I Surat-na Si Pablo
Pada'iray Si Mga Taga
Efeso
Pagbulig Pagsabot Sito Surat
I magsurat sito, iya si apostol Pablo (1:1; 3:7,13; 4:1; 6:19-20). Kulawin na hamok ari si pahina 394 pagpasayod si bug'os pagka'a'a-na si Pablo. Agsurat-nay to para si mga nagtagama paghuwang si Diyos ari si syudad Efeso (1:1). Ka'urugan i mag'isip nga agsurat-nay to ngan 60 AD (mga 30 anyos kahuman abanhaw si Jesus). Adday to si mga nagsurat-na ngan kaprisu-na ari si Roma si primiro bisis (3:1; 4:1; 6:20; Buhat 28:16-31).
I Efeso i pinaka'impurtanti syudad si banda katundan si prubinsya Asia siray nga nag'arunan ina'anto Turkey. Ahimoy nan syudad pinakasintro siray si pagnigusyo tungod kay iyay nan i aragihan-na si ka'agsuban mga barko pati' si mga hayop nagkargahan si pala'in-la'in ipiktos pada'iray si pala'in-la'in lugar. Aniya' ato templo nagtindog para si diyus-na si mga taga Roma nag'arunan Diana nga si Grikuhanon Artemis i pag'aron sito ngan iyay nan i diyos nag'ampu'an-na si mga taga Efeso (Buhat 19:23-31). Mga tallo ta'on i kapapasamwak-na si Pablo ato sito syudad hasta si mga lugar palibot sito (Buhat 19:10; 20:31) si katallo biyahi-na.
Yayto surat la'in kuntra si ditangnga' surat-na si Pablo kay agsurat iya sito ma'in tungod kay aniya' prublima o aniya' sala' nga kinahanglan iya agtuhay, kundi' tungod kay aruyag iya agpakatu'an si pa'agi nga anmatgas o anlalom i espirituhanon kinabuhi' para si magpanutu'o nga andam na si apiki gayod pagpakihuwang si Diyos pina'agi si Kristo.
Ato sito surat agpasabot si Pablo si tinago' katuyu'an o planu-na si Diyos nga kon anakka na i tama' panahon, pabiriyu'-na si Diyos i dimu'an hinimu-na magin i mga sari'i si langit o i satu'o si kalibutan nga si Kristo mismo i magtakulok (1:10). Bali gayod ka'impurtanti nga agpakasantop sito i mga Kristiyano sanglit agpangadyi' iya para si mga iya nga buwanan-na mga iya si Diyos si kadunong pati' sarabutan (1:15-23; 3:14-21).
Ag'isplikar-na liwat ato si Pablo i mga pa'agi kon pinapa'i atuman i mga katuyu'an-na si Diyos para si manniniripon pag'ampo'. Primiro, pina'agi si mapinalangga'on pagpanginanu-na si Diyos, atalwas i mga a'a ngan agpakabwilta mga iya si maka'angayan kamutangan huwang si Diyos (2:1-10). Kaduwa, pina'agi si laha'-na si Kristo, abungkag i partisyon nga makapabulag ngan makapakuntra si mga Hebro pati' si mga ma'in Hebro ngan tungod sinan agsiharalapay na mga iya dimu'an (2:11-22). Pero anmas pa sinan, aniya' liwat nagbuhat-na si Diyos si magpansiharalapay to na nga iya i pagpabiriyu'-na si mga iya dimu'an sallod si day adda hamok puhu'-na si Kristo nga gana' la'in kon ma'in i manniniripon pag'ampo'. Adday to tinago' plano siray nga ga'i asantop tubtob si pagpakatu'an sito si Pablo (3:1-6). Saklaruhan-ta liwat ato, nga pina'agi si manniniripon pag'ampo', sapakatu'an-na si Diyos si mga punu'an si kalangitan pati' si mga aniya' gahum-na ari kon ay i pagkamadunung-na si kada sitwasyon (3:7-13). Pina'agi si pagburubwilta pagbagaw parti si kamutangan ari si langit (1:3,20; 2:6; 3:10; 6:12), agpaklaro si kita nga i pagpanginano si kinabuhi' Kristiyano ma'in hamok ato si kalibutan. I gahum-na sinan kinabuhi' tikang si langit kon singnga agtingkulo' si Kristo si kawanan-na si Diyos (1:20).
Pero pinapa'i-ta paggamit sinan kinabuhi' pagtuman si mga katuyu'an-na si Diyos ato si kalibutan? I nagpaklaru-na si Pablo nga balang addangan si magpanutu'o nagbuwanan espirituhanon abilidad tungod si mapinalangga'on pagpanginanu-na si Diyos sigon si tuyu'-na si Kristo. Nagpumwan to si magpanutu'o basi' agsisurusagubayay mga iya balang addangan ngan pina'agi sinan agkabiririyo' mga iya ngan agpanakka si kamatgas si pagpaki'adda si Kristo (4:1-16). I pag'aradda-na si manniniripon pag'ampo' kon singnga si Kristo i pinakatakulok, iya i pagtikang si pagpabiririyu'-na si Diyos si dimu'an mga hinimu-na ari si langit pati' ato si kalibutan (1:10). Kinakulawan ato sito surat nga i a'a maka'angkon na si baha'o kinabuhi' pina'agi si pagpaki'adda si Kristo, bali haya i pagkala'inan-na si iya kuntra si a'a nga ga'i pa maki'adda si Kristo (4:17–6:9). I mga a'a nga agpamaskog i mga kalugaringun-na pina'agi si makagagahom kusug-na si Paragdalom, mga iya i sigurado makalupig si dimu'an espirituhanon pwirsa nga plos karat'an, labihan na pina'agi si gahum-na si pagpangadyi' (6:10-20).
I Pagtunga'-tunga' Sito Surat
1. I Pagpakilala (1:1-2)
2. I Katuyu'an-na si Diyos nga si Kristo i Magtakulok si Dimu'an (1:3-14)
3. I Pagpangadyi' para Akasantop si Katuyu'an-na pati' Gahum-na si Diyos (1:15-23)
4. I mga Buhat-na si Diyos: Pagtalwas, Pagpabiriyo', Pagpakatu'an si Kadunong, Pagpa'abat si Prisinsya-na (2:1–3:21)
5. I mga Buhat-na si A'a: Pag'aradda, Pagpamatgas, Pagbag'o, Pagsi'aku'-aku'ay, Pagkuntra si Karat'an (4:1–6:20)
6. I Ultimo mga Pangumusta (6:21-24)
1
1 Tikang to surat si Pablo. Adda ako apostul-na si Kristo Jesus tungod si katuyu'an-na si Diyos.
Tigsurat-koy to para si mga nagtagama paghuwang si Diyos anan si syudad Efeso nga tangkod liwat pagpaki'adda si Kristo Jesus.
2 Amalako ako si Diyos nga Tatay-ta kam pati' si Paragdalom Jesu-Kristo nga sa'angkun-bi i mapinalangga'on pagpanginanu-na pati' i kamurayaw-na mga iya.
I mga Kahalapan-na
si Dati Na Mag'adda si Kristo
3 Darayawon i Diyus-na pati' Tatay-na si Paragdalum-ta kam Jesu-Kristo, tungod kay iya i magpanginano si kita hi'unong si dimu'an espirituhanon kahalapan si langit ngan tungod si pagpaki'adda-ta si Kristo, mismo ina'anto sakarawat-tay to kay kina'anda'an to hamok anan si Kristo. 4 Ahimoy to tungod kay antis pa naghimo i kalibutan andang kita agpili'-na si Diyos nga agka'adda si Kristo. Iya i magpili' si kita basi' agkahirimo kita kam nga mga diyusnon ngan gana' makabasol si pangulawan-na. Tungod si gugma'-na, 5 agtuyo' andang i Diyos pagkwinta si kita kam bilang mga kalugaringun-na dadi' pina'agi si Jesu-Kristo sigon si karuyag-na pati' katuyu'an-na. 6 Kon sugad, angay gayod nga dayaw-ta kam i Diyos tungod si ka'angayan-na si mapinalangga'on pagpanginanu-na, ngan libri nan agparigalu-na si kita tungod si pagpaki'adda-ta si Hinigugma'-na. 7 Tungod si Kristo, alukat kita pina'agi si laha'-na, nga iya i pagpasaylo si mga sala'-ta sigon si kahaway-na si mapinalangga'on pagpanginanu-na si Diyos! 8 Yayto mapinalangga'on pagpanginano bali pagsangyahan ato si kita kam huwang i dimu'an kadunong pati' sarabutan. 9 Agpaguwa'-na na si kita ina'anto i tinago' katuyu'an-na, sigon si karuyag-na nga kinatu'anan i ungod planu-na pina'agi si Kristo 10 ngan dati to nagtigo siray nga kon anakka na i tama' panahon, iya na i pagpalangngan sito. Si kamatu'uran, yayto plano gana' la'in kon ma'in i pagpabiriyu'-na si Diyos si dimu'an mga hinimu-na ari si langit pati' ato si kalibutan nga si Kristo mismo i magtakulok.
11 I dimu'an nagbuhat-na si Diyos ag'alagad si sapili'-na katuyu'an, ngan sigon si planu-na, agtuyo' andang iya pagpili' si kami' nga agka'adda si Kristo. 12 Agpili'-na kami' mga Hebro basi' adayaw i maka'angayan kina'iya-na si Kristo pina'agi si pangiwa-kiwa kami' kay kami' i primiro nga aniya' kasiguruhan-na pag'angkon si mga nag'andoy kami' si Kristo. 13 Ngan da'inan may liwat si ka'am, agpakahuwang kam si mga dati na maki'adda si Kristo ngan pakabati'-bi si allingon si kamatu'uran nga iya i mahalap sumat para si katalwasan-bi. Mangno kahuman si panutu'u-bi si Kristo, akamarkahan kam nga padayon i pag'adda-bi si iya pina'agi si pagpa'ayup-na si ka'am si Espirito Santo nga nagpasa'ad-na. 14 I Espirito, iya i antisipo nga sigurado sakarawat-ta i iriridarun-ta tubtob nga alukat i mga tawa'-na si Diyos para adayaw i maka'angayan kina'iya-na.
I Pagpasalamat
pati' i Pagpangadyi'
15-16 Tungod sinan, ga'i gayod ako alimot pagpasalamat si Diyos para si ka'am tikang si pakapakali-ko hi'unong si pagtu'u-bi si Paragdalom Jesus pati' si paghigugma'-bi si dimu'an nagtagama paghuwang si Diyos ngan agpara'intum-ta kam si mga pangadyi'-ko. 17 Sigi hamok ako palako si Diyus-na si Paragdalum-ta kam Jesu-Kristo, i maka'angayan Tata', nga pa'ayup-na si ka'am i Espirito nga akapadunong ngan akapakatu'an si kamatu'uran, basi' anhalap i pagkakilala-bi si Diyos. 18 Agpangadyi' liwat ako nga akalamragan i mga inisipan-bi basi' sasantup-bi kon ay i kasiguruhan-bi pag'angkon si mga nag'anduy-bi si nag'agdahan-na si ka'am si Diyos, ngan basi' sasantup-bi kon ay i kayamanan si maka'angayan iriridaron para si mga a'a nagtagama paghuwang si iya, 19 pati' kon ay i gana' katapusan-na gahom nga agkiwa ato si kita kam nga magpanutu'o. Yayto gahom, akapariho kapwirsa 20 si naggamit-na ngan pagbanhaw-na si Kristo ngan agpatingkulu'-nay to si kawanan-na ari si langitnon pwisto. 21 Sanglit labaw si Kristo si dimu'an mag'inantan si langitnon mga punu'an, gahom pati' ginsakupan. Labaw iya si dimu'an mga titulo nga magpanpuno' ato si kalibutan, ma'in hamok si ina'anto panahon kundi' hasta pa liwat si titakka. 22 Agpadilalum-na si Diyos i dimu'an si kitiran-na si Kristo, ngan iya i nagtu'inan pagtakulok si dimu'an para si manniniripon pag'ampo'. 23 Bisan kon awinan iya si bisan ay, kina'anda'an i kabug'usan-na si kalugaringun-na anan si manniniripon pag'ampo' kay iyay nan i puhu'-na.