MALAKI
Yã́ pↄ́ kú láɛ bee guuↄ
Malaki a lá kɛ̃̀ e wàↄ gɛ́ Yesu Kilisi ii wɛ̃̀ 500 e 450. Isailiↄ sù ń zↄblea Babilonio wɛ̃̀ 538 guu. An suapi gbɛa an kúsu nà kwɛawa busɛbusɛ. E ãnabi Malaki àↄ gɛ́ ãnabikɛkɛi, Isailiↄ tɛ̀ ãnabi Age ń ãnabi Zakalio yãdanɛↄi, ↄ̃ aa ɛ̀a Lua kpɛ́ dↄ̀ Yelusalɛũ wɛ̃̀ 520 e 515 guu. Ãma za gↄↄ bee an wɛ́ dↄa yã́ dafu pↄ́ a kɛ dↄaana Zolobabɛli ↄzĩ i zɛkɛo. An lousisiyãↄ ↄ̃̀ↄkpà mɛ́ yãvãi lɛ́ kã́fĩ. Aa pãkpà sa'oa Luawai (1.6-14), wiↄ Lua kpãi'o gbaↄ daa guu (3.6-11), sa'onkiaↄ sↄ̃ aalɛ laaidↄ zĩwa lↄo, mɛ́ wìli ikoyã pↄ́ Lua dìlɛnɛ́ da lↄo (2.1-16).
Yã́piↄ yã́i Malaki lɛdà sa'onaↄwa ń gbɛ̃́ↄ píi aa nↄ̀sɛlilɛ. A dↄ̀ńgu kɛ́ Lua yeńzi (1.1-5), ãma a ònɛ́ lↄ aà mↄa ń aà yã́kpalɛkɛa ń gbɛ̃́ↄ gↄↄ kà kãi (2.17-3.5, 3.13-24). À zĩna pↄ́ Lua a gbaɛ yã'ònɛ́ (3.1), aↄ dɛ ãnabi ũ lán Ɛliawa (3.23). Baona lá pↄ́ Matiee ń Lukuo kɛ̃̀ↄ guu, Malaki yã́ bee dɛ Zãa Daa'ilɛna pↄ́ à mↄ̀ gbɛ̃́ↄ da zɛ́wa Yesu Kilisiɛ yã́ ũɛ (Mat 17.11-13, Luk 1.17).
Kɛ́ Malaki fɛ̀lɛ ń Isailiↄ an kua pↄ́ ↄ̃̀ↄkpà ń ń pãkpaa Lua yã́io, à lɛdàda luanaaikɛnaↄnɛ aaↄ kú ń Lua yã́kpalɛkɛańnↄ sↄuo. Wápiↄ sↄ̃ Malaki lɛ́ owɛ̃ɛ wá baade àↄ kú ń Lua yã́kpalɛkɛaanↄ sↄuo za káau.
1
Sa'oyã
1 Yã́ pↄ́ Dii ò Isailiↄnɛ Malaki sabain kɛ: 2 Ma Dii ma mɛ̀ má yeázi, ↄ̃ a mɛ̀ ma yeaázi dɛ kpelewa ni? Ma Dii ma mɛ̀ Esauá Yakↄbu vĩ̀i nolo? Kási Yakↄbu má yei, 3 má ye Esauio,* Lom 9.13 ↄ̃ ma aà gusĩsĩde lìlɛ guwaiwai ũ, ma aà bùsu tò gbáa gbɛ̃gbonaↄ kúkĩi ũ. 4 Ɛdↄũpiↄ ì mɛ, baa kɛ́ wà ń wɛ̃́lɛↄ dɛ̃ↄnzↄ̃, aa ɛa ń bɛziaↄ fɛlɛɛ. Ɔ̃ ma Dii Zĩgↄ̃de ma mɛ̀: Tó aa ɛ̀a kàlɛ, má ń dɛɛlɛmpaɛ, wi onɛ́ Vãibusudeↄ, gbɛ̃́ pↄ́ Dii ń kpɛ̃nɛ kũa gↄↄpiiↄ!† Isa 34.5-17, 63.1-6 5 Á wɛsiɛ, í mɛ Dii zↄ̃ↄ, baa wá bùsu zↄ̃lɛ kpɛle.
6 Nɛ́ ì a mae kpɛla, mɛ́ zↄ̀blena ì a dii kpɛla. Kɛ́ má dɛ á mae ũ, álɛ ma kpɛlae? Kɛ́ má dɛ á dii ũ, á ma vĩa vĩe? Ma Dii Zĩgↄ̃de mámɛ málɛ á la. Á sa'onaↄ, ámɛ álɛ sakamagu. I mɛ: Kpelewa wa sakàngui? 7 Kɛ́ a sakà ma táabũnuu yã́iɛ. I mↄ ma gbagbakĩi ń blɛ gbãlɛaoɛ. I mɛ: Kpelewa wa n gbagbakĩi gbãlɛ̀i? 8 Kɛ́ a mↄ sa'òa ń pↄ́ vĩ̀aↄ, yãvãin weoa? Kɛ́ a sa'òa ń nↄ̀ↄ ɛɛↄ ge a gyãeↄ, yãvãin weoa?‡ Iko 15.21 À gɛ kpa bùsu gbɛ̃zↄ̃ↄwa à gwa! Á yã́ a kaaàgua? A á sáaukpaa? Ma Dii Zĩgↄ̃de mámɛ málɛ á la.
9 Tó a awakpàmɛɛ tia kɛ́wa, má á wɛgwae? Tó pↄ́ bee taaↄ kú á ↄzĩ, má síánↄe? Ma Dii Zĩgↄ̃de mámɛ málɛ á la. 10 Tó á gbɛ̃e gɛ̀ ma ua zɛ́ tà yãa, kɛ́ wasu gɛ̃ tɛ́kai ma gbagbakĩi pão, bee sã̀ↄ. Ma Dii Zĩgↄ̃de mámɛ má ò. Á yã́ lɛ́ kɛmɛɛ nao, má á gba sio. 11 Za ĩatɛ̃ bilɛa e a gɛ̃kpɛukĩi ma tↄ́ aↄ zↄ̃ↄ buiↄnɛ. Wa tulaletikamɛɛ tɛ́a, wi mↄmɛɛ ń gba gbãlɛsaiↄ gupiiu, asa ma tↄ́ aↄ zↄ̃ↄ buiↄ guuɛ. Ma Dii Zĩgↄ̃de mámɛ má ò. 12 Kási ápiↄ i ma tↄ́ ↄ̃̀ↄkpaɛ, álɛ e ma táabũnu gbãlɛaɛ, ↄ̃ i sa'owà ń pↄ́ giaↄ. 13 Ma Dii Zĩgↄ̃de ma mɛ̀: I mɛ, bee á kṹ gbãaɛ, ↄ̃ a nifɛ̃̀i. Tó a mↄ ma gbagbai ń pↄ́ kↄ̃̀ↄkũaↄ ń pↄ́ ɛɛkũaↄ ń pↄ gyãeↄ, má beeↄ sia? Ma Dii mámɛ málɛ á la. 14 Mↄafilide pↄ́ pↄ́ sa vĩ a kpàsa guu, a zɛ̀mɛɛ, mɛ́ à gɛ̀ ma gbagba ń pↄ́ sãadeo a gɛ̃ɛ ũ, adeá láaipↄɛ. Asa mámɛmaa Kía zↄ̃ↄ, ma tↄ́ ì to vĩa bui píi kṹ. Ma Dii Zĩgↄ̃de mámɛ má ò.