Jonah
Ya meippanggep ni libluh nan Jonah
Hi Jonah ey hakey ni prophet di Israel eman ni nampatulan Jeroboam diman. (2 Kings 14:25) Yadda iAssyria ni nambebley appit ni north niyad kasimmilin aggew di Israel ey buhul idan helag Israel. Ya capital ni Assyria ey ya Nineveh. Yadman Nineveh hu nengitu-dakan Apu Dios nan Jonah ma-lat tu peamtaddan tutu-udman e eleg mebeyyag ey mebahbah hu bebley da tep ya lawah ni daka pehpehding.
Nem eleg pinhed Jonah ni u-unnuden hu inhel nan Apu Dios ni pehding tu, tep yadda tutu-ud Assyria ey buhul idan Israel. Eleg tu pinhed ni meidwatan ida iNineveh ni tsimpuh ni mengngel nunya ma-lat mantuttuyyudda. Tep inamtan Jonah e hedin mantuttuyyudda, man hehmeken Apu Dios ida et eleg tudda kastigua.
Et mukun impatnan Jonah ni umbesik ma-lat meidawwin Apu Dios et an manlugan di bapor ni umlaw di Tarsis e naka-iddawwin bebley di Nineveh. Nem impaelin Apu Dios hu pewek di baybay et yan nengamtaan idan kamangngunnud bapor e hi Jonah hu gaputun newada pewek ey impedep-ah dad baybay. Nem inhewang Apu Dios hi Jonah, tep indaddan tu hu et-eteng ni deleg ni nengekmun ni hi-gatu et han tu iutad gilig ni baybay.
Entanni law et u-unnuden Jonah hi Apu Dios et lumaw di Nineveh et tu peamta hu inhel Apu Dios idan tutu-udman. Nantuttuyyudda numan et eleg kastiguen Apu Dios ida ey eleg tu bahbahen hu bebley da. Huyyan libluh nan Jonah ey impeang-ang tu e hedin hi Apu Dios, man tuka hehmeka niya tuka ippaptek ni emin hu tutu-u tu, beken ni yadda hu tutu-ud Israel ni ebuh.
Ya neitudek eyad libluh:
1. Ya nengitu-dakan Apu Dios nan Jonah et tu ehelen idan tutu-ud Nineveh e mekastigudda, nem eleg tu u-unnuden. (chapter 1)
2. Ya dasal Jonah nan Apu Dios eman ni wadad egeh ni et-eteng ni deleg. (chapter 2)
3. Ya pidwa tun nengitu-dakan Apu Dios nan Jonah di Nineveh et u-unnuden tu law. (chapter 3)
4. Ya nengipeang-angan Apu Dios nan Jonah ni hemek tu niya tuka pemaptek idan emin ni tutu-u tu. (chapter 4)
1
Ya eleg pengu-unnudan Jonah nan Apu Dios
Hakey ni aggew ey immehel hi Apu Dios nan Jonah e u-ungngan Amittai. Kantuy “Lakkay di Nineveh, e et-eteng ni bebley, et mu peamtaddan tuudman e kastiguen kudda, tep inamtak e nekalliwtan ida.”
Nem eleg u-unnuden Jonah hu inhel Apu Dios ni pehding tu. Ma-nu tep immegah, nem hin-appil kumedek nampelawwan tu e pinhed tun meiddawwin Apu Dios. Et lumaw di Joppa ey wada etan bapor ni umlaw di Tarsis * 1:3 Ya Tarsis ey bebley di Spain ni nunman. et baydan tu hu plitih tu et makilaw idan kamangngunnudman e bapor.
Nem pinhakkeyey impaelin Apu Dios hu naka-let ni pewek di baybay ey nemahhig ni anggetakkut e bahbahen tu etan bapor. Simmakut ida etan kamangngunnud bapor et wada hakkeyey kamandasal ma-lat baddangan ni dios tu. Entanni ey ninemnem da et pambekahen da hu edum ni kalga da ma-lat kumekkeppaw etan bapor et eleg malneng.
Nem hedin hi Jonah, man immen ngud kuwaltuh di daulen etan ni bapor e naka-uyeng. Limmaw etan kapitan ni bapor et kantuy “Kele ma-nu ni-ngangun hi-gam tep kaka man-u-uggip? Bangun ka et mandasal kan dios mu et ilah tu-et anhan ey hehmeken daitsu et eleg itsu matey!”
Entanni ey ninemnem ida etan ni kamangngunnud bapor ey kanday “Mahapul ni mambubunut itsu ma-lat meamtaan hedin hipan hi-gatsu hu himmulun et an newada hu hanneya.”
Et mambubunut ida ey hi Jonah hu nebunut. Et kanda law ni hi-gatu ey “Ehel mun hi-gami hedin hi-gam himmulun et an wada huyyan anggetakkut ni kamekapkapyan hi-gatsu. Hipa ngunum niya attun bebley hu nalpuan mu?” Himmumang hi Jonah et kantuy “Hi-gak ey Hebrew hak. Nakka deyyawa hi Apu Dios di kabunyan ni nanletun puyek niya baybay.” 10 Et peamta tun hi-gada e bimmesik ma-lat meidawwin Apu Dios.
Dingngel da humman ni inhel Jonah ey nema-ma hu takut da et kandan hi-gatuy “Nem kele dedan endin hekey hu takut mun an mengippahding ni henin nuntan?” 11 Entanni ey tuka pan-ihhi-met hu pewek et kandan hi-gatuy “Hipa na-mu hu pehding min hi-gam ma-lat masiked eya pewek?” 12 Kan law nan Jonah ni hi-gaday “Anin ew katteg ni bekah yuwak di baybay nemet masiked eya pewek. Tep inamtak e hi-gak hu kambahul ni wada huyyan nemahhig ni anggetakkut ni pewek et deh e meilleggat kayu kumedek.” 13 Eleg pinhed ida etan ni kamangngunnud bapor ni da bebkahen hi Jonah di baybay et tagan dan daka illaput ni mangke-uh ma-lat padekal da etan bapor, nem endi damengu e eleg da han-idekal tep tuka pan-ihhi-met hu pewek. 14 Et mandasal ida law nan Apu Dios e Dios nan Jonah e kanday “Apu Dios, entan anhan dakemi kastigun katey ni pemetteyan mi eyan tuu, tep hi-gam hu nengipanghel eyan meippahding!” 15 Ginibbuh da humman ni dasal da et li-biten da hi Jonah et egahen dad baybay ey pinhakkey ey netatsiked hu pewek. 16 Inang-ang idan nunman ni kamangngunnud bapor hu neipahding ey wada law hu takut dan Apu Dios et iappitan da niya insapatah da e mansilbiddan hi-gatu. 17 Hedin hi Jonah, man eleg matey tep wada etan binegan Apu Dios ni et-eteng ni deleg ni mengekmun ni hi-gatu et manhahha-ad di egeh nunman ni deleg ni tellun aggew niya tellun labbi. 1:17 Matthew 12:40

*1:3 1:3 Ya Tarsis ey bebley di Spain ni nunman.

1:17 1:17 Matthew 12:40