Zezi tɩntʋŋna bam
TƖTƲŊA Tɔnɔ
Zezi tɩntʋŋna bam Tɩtʋŋa Tɔnɔ kʋm na brɩ dɩbam kʋlʋ tɩn mʋ tɩntʋ
Luki pʋpʋnɩ twaanʋ tɩle mʋ. Dayigǝ tɔnɔ kʋm mʋ yɩ «Wɛ taanɩ dɩlʋ Luki na pʋpʋnɩ tɩn». Kʋ brɩ Zezi na kɩ te yɩ o ŋɔɔnɩ kʋlʋ lʋgʋ baŋa nɩ tɩn. Tɩtʋŋa Tɔnɔ kʋm nan brɩ wǝǝnu tɩlʋ na kɩa, Zezi na diini Wɛ sɔŋɔ tɩn kwaga nɩ tɩn mʋ. O karabiǝ daa ba na-o dɩ yiǝ, Zezi nan wʋ ba tee nɩ dɩ Wɛ Joro kʋm o na tʋŋɩ ba tee nɩ tɩn, yɩ Wɛ Joro kʋm kʋntʋ mʋ pɛ Zezi kɔgɔ kʋm dam, sɩ kʋ jagɩ kʋ yi je maama.
Luki tɩtɩ dɛɛn tɔgɩ dɩ Pooli o tʋŋɩ Wɛ tɩtʋŋa yam (Tɩtʋŋa Tɔnɔ 16:10).
Tɔnɔ kʋm brɩ nɩ, Pantɩkoti dɛ dɩm nɩ Wɛ Joro kʋm tu dɩ dam mʋ Zezi karabiǝ bam baŋa nɩ kʋ pa Zezi kɔgɔ kʋm puli Zeruzalɛm nɩ (pɔɔrɩm 1-7).
Zezi kwǝrǝ kam laan ma jagɩ ka yi Zude dɩ Samari lʋgʋ kʋm maama (pɔɔrɩm 8-12).
Zezi tɩntʋŋnʋ Pooli dɩ Zezi karabiǝ badaara laan ma vu ba yi tɩɩnɩ dɩlʋ na kaagɩ na-fara bam tɩn, yɩ ba vu ba yi tʋ-kamunu kʋlʋ yɩrɩ na yɩ Rom tɩn, ba tɔɔlɩ Zezi kwǝr-ywǝŋǝ kam, yɩ dwi-gɛ tiinǝ balʋ maama na kɩ ba wʋ-dɩdʋa dɩ Zezi tɩn dɩ na Wɛ Joro kʋm dam (pɔɔrɩm 13-28).
Zezi kɔgɔ kʋm nɛ cam dɩ yaara zanzan. Wɛ Joro kʋm nan zǝni-ba, kʋ brɩ-ba ba na wʋ́ kɩ te, yɩ kʋ guli-ba Zezi na yɩ wʋlʋ, dɩ o na kɩ kʋlʋ, dɩ o na ŋɔɔnɩ kʋlʋ tɩn.
Wǝǝnu tɩlʋ maama na pʋpʋnɩ Tɩtʋŋa Tɔnɔ kʋm wʋnɩ tɩn brɩ nɩ, Wɛ nɔɔna bam maŋɩ sɩ ba tɔɔlɩ Zezi Krisi kwǝrǝ kam mʋ, sɩ kʋ yi lʋgʋ baŋa je maama.
1
Zezi na kɩ kʋlʋ yɩ o laan joori Wɛ-sɔŋɔ tɩn
1 A ciloŋ Teofili, a maŋɩ a da yigǝ a pʋpʋnɩ tɔnɔ a pa nmʋ. Tɔnɔ kʋm kʋntʋ wʋnɩ mʋ a pʋpʋnɩ wǝǝnu tɩlʋ maama Zezi dɛɛn na kɩ tɩn, yɩ a kwǝri a pʋpʋnɩ o na yǝni o brɩ nɔɔna te tɩn, kʋ na sɩŋɩ maŋa kalʋ o na puli o tɩtʋŋa yam 2 sɩ kʋ vu kʋ yi dɛ dɩm Wɛ na kwe-o DƖ ja di DƖ sɔŋɔ tɩn. Kʋ na wʋ́ loori sɩ o di Wɛ-sɔŋɔ kʋntʋ tɩn, o laan ma brɩ o tɩntʋŋna balʋ o na kuri tɩn dɩ Wɛ Joro dam, yɩ o brɩ-ba ba na maŋɩ sɩ ba kɩ kʋlʋ tɩn. 3 O tʋʋnɩ dɩm kwaga nɩ o ma joori o ba o brɩ o tɩtɩ o nɔɔna bam tee nɩ kuni zanzan, sɩ kʋ brɩ-ba lanyɩranɩ nɩ o sɩɩnɩ o bi o yagɩ tʋʋnɩ. O dɛɛn brɩ o tɩtɩ o tɩntʋŋna bam da fiinna mʋ, yɩ o ŋɔɔnɩ Wɛ paarɩ dɩm taanɩ o brɩ-ba.
4 Dɛ dɩdwɩ Zezi na wʋra o brɩ-ba kʋntʋ tɩn, o ma kaanɩ-ba o wɩ, ba yɩ zaŋɩ ba nuŋi Zeruzalɛm wʋnɩ, sɩ ba taa cǝgi wʋlʋ wʋm o Ko na goni ni sɩ o ba ba te tɩn, nɩ o na maŋɩ o ta dɩ ba te tɩn. 5 Zezi ma ta dɩ ba o wɩ: «Zan dɛɛn yǝni o miisi nɔɔna na wʋnɩ mʋ, da fɩnfɩɩn nan na wǝli da, Wɛ wʋ́ miisi abam DƖ Joro kʋm wʋnɩ.»
6 Zezi dɩ o tɩntʋŋna bam dɛɛn na kikili daanɩ kʋntʋ tɩn, ba ma bwe-o ba wɩ: «Dɩbam Yuutu, kʋ yɩ lele kʋntʋ mʋ n lagɩ n pa dɩbam Yisɩrayɛlɩ tiinǝ bam joori dɩ́ di paarɩ na?»
7 Zezi ma lǝri-ba o wɩ: «Kʋ daɩ sɩ abam lwarɩ maŋa kalʋ Wɛ na lɩ dɩdaanɩ DƖ tɩtɩ ni sɩ wǝǝnu tɩntʋ kɩ tɩn. 8 Wɛ Joro kʋm nan wʋ́ ba abam yuu nɩ kʋ pa á joŋi dam dɩlʋ na nuŋi Wɛ tee nɩ tɩn. Abam laan wʋ́ ji a maana tiinǝ sɩ á brɩ nɔɔna amʋ cɩga kam je maama nɩ, kʋ na sɩŋɩ dɩ Zeruzalɛm dɩ Zude dɩ Samari tɩɩnɩ dɩm maama, dɩ lʋgʋ baŋa je maama nɩ.»
9 Zezi dɛɛn na ŋɔɔnɩ kʋntʋ dɩ ba o ti tɩn, o ma zaŋɩ o maa diini Wɛ-sɔŋɔ, yɩ ba zɩgɩ ba nii-o. Kunkwǝǝnu ma ba tɩ kwǝl-o kʋ pa ba daa warɩ ba na-o. 10 O na maa diini kʋntʋ tɩn, ba daa ta ma kwǝni ba nii wɛyuu nɩ. Ba na zɩgɩ ba nii kʋntʋ tɩn, nɔɔna bale ma da ba ba ba zɩgɩ ba tee nɩ. Ba zʋ gwar-pwǝǝnu mʋ. 11 Ba ma ta dɩ ba ba wɩ: «Galile tiinǝ-ba, bɛɛ mʋ yɩ á zɩgɩ yoba á kwǝni á nii wɛɛnɩ? Abam na nɛ kʋlʋ tɩn, kʋ yɩ Wɛ mʋ kwe Zezi DƖ ja di DƖ sɔŋɔ. Wʋntʋ tɩtɩ nan ta wʋ́ joori o ba kʋntʋ doŋ, nɩ abam na nɛ-o o na maa diini te tɩn.»
12 Zezi tɩntʋŋna bam laan ma zɩgɩ piu kʋm ba ya na wʋ kʋ yuu nɩ tɩn, ba joori ba vu Zeruzalɛm tɩʋ kʋm wʋ. Piu kʋm kʋntʋ yɩrɩ mʋ Olivi piu, yɩ kʋ batwarɩ dɩdaanɩ tɩʋ kʋm nɩnɛɛnɩ kilomɛtrɩ dɩdʋa. 13 Ba ma vu ba zʋ tɩʋ kʋm ba kɛ ba vu sɔŋɔ kʋlʋ ba na maŋɩ ba zʋʋrɩ da tɩn, ba di wɛyuu digǝ kam. Nɔɔna bam kʋntʋ yɩ Pɩyɛɛrɩ dɩ Zan dɩ Zakɩ dɩ Andre, kʋ wǝli dɩ Filipi dɩ Toma, dɩdaanɩ Batelemi dɩ Matiyu, kʋ wǝli dɩ Zakɩ wʋlʋ na yɩ Alɩfɩ bu tɩn, dɩ Simɔn wʋlʋ na yɩ Zelɔtɩ nɔɔna bam wʋ nɔɔnʋ tɩn, dɩdaanɩ Zudasɩ wʋlʋ na yɩ Zakɩ bu tɩn. 14 Maŋa maama bantʋ dɛɛn yǝni ba wʋ daanɩ dɩ wʋbʋŋ-dɩdwɩ mʋ, yɩ ba warɩ Wɛ. Kaana badonnǝ dɩdaanɩ Zezi nu Mari dɩ Zezi nyaana dɩ tɔgɩ ba wʋra dɩ ba.
Ba na kuri nɔɔnʋ wʋdoŋ sɩ o lǝni Zudasɩ yuu nɩ te tɩn
15 Dɛ dɩdwɩ balʋ maama na yɩ ko-biǝ Zezi ŋwaanɩ tɩn ma kikili daanɩ jǝgǝ dɩdʋa, ba yi nɩ nɔɔna bi dɩ fiinle (120). Ba na wʋra kʋntʋ tɩn, Pɩyɛɛrɩ ma zaŋɩ ba wʋnɩ o zɩgɩ wɛɛnɩ sɩ o ŋɔɔnɩ. 16 O maa wɩ: «A ko-biǝ-ba, kʋ na yɩ Zudasɩ wʋlʋ na brɩ Zezi dʋna bam cwǝŋǝ sɩ ba ja-o tɩn, Wɛ Joro kʋm dɛɛn maŋɩ kʋ pa Pɛ Davidi ŋɔɔnɩ wʋntʋ taanɩ faŋa faŋa. Kʋlʋ na pʋpʋnɩ kʋ tiŋi Wɛ tɔnɔ kʋm wʋnɩ wʋntʋ ŋwaanɩ tɩn mʋ maŋɩ sɩ kʋ ba kʋ kɩ. 17 Zudasɩ dɛɛn tɔgɩ o wʋ dɩbam kɔgɔ kʋm wʋnɩ mʋ, yɩ o tɔgɩ o tʋŋɩ Wɛ tɩtʋŋa yam.»
18 Zudasɩ na kɩ te tɩn, o dɛɛn kwe sǝbu kʋlʋ o na joŋi o kǝm-balɔrɔ kʋm baŋa nɩ tɩn o ma yǝgi tɩga mʋ. O daarɩ o tʋ tɩga nɩ o tɩ. O pugǝ ma bagɩ yɩ o lʋrʋ pi tɩ nuŋi. 19 Nɔɔna balʋ maama na zʋʋrɩ Zeruzalɛm nɩ tɩn ma ni kʋlʋ na kɩ-o tɩn, kʋntʋ ŋwaanɩ mʋ ba bǝŋi tɩga kam kʋntʋ nɩ Akɩlɩdama dɩ ba tɩtɩ taanɩ. Kʋ kuri mʋ Jana tɩga.
20 Pɩyɛɛrɩ ta ma ta o wɩ: «Kʋ nan pʋpʋnɩ Wɛ lǝŋ-ŋwɩ tɔnɔ kʋm wʋnɩ kʋ wɩ:
‹Wɛ wʋ́ pa wʋntʋ sɔŋɔ kʋm ba kʋ cɔgɩ, sɩ nɔɔn-nɔɔnʋ daa yɩ daarɩ kʋ wʋnɩ.›
Kʋ daa ta pʋpʋnɩ kʋ wɩ:
‹Wɛ wʋ́ pa nɔɔnʋ wʋdoŋ lǝni wʋntʋ yuu nɩ o taa tʋŋɩ o tɩtʋŋa yam.›
21-22 Kʋ nan maŋɩ sɩ nɔɔnʋ wǝli dɩbam Zezi tɩntʋŋna bam wʋnɩ o ji maana tu, sɩ o taa ŋɔɔnɩ dɩ́ Yuutu Zezi cɩga kam dɩ o na bi o yagɩ tʋʋnɩ te tɩn. Kʋntʋ tu nan maŋɩ sɩ o taa yɩ wʋlʋ dɛɛn na tɔgɩ o wʋ dɩbam kɔgɔ kʋm wʋnɩ maŋa maama dɩ́ Yuutu Zezi dɛɛn na tɔgɩ dɩ dɩbam o beeri tɩn mʋ, kʋ sɩŋɩ maŋa kam Zan na miisi Zezi na wʋnɩ tɩn, sɩ kʋ vu kʋ yi maŋa kam Zezi na yagɩ dɩbam te yɩ o di Wɛ-sɔŋɔ tɩn.»
23 Pɩyɛɛrɩ na tagɩ kʋntʋ o ti tɩn, ba ma lɩ nɔɔna bale. Dɩdʋa mʋ yɩ Zʋzɛfʋ wʋlʋ ba na bǝ nɩ Basaba yɩ ba daa ta bǝ-o nɩ Zusitu tɩn. Wʋdoŋ wʋm maa yɩ Matɩasɩ. 24 Ba laan ma loori Wɛ ba wɩ: «Dɩ́ Yuutu, nmʋ maŋɩ n ye nɔɔnʋ maama wʋbʋŋa na yɩ te tɩn. Kʋntʋ ŋwaanɩ dɩ́ loori nmʋ tee nɩ sɩ n brɩ dɩbam nɔɔna bantʋ bale wʋnɩ nmʋ na kuri wʋlʋ sɩ o ji nmʋ tɩntʋŋnʋ tɩn, 25 sɩ o taa tʋŋɩ tɩtʋŋa yalʋ Zudasɩ na kwe o yagɩ yɩ o daarɩ o vu o na maŋɩ sɩ o vu mɛ tɩn.»
26 Ba na loori Wɛ ba ti tɩn, ba ma ta jɔrɔ sɩ ba kuri nɔɔna bale bam kʋntʋ wʋnɩ. Ba na tagɩ ba kuri wʋlʋ tɩn mʋ yɩ Matɩasɩ. Ba laan ma pa o tɔgɩ o yɩ Zezi tɩntʋŋnʋ o wǝli ba fugǝ-dɩdʋa kam wʋnɩ.