EBBALUWA EYOKUBIRI OPAWULO EGIYAWANDIKIIRE
ABʼE KOLINSO
Enyanjula
Ebbaluwa eyokubiri eeri abʼe Kolinso oPawulo niiye eyagiwandiikire nga wabitirewo emyanka 55-56 nga bamalire okubyala oYesu (1:1). Abakugu omu byʼeBbaibbuli bakoba nambu oPawulo enyumaku yabbaire abawandikiireku egendi iyo nga nkambwe. Neye tubulaku ekopi yʼebbaluwa nago iye egyatumulaku omu 2:3-4.
Ebbaluwa eenu oPawulo ateekwa okubba nga yagiwandiikire ngʼali Makedooniya (2:13). Era iyo yʼenjabulo omu ngeri eti, yamuzindo ino era eraga enseega enanyerenyeere eyʼomu mwoyogwe. Era alaga eisangaalolye erikwata okwalipoota ensa oTito egiyabbaire amuwaire ekwata oku kanisa yʼe Kolinso. Omu bbaluwa eenu, twajiryamu enjegesya omu bugalami ekwata oku kugaba omu Ndagaano eMpyaka, omu kitundu oPawulo egyatumulira ngʼabakoba okusolooja empiiya egibatwalira abaikirirya bʼomu Yerusaalemi (8-9).
Kiboneka ooti abatume abʼobubbeyi abamo era nga tibʼomu kanisa, babbaire nga waliwo abantu bʼomu kanisa eyo abebabbaire nga bakolesya olwʼobukambwe bwa bantu abo okwakanisya oPawulo kaisi ibo abatume nago beetekewo. Era ibo babbaire nga balaga okubuusabuusa omu bwezye bwa Pawulo, era amo niikyo ekyamusikirizire ngʼowaalaga oku nkomerero yʼebbaluwa eenu, okuwa ino obukakafu bwʼobwezyebwe ngʼomutume wa Yesu Kurisito.
Engeri egibyecaanamu
1. Obusugirye eeri ekanisa 1:1-7
2. OPawulo atumula oku kucusamu omu ntegekagye egyʼokubacaalira nʼalipoota ebakwataku egiyasunire era nʼekibakoba oku bbaluwaye eyʼenyumaku 1:8–7:16.
3. OPawulo awa endagirira ekwata oku kusolooja empiiya gyʼokutwalira abaikirirya abʼomu Yerusaalemi 8:1–9:15.
4. OPawulo awozererya obutumebwe era nʼalabula oku bikwata oku kucaalakwe okwiraku 10:1–13:10.
1
Obusugirye
1 Ninze oPawulo omutume wa Kurisito Yesu ngʼoKibbumba oweyatakire era nga ndi aanu nʼowoluganda oTemuseewo.
Tubawandiikira inywe abʼekanisa eri omu kibuga e Kolinso, era nʼabatuukirirye bonabona abʼomwitwale lyʼAkaya lyonalyona. 1:1 Bik 18:1
2 OKibbumba oItewaiswe nʼoMusengwa oYesu Kurisito, babakwatire ekisa, era babawe eidembe.
OPawulo awuuja oKibbumba
3 Tuwuuje oKibbumba oyo oIteeye wa Musengwa waiswe oYesu Kurisito, era oKibbumba oItewaiswe oyo aizwire okusaasira, era airyamu abantu amaani mu buli ngeri. 4 Era Iye atwiryamu amaani omu bigosi byaiswe byonabyona, kaisi swena ni twezya okwiryamu abantu abandi amaani nga swena owatwiryamu amaani. 5 Ekyo kityo olwakubba egitukoma swena okugada eino ngʼoKurisito oweyagadire, era oKibbumba yena gyakoma okutwiryamu amaani ngʼakolesya oKurisito.
6 Era iswe owetubba omu kugada, inywe kibawa bugumu era ni kibazweramu okulokoka. Era oKibbumba owatwiryamu amaani omu kugada kwaiswe, na inywe nywena mwiramu amaani singa muguminkiriza omu kugada okuli ooti kuukwo swena okutugumira. 7 Kale tubalimu eisuubi linene, olwakubba tumaite tuti owemugada nga swena owetugada, oKibbumba abairyamu amaani nga swena owatukola.
8 Aale atyanu boluganda tutaka mumanye ebikwata oku kugada okutwabitiremu nga tuli omwitwale lyʼAsiya. Batugadirye ino nʼokukirawo awetwezya okugumira, era nʼeisuubi eryʼokubba aboomi ni lituwaamu. 1:8 1Ko 15:32 9 Mazima dala twabbaire ooti bantu abebasaliire ogwʼokufa. Neye ekyo kyabbairewo kaisi titwesiga maani gaiswe, neye twesige Kibbumba yenkani iye azuukiza. 10 Era oKibbumba oyo eyatulamirye omu kabbikabbi akanene akʼokufa akatyo, era yalitulamya tete. Era niiye ogutulimu eisuubi tuti yeeyongera ngʼatulamya. 11 Kale nywena mutubbeere nga mutusabira era olwʼesaala egyo egyʼabantu abangi oKibbumba yalituwa enkabi, era abantu bangi ni beebalya oKibbumba okulwaiswe.
OPawulo acuusamu entegekaye
12 Atyanu iswe ekituleetera okwenyumiriza niikyo kinu kiti: Omu myoyo gyaiswe tukakasa tuti, eneebitya yaiswe omu bantu era okukirira nakimo enkolagana yaiswe na inywe eriwo mu butuukirirye nʼomu mazima ebizwa eeri oKibbumba. Ebyo titubikolere mu malabuki ga bantu-buntu, neye lwʼekisa kya Kibbumba ekiri na iswe. 13 Era titugenderera kubawandiikira biibyo ebimuteezya okusoma ooba okutegeera. Era nsuubira nti, 14 ngʼowemutatutegeire kusani, mwalitutegeera ekimala era ni mwezya nʼokutwenyumirizaamu nga swena owetwalibeenyumirizaamu oku lunaku oMusengwa oYesu oluyaliiriraku.
15 Era olwakubba ndi nʼobukakafu mwekyo, nategekere kusooka kucaalira niinywe, kaisi musune enkabi gya kubacaalira emirundi emibiri. 16 Mwekyo, natakire mbacaalire nga njaba omwitwale erya Makedooniya, kaisi tete mbacaalire amaira, era nga ntaka mumpe obubbeeri nga njaba omwitwale eryʼe Buyudaaya. 1:16 Bik 19:21 17 Olwo-so owenategekere okukola ntyo nandi ni njezya, inywe museega muti ndi muntu acuukacuuka omu biseego? Museega muti ebinkola mbikola ngʼomuntu atali mwikirirya, iye akoba ati, “Niikyo ekyo,” tete omu kaseera akanyere ako ati, “Aa bbe.”
18 Neye mazima dala ngʼoKibbumba owaali mwesigwa, titwabasuubizire nʼemyoyo mibiri. 19 Ekyo kityo olwakubba oMwana wa Kibbumba oYesu Kurisito oyo, nze nʼoSiruvaano nʼoTemuseewo ogutwalaabbire egimuli, iye tacuukacuuka omu biseego. 1:19 Bik 18:5 20 Nʼolwekyo, ooba oKibbumba ebiyasuubizire byenkana bitya obungi, byonabyona okubita omu Kurisito bituukirira era ni tukoba tuti, “Amiina,” nga tuwa oKibbumba ekitiisya.
21 Neye iye oKibbumba niiye atwezyesya iswe na inywe ni tubba bagumu omu kwikirirya oKurisito. Era oKibbumba oyo niiye eyatusukireku amafuta, 22 nʼatuteekaku akamanyiciryoke akalaga kati tuli babe oweyatuwaire oMwoyo oMweru abbe omu bwomi bwa buli muntu ngʼomusingo okulaga ati yalituwa ebyo ebiyatusuubizire.
23 Omu maiso ga Kibbumba, ekintumula niigo amazima nti ekyagirire nandi ni njira eeyo e Kolinso, natakire buteeyongera kubalumya myoyo nga mbanenya. 24 Neye titutaka museege muti iswe tubalagira-bulagiri ekimuteekwa okwikirirya, wazira tutaka tukolere aamo na inywe, kaisi musangaale, olwakubba muli bacaati omu kwikirirya kwanywe.