2
Yẹ́sụ̃ vé tịngárá
(Mãtáyo 1:18-25)
1 Lókí ꞌdãri gé, ꞌbãgú ãmbúgú Rómã vé* 2:1 ꞌBãgú ãmbúgú Rómã vé rĩ: Ĩri ꞌbãgú ãmbúgú ꞌbãgú ãngũ ãndíãndí rĩ pi agá rĩ pi drị̃gé, ãngũ Yụ̃dáyã vé rĩ drị̃gé, ãngũ Gãlĩláyã vé rĩ drị̃gé, ãzini ãngũ Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé rĩ drị̃gé. ꞌBá Rómã vé rĩ pi ĩvé ꞌbãgú ãmbúgú rĩ zị ĩvé tị sĩ Kãyísárã. Ãgósĩtõ sẽ tãị́mbị́ kĩnĩ, lẽ ꞌbá Rómã vé rĩ pi céré, ã sĩkí kộpi ã rụ́ búkũ agá. 2 (ꞌDĩri rụ́ ĩ ní íꞌdó sĩí drị̃drị̃ ꞌbá rĩ pi lãzú, ị́sụ́ ãkũdẽ Kụ̃rị̃nị́yã ri gávãnã ãngũ Sírĩyã vé rĩ agá rĩ.) 3 ꞌBá ãlu ãlu nga mụụ́ ꞌî rụ́ sĩí ĩvé kụ̃rụ́ agá.
4 Kúru Yõsépã pi ní ngazú ãngũ Gãlĩláyã vé rĩ agá, kụ̃rụ́ Nãzẽrétã vé rĩ agásĩ, kộpi ní ꞌdezú mụzú ãngũ Yụ̃dáyã vé rĩ gé, kụ̃rụ́ Bẽtẽlémẽ vé rĩ agá, ãꞌdiãtãsĩyã Yõsépã ĩfũ úyú Dãwụ́dị̃ vé rĩ agá. 5 Jị Mãríyã ĩri ní lẽé jeé ꞌí ní ũkú rú rĩ mụzú ꞌí vúgá sĩ ĩndĩ, ị́sụ́ Mãríyã ã ꞌa mba dẹẹ́ gí, ĩri ílókõ tĩtĩ. 6 Kộpi kâ rií adrií ꞌdãlé, sâ Mãríyã vé mvá rĩ tĩzú rĩ ní ícázú. 7 Mãríyã ní ívé mvá kãyú rĩ tĩzú ágóŋá. Ĩri ní ĩmũlũzú bõngó sĩ, ĩri ní ꞌbãzú lazú sọ̃ndụ́kụ̃ ãnyãpá rĩ pi ní rizú ngá nyazú rĩ agá. ꞌBã mváŋá rĩ laá sọ̃ndụ́kụ̃ rĩ agá, ãꞌdiãtãsĩyã jó ụ̃mụ́ rĩ pi ní lazú rĩ agá ꞌdãá, kộpi ị́sụ́kí vũrã lazú ni kuyé.
ꞌBá kãbĩlõ úcéꞌbá rĩ pi mãlãyíkã rĩ pi be
8 Ị́nị́ŋá ꞌdãri sĩ, ꞌbá ụrụkọ kãbĩlõ úcéꞌbá ni pi rikí ĩvé kãbĩlõ ũtẽé ásé agá ꞌdãá. 9 Mãlãyíkã ãlu Úpí vé rĩ ní índrézú kộpi ẹndrẹtị gé, dị̃ngárá Úpí vé rĩ ní ãngũ ĩmgbẽrẽzú kộpi ã gãrã gá sĩ, sẽ ụ̃rị̃ fụ kộpi ambamba. 10 Kúru mãlãyíkã rĩ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ĩmi adrikí ụ̃rị̃ sĩ ku. Má íjị́ ĩmi ní ụ́ꞌdụ́kọ́ múké, ꞌbá rĩ pi céré ímụ́ adri ãní ãyĩkõ sĩ ãmbúgú. 11 Ị́nị́ŋá ãndrũ nõri sĩ, tĩkí ĩmi ní ꞌbá ĩmi Paápi ni gí kụ̃rụ́ Dãwụ́dị̃ vé rĩ agá Bẽtẽlémẽ agá, ĩri Úpí Kúrísítõ† 2:11 Kúrísítõ: Kúrísítõ ri ꞌbá ĩ ní ũdu dãá drị̃ ni gé, lũzú kínĩ Múngú ĩpẽ ĩri adrií ꞌbãgú rú. Ẽbérẽ tị sĩ Kúrísítõ ri ĩ zị Mãsíyã. ꞌÍ lã Yũwánĩ 1:41. ꞌi. 12 Ngá ĩmi ní ícózú ĩri nị̃zú ámázú rĩ ĩri ꞌdíni, ĩmi mụ ũdéŋá rĩ ị́sụ́ ĩmũlũkí bõngó sĩ, ꞌbãkí ĩri laá sọ̃ndụ́kụ̃ ãnyãpá rĩ pi ní ngá nyazú rĩ agá.”
13 Koro mãlãyíkã ụrụkọ kárákará íngákí ꞌbụ̃ gé ꞌdãásĩ, kộpi úmúkí ĩ mãlãyíkã índrépi ꞌdĩri be trụ́, kộpi rikí Múngú ri íngú, rikí ꞌyoó kínĩ,
14 “Ẽ íngúkí Múngú ꞌbụ̃ gé ꞌdãá rĩ íngúngũ,
tãkíri ã adri vũ drị̃gé nõgó ꞌbá Múngú ní ãyĩkõ sẽꞌbá rĩ pi ãsámvú gé.”
15 Mãlãyíkã rĩ pi kâ ĩ újá gõó mụụ́ ꞌbụ̃ gé ꞌdãá, ꞌbá kãbĩlõ úcéꞌbá rĩ pi ní átázú ĩ ãsámvú gé sĩ kínĩ, “Lẽ ꞌbâ ꞌdekí mụụ́ Bẽtẽlémẽ gá ꞌdãá tã ꞌi ngaápi Úpí ní lũú ꞌbá ní rĩ ndreé ꞌbâ mị sĩ.”
16 Kộpi alikí ĩ mụzú rụ́ꞌbá sĩ, kộpi cakí Mãríyã pi ị́sụ́ Yõsépã be ũdéŋá rĩ sĩ, ꞌbãkí ũdéŋá rĩ laá sọ̃ndụ́kụ̃ ãnyãpá rĩ pi ní ngá nyazú rĩ agá. 17 ꞌBá kãbĩlõ úcéꞌbá ꞌdĩꞌbée kâ mụụ́ caá mváŋá rĩ ndreé, kộpi ũlũkí tã mãlãyíkã rĩ ní lũú ĩ ní mváŋá rĩ ã tã sĩ rĩ ꞌbá rĩ pi ní céré. 18 ꞌBá rĩ pi kâ tã ꞌbá kãbĩlõ úcéꞌbá rĩ pi ní ũlũú ꞌdĩri yịị́, sẽ kộpi ní ãyãngárá. 19 ꞌBo Mãríyã ꞌbã tã ꞌdĩꞌbée céré kuú ꞌí ẹ́sị́ agá, ri tã ni ụ̃sụ̃ụ́ ẹ́sị́sị́lé sĩ. 20 ꞌBá kãbĩlõ úcéꞌbá rĩ pi kâ mvií gõó, kộpi rikí dị̃ngárá Múngú vé rĩ íngú, ãꞌdiãtãsĩyã tã kộpi ní ndreé, ãzini kộpi ní yịị́ rĩ nga ꞌi sụ̃ mãlãyíkã rĩ ní lũú ĩ ní rĩ tị́nị.
Jịkí Yẹ́sụ̃ ri iꞌdaá Jó Múngú vé rĩ agá
21 Mváŋá rĩ kã adrií caá ụ́ꞌdụ́ ãrõ, ĩ ní ágélé ni ẽ tị lịzú, ĩ ní rụ́ ni ꞌdazú Yẹ́sụ̃ ꞌi, rụ́ ꞌdĩri mãlãyíkã lũ nĩ drị̃drị̃, ị́sụ́ ãkũdẽ ẹ́ndrẹ́pị ri drĩ ꞌa ãkó.
22 Mãríyã pi Yõsépã be, kộpivé ụ́ꞌdụ́ lãꞌbĩ vé ĩfũzú yị̃ị́ agásĩ rĩ kã dẹẹ́, kộpi ní mváŋá rĩ jịzú mụzú iꞌdazú Úpí ẹndrẹtị gé Yẹ̃rụ́sãlémã gá ꞌdãá, sụ̃ tãị́mbị́ Mósẽ‡ 2:22 Mósẽ: Yõsépã kã drãá gí, ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ꞌbã anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ẹ̃zị́ ngaá tụ́gẹ̃rị̃ rú caá ílí mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ sụ (400). Kúru Múngú ní Mósẽ ri ĩpẽzú ímụ́zú anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi pazú adringárá tụ́gẹ̃rị̃ rú rĩ agásĩ. Múngú sẽ tãị́mbị́ rĩ Mósẽ ní, ã lũ anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ní, sẽzú ĩ ní tãị́mbị́ rĩ zịzú tãị́mbị́ Mósẽ vé ni ãní. Tịkí Mósẽ ri ị́sụ́ ãkũdẽ ílí rĩ ca élĩfũ ãlu mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ sụ (1,400), ị́sụ́ ãkũdẽ tịkí drĩ Yẹ́sụ̃ ri kuyé. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 2-24. vé rĩ ní lẽé rĩ tị́nị. 23 Tãị́mbị́ Úpí vé rĩ ꞌyo kĩnĩ, “Anji ãgõ ĩ ní tịị́ kãyú rĩ pi ãrẽvú céré, ĩ kộpi sẽ Úpí Múngú ní.” 2:23 Wụ̃ngárá 13:2, 12 24 Kúru kộpi ní rọ̃bọ̃ŋọ̃§ 2:24 Rọ̃bọ̃ŋọ̃: Rọ̃bọ̃ŋọ̃ ꞌdĩri lũ kínĩ Mãríyã pi Yõsépã be ngá ãkó. ꞌÍ lã Lẹ̃vị̃tị́kã 12:8. sẽzú zãzú sụ̃ tãị́mbị́ Úpí vé rĩ ní ꞌyoó, “Ã sẽkí ãmámũ ị̃rị̃, dõku ũꞌbõlõgú ị̃rị̃ rĩ tị́nị.” 2:24 Lẹ̃vị̃tị́kã 12:8
Sĩmĩyónã ũlũ ụ́ꞌdụ́kọ́ íngápi Múngú vúgálésĩ rĩ
25 Lókí ꞌdãri gé, ágó ãzi ri adri Yẹ̃rụ́sãlémã gá ꞌdãá, rụ́ ni Sĩmĩyónã ꞌi, ĩri tã ꞌo pịrị, ĩri ri Múngú ri zị ụ́ꞌdụ́ céré, ẹ́pị́ Índrí Uletere Múngú vé rĩ sĩ, ri ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi vé pangárá ũtẽé. 26 Índrí Uletere rĩ lũ ĩri ní kĩnĩ, ícó drĩ drãá ku, ĩri Kúrísítõ Úpí Múngú ní úmvúlésĩ ĩpẽé rĩ ndre ũgbále, ĩri íbí drã ndõ. 27 Ụ́ꞌdụ́ ꞌdãri gé, Índrí Uletere rĩ ko Sĩmĩyónã ẽ drị̃ mụzú Jó Múngú vé rĩ ã bóró gá ꞌdãá. Mãríyã pi Yõsépã be, kộpi kâ mváŋá Yẹ́sụ̃ ri jịị́ Úpí vúgá ꞌdãá sụ̃ tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ ní lẽé rĩ tị́nị, 28 Sĩmĩyónã ní mváŋá rĩ íꞌdụ́zú rụzú ꞌí drị́gé, ĩri ní Múngú ri íngúzú, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ,
29 “Úpí, ma ãtíꞌbá mívé ni, mî sẽ mâ drã tã be kíri.
ꞌÍ ꞌo tã mí ní ẹzịị́ rĩ gí.
30 Á ndre ꞌbá ãngũ paápi,
31 mí ní ĩpẽé ꞌbá céré pi ní rĩ gí.
32 Ĩri ụ̃tụ́ŋá, ĩri Múngú ri iꞌda ꞌbá adriꞌbá Yãhụ́dị̃ rú ku rĩ pi ní,
ĩri sẽ ꞌbá rĩ pi ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi íngúngũ!”
33 Tã Sĩmĩyónã ní ꞌyoó ꞌdĩri sẽ Yõsépã pi Mãríyã be ãyãkí ãní ãyãyã. 34 Kúru Sĩmĩyónã ní kộpi ní tãkíri sẽzú, ĩri ní ꞌyozú Mãríyã ní kĩnĩ, “Mívé mváŋá ꞌdĩri, ꞌbá ụrụkọ Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ímụ́ ĩri gã sĩ, ĩ ímụ́ kộpi ĩrĩŋã ãní rá, ụrụkọꞌbée ímụ́ ĩrivé tã ãꞌyĩ rá, kộpi ímụ́ ídríngárá ị́sụ́ ãní rá. Kãdõ ímụ́ ꞌi iꞌdaá, ꞌbá rĩ pi ĩri gã sĩ. 35 Mvá ꞌdĩri ímụ́ tã ꞌbá rĩ pi ní rií ụ̃sụ̃ụ́ ĩ ẹ́sị́ agá ꞌdãlé rĩ pi iꞌda céré ãmvé. Mãríyã, mî ẹ́sị́ ri ímụ́ ĩzãngã ị́sụ́ sụ̃ sõkí ị́lị́ ãco sĩ tị́nị.”
36 Ũkú ãzi nẹ́bị̃, rụ́ ni Ánã ꞌi, ĩri Pãnũélẽ ã mvá, ĩri Ãsérãzị́, ĩri ãrãkã rú. Kộpi ní ĩ jezú rĩ gé, kộpi adrikí ágó ni be caá ílí ẹ́zị̂rị̃, ágó rĩ ní drãzú. 37 Ánã adri ọ̃wụ́zị́ rú, ĩrivé ílí ca pụ̃kụ́ ãrõ drị̃ ni sụ, ku Jó Múngú vé rĩ kuyé, ri Múngú ri ị̃njị̃ị́ ụ̃tụ́ŋá pi ị́nị́ŋá be, ri ꞌi aꞌbií* 2:37 Aꞌbi: Sâ ãzi sĩ Yãhụ́dị̃ rĩ pi ri ĩ aꞌbi, nyakí ínyá ku, kộpi ri ẹ́sị́ ꞌbã rizú Múngú ri zịzú. ngá nyangárá sĩ, ãzini ri Múngú ri zịị́. 38 Ánã ní koro ícázú, ị́sụ́ ãkũdẽ Sĩmĩyónã ri átá Mãríyã pi ní Yõsépã be. Ánã ní Múngú ní õwõꞌdĩfô sẽzú, ĩri ní mváŋá rĩ vé tã átázú ꞌbá céré riꞌbá Yẹ̃rụ́sãlémã vé pangárá ũtẽꞌbá rĩ pi ní.
39 Yõsépã pi Mãríyã be, kộpi kâ lãꞌbĩ tãị́mbị́ Úpí vé rĩ ní lẽé rĩ ꞌoó dẹẹ́ céré gí, kộpi ní mvizú gõzú ĩvé kụ̃rụ́ Nãzẽrétã vé rĩ gé ãngũ Gãlĩláyã vé rĩ agá ꞌdãlé ũzi. 40 Mváŋá rĩ mba ícá ũkpõ be, tã nị̃ngárá be, Múngú ꞌbã ẹ́sị́ múké ĩri ní.
Yẹ́sụ̃ ri Jó Múngú vé rĩ agá
41 Ílí ãlu ãlu, Yẹ́sụ̃ ẹ́tẹ́pị pi ẹ́ndrẹ́pị be, kộpi ri ẹ́cị́ Yẹ̃rụ́sãlémã gá ụ̃mụ̃ Ụ́ꞌdụ́ Múngú ní Ẹlịzú Jó rĩ pi tị gé sĩ rĩ ã nyangárá gá.† 2:41 Ụ́ꞌdụ́ Múngú ní Ẹlịzú Jó rĩ pi tị gé sĩ rĩ: Yãhụ́dị̃ rĩ pi ri ụ́ꞌdụ́ Múngú ní ọ́tụ́ ẹlịzú Ĩsẽrélẽ rĩ pi vé jó rĩ pi tị gé sĩ Ẽjẽpétõ gá ꞌdãá rĩ vé tã ígá. Ọ́tụ́ kộpi ẹ́ꞌbị́pị́ị ũbẽkí kãbĩlõ ã ãrí ĩvé kẹ̃ẹ́tị ẽ ẹ̃rị̃fe gá sĩ, sẽ Múngú úꞌdị́ kộpi kuyé. Múngú úꞌdị́ ꞌbá Ẽjẽpétõ vé kãbĩlõ ãrí ũbẽꞌbá ĩvé kẹ̃ẹ́tị ẽ ẹ̃rị̃fe gá sĩ kuyé rĩ pi vé anji ãgõ kãyú rĩ pi ũdrãá ꞌbá ãlu ãlu vé ꞌbẹ̃tị́ ãsámvú gé sĩ rá. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 12:17-28; Mãtáyo 26:2; Mãrákõ 14:1; Lúkã 2:41; Yũwánĩ 2:13; Ẹ̃zị́ 12:4; 1 Kõrínítõ 5:7; Ẽbérẽ 11:28. 42 Yẹ́sụ̃ kã adrií ílí be mụdrị́ drị̃ ni ị̃rị̃, kộpi ꞌdekí mụụ́ ẹ́tẹ́pị be ẹ́ndrẹ́pị sĩ ụ̃mụ̃ rĩ gé, sụ̃ ĩvé mẽrẽ ní lẽé rĩ tị́nị. 43 Ụ̃mụ̃ rĩ kã dẹẹ́, Yẹ́sụ̃ ẹ́tẹ́pị pi ẹ́ndrẹ́pị be, kộpi kâ rií mvií mụzú ꞌbẹ̃tị́ Nãzẽrétã gá ꞌdãá, Yẹ́sụ̃ áwí kuú vúlé Yẹ̃rụ́sãlémã gá ꞌdãá, ẹ́tẹ́pị pi ẹ́ndrẹ́pị be nị̃kí ámá kuyé. 44 Kộpi ụ̃sụ̃kí déna ĩri ꞌbá ĩ ní rií ẹ̃cị̃ tuú kộpi be trụ́ rĩ pi ãsámvú gé, kộpi ẹ́cị́kí ụ̃tụ́ njị̃ị́. Kộpi ní kúru íꞌdózú Yẹ́sụ̃ ri ndãzú ĩvé máríté rĩ pi ãsámvú gé sĩ. 45 Kộpi kâ ĩri ị́sụ́ kuyé, kộpi ní gõzú mụzú ĩri ndãzú vúlé Yẹ̃rụ́sãlémã gá ꞌdãlé. 46 Ụ́ꞌdụ́ na ã vụ́drị̃ gé, kộpi cakí mụụ́ Yẹ́sụ̃ ri ị́sụ́ Jó Múngú vé rĩ ã bóró gá, úrí kuú ꞌbá ãngũ ímbáꞌbá rĩ pi ãsámvú gé, ĩri ri kộpivé tã yị, ãzini ĩri ri kộpi uzị tã sĩ. 47 ꞌBá rĩ pi kâ tã nị̃ngárá ĩri ní átázú, ãzini tã újázú rĩ yịị́, kộpi ãyãkí ãní ãyãyã. 48 Yẹ́sụ̃ ẹ́tẹ́pị pi ẹ́ndrẹ́pị be, kộpi kâ ĩri ndreé, sẽ kộpi ní ãyãngárá. Ẹ́ndrẹ́pị ní ꞌyozú ĩri ní kĩnĩ, “Mâ mvá rĩ, ꞌbâ mí ẹ́tẹ́pị be, ꞌbá rikí mi ndãá ĩzãngã ĩzãngã rú. ꞌÍ ꞌo ꞌbâ ꞌdíni ãsĩ?”
49 Yẹ́sụ̃ ní kộpi zịzú kĩnĩ, “Ngá ĩmi ní rizú ma ndãzú rĩ ãꞌdi? Ĩmi nị̃kí kuyé ꞌyozú kínĩ, lẽ mâ adri má Ẹ́tẹ́pị vé jó agá?” 50 ꞌBo tã ĩri ní átá kộpi ní ꞌdĩri fi kộpi drị̃gé kuyé.
51 Kúru ĩri ní ꞌdezú mụzú kộpi be trụ́ Nãzẽrétã gá ꞌdãlé, ꞌdụ kộpivé tã ngaá rá. ꞌBo ẹ́ndrẹ́pị ꞌbã tã ĩ ngaꞌbée ꞌdĩꞌbée céré kuú ꞌí ẹ́sị́ agá. 52 Yẹ́sụ̃ mba tã nị̃ngárá be, ãzini mba rụ́ꞌbá be múké múké. Múngú lẽ ĩri rá, ꞌbá rĩ pi lẽkí kpá ĩri rá.
*2:1 2:1 ꞌBãgú ãmbúgú Rómã vé rĩ: Ĩri ꞌbãgú ãmbúgú ꞌbãgú ãngũ ãndíãndí rĩ pi agá rĩ pi drị̃gé, ãngũ Yụ̃dáyã vé rĩ drị̃gé, ãngũ Gãlĩláyã vé rĩ drị̃gé, ãzini ãngũ Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé rĩ drị̃gé. ꞌBá Rómã vé rĩ pi ĩvé ꞌbãgú ãmbúgú rĩ zị ĩvé tị sĩ Kãyísárã.
†2:11 2:11 Kúrísítõ: Kúrísítõ ri ꞌbá ĩ ní ũdu dãá drị̃ ni gé, lũzú kínĩ Múngú ĩpẽ ĩri adrií ꞌbãgú rú. Ẽbérẽ tị sĩ Kúrísítõ ri ĩ zị Mãsíyã. ꞌÍ lã Yũwánĩ 1:41.
‡2:22 2:22 Mósẽ: Yõsépã kã drãá gí, ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ꞌbã anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ẹ̃zị́ ngaá tụ́gẹ̃rị̃ rú caá ílí mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ sụ (400). Kúru Múngú ní Mósẽ ri ĩpẽzú ímụ́zú anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi pazú adringárá tụ́gẹ̃rị̃ rú rĩ agásĩ. Múngú sẽ tãị́mbị́ rĩ Mósẽ ní, ã lũ anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ní, sẽzú ĩ ní tãị́mbị́ rĩ zịzú tãị́mbị́ Mósẽ vé ni ãní. Tịkí Mósẽ ri ị́sụ́ ãkũdẽ ílí rĩ ca élĩfũ ãlu mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ sụ (1,400), ị́sụ́ ãkũdẽ tịkí drĩ Yẹ́sụ̃ ri kuyé. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 2-24.
2:23 2:23 Wụ̃ngárá 13:2, 12
§2:24 2:24 Rọ̃bọ̃ŋọ̃: Rọ̃bọ̃ŋọ̃ ꞌdĩri lũ kínĩ Mãríyã pi Yõsépã be ngá ãkó. ꞌÍ lã Lẹ̃vị̃tị́kã 12:8.
2:24 2:24 Lẹ̃vị̃tị́kã 12:8
*2:37 2:37 Aꞌbi: Sâ ãzi sĩ Yãhụ́dị̃ rĩ pi ri ĩ aꞌbi, nyakí ínyá ku, kộpi ri ẹ́sị́ ꞌbã rizú Múngú ri zịzú.
†2:41 2:41 Ụ́ꞌdụ́ Múngú ní Ẹlịzú Jó rĩ pi tị gé sĩ rĩ: Yãhụ́dị̃ rĩ pi ri ụ́ꞌdụ́ Múngú ní ọ́tụ́ ẹlịzú Ĩsẽrélẽ rĩ pi vé jó rĩ pi tị gé sĩ Ẽjẽpétõ gá ꞌdãá rĩ vé tã ígá. Ọ́tụ́ kộpi ẹ́ꞌbị́pị́ị ũbẽkí kãbĩlõ ã ãrí ĩvé kẹ̃ẹ́tị ẽ ẹ̃rị̃fe gá sĩ, sẽ Múngú úꞌdị́ kộpi kuyé. Múngú úꞌdị́ ꞌbá Ẽjẽpétõ vé kãbĩlõ ãrí ũbẽꞌbá ĩvé kẹ̃ẹ́tị ẽ ẹ̃rị̃fe gá sĩ kuyé rĩ pi vé anji ãgõ kãyú rĩ pi ũdrãá ꞌbá ãlu ãlu vé ꞌbẹ̃tị́ ãsámvú gé sĩ rá. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 12:17-28; Mãtáyo 26:2; Mãrákõ 14:1; Lúkã 2:41; Yũwánĩ 2:13; Ẹ̃zị́ 12:4; 1 Kõrínítõ 5:7; Ẽbérẽ 11:28.