୧୭
ଇର୍ସେନ୍‌
(ମାତିଉ ୧୮:୬,୭; ୨୧:୨୨; ମାର୍କ ୯:୪୨)
୧ ଜିସୁନ୍‌ ଆ ଞଙ୍‌ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଅଙ୍ଗାଆତେଜି ଆସନ୍‌ ମନ୍‌ରାନ୍‌ ଇର୍ସେଲୋଙନ୍‌ ଗଲୋତେ, ତି ଅଡ଼୍‌କୋନ୍‌ ଅଡ଼ୋତାୟ୍‌ ମା, ବନ୍‌ଡ ଅଙ୍ଗା ମନ୍‌ରା ଆ ଲତ୍ତେଙ୍‌ଲୋଙ୍‌ ତି ଅଡ଼୍‌କୋନ୍‌ ଅଡ଼ୋତାୟ୍‌, ୟୋଙ୍‌, ତି ଆ ମନ୍‌ରା ପନବ୍‌ରଡନ୍‌ ଞାଙ୍‌ତେ । ୨ ତି ମନ୍‌ରା, କେନ୍‌ ସନ୍ନାମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍‌ଲୋଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଅବୟ୍‌ନେଆଡଙ୍‌ ଇର୍ସେଲୋଙନ୍‌ ଆଗ୍ରବ୍‌ଲୋତେନ୍‌ ସିଲଡ୍‌, ଆର୍ପାୟ୍‌ ଆ ସଙ୍କାଲୋଙ୍‌ ଅବୟ୍‌ ଗୋର୍ନାଅରନ୍‌ ୟୋଡ୍‌ଲେ ସମେଁୟ୍‌ଣ୍ଡ୍ରାଲୋଙନ୍‌ ଆସେଃସେଡ୍‌ ଡେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ ଆସନ୍‌ ମନଙ୍‌ ବନ୍‌ ଡେତେ । ୩  ୧୭:୩ ମାତିଉ ୧୮:୧୫ତିଆସନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ତର୍ଡମ୍‌ ଆ ବର୍ନେଲୋଙ୍‌ ଗିୟ୍‌ଡମ୍‌ନାବା ।”
“ବୋଞାଙ୍‌ବେନ୍‌ ଇର୍ସେନ୍‌ ଲୁମେନ୍‌ ଡେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ କଁୟ୍‌ବା, ଆରି ଆନିନ୍‌ ଆବ୍‌ୟର୍‌ବୁଡ୍ଡିଲନ୍‌ ଡେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ କେମାନ୍‌ ତିୟ୍‌ବା । ୪ ଆରି, ଆନିନ୍‌ ବ ଡିନ୍ନାଲୋଙ୍‌ ସାତତର ବିରୁଦଲୋଙ୍‌ବେନ୍‌ ଇର୍ସେନ୍‌ ଲୁମ୍‌ତେ, ଆରି ସାତତର ଅମଙ୍‌ବେନ୍‌ ୟର୍ରନ୍‌ ‘ଞେନ୍‌ ଆବ୍‌ୟର୍‌ବୁଡ୍ଡିତନାୟ୍‌’ ଗାମ୍‌ଲେ ଇୟ୍‌ଲାୟ୍‌ ବର୍ବେନ୍‌ ଡେନ୍‌, ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ କେମାନ୍‌ ତିୟ୍‌ବା ।”
ଡର୍ନେନ୍‌
୫ ସିଲତ୍ତେ ଅନାପ୍ପାୟ୍‌ ଞଙ୍‌ନେମରଞ୍ଜି ପ୍ରବୁନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଡର୍ନେଲେଞ୍ଜି ଅବ୍‌ଗୋଗୋୟ୍‌ଲେ ତିୟ୍‌ଲେନ୍‌ ।”
୬ ପ୍ରବୁନ୍‌ ଗାମେନ୍‌, “ଡର୍ନେବେନ୍‌ ଅବୟ୍‌ ସୋର୍ସୋବାୟ୍‌ଗୋ ଡକୋଏନ୍‌ ଡେନ୍‌, ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ କେନ୍‌ ମାଲବେରିନୁବନ୍‌ ‘ଅମ୍ପରା ଆଜଡନ୍‌ ବାତ୍ତେ ପୁୟ୍‌ଲନ୍‌ ସମେଁୟ୍‌ଣ୍ଡ୍ରାଲୋଙନ୍‌ ଇୟ୍‌ଗୁନା’ ଏଗାମେନ୍‌ ଡେନ୍‌ ତିଆତେ ବର୍ନେବେନ୍‌ ଅମ୍‌ଡଙ୍‌ତେ ।”
ଅବୟ୍‌ କମ୍ୱାରିମରନ୍‌ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ା
୭ “ବନ୍‌ଡ ଅମଙ୍‌ଲୋଙ୍‌ବେନ୍‌ କେନ୍‌ ଅନ୍ତମ୍‌ ଆ ମନ୍‌ରା ଆନା ଡକୋ, ଆ କମ୍ୱାରିମରନ୍‌ ବସେଙନ୍‌ ଅର୍ରଡାଲନ୍‌, ଇଜ୍ଜାନ୍‌ଡେନ୍‌ ତୁର୍‌ତାଙନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ୟର୍ରନାୟ୍‌ ଡେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ ସିଲତ୍ତେମା କମ୍ୱାରିମରନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ‘ଆୟ୍‌ ଗାଗାନା’ ଗାମ୍‌ଲେ ବର୍ତେ ? ୮ ଆର୍ପାୟ୍‌ ଆନିନ୍‌, ‘ଞେନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଗାଗାନେନ୍‌ ଅବ୍‌ଜାଡାଆ, ଆରି ଞେନ୍‌ ଗାଗାନେନ୍‌ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍‌ ସାଡାଞନ୍‌ ଜାୟ୍‌ ରେଡ୍ଡୁବ୍‌ଲନ୍‌ ଗର୍ଗରିଁୟ୍‌ ରୁରୁଇଂ, ତିକ୍କି ଆମନ୍‌ ଗାଗାନା,’ ଗାମ୍‌ଲେ ଆ କମ୍ୱାରିମରନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଅଃବ୍ବରେ ପଙ୍‌ ? ୯ କମ୍ୱାରିମରନ୍‌ ବର୍ନେନ୍‌ ଅମ୍‌ଡଙ୍‌ଡାଲେ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍‌ ଆର୍‌ଲୁମେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ କମ୍ୱାରିମରନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ସେଙ୍କେତେ ପଙ୍‌ ? ୧୦ ତିଅନ୍ତମ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ନିୟ୍‌ ବର୍ନେନ୍‌ ଅନ୍ତମ୍‌ ଅଡ଼୍‌କୋନ୍‌ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ା ଏସାଡେନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ଲ୍ଲନ୍‌, ‘ଇନ୍‌ଲେଞ୍ଜି ଅକାମି କମ୍ୱାରି, ଆଙ୍ଗାଆତେ କାବ୍ବାଡ଼ାଲେନ୍‌, ତିଆତେ ତୁମ୍‌ ଏଲୁମ୍‌ଲାୟ୍‌’ ଗାମ୍‌ଲେ ବର୍ନାବା ।”
ଜିସୁନ୍‌ ଦସଜଣ ମୋଡ୍ଡୋମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ମବ୍‌ନଙେନ୍‌
୧୧ ଜିସୁନ୍‌ ଜିରୁସାଲମନ୍‌ ଆଜିର୍ରେନ୍‌ ଆଡିଡ୍‌ ସମିରୋଣନ୍‌ ଡ ଗାଲିଲିନ୍‌ ଆ ସଣ୍ଡିଗଡ୍‌ ଜିରେନ୍‌ । ୧୨ ଆରି, ଆନିନ୍‌ ଅନ୍ନିଙ୍‌ ଅବୟ୍‌ ଆ ସାଇ ଆଗ୍ରନେନ୍‌ ଆଡିଡ୍‌, ଦସଜଣ ମୋଡ୍ଡୋମରଞ୍ଜି ଆନିନ୍‌ ସରିନ୍‌ ଇୟ୍‌ଲାୟ୍‌ ମାୟ୍‌ନେଜି; ୧୩ ଆନିଞ୍ଜି ସଙାୟ୍‌ଲୋଙ୍‌ ତନଙ୍‌ଡାଲେ, “ଏ ଜିସୁ, ଞନଙ୍‌ତିୟ୍‌ମର୍‌, ଇନ୍‌ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ସାୟୁମ୍‌ଲେନ୍‌” ଗାମ୍‌ଲେ ବାବ୍ବାବ୍‌ଲେ ବର୍ରଞ୍ଜି ।
୧୪ ଆରି, ଜିସୁନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଜିର୍ରେ ରାଓଡ଼ାଞ୍ଜି ଆମଙ୍‌ ରମ୍ମଙ୍‌ ରମ୍ମଙ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଇୟ୍‌ ଅବ୍‌ତୁୟ୍‌ନାବା ।”
ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ଜିରା ଜିରା ମନଙେଞ୍ଜି । ୧୫ ବନ୍‌ଡ ଆନିଞ୍ଜି ଲୋଙ୍‌ସିଲଡ୍‌ ଅବୟ୍‌ନେ ଆଗ୍ରିୟ୍‌ଡମ୍‌ଲନେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ ମନଙେନ୍‌, ସିଲଡ୍‌ଲ୍ଲନ୍‌ ଆନିନ୍‌ ଇସ୍ୱରନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ସେନ୍‌ଲେ ସେନ୍‌ଲେ ଆମଙ୍‌ବାଞ୍ଜି ୟର୍ରନ୍‌, ୧୬ ଜିସୁନ୍‌ ଆଜଙ୍‌ଲୋଙ୍‌ ଲୋମ୍‌ଲେ ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ସେନେନ୍‌; ଆନିନ୍‌ ଅବୟ୍‌ ସମିରୋଣମର୍‌ । ୧୭ ସିଲତ୍ତେ ଜିସୁନ୍‌ ବର୍ରନେ, “ଇନି ଦସଜଣଞ୍ଜି ଅଃମ୍ମନଙ୍‌ଲଜି ପଙ୍‌ ? ୧୮ ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଆରି ନଜଣ ଅଡ଼େଙ୍ଗା ? ଇସ୍ୱରନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଗନୁଗୁ ପନେମେଙନ୍‌ ଆସନ୍‌ କେନ୍‌ଆନିନ୍‌ ତୁମ୍‌ ପଙ୍‌ ବଡେସାବାୟ୍‌ ୟର୍ରନାୟ୍‌, ଆନ୍ନିଙ୍‌ ଆରି ଅଃୟର୍ରନାଜି ପଙ୍‌ ?” ୧୯ ଆରି, ଜିସୁନ୍‌ ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବରେନ୍‌, “ଡୋନା, ଜିରା, ଡର୍ନେନମ୍‌ ଆମନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ମବ୍‌ନଙ୍‌ଲମ୍‌ ।”
ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆ ରାଜ୍ୟ ଜିର୍ତାୟ୍‌
(ମାତିଉ ୨୪:୨୩-୨୮,୩୭-୪୧)
୨୦ ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆ ରାଜ୍ୟ ଆଙ୍ଗା ଜିର୍ତାୟ୍‌ ଗାମ୍‌ଲେ, ପାରୁସିଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଆରପ୍ପୁଙେଞ୍ଜି, ଜିସୁନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଜାଲଙେଞ୍ଜି, “ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆ ରାଜ୍ୟ ଅବ୍‌ଗିୟ୍‌ତାଲନ୍‌ ଅଃଜ୍ଜିରାୟ୍‌; ୨୧ ଇଜ୍ଜାନ୍‌ଡେନ୍‌ ‘ଗିୟ୍‌ବା, ତେନ୍ନେ ଅଡ଼େ ତେତ୍ତେ’ ଗାମ୍‌ଲେ ମନ୍‌ରାଞ୍ଜି ଅଃବ୍ବର୍ନେଜି; ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ଗିୟ୍‌ବା ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆ ରାଜ୍ୟ ଅମ୍ମଲୋଙ୍‌ବେନ୍‌ ଡକୋ ।”
୨୨ ବନ୍‌ଡ ଜିସୁନ୍‌ ଞଙ୍‌ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଅଙ୍ଗା ଆଡିଡ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ମନ୍‌ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍‌ ଆ ଡିନ୍ନାଜି ଲୋଙ୍‌ସିଲଡ୍‌ ବଡିନ୍ନା ଓୟ୍‌ଲେ ଏଗିୟ୍‌ତାୟ୍‌ ଗାମ୍‌ଲେ ଏବର୍ତନେ, ବନ୍‌ଡ ଗିୟ୍‌ଲେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଏ, ଏନ୍ନେଗୋ ଆ ବନେଡ଼ା ଅଡ଼ୋତାୟ୍‌ । ୨୩ ‘ତେତ୍ତେ ଗିୟ୍‌ବା, ତେନ୍ନେ ଗିୟ୍‌ବା,’ ଗାମ୍‌ଲେ ମନ୍‌ରାଞ୍ଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବର୍ତବେଞ୍ଜି; ବନ୍‌ଡ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏଇୟ୍‌ଡଙ୍‌, କି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଏସଣ୍ଡୋଙ୍‌ଡଙ୍‌ଜି । ୨୪ ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ତାବ୍‌ରେଡନ୍‌ ତିଡେନ୍‌ ଡେନ୍‌ ଏଙ୍ଗାଲେ କେନ୍‌ ଆ ରୁଆଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ତି ଆ ରୁଆଙ୍‌ ଜାୟ୍‌ ସାଆର୍‌ତେ ତିଅନ୍ତମ୍‌ ମନ୍‌ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍‌ ଆଜିର୍ତାଞନ୍‌ ଆ ଡିନ୍ନା ଏତ୍ତେଲେ ଗିୟ୍‌ତାତେ । ୨୫ ବନ୍‌ଡ ଆମ୍ମୁଙ୍‌ ଆନିନ୍‌ ଗୋଗୋୟ୍‌ ସତିଡ୍‌ଲେ ସବୟ୍‌ଲେ ପରାନ୍‌ଡଣ୍ଡନ୍‌ ଡେତେ ଆରି କେନ୍‌ ନମି ଆ ମନ୍‌ରାଜି ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବାସ୍ସେତଜି । ୨୬ ଆରି, ନୋଅନ୍‌ ଆ ବନେଡ଼ାଇଂ ଏଙ୍ଗାଗୋ ଡେଏନ୍‌, ମନ୍‌ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍‌ ଆ ବନେଡ଼ାଇଂ ନିୟ୍‌ ଏତ୍ତେଗୋ ମା ଡେତେ; ୨୭ ନୋଅନ୍‌ ଡାଆ ଜାଜଲୋଙନ୍‌ ଆଗ୍ରନେନ୍‌ ଆ ଡିନ୍ନା ଜାୟ୍‌ ମନ୍‌ରାଞ୍ଜି ବିବାନେନ୍‌, ଅନବ୍‌ବିବାନ୍‌ ଆରି ଗାଲେ ଜୋମ୍‌ଲେ ମଗାଡେଞ୍ଜି, ଆରି ରିଙ୍ଗେତିରନ୍‌* ୧୭:୨୭ ସୋଆତ୍ତି ଜିର୍ରେ ଅଡ଼୍‌କୋଞ୍ଜି ଇୟ୍‌ଲାୟ୍‌ ଅମ୍ମାୟାଆଜେ । ୨୮ ଲୋଟନ୍‌ ଆ ବନେଡ଼ାଇଂ ଜାକିଁୟ୍‌ ଏତ୍ତେଗୋମା ଡେଏନ୍‌, ମନ୍‌ରାଞ୍ଜି ଗାଗାନେନ୍‌, ଞିଞିନେନ୍‌ ତନ୍‌ଣ୍ଡ୍ରମନ୍‌, ଗୁଗୁନୁବନ୍‌ ଡ ଗୁସିଂଲୋଙନ୍‌ ମଗାଡେଞ୍ଜି, ୨୯ ବନ୍‌ଡ ଲୋଟନ୍‌ ସଦୋମନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଡୁଙ୍‌ଲନ୍‌ ଆଜିର୍ରେନ୍‌ ଆ ଡିନ୍ନା ରୁଆଙନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ତଗୋନ୍‌ ଡ ଡାରୁନ୍‌ ତରୁବ୍‌ଡାଗୋ ଅଡ଼ୋଡାଲେ ଅଡ଼୍‌କୋଞ୍ଜି ଜୋମ୍‌ତୋଡାଜେଞ୍ଜି । ୩୦ ମନ୍‌ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍‌ ଆଗ୍ରିୟ୍‌ତାତେନ୍‌ ଆ ଡିନ୍ନା ଜାକିଁୟ୍‌ ତିଅନ୍ତମ୍‌ ଡେତେ ।”
୩୧  ୧୭:୩୧ ମାତିଉ ୨୪:୧୭,୧୮; ମାର୍କ ୧୩:୧୫,୧୬ “ତିଆଡିନ୍ନା ଆନା ତୋଣ୍ଡୋ ବିଲେଙ୍‌ଲୋଙନ୍‌ ଡକୋତେ, ଆନିନ୍‌ ଅମ୍ମସିଙନ୍‌ ଆ ଜନବ୍‌ଜି ପାଙ୍‌ପାଙନ୍‌ ଆସନ୍‌ ପଡ୍‌ଲନ୍‌ ଜିର୍‌ଡଙାୟ୍‌ ତଡ୍‌; ତିଅନ୍ତମ୍‌ ଆନା କୋତ୍ତାଲୋଙନ୍‌ ଡକୋତେ ଆନିନ୍‌ ୟର୍‌ଡଙ୍‌ନାୟ୍‌ ତଡ୍‌ । ୩୨ ଲୋଟନ୍‌ ଆ ଡୁକ୍ରି ଆ ବର୍ନେ ଇୟମ୍‌ବା । ୩୩  ୧୭:୩୩ ମାତିଉ ୧୦:୩୯; ୧୬:୨୫; ମାର୍କ ୮:୩୫; ଲୁକ ୯:୨୪; ଜନ ୧୨:୨୫ଆନା ଆ ପରାନ୍ନାନ୍‌ ଅନବ୍‌ମେଙନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଏର୍‌ତେ ଗୋୟ୍‌ତେ, ଆନିନ୍‌ ତିଆତେ ଅବ୍ବଡ଼ୟ୍‌ତେ, ଆରି ଆନା ଆ ପରାନ୍ନାନ୍‌ ଅବ୍ବଡ଼ୟ୍‌ତେ ଆନିନ୍‌ ତିଆତେ ଅବ୍‌ମେଙ୍‌ତେ । ୩୪ ଞେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବର୍ତବେନ୍‌, ତି ଆ ତଗଲ୍‌ ବାଗୁନେ ଆବୟନ୍‌ ଆ କଟଲୋଙ୍‌ ଲୁଡ୍‌ତଜି, ଅବୟ୍‌ନେଆଡଙ୍‌ ଅନୋରୋଙନ୍‌ ଡେତେ, ଆରି ଅବୟ୍‌ନେଆଡଙ୍‌ ଅନମ୍‌ରେଙନ୍‌ ଡେତେ । ୩୫ ବାଗୁ ଆଇମରନ୍‌ ଏକ୍କାନ୍‌ ରିଡ୍ଡିଁୟ୍‌ତଞ୍ଜି, ଅବୟ୍‌ନେଆଡଙ୍‌ ଅନୋରୋଙନ୍‌ ଡେତେ ଆରି ଅବୟ୍‌ନେଆଡଙ୍‌ ଅନମ୍‌ରେଙନ୍‌ ଡେତେ । ୩୬ ବାଗୁ ମନ୍‌ରାନ୍‌ କୋତ୍ତାଲୋଙନ୍‌ ଡକୋତଜି, ଅବୟ୍‌ନେଆଡଙ୍‌ ଅନୋରୋଙନ୍‌ ଡେତେ ଆରି ଅବୟ୍‌ନେଆଡଙ୍‌ ଅନମ୍‌ରେଙନ୍‌ ଡେତେ ।”
୩୭ ସିଲତ୍ତେ ଞଙ୍‌ନେମରଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଏ ପ୍ରବୁ ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍‌ ?” ଜିସୁନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଜାଲଙେଞ୍ଜି, “ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍‌ ମରାନ୍‌ ଡକୋତେ, ତେତ୍ତେ ମରାଜୋମ୍‌ତିଡଞ୍ଜି ନିୟ୍‌ ରୁକ୍କୁତଞ୍ଜି ।”

୧୭:୩ ୧୭:୩ ମାତିଉ ୧୮:୧୫

*୧୭:୨୭ ୧୭:୨୭ ସୋଆତ୍ତି

୧୭:୩୧ ୧୭:୩୧ ମାତିଉ ୨୪:୧୭,୧୮; ମାର୍କ ୧୩:୧୫,୧୬

୧୭:୩୩ ୧୭:୩୩ ମାତିଉ ୧୦:୩୯; ୧୬:୨୫; ମାର୍କ ୮:୩୫; ଲୁକ ୯:୨୪; ଜନ ୧୨:୨୫