22
Ha'atee Heiha'auu 'Abaiai Ngaugoni
Na'i Ha'aha'iwai
(Luk 14:15-24)
1 'Ia Jisas 'a haa'i ro'u tara'i mamaani heiha'auu tanaraaui sae rago. 2 'A o'ani, “I heimarungi ana God na awa na'i aro 'a 'onaai mwaeraha na hauai ngaugoni 'oha na ha'iwai gare mwane ana. 3 'A ragoi sae na ari'ahuraau. Ma na'i 'oha na agau hakoi mwane maho, 'a ha'a-taariraau hura'a hakoi sae tatau'aro ana'i 'anai 'unuraau mai sae na ari'ahuraau, maagu 'iraaui sae 'isi, ra kakawata'i boi 'anai ngaugonisi. 4 Na'i muri 'a ha'ahanori'i tara'i sae tatau'aro he'ete'i ro'u ma o'ani 'iniraau, ‘Moi 'ari mamoi 'unuraau mai sae nagau ari'ahuraau marai boi raurau. 'Inia na mwani maho ra agau'a, na mwani kau pwapwanato'a agu'i nara ngahui'i ra ha'amatota'i hako'a!’
5 “Mana'i 'oha narau 'ariwou, ni sae ra ari'ahuraausi raugu da'ata'inia moi mwaeraha marau poru agohe moi 'ini'i taha rau haa'i. Tara'i abe rau 'ari moi suri'i mou adaa'i, ma tara'i abe rau 'ari dora narau tau'aro suri'i. 6 Ma tara'i abe rau dau'i sae tatau'aro ana'i mwaerahasi marau here ha'ata'airaau mara ngahu ha'amaesiraau.
7 “Mana mwaeraha 'a taesu'a di'u ma ha'ataariai ruruha hehei'oi ana narau ngahu gata'iniraaui sae hahaingahu 'isi mara suungiai 'omaa adaau. 8 Naasi mwaeraha 'agu o'ani 'iniraau tara'i sae tatau'aro ana'i ro'u, ‘I sae nau ari'ahuraau, rau ai'a arari 'anai boi, maagu mwane maho 'anai ngaugoni ra agau hako'a. 9 Naasi moi 'ari suri'i tara raha suriai 'omaa mamoi ari'ahua namoiwou ta sae namoi sadoia marai boi 'anai ngaungauni.’
10 “Miraau sae tatau'aro ana'i mwaeraha rau 'ari marau waa'i mai mwane sae. Tara'i nei ra'i sae hehere ta'aa ma tara'i nei ra'i sae goro. I ruma 'anai ngaungau na'iei 'a honu ha'atai 'iniai sae. 11 'Oha na mwaeraha 'a boi 'anai re'iraaui sae narau boi, 'a re'ia'a i ta'i sae na ho'osiai bwana he'ete'i na ai'a arari 'anai ho'osia na'i ha'aha'iwai. 12 Ma o'ani'a 'inia, ‘Gere sae agua, 'a he'uai siri mai amua na'i 'ini? 'Inia i'oe 'o ai'a ho'osiai bwana na 'ome marasinai ha'aha'iwai.’ Mia mo'osi 'a ai'a aramia 'inia ta mareho. 13 Mana mwaeraha 'a o'ani 'iniraaui sae tatau'aro ana'i, ‘Moi daua mamoi ho'osi'i uwana'i mana rimana'i mamoi gaasia hura'ai dora kuhi. Na'i 'isi rai angi marai 'ara ha'angingita'i rihodaa'i na'iei.’ ”
14 Mia Jisas 'agu o'ani, “'A ragoi nei na 'ia God 'a ari'ahuraau ma'e taringai nei moi na 'ome sigihiraau.”
Heisonga'i 'Abaiai Hori Takisi
(Mak 12:13-17; Luk 20:20-26)
15 'Iraau Farisei narau awa 'isi rau hano baaniai dorasi marau ha'aradorado 'anai sadoia ta here narai ha'a-bweubweu'aa Jisas 'inia, neina 'ai 'unua ta maho taritari'a narai ha'a-mama'aia 'inia.
16 Na'i muri, rau soigoniraau mai tara'i rongoiusuri adaa'i bei'i tara'i ai Jiu nara wa'ewa'e 'iniai heimarungi ana Herod.* Herod: 'Ia Herod 'e ai Rom. 'Iraau Farisei rau 'itaa di'u i heimarungi adaaui Rom. Naasi, 'oha rau mwa'emwa'e 'anai tau'aro goni beiraaui Jiu nara aba beia Herod, 'a ha'ata'inia dorau huunai 'itaa Jisas. Rau ha'a-taariraau 'anai taha beia Jisas marau songa'inia o'ani, “Ha'ausuri, meu 'iraraa dona mwane maho na'o 'unu'i ra ha'a-momori hako ma'o ha'ausuriraaui noni 'ini'i taha 'ia God na 'irisiai noni 'anai haa. Ma na'i 'oha na'o ha'ausuriraau, rei'uaa na 'e sae he'ua na bahurongo'o, mana ha'ausuringa'i amu'i ra ta'isada moi. 17 Naasi, meu raba rongoai 'ado'adomu. 'A 'ua? Na'i ringeringe agaau, 'a odo-odo dogai hori takisi tanaai mwaeraha raha na'i Rom ma'ua ai'a?”
18 'Ia Jisas 'a bwani 'iraraai 'ado'ado ta'aa na awa na'i 'adoma'idaau na'i 'oha narau hauai heisonga'isi ma o'ani 'iniraau, “'I'amou ra'i sae pwapwapwaari'i! 'A 'ua namou raba ha'a-bweubweu'aau 'anai 'unuai maho na taritari'a? 19 Moisu waa mai ta korai ha'a nara matai haa 'anai hori takisi.” Miraau haua tanaa.
20 Mia o'ani 'iniraau, “Na atana tei mana nununa tei na awa na'i korai ha'ani?”
21 Miraau o'ani, “Na atana Mwaeraha adaaui Rom mana nununa.”
Maagu o'ani 'iniraau, “'Onaa na o'asi, mamoi haua tanaai Mwaeraha i taha 'iia na to'oraa, mamoi haua tanaa God taha 'ia God na to'oraa.”
22 'Oha rau rongoai ha'atee ana o'asi, rau heimwaota'i di'u marau hano'a baania.
Heisonga'i 'Abaiai Suruta'e Aho'i
(Mak 12:18-27; Luk 20:27-40)
23 Na'i maui dangisi tara'i Sadiusi ra boi beia Jisas. 'Iraausi rau ai'a hinihinia do 'irai noni rai suruta'e aho'i baaniai mae, miraau songa'inia Jisas o'ani, 24 “Ha'ausuri, 'Ia Moses 'a 'unua do 'onaa ta sae nai waina ta urao maigu mae baania ha'i ai'a to'o gare, 'i do'orana mo'osi 'ai waina ro'u i uraosi. Mana gare na rarui to'ora'i, rai 'unu'i 'ini'i gare ana'i do'orana na maesi, neina burungana 'a bwa'i hako.
25 “Hoita, na'i na'o, 'e biu ha'ido'orada nara awa na'i 'omaa ameeuni. Nei tahamora 'a ha'iwai ma mae ha'i ai'a to'o gare, mana do'orana na hutai muri 'a waina ro'u i urao na mae baania do'orana na hutai na'o. 26 Ma mae ro'u ha'i ai'a to'oraa ta gare, mana uraosi 'a waina ro'u i nata do'oradarua i rua ha'ido'orada nararu maesi. Ma o'asi moe'a tari 'oha na biu ha'ido'oradasi raugu buna waina hako i ta'i uraosi. 27 Ha'ahakona mana uraosi 'a mae ro'u.
28 “Hoita, na'i 'oha ni suruta'e aho'i, 'iatei 'iniraaui ha'ido'orada 'isi naigui to'oraai uraosi? 'Inia 'iia 'a waidaau hako i biu ha'ido'oradasi.”
29 Mia Jisas 'a aramiraau o'ani, “Mou taritari'a ha'atai! 'I'amou ai'a aidangisiai Usu-usu Maea mamou ai'a aidangisia ro'u i taha na mena ana God 'ai matai haua. Naia namou to'oraa 'inia 'ado'ado bweubweu'asi. 30 Na'i 'oha 'iraaui sae rai suruta'e aho'i, 'a bwa'i sae nai ha'iwai. 'Iraau rai 'onaairaaui enjel na'i aro nara ai'a ha'iwai. 31 'Io, ma wai ha'a-aidangisi'amou ro'u 'iniai suruta'e aho'i. 'A 'ua? Mou ai'a 'oha'iniai taha na 'ia God 'a 'unua tana'amou na'i Usu-usu Maea 'abaiai suruta'e aho'i? 'A 'unua o'ani, 32 ‘'Inau naasi God ana Ebraham, mia Aisak mia Jekop.’† 22:32 Eksodas 3:6 Mana God naasi, ai'a God adaaui nei ra mae, me 'e God adaaui nei ra tahi. Naasi 'a ha'ata'inia doni waira orusi rau tahi mau, rei'uaa narau bwane mae.”
33 'Oha na mwani sae rago 'isi ra rongoai taha na 'unua Jisas, rau heimwaota'i di'u 'ini'i ha'ausuringa'i ana'i.
Heisonga'i 'Abaia Ha'atora Na Ororiu Di'u
(Mak 12:28-34; Luk 10:25-28)
34 'Oha 'iraau Farisei rau rongoa do'ia Jisas 'a ha'a-papakuraau Sadiusi, rau ruru goni 'anai ha'aradorado maraugu 'ariwou beia Jisas. 35 'E ta'i 'iniraau 'e Ha'ausuri 'anai Ringe ana'ia Moses, 'a hauai ta'i heisonga'i 'anai ha'imaania Jisas. 36 'A o'ani, “Ha'ausuri. I Ha'atora he'ua na ororiu di'u baani'i hako i mwane Ha'atora.”
37 Mia Jisas 'a o'ani, “'Oi ta'ahiai Araha God amua 'iniai tahingamu hako mana ahumu hako mana 'adoma'imu hako.‡ 22:37 Diutronomi 6:5 38 Naasi Ha'atora na ororiu baani'i hakoi mwane Ha'atora. 39 Nata nei na ororiu ro'u, ‘'Oi ta'ahiai nata sae 'onaai ta'ahi'o amua haari'o.’§ 22:39 Lev 19:18 40 I Ringe hako ana'ia Moses mana ha'ausuringa'i adaa'i Rarabea ra awa hako na'i bahainai rua Ha'atorasi.”
Heisonga'i 'Inia Mo'o Nai Ha'atahiraaui Jiu
(Mak 12:35-37; Luk 20:41-44)
41 Na'i 'oha na 'iraaui Farisei rau awa mau beia Jisas, 'ia Jisas 'a songa'iniraau o'ani, 42 “Mou 'adoma'inia do Ha'atahi 'e pwirana tei?”
Miraau o'ani, “'E pwirana Mwaeraha Deved.”
43 Mia Jisas 'a o'ani ro'u, “Ma 'ua na Hi'ona Maea 'agu haua 'inia tanaa Deved i 'ado'ado nagu 'unua 'inia do 'i Ha'atahi naasi 'ia Araha ana? 'Ia Deved 'a 'unua o'ani,
44 ‘'Ia Araha God 'a ha'atee o'ani 'inia Araha agua,
'Oi heinagu na'i aba odogu
'anai heimarungi beiau,
tari 'oha wai nugaraau i maerongamu
na'i bahainai heimarungi amua.’* 22:44 Psalm 110:1
45 Na'i 'oha na 'ia Deved 'a 'unua do 'ia Ha'atahi 'e Araha ana, 'a ha'ata'inia do 'ia Araha ai'a do'e pwirana moi, ma'ata 'iia Araha ro'u ana.” 46 Na'i 'ohasi ai'a ta ta'i nei 'iniraau Farisei nai aramia. Taraawa'a mau na'i 'ohasi ai'a ta ta'i nei 'iniraau'a ro'u naigui raba haua ro'u ta ta'i heisonga'i.
*22:16 Herod: 'Ia Herod 'e ai Rom. 'Iraau Farisei rau 'itaa di'u i heimarungi adaaui Rom. Naasi, 'oha rau mwa'emwa'e 'anai tau'aro goni beiraaui Jiu nara aba beia Herod, 'a ha'ata'inia dorau huunai 'itaa Jisas.
†22:32 22:32 Eksodas 3:6
‡22:37 22:37 Diutronomi 6:5
§22:39 22:39 Lev 19:18
*22:44 22:44 Psalm 110:1