Àŋwàꞌànə̀
PITA
yi ayòŋtə̀
ǸJIꞌÌNNǓ AŊWÀꞌÀNƏ̀ YÛ
A aŋwàꞌànə̀ yû aa a lɛ ŋŋwàꞌànə Peta, yìi mə à swoŋ mə yumbɔŋ, Simon Peta, à nɨ̂ “ŋ̀gàŋàfàꞌà bo bɨ̀ ŋ̀gàŋntoò Yesu Kristo” (1.1), m̀bə ŋû yìi mə à lɛ ntswe bo bɨ̀ Yesu “wa atu ntaꞌa yìi mə ɨ laa màŋsə̀” ǹyə nɨghaꞌà ni a ajàŋə mə à lɛ mbəŋkə ŋkɨrə̂ yì aà (1.16-18). Kaa Peta à sɨ̀ swoŋ a fɛꞌɛ ɨ bə̂ bìi mə a ŋwàꞌànə a mbo bo aà. Tsǒ mə à swoŋ mə àŋwàꞌànə yulà a nɨ à yi ayòŋtə̀ yìi yu ŋwàꞌànə̀ aa (3.1), m̀bə a bə mə à yìi mə à lɛ mfòò ŋ̀ŋwaꞌanə aa, a nɨ “Àŋwàꞌànə̀ Peta yi ntsyàmbìì,” bəə boŋ à kɨ ŋŋwàꞌànə yulà àŋwàꞌànə̀ aa a mbo bɨ̀Krisèn bìi bɨ tswe a mbuꞌu Asia yî Ŋ̀kə̀ꞌə̀tə̀ aà.
Peta à swoŋ mə yu ŋwàꞌànə aa a ŋwaꞌatə̀ ɨ̀nnù jìi Nwì nɨ Mmàꞌàmbi nɨ̂ ŋ̀gǎŋtoò Nwì lɛɛ̀ ǹswoŋə aà (3.1,2), a bə̂ ɨnnù jìi mə bo tɛ̀ꞌɛ̀ mə̂ ǹzi (1.12). A kuꞌùnə̀ mə yù tsɨgɨtə waa tâ bo ghɛɛ nɨ̂ mbìì ŋ̀ka ŋwaꞌatə̂, ǹloŋ mə Mmàꞌàmbî à dɨ̀ꞌɨ̀ mə a mbo yu mə nòò ŋ̀kwô yì à kùꞌù mə̂ aà (1.14).* Ǹjiꞌìnnù Aŋwàꞌànə: Mbə Peta à tse kɨ swoŋ aa nloŋə Jɔn 21.18-19. Ma mùu ajàŋ Peta a lɔ̀ɔ̀ ǹyə mə tâ bo lwiꞌi wa mûm ànnù nɨ̂ŋkoŋ ya mə bo dɨ̀ꞌɨ̀ a nɨ̂ ǹtoo yì ǹsɨgɨ̀nə̀ ya aà. Àŋwàꞌànə̀ yulà a tɨgə̀ ǹnaŋsə waꞌasə nɨ̂ waa nloŋ bɨdɨ̀ꞌɨ̀ bɨ ɨnnǔ mbweꞌesə̀ bìi mə bɨ ka zi ŋkuu a tɨ̂tɨ̀ɨ bo aà (2.1).
Peta à ghàa nswoŋ ajàŋ yìi mə ŋgǎŋndɨ̀ꞌɨnnǔ mbweꞌesə̀ ma jû ɨ bə aà. Ɨ ka ŋeꞌesə kuu a tɨtɨ̀ɨ bo ɨ kɨ ndɨ̀ꞌɨ̀ nɨ̂ ɨ̀baŋnənnù ǹloŋə Nwî, ɨ kɨ tuu nɨ̂ M̀màꞌàmbi yìi mə à lɛ nyuu waa aà (2.1). Bə̀ ma bû à nɨ̂ ŋ̀gǎŋmbùꞌu ɨnnù jɨ̂ bɨ ŋkɨɨ mbəgɨtə nɨ̂ bǎburə bìi bɨ ŋwèènə̀ aa, ǹtərə, ǹluu nɨ̂ ànnǔ ajɨrə̀, ŋ̀ghɨrə nɨ̂ ɨnnǔ atsùùrə̀, m̀maꞌatə mânjì yìi mə à tsinə aa nyoŋə nɨ̂ mânji Balam yìi mə à lɛ sɨ mfàꞌà ǹloŋ aa bə̂ ŋ̀kabə aà, (2.11-15), ǹtswetə nɨ̂ bə̀ nɨ ɨnnù jya jìi mə njyǎnû jyaa ɨ yə̀ꞌə̀tə̀ aà (2.18). Bə̀ ma bû bî mɔꞌɔ bɨ ka yǐ kɨ wyɛ̀ nɨ̂ ànnù Nwî ɨ betə nɨ mə Yesu wa mə à lɛ nswoŋ mə yu ka yǐ bǔ bɨ̀ɨ̀ aa à fə̀ lɛ? (3.3,4).
Peta lɛ ntɨgə ŋwaꞌasə nɨ̂ bɔɔ bɨ Kristo nswoŋə nɨ mə tâ bo ka ntsyɛsə nɨ̂ waa nloŋ mə bə̀ bî ghàꞌàtə̀ ka yî fànsə ɨnnu, ɨ tɨgə ghɨ̀rə̀ nɨ̂ ɨ̀nnù jìi mə ɨ ka ghɨrə tâ m̀bi tɨgə mbəgɨtə nɨ̂ ǹtoo yì ǹsɨgɨ̀nə̀ M̀màꞌàmbi ya ghu (2.2).
Ma mùu ajàŋ, a tɨgə̀ ǹdɨꞌɨtə nɨ̂ bɔɔ bɨ Kristo mə tâ bo tsuu annǔ ŋgǎŋndɨꞌɨnnǔ mbweꞌesə̀ jya kɨ yuꞌutə, ǹloŋ mə Nwì à fà mə mɨtsyɛ̀ a mbo bo ŋghɨrə bo zî yi, ŋ̀kɨ̂ mfa njoo tsɨ̀m jìi mə bo lɔ̀ɔ̀ a mûm ǹtswêntɨ̀ɨ̀ yàà a ŋka ŋghɨrə̂ ɨnnù jìi mə Nwi a lɔ̀ɔ̀ aà. Tâ bo yə mə bo gaansə mɨtɨ̀ɨ̂ myaa a ŋghɨrə̂ ɨnnù jìi mə ɨ tsinə aa (1.3-11), ŋ̀kwe nɨ a mûm ɨ̀bɔ̀ŋ Nwi, ŋ̀kuꞌusə nzi nɨ̂ ànnu Mmàꞌàmbi (3.18) tǎ yi waꞌà nɨ̂ àlɔ̀ꞌɔ a nsi miꞌi Nwì wa njwî ǹlwìꞌî m̀bi tswê (3.14). Nwì à ka yǐ naŋsə ta ŋgɨꞌɨ a nǔ ŋgǎŋghɨ̀rə̂ ɨ̀nnù jî bɨ bo bɨ̀ ŋ̀gǎŋdɨ̀ꞌɨ̂nnǔ mbweꞌesə̀, nɨ bə̀ bɨ̀tsɨ̀m bìi mə bɨ sɨ Nwì bɔꞌɔ kaa ŋgwaꞌà nɨ̀ bǎburə kə̀ bə̀ bìi bɨ tswe nɨ̂ àdàꞌà a atu bo kɨɨ mbɔꞌɔtə aà (2.2,3,9,10; 3.7). Nwì à ka yǐ nɨŋ ŋgɨꞌɨ a nu bo ma bû aa tsiꞌǐ a ajàŋ yìi mə à lɛ nɨŋ ŋgɨꞌɨ a nu baaŋgel bya bo bə̀ bɨ̀tsɨ̀m bìi mə bɨ lɛ ntɨɨ atu ghu mbo, ŋghɨrə ɨbɨ a mbìì aà (2.4,5). Tâ bə̀ bya mə bɨ wyɛ̌ nɨ̂ ànnǔ Kristo, a ajàŋə mə à lɛ ŋkàꞌà mə yu ka yǐ bǔ bɨ̀ɨ̀ aa, tâ bo zi mə Ǹjwî M̀màꞌàmbi ya ɨ ka yǐ zì (3.10). Tâ bɨ̀Krisèn ka mbɛ, ŋ̀ghɨrə nɨ̂ ɨnnù jìi mə Mmàꞌàmbi a lɔ̀ɔ̀ aa tǎ tâ Ǹjwî mà ya ɨ̀ waŋsə nzì (3.12).
Bɨ yatə̂ àŋwàꞌànə̀ yû aa laà:
1. Ǹjiꞌìnnǔ aŋwàꞌànə̀ yuà 1.1-2
2. Ànnù yìi mə Nwì à twoŋ bɨ̂Krisèn mə baa ŋghɨrə aà 1.3-21
3. Ŋ̀gǎŋndɨꞌɨnnǔ mbweꞌesə̀ 2.1-22
4. Àjàŋ mə Kristo à ka yǐ bǔ zǐ a noò ǹlwìꞌî m̀bi aà 3.1-18
1
1 Àŋwàꞌànə̀ yû a lo aa a mbo mə̀ Simon Peta, ŋ̀gàŋàfàꞌà bo bɨ̀ ŋ̀gàŋntoò Yesu Kristo, ŋ̀ghɛɛ nɨ a mbo bə̀ bìi mə Nwì à kɨ mfa abìintɨɨ yǐ atɨ̀ndùù a mbo bo tsiꞌì tsô à yiꞌi a njɨ̌m annù yî àtsìnə̌ Nwìŋgɔ̀ŋ nɨ Ŋ̀gàŋywèènsə yìꞌinə̀ Yesu Kristo aà: 2 Tâ ɨ̀bɔ̀ŋ Nwî nɨ mbɔɔnə̂ yì ŋ̀wè tâ ɨ̀ tswe a mbo bù ŋ̀ghaꞌatə ŋghɛɛ a ajàŋə mə nɨ zi annù ǹloŋ ŋgaa Nwì nɨ Yesu Mmàꞌàmbî yìꞌinə̀.
Àjàŋə mə Nwìŋgɔ̀ŋ a twoŋə nɨ̂ bə̀ ǹyarə nɨ̂ waa aà
3 Mɨ̀dàꞌà mɨ Kristo mìi Nwì à fa ghu mbo aa mɨ fà mə̂ yiꞌinə̀ nɨ ŋ̀gɔ̀ŋ ǹjoò tsɨ̀m jìi mə ǹtswêntɨ̀ɨ̂ yìꞌinə̀ ɨ lɔ̀ɔ̀ aa, bo bɨ̀ a ŋka mbɔꞌɔ Nwìŋgɔ̀ŋ, ǹtsya a njɨ̌m ajàŋə mə bìꞌinə̀ zi annù m̀bɨꞌɨ ŋgaà yì, yu wa yìi mə à lɛ ntwoŋə yiꞌinə̀ a mum nɨ̀ghaꞌa yu bo bɨ̀ a mûm ɨ̀bɔ̀ŋə̂ yi aà. 4 Ma mùu mânjì, a fâ ŋ̀kàꞌâ yì yî ŋ̀wè bo yì àtɨ̀ndùù ya, mə mbə bìꞌinə̀ tsyâ ghu ŋkhə njoo mbi jìi bə̌ yə̀ꞌə̀tə ɨ tâ nɨ̀ ŋ̀gɨꞌɨ a nu bo aa, mbaŋnə ntɨgə ntswe nɨ̂ àbwarə a mum màrə̀ Nwì.
5 Ǹloŋ ma yû ànnù, nɨ̀ ka ŋgaansə mɨtɨ̀ɨ̂ muu, a ŋkùꞌùsə ànnǔ ŋghɨ̀rə̂ ɨ̀nnù jî sɨgɨ̀nə̀ a atû àbìintɨɨ̀, a atu ŋ̀ghɨ̀rə̂ ɨ̀nnù jî sɨgɨ̀nə̀, tâ nɨ̀ kuꞌusə annǔ nzi Nwì, 6 a atû ànnǔ nzi Nwì, nɨ̀ kuꞌusə ànnǔ ntswâ ɨ̀bɨɨnu, a atu annǔ ntswâ ɨ̀bɨɨnu, nɨ̀ kuꞌusə atàŋəntɨɨ, a atu àtàŋəntɨɨ, nɨ kuꞌusə annǔ ŋka mbɔꞌɔ Nwî, 7 a atu annǔ a ŋka mbɔꞌɔ Nwî, nɨ kuꞌusə annǔ ŋka ŋkɔ̀ŋ bɨlɨ̂m buu, a atu annǔ ŋka ŋkɔ̀ŋ bɨlɨ̂m buu, nɨ̀ kuꞌusə akɔ̀ŋnə̀. 8 Ǹloŋ mə mbə nɨ̀ ka ŋghɨrə ma jû ɨ̀nnù ma mùu ajàŋ ŋ̀ghɛɛ nɨ̂ m̀bìì bəə boŋ nɨ̀ ka kɨ fàꞌa sɨgɨ̀nə̀ ɨ kɨɨ koonə nɨ mɨ̂ntà a mûm ànnǔ a ajàŋə mə nɨ̀ zi Yesu Kristo Mmàꞌàmbî yìꞌinə̀ aà. 9 Ǹloŋ mə ŋù yìi mə ma jû ɨ̀nnù ɨ boŋ ghu mbo aa, à nɨ̂ m̀fə̀ꞌə̀nə̀, kaa a kɨꞌɨ̀ nɨ̀ mbìì yə̂, boŋ à lɛɛ̀ ŋ̀kɨ nliꞌinə mə bɨ lɛ mbaa nsìꞌì yi a nɨ̂ ɨ̀nnù jì bɨ̂ ji jî lwènə̀.
10 Tsǒ mə a bə laa, bɨlɨ̂m bâ, tâ nɨ̀ ka ŋgaansə mɨtɨ̀ɨ̂ muu, a naŋsə mbii ajàŋ mə Nwìŋgɔ̀ŋ à twòŋə ghuu ŋkɨ ntsɔꞌɔ ghuu aa, ǹloŋ mə nɨ̀ bə kɨ ghɨ̀rə̀ ma mùu ajàŋ boŋ kaa mbə nɨ̀ waꞌà wò. 11 Ma mùu ajàŋ boŋ bɨ ka naŋsə ŋŋaꞌa mânjì yìi à tsyâmbo aa a mbo bù a ŋkuu a mûm ànnù nɨfɔ̌ tɨ mɛ̌ Mmàꞌàmbi nɨ̀ Ŋ̀gàŋnyweensə̀ yiꞌinə̀ Yesu Kristo.
12 Tsǒ mə a bə laa, mə̀ ka ghɛ̀ɛ̀ nɨ̂ m̀bìì a ŋka ŋwaꞌatə bù nɨ̂ ɨ̀nnù ma jû, ka mə nɨ̀ tɛꞌɛ nzi, ŋkɨ ǹtɨnsə a mûm ànnù nɨ̂ŋkoŋ yìi mə nɨ̀ tswe nɨ yu aà. 13 Mə̀ wàꞌàtə mə a kuꞌunə mə, àjàŋ yìi mə mə̀ bùrə ntswe fàa mum ghulà ɨ̀bɨ̀ɨnu aa, tâ mə̀ ka ntsɨgɨtə ghuu, ŋwaꞌatə nɨ̂ ma jû ɨ̀nnǔ a mbo bù. 14 Tsǒ mə mə̀ zi a laa mə nòò yìi mə̀ ka màꞌàtə yulà ǹjyǎnu aa à tɨ̀gə a abo aa, a ajàŋə mə Mmàꞌàmbî yìꞌinə Yesu Kristo à dɨ̀ꞌɨ̀ mə a mbo mə̀ aà. 15 Mə kɨɨ nlɔɔ a nyə mə, nòò yìi mə mə̀ màꞌàtə̀ mə̂ ghuu aa, tâ nɨ̀ zi ajàŋ mə mbə nɨ̀ bû ŋ̀ka ŋwaꞌatə ma jû ɨ̀nnù a ŋgɔ̀ŋ bɨ̀nòò bɨ̀ tsɨ̀mə̀.
Àjàŋ mə bìꞌì lɛ mbə ayəfə nɨ nɨ̀ghaꞌa nɨ Kristo aà
16 Kaa bìꞌì lɛ ŋkɨꞌɨ lɔ̀gə̀ aa njyàlàꞌà jìi mə a waꞌatə mɨ̀tsyɛ̀ mɨ bə̂ aa a ntɔꞌɔtə mɨ̀dàꞌà mɨ Mmàꞌàmbî yiꞌinə̀ Yesu Kristo bo bɨ̀ àjàŋ mə à lɛ nzì aà. Bìꞌì bumbɔŋ, bìꞌì lɛ nyə nɨghaꞌâ ni nɨ mɨ̀dàꞌâ mi. 17 Ǹloŋ mə nòò wa yìi à lɛ ŋkwɛrə nɨghaꞌa bo bɨ̀ àghuꞌusə̀ a mbo Nwìŋgɔ̀ŋ Tà aa, ǹjì ya ɨ kɨ̂ ǹzi ghu mbo, a nɨ nɨ̀ghaꞌa nɨ nɨfɔ̀ ǹswoŋə nɨ mə, “Àâ Mû ghà ghuà, yìi mə mə̀ kɔ̀ŋə yi, ŋkɨ naŋsə ndorɨtə nloŋ ŋgaà yì.” 18 Bìꞌì bɨmbɔŋ lɛ nyuꞌu njì ma yû a ajàŋ mə ɨ̀ lɛ ŋghàà a aburə aà. Ǹloŋ mə bìꞌibo lɛ ntswe wa atu ntaꞌa mə ɨ laa màŋsə̀ aà. 19 Ma mùu ajàŋ bìꞌì naŋsə mbù m̀beentə ntoo ya yìi mə ŋ̀gǎŋntoo Nwî ɨ lɛ nswoŋə aà. À ka bə annù yî sɨgɨ̀nə̀ a mbo bù a ntɛꞌɛ atû yuu a nɨ ma yû ànnù, tsiꞌì tsǒ ŋ̀kàꞌà yìi mə ɨ ta a nɨ̂ àdɨ̀gə̀ yî fìì aa, ɨ yweꞌe a noò yìi mə abɛ̀ɛ̀ a ka fuꞌu, ta tâ fɨ̀njɔ̀ŋ fɨ atùtugə tâ fɨ̀ fɛꞌɛ a mum mɨ̀ntɨɨ bù. 20 A nɨ annǔ ntsyà m̀bìì, a kuꞌunə tâ nɨ̀ zi tâ à laa mə, kaa annù yìi mə ŋgǎŋntoo Nwî ɨ swoŋ a mûm àŋwàꞌànə̀ Nwî aa, kaa à sɨ̀ aa annǔ amɔ̀ɔ̀ntə ŋû bə̂. 21 Ǹloŋ mə kaa ànnǔ tsu yìi mə ŋgǎŋntoo Nwî ɨ swoŋ aa, lɛɛ̀ ŋ̀kɨꞌɨ aa a nɨ̂ ɨ̀nnù jìi mə bə̌ mɔ̀ɔ̀ntə̀ ǹswoŋə lô. Ɨ bàŋnə̀ ǹlo aa a mbo bə̀ bìi mə Àzwì Nwî a tintə a waa, bo kwɛrə a mbo Nwì ǹswoŋə.