Baluwa ya Paulo kwa wanhu wa ako
Galatia
Ulongozi
Kitabu cha Wagalatia chandikigwa na Mtumigwa Paulo (Sula ya 1:1). Baluwa ino Paulo kawandikila vibumbila va wanhu wamtogole Yesu ako Galatia hagati ya mwaka wa 48-57 toka kuvumbuka kwa Kilisito. Wagalatia wogesigwa awo wanhu wakalile ako Lumi mwiisi ya Galatia. Wanhu woifunza mbuli hawajuwile bule kamba Paulo kakala kwahi viyandike baluwa ino, lakini yogesigwa sengine kayandikila Efeso hebu Kolinto.
Paulo kawandikila wanhu wamtogole Yesu, wose Wayahudi kwa wanhu haweli Wayahudi mna ivibumbila va wanhu wamtogole Yesu ako Galatia. Kandika baluwa ino kuwalemela wafundiza wavizi walongile wanhu wamtogole Yesu wolondeka kukweleleza malagizo ga Wayahudi kulawa mna idilagano da umwaka, ng'hani ng'hani kwingila kumbi. Kukala na kibumbila cha wanhu mna iwanhu wamtogole Yesu kikemigwe Wayuda walondile wanhu haweli Wayahudi wamtogole Yesu wengile kumbi. Vivija walonga Paulo hakalile Mtumigwa bule, Paulo kaigombela mbuli ya utumigwa wake kwa kulonga mbuli zake za umwaka (Sula ya 1:11-2:14) na kaigombela Mbuli Inogile kwa kusimulila wanhu wokomboligwa kwa kumtamanila Yesu Kilisito (Sula ya 2:16). Ino yolawilila kwa bazi da Mulungu na siyo kija kiwosang'hana wanhu.
Mbuli zili mkitabu
Paulo kosonga baluwa yake kwa kuwalamusa kibumbila cha wanhu wamtogole Yesu ako Galatia (Sula ya 1:1-5).
Abaho Paulo kosimulila mbuli zake ziyagwe za kukisogo muladi kuigombela viilondeka kumwake kuwafundiza wanhu na kolonga viyagezile kukala kwa kukweleleza malagizo lakini mbuli ayo haitendile chochose (Sula ya 1:6-2:21).
Abaho kosimulila sang'hano ya malagizo na ng'hekewa mna uukombozi (Sula ya 3-4).
Abaho kolonga mbuli ya malagizo gayagwe mbuli ya viilondeka kukala kwa wanhu wamtogole Yesu (Sula ya 5:1-6:10).
Paulo komambukiza baluwa yake kwa kuwalamusa na kowapula wakumbuke Mulungu kiyagaluse mgati ya munhu kinoga ng'hani kubanza malagizo ga lukuli, kamba vija kwingila kumbi (Sula ya 6:11-18).
1
1 Niye Paulo, namtumigwa, sikemigwe hebu kutumigwa na wanhu, lakini nhumigwa na Yesu Kilisito na Mulungu Tata, yamzilibule Yesu kwa wafile. 2 Ndugu wose weli hamoja na niye tovilamusa vibumbila va wanhu wamtogole Yesu ako Galatia.
3 Mulungu Tataetu na Mndewa Yesu Kilisito wawagwee ng'hekewa na tindiwalo.
4 Kwa kutegeleza viyolonda Tataetu Mulungu, Kilisito kailava mwenyego kwa nzambi zetu, muladi yatukombole na nzambi za wanhu wa lukolo luno lwa sambi. 5 Mulungu yagweleligwe ukulu siku zose! Ona.
Mbuli imoja Inogile
6 Mweye mong'hanganya, sambi sambi baha, momuleka Mulungu yawakemile kwa ng'hekewa ya Kilisito, na mokweleleza usenga uyagwe ukoneka kamba mbuli inogile. 7 Kulonga ukweli kuduhu mbuli iyagwe inogile. Nolonga vino, kwavija kuna wanhu wayagwe wowading'hula na wolonda kuigalusa Mbuli Inogile ya Kilisito. 8 Lakini hata kamba imoja wetu hebu msenga wa kuulanga, kowapeteleni usenga uyagwe hauigalile na Mbuli Inogile ituwapetele tweye, ayo yaduiligwe na Mulungu! 9 Tweye tulonga, na sambi nolonga kabili, munhu yoyose yowapetela usenga uyagwe hauigalile na Mbuli Inogile imupeteligwe, munhu ayo yaduiligwe na Mulungu!
10 Vino vinongile vino nolonda kutogoligwa na wanhu? Haili vivo bule! Niye nolonda kutogoligwa na Mulungu! Vino, niye nolonda kuwanogeza wanhu? Maza nhendile vivo, sambi niwe msang'hanaji wa Kilisito.
Paulo viyapatile utumigwa
11 Ndugu zangu, nolonda mujuwe kuwa Mbuli Inogile iniwapetele hailawa kwa wanhu. 12 Niye siipatile kulawa kwa munhu yoyose, hebu kufundizigwa na munhu. Yesu Kilisito mwenyego yuyo yanigubulile.
13 Mweye muhulika vinikalile noigoga goya dini ya Kiyahudi, muhulika vinividununze ng'hani vibumbila va wanhu wamtogole Yesu bila kuvonela bazi na nilonda kudibananga tamanilo jao. 14 Niye niwahuma Wayahudi wayangu wengi wanileleke nao kwa kukweleleza dini ya Kiyahudi, niwamba ng'hani kuvigoga vihendo vitugweleligwe na wahenga zetu.
15 Lakini Mulungu kwa ng'hekewa yake kanisagula ning'hali sinavumbuka, kanikema nimsang'hanile. 16 Viyone vinoga kunigubulila Mwanage, muladi niwapetele Mbuli yake Inogile wanhu haweli Wayahudi, sikimbilile kwa munhu kumuuza mbuli yoyose, 17 hebu kuchola kudibuga da Yelusalemu kuwauza waja wanongolele kuwa watumigwa, lakini tanhu nichola mwiisi ya Alabiya abaho nibweleganya kudibuga da Damesiki. 18 Viibitile miyaka midatu, nichola Yelusalemu kumulola Kefa, na nikala nayo kwa siku longo na tano. 19 Lakini siiting'hane na watumigwa wowose wayagwe ila Yakobo, ndugu yake Mndewa Yesu.
20 Kino kinyandika cha ukweli, Mulungu kojuwa siviza!
21 Abaho nichola mziisi za Siliya na Kilikia. 22 Kipindi acho vibumbila va wanhu wamtogole Yesu ako Yudea vikala havinanyona. 23 Wao wakala wakijuwile kija kiiyeka kiwahulike kwa wanhu, “Munhu ija yakalile yotudununza, sambi kowapetela wanhu Mbuli Inogile iija ya kumtamanila Kilisito iyakalile yolonda kuibananga!” 24 Avo mbuli ya niye wamgwaa ukulu Mulungu.