6
'Iraaui Sae Rau Ororiu Di'uai
Dangi ni Mamaro
(Matiu 12:1-14; Mak 2:23—3:6)
Ma'e ta'i dangi ni mamaro adaaui Jiu, na'i 'oha 'ia Jisas mana rongoiusuri ana'i rau tahahoro na'i 'ubutadi moui wiit, 'iraaui rongoiusuri raugu rahi'i tara'i nei marau rogaroga'i baani'i kahokahodi marau ngaa'i dora ngaungau. Ma tara'i Farisei rau o'ani 'iniraau, “Mou ga'i bwa'i husi'i wiit 'isi. Na'i dangi ni mamaro, i Ringe ana'ia Moses 'a ha'aabuai tau'aro na'i dangisi!”
Mia Jisas 'a aramiraau o'ani, “'A 'ua? Mou ai'a 'oha'iniai mamaani 'inia Mwaeraha Deved mana nei narau ta'i hano na'i 'oha narau hioro? 'Ia Deved 'a siri na'i Ruma Maea Saira ana God ma ngaai bredi nara ha'amaeaa ma hanganiraau ro'u i nei rau ta'i hano. Na bredisi 'iraau moi na Piriisi narau matai ngaa. Naasi 'ia Deved 'a horosia ro'u i Ringe mia God 'a ai'a taesu'a 'ana.” Mia Jisas 'a o'ani ro'u 'iniraau, “'Inau Garei Inoni, 'inau 'au matai 'unu'i maho 'iraaui sae ra matai haa'i na'i dangi ni mamaro. 'Inia 'inau naasi Araha 'anai dangi ni mamaro.”
Sae Na Mae i Rimana
(Mak 3:1-6; Matiu 12:9-14)
Ma'e ta'i dangi ni mamaro ro'u, 'ia Jisas 'a siri na'i ruma ni ha'arahesi adaaui Jiu ma ha'ausuriraaui inoni. Ma na'i 'ohasi 'e sae na mae i rima odona na awa ro'u 'isi. Miraau na Farisei mana Ha'ausuri 'anai Ringe ana'ia Moses rau 'ome'ome 'onaa 'ia Jisas 'ai ha'agorohia aho'i sae na mae i rimanasi, do nei narai subunia do'a hauai tau'aro na'i dangi ni mamaro. 'Ia Jisas 'a 'iraraai 'adoma'idaa'i ma o'ani 'iniai sae na mae i rimanasi, “'Oi suruta'e ma'oi ara'a mai na'i na'o.” Mana saesi 'a ura ara'a ma ara'a ura na'i dora na mwane inoni rai matai 'omesia. Mia Jisas 'agu o'ani 'iniraau, “Wai songa'ini'amou. 'E taha na Ringe ana'ia Moses 'a ha'awategaau 'anai haua na'i dangi ni mamaro? 'Anai haa'i mareho goro, ma'uasi 'anai haa'i mareho ta'a'i? 'Anai ha'atahiai noni ma'ua 'anai ha'amaesia?” 10 Mia Jisas 'a wanasiraau hakoi inoni magu o'ani 'iniai saesi, “'Oi taranga'inia hura'a i rimamu.” 'Oha na taranga'inia hura'a i rimana, na rima na ta'aasi 'a goro aho'i. 11 Na'i 'oha na 'iraaui Ha'ausuri 'anai Ringe ana'ia Moses miraau na Farisei rau 'omesia o'asi, rau kaeni taesu'a di'u marau ha'aradorado 'inia ta here narai haua 'ana Jisas.
Jisas 'A 'Ome Sigihiai Waira Ta'i Tangahuru
Mana Rua Ha'ataari
(Matiu 10:1-4; Mak 3:13-19)
12 'E ta'i dangi ro'u, 'ia Jisas 'agu ta'eha ara'a na'i hungahunga 'anai ha'arahesi. Ma'e rodo bubu na ha'arahesi suria tanaa God. 13 Na'i haho'oa 'a 'unuraau mai rongoiusuri ana'i beia, ma 'ome sigihiai waira ta'i tangahuru mana rua, na 'unuraau 'iniai Ha'ataari.
14 'Ia Saemon (na 'ia Jisas na 'unua 'inia Pita),
'ia Andru, do'orana Saemon,
'ia Jems,
'ia Jon,
'ia Pilip
'ia Batolomiu,
15 'ia Matiu,
'ia Tomas,
mana nata Jems gare ana Alfias,
'ia Saemon baaniai ruruha ra raba taaria hura'a i gaumani adaaui Rom baania Israel,
16 'ia Jiudas gare ana Jems,
mea Jiudas Iskariot, 'ia mo'o na usuha'inia Jisas tanaraaui maerongana'i.
Ni Tatau'aro Ana Jisas Na'i Galili
(Matiu 4:23-25)
17 'Ia Jisas 'a dio wou baaniai hungahunga beiraaui Ha'ataari ana'i marau ura na'i dora sada. Ma na'i 'ohasi 'a ragoi rongoiusuri ana'i ma tara'i inoni na'i Jerusalem mei suria hako 'ari i Provensi Jiudea nara rurugoni mai na'i dorasi. Ma ra'i nei ra boi ro'u baaniai rua kae 'omaai Taea mana Saedon nararu awa na'i bobonai asi. 18 Rau boi goni 'anai rongo'i ha'ausuringa'i ana'ia Jisas, ma 'anai ha'agorohiraau baani'i daoha nara sadoiraau. Miraaui nei na adaro 'a bwauniraau, 'ia Jisas 'a taari'i hura'a baaniraau. 19 Na mwane inoni hako rau bonasia dorai hataria, suria na mena ana God na awa beia 'a ha'agorohiraaui nei rau daoha.
Wa'ewa'e Mana Ahutotou
(Matiu 5:1-12)
20 Mia Jisas 'a wanasiraaui rongoiusuri ana'i ma o'ani,
“'Ia God 'ai ha'agorohi'amou i nei namou pohara,
'inia 'i'amou moi awa na'i bahainai heimarungi ana God.
21 'Ia God 'ai ha'agorohi'amou i nei namou hioro,
'inia 'i'amou moi dauai taha namou 'irisiasi.
'Ia God 'ai ha'agorohi'amou i nei namou angi,
'e madoraa nai boi mau namoi da'a ha'i wa'ewa'e.
22 'Ia God 'ai ha'agorohi'amou i nei ra 'utai'amou
mara dingai'amou mara 'isi'isi'amou mara ha'atee ha'a-ta'ai'amou,
suria 'i'amou ra'i rongoiusuri agu'i, 'inau i Garei Inoni.
23 “'Oha na o'asi, moi honu 'iniai wa'ewa'e mamoi maomao. 'Inia 'e heitahari na raha na 'ia God 'a ha'aagau mamasi'amou 'inia na'i aro. Mamoi abui kaku'aa doni wauwa adaa'i ra here ha'ata'airaau o'asi ro'u i rarabea na'i 'oha bwani.
24 Ma'ata 'ai ta'aa di'u tana'amoui nei namou toto'ora,
suria mou bwane awa na'i tahitahi na mwada'u
mana madoraa ni pohara tana'amou 'ai boi mau.
25 'Ai ta'aa di'u tana'amoui nei namou ngaungau goro 'ohani,
'inia ni madoraa ni hioro tana'amou 'ai boi mau.
'Ai ta'aa di'u tana'amoui nei namou da'a 'ege'ege'amou,
'inia ni madoraa ni angi mana ahutotou tana'amou 'ai boi mau.
26 'Ai ta'aa di'u tana'amoui nei na 'iraaui noni rau ha'atee ha'agorohi'amou do 'i'amou ra'i sae goro.
'Inia na wauwa adaa'i ra ha'atee o'asi ro'u
'iniraaui rarabea pwapwaari'i na'i 'oha bwani.
Ma rei'uaa na o'asi, mia God 'a ha'a-mama'airaau moi.”
Ha'ausuringa'i 'Anai Ta'ahiraaui
Maerongamu'i
(Matiu 5:38-48; 7:12a)
27 Mia Jisas 'a o'ani ro'u, “Nau wai 'unua tana'amoui nei namou bahurongoau! Moi ta'ahiraaui maerongamoo'i mamoi goro tanaraaui nei ra 'itamou. 28 Moi ha'angonia God maai ha'agorohiraaui nei ra 'uaasi'amou, mamoi ha'arahesi 'iniraaui nei ra here ha'a-ta'ai'amou. 29 'Onaa 'ia tei nai hidariai babamu, 'oi rihota'i maai hida ro'u na'i nata aba, ma 'onaa 'iatei nai rahia baani'o i to'oni bohura'a amua, nugasia mai rahia ro'u i to'oni bo siri. 30 'Iatei nai ha'angoni'o 'inia ta mareho, 'oi haua tanaa. Ma 'onaa ra'i mareho amu'i nara rahi'i baani'o, 'oi abu bonasiai rahi'i aho'i. 31 Ni here na'oi haua tanaai nata sae, 'ai suriai here na'o 'irisia dorai haua tana'o.
32 “'Onaa na'oi ta'ahiraau moi nei narau ta'ahi'o, 'a bwa'i heitahari na'oi daua 'inia. Rei'uaa inoni ta'a'i, mara heita'ahi ro'u moi o'asi. 33 Ma 'onaa 'o goro moi 'iniraaui nei nara goro 'ini'o, 'a bwa'i heitahari na'oi daua 'inia. 'Iraaui inoni ta'a'i mara matai haua ro'u moi o'asi. 34 Ma 'onaa na'oi hisuhisu moi tanaraaui nei na'o 'iraraa dorai hisu aho'i tana'o, 'a bwa'i heitahari na'oi daua 'inia. Rei'uaa 'iraaui sae ta'a'i mara matai hisuhisu ro'u moi o'asi, 'iniai 'irisia adaau dorai su'u'i hako tanaraau aho'i taha narau hisu 'ini'i.
35 “Mi'amou moi ta'ahiraaui maerongamoo'i mamoi goro 'iniraau. Moi hisu tanaraau, mamoi abui 'adoma'inia dorai su'u'i aho'i tana'amou i taha namoi hisu 'ini'i. Naasi na heitahari amoou 'ai raha, marai 'ome 'iraraa do 'i'amou ra'i garena God na ororiu ara'a. 'Inia 'ia God 'a goro 'iniraaui inoni, rei'uaa na 'iraaui inoni rau ai'a ha'atee ha'agorohia ma'ua rau haa'i mwane here ta'a'i. 36 Moi ta'ahiraaui inoni 'onaa God na ta'ahiraau hako mwane inoni.”
Ha'ausuringa'i 'Iniai Hiiriai Nata Nei
(Matiu 7:1-5)
37 'Ia Jisas 'a o'ani ro'u 'iniraau, “'Oi abui hiiriai nata nei, mara bwa'i hiiri'o ro'u. 'Oi abui hiiri ha'a-mama'aiai nata nei, maragu bwa'i hiiri ha'a-mama'ai'o ro'u. 'Oi 'adoma'i nugasiai 'inonai nata nei maraigui 'adoma'i nugasi'i ro'u i 'inomu'i. 38 Moi hisuhisu maraigui hisu ro'u tana'amou. 'Inia 'onaa moi hi-hisuhisu, na hisu narai haua tana'amou 'ai di'u ro'u wou, mai honu aharau 'onaai baegi nara ha'aburu ha'agorohia mara ha'ahonua ro'u mau. Na hisu narai haa tana'amou, 'ai suriai hisu namou haua tanaai nata nei.”
39 Mia Jisas 'a haa'i ro'u tara'i ha'atee heiha'auu tanaraau o'ani, “Na nei na kuru 'a bwa'i matai uruai nata sae kuru. 'Onaa 'ai urua, 'irarua rarui ahoda hako dio na'i giru. 40 Mana rongoiusuri 'a ai'a ahaaha di'uai ha'ausuri ana. Ma'ata na'i 'oha nai daa'i hakoi mwane ha'ausuringa'i ana'i, naasi 'aigui ta'isada beiai ha'ausuri ana.
41 “Ni 'uaana na'o bonasiai rahia 'iniai gere mamamo na'i maanai nata nei, ma'ogu ai'a aidangisiai kae mamamo na'i maamu haari'o? 42 'A he'uai 'unua amua tanaai nata nei do'oi 'a'auhia 'anai rahiai gere mamamo baaniai maana, na'i 'oha na i'oe 'o ai'a wana goro 'iniai kae mamamo na'i maamu haari'o? 'O pwari'i ta'aa! 'Oi rahia ga'u na'i na'o i kae mamamo baaniai maamu neina 'oi matai wana goro 'anai rahiai mamamo baaniai maanai nata nei.”
Na Hasi'ei Mana Huana'i
(Matiu 7:16-20, 24-27; 12:33-35)
43 Mia Jisas 'a ha'atee ro'u o'ani, “Na hasi'ei goro 'a bwa'i matai hungu 'ini'i hua ta'a'i, mana hasi'ei ta'aa 'a bwa'i matai hungu 'ini'i hua goro. 44 Na hasi'ei goro mana hasi'ei ta'aa 'oi matai 'iraraa 'iniai huadi. 'A bwa'i nei nai matai husiai huai 'aai mana memeapu suri'i waroraraki, ma'ua suri'i taraani hasi'ei ta'a'i moi. 45 'A o'asi ro'u, ni sae goro ra hura'a mai mareho goro baaniai ngoona, suria ni raromana 'a honu 'iniai maho goro. Mana sae ta'aa, ra hura'a mai mareho ta'a'i baaniai ngoona, suria ni raromana 'a honu 'iniai maho ta'aa. 'Inia ni ngoo, naasi na ha'arangasia hura'a i taha na honu 'inia 'i raromanai noni.
46 “Ni 'uaana namou 'unu Araha 'iniau mamougu ai'a ha'isuri'i taha nau 'unu'i tana'amou? 47 'Iatei na boi na bahurongo ma ha'isuri'i mareho nau 'unu'i, wai ha'ata'inia tana'amou i 'omehana. 48 'Iia 'a 'onaai sae na tagoraai ruma. 'A 'e'eri ganu dio tarana na'i hunganai hau. Na'i 'oha na to'o i rangi raha mana ahe 'a to'iai rumasi, ni rumasi 'a ai'a 'iha'iha, suria 'ia mo'o na tagoraa 'a tagora ha'ababaua goro. 49 Mia mo'o na rongo'i ha'atee agu'i magu ai'a ha'isuri'i taha nau 'unu'i, 'a 'onaai sae na tagoraai ruma ana moi na'i ano na ai'a 'e'eri ganu dio tarana. Na'i 'oha na rangi mana wai 'a ahe to'iai rumasi, mana rumasi 'a arobo ma 'adarara!”