Ya Mangêd da Balita tungkul kan Jesu Cristu ayun kan
LUCAS
1
Ya pag-umpisa
1-3 Panggalangên na Teofilo, sabitun idi pun baydi si Jesus kantamu, malakêy nakakit sa dinyag na. Buy impatanda lay nalyari paubat sa nuna yan nangaral Sabin Bapan Namalyari. Malakê êt ta nanulat abituy impatanda la. Buy pamakayari kun inusisa ya kaganawan nalyari ubat pun sabitun nangaral si Jesus, naisip kun ipakapala ku êt isulat ta kuwentu para kamuyu 4 amên mapilmiyan mun pêtêg ga aral la inturu kamu.
Nagpakit ta ang-el kan Zacarias
5 Sabitun si Herodes ya ari sa prubinsyan Judea, dilag gisay pari ya naglagyun Zacarias. Gisa ya sa pangkat pari ya pambêgên “Pangkat Abias.” Dilag yan asaway naglagyun Elisabet ya ubat sa layin Aaron ya nunan pinakapuun pari. 6 Si Zacarias buy si Elisabet, parisu silan matinêk sa pangêlêw Bapan Namalyari buy pêtêg silan manunul sa mani pan-iutus Panginuun. 7 Ayin silan anak gawan layus si Elisabet buy parisu silaynan tuwa.
8 Gisay allu, pangkat ta êt Zacarias ya maglingkud sa Templun Bapan Namalyari. 9 Buy kaparisun manan naugalyan mani pari, nibabagutan sila amên matandan la nu sisabêt ta manlêb insensu ya pamadêp kan Bapan Namalyari. Si Zacarias ya nabagut. Kabay sinumun ya sa Templu. 10 Kaban manlêb yan insensu baydu, malakêy tawuy manalangin sa lawasan Templu. 11 Amêsên, bêngat tan nagpakit kan Zacarias ya gisay ang-el Panginuun. Nakaidêng ya sa wanan pamiandugan pansêlbên na insensu. 12 Sên pamakakit na sa ang-el, nakatêgag buy nalimwan si Zacarias. 13 Nuwa sinabin ang-el kana, “Agana ka malimuy Zacarias! Ta inlêngên Bapan Namalyari ya panalangin mu. Si Elisabet ta asawa mu, manganak yan gisay liyaki. Ya ipalagyu mu kana, Juan. 14 Matula ka gawan kana buy malakêy tawu êt ta matula sa pamianak kana, 15 gawan magin dakila ya sa pangêlêw Panginuun. Kaylangan a ya minêm alak o agyan sabêt man na mamakalasing. Paubat pun sa idi ya sa bitukan indu na, matupus sinan Ispiritun Bapan Namalyari. 16 Malakêy mani Israelitay ipaudung na sa Panginuun ya Bapan Namalyari la. 17 Muna ya sa Panginuun amên il-an nay mani tawu sa pallumatêng Panginuun. Madyag nay ati sa sawup kapangyarian Ispiritun Bapan Namalyari kaparisun dinyag propeta Elias* 1:17 Ya mani Judio, maniwala silan mag-udung si Elias amên il-an ya danan Cristu (Malakias 3:1; 4:5-6). sabitun nuna ya naiudung nay pamiiidun mitatabapa. Buy ya nakêm mani tawuy asê manunul kan Bapan Namalyari, ibayu na amên magin kaparisu silan mani tawuy matinêk.”
18 Sinabin Zacarias sa ang-el, “Ipakun kun matandan nu pêtêg malyari ya ati? Ta tuwa kina, para êt bayduy asawa ku.”
19 Nakitbay ya ang-el, “Siku si Gabriel ya maglingkud sa arapan Bapan Namalyari sa langit. Impalaku naku kamu amên sabin na mangêd da balitan ati. 20 Ya kaganawan sinabi ku kamu, pêtêg malyari sa lumatêng nga panawun. Nuwa gawan a ka naniwala sa sinabi ku, mapakadyag kan pipi. A ka makapagsabi angga sa manganak ka asawa mu.”
21 Kaban idi sa lawasan na mani tawuy mangêtêng sa pag-awas Zacarias, nakaupapas sila gawan naêpêng ya sa lalên Templu. 22 Sên pag-awas na, siyan a yina makapagsabi buy kay maningyal ya tana. Kabay inisip lay dilag impakit si Bapan Namalyari kana sa lalên Templu. Buy ubat ta baydu, a yina nakapagsabi.
23 Pamakayarin panawun paglingkud na sa Templu, nuli si Zacarias. 24 A yabay naêpêng, nangalêk si Elisabet buy sa lalên limay buwan, a ya nag-awas sa bali la. 25 Kabay sinabi na, “Ati ya kangêdan Bapan Namalyari kangku, ta intas na kangkuy dêng-êy† 1:25 Tandan mani Judio ya mani anak sabay silay pagpapala ya ubat kan Bapan Namalyari (Genesis 1:28; Mani Kanta 127:3). Kabay madêng-êyan sila nu a sila manganak gawan pan-isipên lay pamparusan silan Bapan Namalyari (Lucas 1:25; Levitico 20:20-21; Jeremias 22:30). kun asê manganak.”
Nagpakit kan Mariay ang-el
26 Sên ikaanêm man buwan buktut Elisabet, in-utus Bapan Namalyari si ang-el Gabriel sa balayan Nazaret sa prubinsyan Galilea. 27 In-utus yan maku sa gisay dalagay naglagyun Maria ya nakal-an itangên kan Jose ya gisay liyaki ya layin Arin David. 28 Nagdani ya ang-el sa dalaga buy sinabi kanay, “Matula ka, gawan kapapaidu ka kan Bapan Namalyari! Idi kamuy Panginuun.”
29 Naguluy isip Maria sa sinabin ang-el kana. Kabay pan-isipin na nu sabêt ta labay sabin abitu. 30 Nuwa sinabin ang-el kana, “Agana ka malimuy Maria, ta kapapaidu ka kan Bapan Namalyari. 31 Lêng-ên muy ati! Mabuktut ka buy manganak kan gisay liyaki ya palagyunan mun Jesus. 32 Magin dakila ya buy bêgên yan Anak Bapan Namalyari ya Katatag-ayan. Idin Bapan Namalyari kanay katungkulan mag-ari kaparisun pag-arin ninunu na ya si Arin David sabitun nuna. 33 Mag-ari ya sa mani layin Jacob kanuman buy ya pag-ari na, ayin katganan.”
34 Kabay namatang si Maria sa ang-el, “Parasaantun malyari ya ati, pakan dalaga ku pun?”
35 Nakitbay ya ang-el, “Mapakamuy Ispiritun Bapan Namalyari buy mangalêk ka sa kapamilatan kapangyarian Bapan Namalyari ya Katatag-ayan. Kabay ya ianak mu, ayin yan kasalanan buy bêgên yan ‘Anak Bapan Namalyari.’ 36 Si Elisabet ta kamag-anak mu, tandan kaganawan na layus ya. Nuwa amêsên, anêm ma buwan nay nan nabuktut, agyan tuwa yina. 37 Ta ayin bagay ya asê madyag Bapan Namalyari.”
38 Nakitbay si Maria, “Kay ipus sakun Bapan Namalyari. Malyari dayi kangkuy mani sinabi mu.” Pamakayari, namitay ang-el.
Ya Pangumustan Maria kan Elisabet
39-40 Asê naêpêng, nangamut si Marian naku kallan Elisabet sa gisay balayan na idi sa bung-uy prubinsyan Judea. Pamakalatêng na sa bali la, sinabi na, “Nagpapakun kaynay Elisabet?” 41 Sên nalêngên Elisabet ta pangatulan Maria, nagkimit ta kulaw sa bitukan Elisabet. Natupus yan Ispiritun Bapan Namalyari.
42 Masnêg sinabin Elisabet, “Igit kan pinagpalan Bapan Namalyari kaysa kaganawan babayi buy pinagpala na êt ta ianak mu! 43 Gisay maragul la karangalan na lakwên nakun indun Panginuun ku. 44 Sên kinatula muku, nagkimit ta kulaw sa bituka ku gawan sa tula na. 45 Pinagpala kan Bapan Namalyari gawan naniwala kan matupad da sinabi na kamu.”
Ya kantan Maria
46 Buy sinabin Maria,
“Buun bêkê kun ulimênên na Panginuun,
47 buy masaya ku kan Bapan Namalyari ya Mamiligtas ku,
48 gawan ginanaka naku ya kay ipus na!
Kabay ubat amêsên, ya kaganawan tawu, ituwad lakun pinagpala,
49 gawan sa kangêdan na dinyag kangkun Bapan Namalyari ya makapangyarian.
Ayin yan kaparisu!
50 Pangkalunusan nay mani tawuy dilag limu kana
ubat pun sabitun nunan panawun anggan makanuman.
51 Impakit nay kapangyarian na sa kapamilatan mani mamakaupapas ya diyag na.
In-ikyat nay mani tawuy pawan matag-ay ya pangêlêw sa sarili.
52 Intas nay tungkulan mani manungkulan
buy intag-ay nay mani nayêpay nakêm.
53 Pinakabsuy nan mangêd da mani layangên,
nuwa impabita nan ayin gintan na mabandi.
54-55 Sinawpan na kitamuy mani Israelitay maglingkud kana.
Ta a na nalitêpan na impangaku na kan Abraham angga sa mani layi na,
ya kalunusan na sila kanuman.”
56 Buy nakitugêl si Maria kallan Elisabet un tatluy buwan bayu ya nuli.
Ya pamianak kan Juan ya Mamawtismu
57 Amêsên, sên niras say panawun panganak Elisabet, naianak nay gisay liyaki. 58 Nabalitan mani karani nan bali buy mani kamag-anak la nu parasaantu yan kinalunusan Panginuun. Kabay nakitula sila êt kana.
59 Sên waluy alluy nan kulaw, nagtipun na mani karani lan bali buy kamag-anak la amên tulin ya. Zacarias dayi ya ipalagyu la kana gawan lagyun bapa nay abitu.
60 Nuwa sinabin Elisabet, “Te, asê! Juan na ipalagyu kana.”
61 Sinabi la, “Pakan sa mani kamag-anak yuy ayin yan parabaysên na lagyu ta.”
62 Kabay pinatang la si Zacarias sa kapamilatan singyal nu sabêt ta labay nan ipalagyu sa kulaw. 63 Naningyal yan pamisulatan buy insulat nay “Juan na lagyu na.” Nakaupapas ya kaganawan idi baydu. 64 Tambêng êt nakapagsabi si Zacarias buy nangulimên kan Bapan Namalyari.
65 Sa nalyarin abitu, nalimuy kaganawan karani lan bali. Kabay pisasabyan na ati sa buun bung-uy prubinsyan Judea ya nalyari. 66 Ya kaganawan nakabalita, nangisip sila buy namatang, “Mapakadyag sabêt ta anak ka ati?” Sinabi lay ati gawan makit la kanay kapangyarian Bapan Namalyari.
Ya pamipatandan Zacarias
67 Si Zacarias ya bapan Juan, natupus yan Ispiritun Bapan Namalyari buy namipatanda yan sabi ya ubat kan Bapan Namalyari. Sinabi na,
68 “Ulimênên na Panginuun ya Bapan Namalyarin mani Israelita!
Ta naku ya baydi amên iligtas nay mani tawuy pinili na.
69 In-utus na kantamuy makapangyarian ya Mamiligtas
ya sabay ya ubat sa layin David ya lingkud na.
70 Ati ya impangaku na sabitun nunan panawun
sa kapamilatan mani banal la propeta,
71 ya iligtas na kitamu sa mani kapati tamu
buy sa kaganawan manubag kantamu.
72 Impangaku na êt ta kalunusan nay mani ninunu tamu
buy tuparên nay banal la kasunduwan na kalla.
73 Abiin na impangaku na kan Abraham ma ninunu tamu.
74 Iligtas na kitamu sa kapati tamu
amên makapaglingkud kitamun ayin limu kana,
75 magin malinis buy matinêk sa pangêlêw na
kaban nabyay kitamu pun.”
76 Sinabin Zacarias sa anak na, “Anak ku, bêgên lakan propetan Bapan Namalyari ya Katatag-ayan,
tagawan sikay muna sa Panginuun amên il-an na mani tawu sa pallumatêng na.
77 Ipatanda mu sa mani tawu nu parasaantu silan miligtas
sa kapamilatan pamatawad sa mani kasalanan la.
78 Gawan mapallunus ya Bapa tamun Namalyari,
iutus nay mamiligtas kantamu kaparisun mamut ta mam-in sawang sa kaganawan tawu
79 amên masawangan na mani tawuy idi sa nadiglêm buy mangalimu sa kamatyan.
Buy turwanan na kitamu nu parasaantun bumyay dilag kapatêtbêkan.”
80 Amêsên, dinumagul si Juan buy nagin napas-êy ya nakêm na. Nanugêl ya sa kakyangan angga sa allun nag-umpisa yan nangaral sa mani Israelita.
*1:17 1:17 Ya mani Judio, maniwala silan mag-udung si Elias amên il-an ya danan Cristu (Malakias 3:1; 4:5-6).
†1:25 1:25 Tandan mani Judio ya mani anak sabay silay pagpapala ya ubat kan Bapan Namalyari (Genesis 1:28; Mani Kanta 127:3). Kabay madêng-êyan sila nu a sila manganak gawan pan-isipên lay pamparusan silan Bapan Namalyari (Lucas 1:25; Levitico 20:20-21; Jeremias 22:30).