kém kutéke kémba kém rate waariyamunaae, de katik tésékéyakngé daré. Nakurak gaamba yarékwa du dakwa mawulé vétik ye deku kapmang waariyamunaae, de waak katik tésékéyakngé daré. 18 Wani kundiké vékulakate akwi kutakwana néma du Satan, déku dunyan waak deké ma vékulaka. De mawulé vétik ye deku du dakwale waariyamunaae, de katik tésékéyakngé daré. Guné wunat wangunén pulak Satan déku du dakwa yaange yéndarénngé wamunaandu de katik tésékéyakngé daré. Satan wunga jémbaa yamba yandékwe wa.

19 “Guné wunéké anga wangunéngwa. Akwi kutakwana néma du Belsebul wuna mawulémba wulaae téte wunat mayé apa tiyaandéka wa wawutéka kutakwa yaange yéndakwa. Naangunéngwa. Guna du ras waak wandaka kutakwa yaange yéndakwa. Wan paapu wa yangunéngwa. Guna du wunga yandaka guné det anga yamba wangunéngwe, ‘Belsebul guna mawulémba téte apa kwayéndéka guné wangunénga kutakwa yaange yéndakwa.’ Det wunga wakapuk yate wunat kamuké guné wunga wo? Wuné dele nakurak jémbaa yawutéka wuné wa véndarén. Guné wunéké paapu wa yangunéngwa. 20 Ma véku. Got wunat mayé apa wa tiyaandékwa. Tiyaandéka wa wawutéka kutakwa yaange yéndakwa. Got wunat wunga mayé apa tiyaandénngé véte anga vékusék-ngangunéngwa. Got néma du rate du dakwaké véké yandékwa sapak wa yaan.

21-22 “Ani kundi ma véku. Kaawundu déku waariyandékwa musé kure déku gaaké séngiye ramunaandu déku musé asé akwi yékunmba rakéskandakwa. Yaréndu nak kaawundu dat taalékére kaawumama yakwa du yaae wani duwale waariye déku vi waariyandékwa ras musé waak kéraae déku musé asé waak kéraakandékwa. Kéraae wani musé asé nak duwat muni waate kwayékandékwa. Satan wani kaawundu pulak wa. Wuné dé taalékéran kaawumama du pulak wa. Wuna mayé apa wa Satanna mayé apat taalékéran.

23 “Wunale jémbaa yakapuk yakwa du dakwa de wuna maama wa. Wuné du dakwat wawutéka de wuna kémba téndakwa. Wuna du dakwat yékun yakapuk yakwa du dakwa de wuna du dakwat yaavan kutndakwa.” Naandén.

24 Wani kundi watake det anga wandén, “Ani kundi ma véku. Kutakwa du nakna mawulémba wulaae te yaasékatake yaale yélén. Ye maas viyaakapuk taalémba yarémuké taaléké waaklén. Waakpatiye walén, ‘Wuné talimba rawutén gaat waambule yékawutékwa.’ 25 Wunga watake waambule yaae vélén wani duna mawulé yékun yasékéyake baka téndéka. 26 Vétake ye kutakwa taambak kaayék vétik (7) we kure sékét yaalén. Kukmba kure yaalén kutakwasé yan kapéremusé wa taale yaan kutakwa yan kapéremusat taalékéran. Wani kutakwasé akwi wani duna mawulémba wulaakére tékésndarén. Talimba kutakwa nakurak déku mawulémba wulaae téléka wani du kapéremusé ayélap yandén. Kutakwa késépéri wulaakérandaka asa kapéremusé wa yandén.” Naandén.

27 Jisas wani kundi wandéka dale sékét tékésén némaamba du dakwa wani kundi vékundarén. Vékuténdaka wamba tan taakwa nak némaanmba waalén anga, “Talimba méné kéraae ménat munyaa kwayén taakwat Got yékun yandu lé mawulé tawulé yénga yarélu.” 28 Wunga waaléka Jisas wa wan, “Yi wan wanana wa. Wani muséké vékulakaké yambak. Ani muséké ma vékulaka. Gotna kundi vékute wandékwa pulak yakwa du dakwat Got yékun yandu de mawulé tawulé yénga yaréndaru.” Naandén Jisas.

29 Asa du dakwa wa yaate jaawuténdaka wa Jisas det anga wandén, “Ani sapakmba tékwa du dakwa kapéremusé wa yatépékandakwa. Wunat waatakundakwa, wuné talimba vékapuk yandarén kulé apanjémba yate Gotna mayé apaké det wakwasnyéwuténngé. Gotna yémba kundi kwayétan du Jona yan pulak, nakpulak kulé apanjémba pulak male wuné waak yakawutékwa. Nak kulé apanjémba deké katik yaké wuté. 30 Talimba Jona Ninivet ye de yan kapéremuséké det wandén. Jona yan pulak yawutékwa. Duna Nyaan wuné ani sapakmba yatékwa du dakwat wawutékwa, de yandarén kapéremuséké.

31 “Talimba néma taakwa nak ani sékaa gaayémba yaae néma du Solomonna kundi vékuké kulémba yélén. Dé nyaangét pukaakwa du yaréndéka wuné amba téte gunale kundi bulkwa du wuné nyaangét pukaakwa du yatéte Solomonét wa taalékérawutén. Sérémaa Got néma kot vékute néma du randa nyaa wani néma taakwa waarape Gotna ménimba téte gunat anga wakalékwa, ‘Wuné animba sékaamba yaawutén. Yaae Solomonna kundi vékuwutén. Jisasna kundi wa taalékéran Solomonna kundit. Guné Jisasna kundi yamba vékungunéngwe wa. Wunga yate néma kapéremusé wa yangunén.’ Naakalékwa wani taakwa.

32 “Talimba Ninivemba tan du dakwa de Jonana kundi vékute yandarén kapéremusé yaasékandarén. Jona néma du téndéka wuné amba yatéte kundi bulkwa du wuné néma du yatéte Jonat wa taalékérawutén. Sérémaa Got néma kot vékute néma du randa nyaa Ninivemba tékésén du dakwa Gotna ménimba téte gunat anga wakandakwa, ‘Jona nanat Gotna kundi wandéka nané vékute yananén kapéremusé yaasékatake Gotna kundi kurkasale vékunanén. Jisas wa Jonat taalékéran. Ye gunat Gotna kundi kwayéndéka guné yangunén kapéremusé yaasékatake Gotna kundi yamba vékungunéngwe wa. Wunga ye guné néma kapéremusé wa yangunén.’ Gunat wunga wakandakwa.” Naandén Jisas.

33 Wani kundi watake det anga wandén, “Ani gwaaménja kundi ma véku. Du dakwa téwaayé yaa véréksowe kure yaae aké arulamba yamba kusole sapngutépéndakwe wa. De jaambétakumba wa taakandakwa. Taakandaka wamba yarékwa du dakwa de akwi kurkale véndakwa. 34 Guna méni gaamba tékwa gaana pété pulak wa. Wani pété naapindaka gaamba nyaa kaaléndékwa. Guné yéku musé male vémunaangunu guna mawulé kurkale tékandékwa. Yandu guna sépé yékun téndu guné nyaa kaalétékwanmba yarékangunéngwa. Guné kapéremusé male vémunaangunu guna mawulé katik yékun téké dé. Guna mawulé yékun tékapuk yandu guna sépé yékun tékapuk yandu guné ganngumba yarékés-kangunéngwa. 35 Guné wunga yarékapuk yamuké ma jéraawu yangunék. 36 Guna mawulé kurkasale male témunaandu guné nyaa kaalékwanmba male yaréte yéku musé yate yékunmba yarékangunéngwa.” Naandén.

37 Jisas wani kundi wasékéyakndéka wa Farisi du nak dat wandén, dé yaae dale sékét kakému kandénngé. Wandéka yaae déku gaamba wulaae dale sékét kaké watake randén. 38  Deku apakundi wakwa pulak déku taamba taale yamba yakwasnyéndékwe wa. Jisas wunga yandéka wani Farisi du vétake vékulaka vékulaka naandén. 39 Yandéka Néman Du Jisas dat anga wandén, “Guné Farisi dunyan, aké, kasnya kuksaku male yakwasnyé-ngunéngwa. Biyaasaku yamba yakwasnyé-ngunéngwe wa. Yangunénga arula awula kapére yandékwa. Guné guna sépéké male vékute salmu walmu nak du dakwamba baka kéraate kapéremusé ras waak yangunénga guna mawulé kapére yandékwa, wani kasnyana biyaasaku kapére yakwa pulak. 40 Guné waangété yakwa dunyan wa. Got guna sépé yatake guna mawulé waak yandén. Wunga yandénngé guné kurkale yamba vékungunéngwe wa. 41 Guné yéku mawulé kéraae, musé asékapuk yan du dakwat musé asé ma kwayéngunék. Kwayéngunu guna mawulé yékun yakandékwa Gotna ménimba.

42 “Guné Farisi dunyansé guné vésék naa. Kapérandi musé gunéké wa yaakandékwa. Guné akwi musé asé muni waate tambék tambavétik (10) taakate nakurak tambék Gorké kwayéngunéngwa. Wunga kwayéte akwi nyénganyam waak muni waate yém tambavétik (10) taakatake nakurak yém Gorké kwayéngunéngwa. Nyénganyam wa néma musé yamba yé wa. Wan makalkéri musé wa. Guné wani makal muséké vékulakate guné ani néma muséké yamba vékulakangunéngwe wa. Guné nak du dakwat ma yékun yangunék. Guné Gorké néma mawulé ma yangunék. Guné guna salmu walmu muni waate yém tambavétik (10) taakatake nak yém Gorké kwayéngunéngwan wan yékun wa. Wani musé yaasékaké yambak. Wani makal musé yate wawutén néma musé waak yamunaae, yékun yakangunéngwa.

43 “Guné Farisi dunyansé, guné vésék naa. Kapérandi musé gunéké wa yaakandékwa. Guné Gotna kundi bulnangwa gaamba wulaae néma duna taalémba raké mawulé yangunéngwa. Guné du dakwa jaawundakwa taalémba yeyé yaayangunu nak du dakwa gunat vétake anga wandarénngé wate yangunéngwa: ‘Wan de nana néma du wa.’ Wunga wandarénngé mawulé yangunéngwa.

44 “Guné vésék naa. Kapérandi musé gunéké wa yaakandékwa. Guné talimba kiyaandaka rémndarén kwaawu pulak wa. Kukmba yarékwa du wani kwaawu tékwa képmaatakumba yeyé yaayate rémndarén kwaawu vékapuk yandakwa pulak, wa nak du dakwa guna kapére mawulé yamba véndakwe wa. Yate de gunale sékét yaténdakwa. Yatéte Gotna ménimba kapére yandakwa.” Naandén.

45 Jisas wani kundi wandéka apakundiké vékusékngwa du nak dat anga wandén, “Néma du, méné wunga wate nanat waak waaruménéngwa wa.” 46 Naandéka dat anga wandén, “Guné apakundiké vékusékngwa dunyan, guné ma vésék naa. Gunéké waak kapérandi musé yaakandékwa. Du nak néma vaak yakwa musé késépéri yaate téndéka, nak du yaae ras waak vaakutakandékwa pulak, wa guné néma jémbaa ras waak du dakwat kwayéngunéngwa. Kwayéte det anga wangunéngwa, ‘Guné ani apakundi akwi vékute wandékwa pulak ma yangunu.’ Wunga wangunénga de wani kundi vékute wandékwa pulak yaké néma jémbaa wa yandakwa. Yandaka deké mawulé sémbéraa yamba yangunéngwe wa. Yate det yékun yamba yangunéngwe wa.

47 “Guné ma vésék naa. Kapérandi musé gunéké yaakandékwa. Talimba guna gwaal waaranga maandéka bakamu de Gotna yémba kundi kwayétan dunyansat viyaandékndarén. Ye rémndarén taalémba wa guné yéku musé yakusongunéngwa. 48 Guna gwaal waaranga maandéka bakamu viyaandéke rémndarén duna taalémba wunga yéku musé yakusote anga wangunéngwa, ‘Nana gwaal waaranga maandéka bakamu yandarén muséké mawulé yanangwa.’ Naangunéngwa. 49 Wunga wangunéngwanngé, nyaangét vékupukaakwa du Got anga wandén, ‘Wuné wuna yémba kundi kwayékwa dunyan wuna kundi kure yékwa dunyansat waak wawutu de Israel du dakwaké yékandakwa. Yéndaru rasét yaavan kutte rasét viyaandék-ngandakwa.’ Naandén. 50-51 Wandéka wunga yandaka wa véngunén. Talimba guna gwaal waaranga maandéka bakamungu Gotna yémba kundi kwayétan dunyansat wa viyaandékndarén. Taale Kein déku waayéka Abelét viyaandékndén. Got ani képmaa yatake yaréyaré naandéka Kein déku waayéka Abelét viyaandékndén. Viyaandékndéka de guna gwaal waaranga maandéka bakamu yéku musé yakwa dusat viyaandékndarén. Viyaandék-laakét viyaandék-laakét ye kukmba Sekaraiat viyaandékndarén. Dé Gotna gaa nyéndémba téndéka dé viyaandékndarén. Viyaandék-ndarénngé bulaa guné ani nyaa tékwa dunyan gunat wawutékwa. Got yandarén kapérandi muséké vékulakate guné deku gwaal waaranga maandéka bakamungu wunga kapérandi musé yangunénngé waak vékulakate, gunat némaamba yakata-kandékwa.

52 “Guné apakundiké vékusékngwa dunyan, guné ma vésék naa. Kapérandi musé gunéké yaakandékwa. Guné Gorké yéndakwa yaambuké ayélap wa vékungunén. Vékute guné wani yaambumba yémuké kélik yangunén. Yate guné wani yaambumba yéké mawulé yakwa du dakwat watépéngunénga de wani yaambumba yamba yéndakwe wa.” Naandén Jisas.

53-54 Watake yéndéka de apakundiké vékusékngwa dunyan, Farisi dunyan waak deku mawuléké anga wandarén, “Dé nana kundi waambule wate kalmu kapére kundi ras waké dé? Wandu dé kotim-nganangwa.” Wunga wate dat waarute dale nakpulak nakpulak kundi bulndarén.