Baluwa ya Ichanduso yandikigwe na
Petulo
Ulongozi
Baluwa ya ichanduso ya Petulo yandikigwa na mtumigwa Petulo. Petulo kosonga baluwa yake kwa kulonga heyo ayo nani na kamwandikila nani. Kawandikila wanhu wose wamtogole Yesu wapwililike mziisi zose yawakemile wanhu baki miyanza mingi mna ibaluwa ino (Sula ya 1:1, 1:17, 2:11). Kwavija baluwa ino iigala na baluwa ya Paulo kwa wanhu wa ako Efeso, wanhu wengi wogesa baluwa ya ichanduso ya Petulo yandikigwa kumwande ya baluwa ya kwa Waefeso behi na mwaka wa 65 toka kuvumbuka kwa Kilisito. Petulo kandika baluwa ino ako kudibuga da Lumi kuyakukemile Babuloni (Sula ya 5:13).
Petulo kalonga kandika baluwa ino mbuli ya kuwagela moyo na kuwalagusila kamba ino ayo ng'hekewa ya kweli ya Mulungu (Sula ya 5:12). Kuna mbuli nyingi ziigalile hagati ya sula ya 2:11-3:7 na Waefeso 5:18-6:9 na Wakolosai 3:18-4:6. Kila hanhu mna ivifungu avo vidatu holagiza mbuli ya kuinogela kwa wanhu wa ng'anda imoja na kuwategeleza wanhu weli na ukulu. Vivija kowagela moyo wanhu wamtogole Yesu wafunge umoyo kipindi cha kudununzigwa kwavija Kilisito kammabehi kubwela (Sula ya 4:1).
Mbuli zili mkitabu
Petulo koitambula mwenyego na kowalamusa wasomaji zake (Sula ya 1:1-2).
Abaho komgwaa nhogolwa Mulungu mbuli ya ukombozi iwoilumba hamoja na viugogeleza ugima wao (Sula ya 1:3-2:10).
Abaho kowalagiza wanhu wamtogole Yesu viwolondeka kukala goya mwiisi na kotambula mbuli nyingi kamba vija mkasano na mwehe wake na mtumwa na mkulu wake (Sula ya 2:11-4:11).
Abaho Petulo kowagela moyo wafunge umoyo kipindi cha kudununzigwa (Sula ya 4:12-5:11).
Abaho komambukiza baluwa yake (Sula ya 5:12-14).
1
1 Niye Petulo namtumigwa wa Yesu Kilisito, nowandikila mweye wanhu musaguligwe na Mulungu, mupwililike na mokala kamba wanhu baki mziisi za Ponto na Galatia na Kapadokia na Asiya na Bisiniya. 2 Toka mwaka Mulungu Tata kajuwa na kawasagula mweye, na kawatenda mung'ale kwa Loho wake, kubitila kumtegeleza kwenu Yesu Kilisito na kawasunha kwa damu yake.
Mulungu yawagwee ng'hani ng'hekewa na tindiwalo.
Tumtogole Mulungu kwa tamanilo digala ugima
3 Tumgwee nhogolwa Mulungu, yeli Tata wa Mndewa wetu Yesu Kilisito! Kwavija kwa bazi jake, katutenda tuwe na ugima wa sambi, kwa kumzilibula Yesu Kilisito kwa wafile. Sambi tugweleligwa tamanilo da ugima, 4 avo tobeta kupata vinhu vinogile vija Mulungu viyawekile wanhu zake. Kawekila mweye kuulanga vinhu havikola hebu kunangika hebu kuhuhwa. 5 Mweye vivija mokalizigwa kwa udahi wa Mulungu, kubitila kutamanila kwenu muladi mupate ukombozi wenu wikigwe kwa kugubuligwa kipindi cha uhelelo.
6 Deng'heleleni kwa mbuli ayo, hamoja sambi kwa kipindi kidodo monyunyuwala kwa kugezigwa vino na vija, 7 muladi tamanilo jenu, difaya ng'hani kubanza zahabu joneke goya. Zahabu yobanangika lakini yogezigwa muumoto. Vivo ili kwa tamanilo jenu dogezigwa muladi joneke goya na dilave ukulu na kutogoligwa na kutegelezigwa mna isiku yonda yagubuligwe Yesu Kilisito. 8 Hamoja hamnamona lakini momnogela na vivija momtogola hamoja sambi hammona na modeng'helela kwa deng'ho kulu hadidahika kulongeka, 9 kwavija mobokela fungu da tamanilo jenu, fungu dijo awo ukombozi wa mizoyo yenu.
10 Watula ndagu wa Mulungu, walongile mbuli ya ng'hekewa iwezile mweye, walolesa na kuzahila ng'hani mbuli ya ukombozi wenu. 11 Walonda kujuwa kipindi gani mbuli ino vonda ilawilile. Kwavija Loho wa Kilisito yakalile mgati mmwao kawalagusila avo walagula magayo ga Kilisito na ukulu wonda wize. 12 Mulungu kawagubulila watula ndagu awo, kamba hawaisang'hanila wenyego lakini wowasang'hanila mweye. Wao wakala wolonga mbuli ya kija kimulongeligwe sambi na waja wawapetele Mbuli Inogile kwa nguvu ya Loho Yang'alile yatumigwe kulawa kuulanga. Hata wasenga wa kuulanga wosulukila ng'hani kuzijuwa goya.
Mbuli ya kukala kwa kung'ala
13 Avo mugese goya na muitande kusang'hana, muilongoze goya wenyego. Ikeni tamanilo jenu mna ing'hekewa yonda mugweleligwe vonda yabwele Yesu Kilisito. 14 Muwe wana mumtegeleza Mulungu, sekemukale kwa kusulukila vihile kumukalile nako baho umwaka vimukalile hamujuwile ukweli mbuli ya Mulungu. 15 Kamba vija Mulungu yawakemile voyong'ala avo na mweye mung'ale mzimbuli zose zimusang'hana, 16 kwavija Maandiko Gang'alile golonga, “Kaleni kwa kung'ala kwavija niye vining'ala.”
17 Kwavija mwahampula momkema Tata, yuyo yonda yamtaguse kila munhu bila kubagula kamba viyasang'hane, mukale hano mwiisi kamba wanhu baki kuno momtegeleza kwa kugwaya. 18 Kwavija mweye mojuwa hamulekesigwe kulawa mna igago gehile gamubokele kwa wahenga wenu, kwa vinhu vinangika kamba vija shaba hebu zahabu, 19 lakini mulekesigwa kwa damu inogile ya Kilisito, yakalile kamba mwana ng'hondolo yeliduhu kitala hebu kilema chochose. 20 Kakala yasaguligwe na Mulungu isi ing'hali hainaumbigwa, na kagubuligwa mbuli yenu mna ikipindi kino cha uhelelo. 21 Kubitila heyo momtogola Mulungu yamzilibule kwa wafile na kamgwaa ukulu, avo momtogola na momtamanila Mulungu. 22 Na sambi mweye kwa kuugoga ukweli musunhigwa, na muwanogela kwa ukweli ndugu zenu, avo muinogele kwa mizoyo yenu yose. 23 Mweye muvumbuka mwanza wa kabili kubitila mbuli ya ugima ya Mulungu ikalaga siku zose, siyo kwa mbeyu inangika lakini kwa mbeyu hainangika. 24 Kamba Maandiko Gang'alile vigalonga,
“Wanhu wose waigala na mijani,
na ukulu wao uigala na maluwa.
Mijani yonyala na maluwa gohuluka,
25 lakini mbuli ya Mndewa yosigala siku zose.”
Na mbuli ino ayo mbuli inogile ipetigwa kumwenu.