LUGUBULO
LOYENG'HIGWE YOHANA
Ulongozi
Chitabu cha Lugubulo ni chitabu cha uhelelo muna Dilagano da Sambi. Iviya Lugubulo chandikigwa na Mtumigwa Yohana kuuhelelo wa miyaka ya 95 kwandusila viyelekigwe Yesu muna 1:1. Iviya Yohana kandika Mbuli Inogile ya Yohana na senga nhatu nazo ni Usenga wa mwanduso wa Yohana na Usenga wekaidi na Usenga weketatu. Yohana iviya kakala yamanyike fana viya ija yoyalondigwe ng'hani na Yesu fana viya viilonga Mbuli Inogile ya Yohana 13:23. Yohana kandika chitabu cha Lugubulo lusita viyakalile muna ichisiwa cha Patimosi kwaviya kakala kagaligwa uko kwa kupeta Mbuli Inogile ya Yesu Chilisito muna 1:9.
Lungilo da Yohana kwandika chitabu cha Lugubulo ni kuwaguma moyo wasomaji kusigala waaminika kwa Yesu Chilisito na kuweng'ha lolelo kwaviya lusita lwa kubwela kwa Yesu lwahaguhi muna 1:3 na muna 22:7. Yohana kandika kwa Wachilisito wose kwa hamwe na mabumbila ya wahuwila wa Chilisito saba maalumu muna isula ya 2-3. Yohana wandikaji wake mwenyewo fana viya ulotezi muna 1:3 na kusanghanila picha nyingi muna ichitabu kusimulila vinhu viyawone. Chitabu chino chiliinga ng'hani na hanhu hamwenga ha Lagano da Umwaka haswa muna ichitabu cha Zakaliya 6:1-8. Mhalati saba na mahama saba zoilinga na mahulo yoyagalile Mulungu kuwatagusa Wamisili muna chitabu cha Kulawa 7-9. Lugubulo wolonga kusonhela lusita lwa uhelelo na kuwa Yesu kezahuma na wose wowomuhuwila yeye wezakala siku zose hamwe nayo. Chitabu chino chochizuma na kuchingha lolelo kuwa Yesu kezabwela ivino sambi.
Yeliumo
1. Yohana kokwandusa kwa kulonga yeye yelihi na viya viyahokele ulotezi uno wa chilaguso muna 1:1-20.
2. Kaidi kolava usenga wa dimwe kwa dimwe kulawa kwa Yesu kwa yaja mabumbila saba ya wahuwila wa Chilisito muna 1:1-3:22.
3. Maabaho Yohana kosimulila mihula saba muna 4:1-8:5 na mhalati saba muna 8:6-11:19.
4. Kaidi Yohana kosimulila nghondo ya mwana wa chilume na zoka dili na matwi saba muna 12:1-14:20.
5. Maabaho Yohana kokwandika kusonhela mahamha yayo saba ya ludoko muna 15:1-16:18.
6. Iviya Yohana kosimulila viya Mulungu vondayawahume wehi wake uko kuulanga muna 17:1-20:15.
7. Kuuheleo Yohana kogotola kusimulila ulanga wa sambi na isi ya sambi niiyo yokwiza kuuhelelo muna 21:1-22:21.
1
Lugubulo lwa Yesu Chilisito niuwo Yesu woyagoliligwe na Mulungu kuwalagusila wasang'hani wake yaja yolondeka kulawilila himahima. Chilisito kautenda umanyike kwa kumtuma msenga wake wa kuulanga kwa Yohana msang'hani wake, na Yohana kalonga chila chinhu choyawonile kuwa ni icho, mbuli ya Mulungu na usindila wa Yesu Chilisito. Kamweda munhu ija yosoma mbuli za ulotezi uno na wamweda wanhu waja wohulika na kutegeleza, kwaviya lusita lwa kufika kwa mbuli zino lwahabehi.
Ndamsa kwa mabumbila saba ya wahuwila wa Chilisito
Niye Yohana noyandikila mabumbila ya wahuwila wa Chilisito saba yeli muna isi ya Asiya.
Nowalondeleni unovu na tindiwalo kulawa kumwake Mulungu yeli uko na yakalile uko na yokwiza na kulawa kwa mihe saba weli haulongozi wa chigoda cha chifalume chake, na kulawa kwa Yesu Chilisito. Yeye yeli msindila mwaminika, yeli mwanduso wa uzilibulo nayo ni mkulu wa wafalume muna iisi. Kumwake yeye kochilonda na kachilekelela kulawa muna uhasanyi wetu kwa damu yake, na kachitendeza cheye kuwa wakulu wa nhambiko muna ufalume wake muladi chimsang'hanile Mulungu yeli Tati yake, kumwake Yesu Chilisito uwe ukulu na ludabwa siku zose. Ivo. Lola kokwiza muna yamawingu, chila munhu kezamuwona na mbaka waja wamuhomile na mgoha. Wanhu wa makabila yose muna isi wezamulilila. Niivo vondaiwe. Ivo. Mndewa Mulungu kolonga, “Niye niiyo mwanduso na uhelelo wa vinhu vose.” Niiyo yeli uko na yakalile uko na yondayeze yeli na udaho wose.
Malaguso ya Yohana kusonhela Chilisito
Niye Yohana ndugu yenu, niye kwa kuilumba na Chilisito nahamwe na mweye muna yamanhesa na ufalume wake na ufunya umoyo wa kweli. Niye nigaligwa muna ichisiwa hatangigwe Patimosi fana mfungwa kwa ichimu niipeta Mbuli ya Mulungu na usindila wa Yesu. 10 Muna isiku ya kumtambikila Mndewa niziligwa na Muhe wa Mulungu, nihulika dizi kulu kuchisogo changu fana dizi da mhalati. 11 Dizi ijo dilonga, “Yandike muna ichitabu mbuli zouziwona, na uyatume kwa mabumbila ya wahuwila wa Chilisito saba, Efeso na Simina na Peligamo na Siyatila na Salidi na Filadelifiya na Laodikiya.”
12 Maabaho nihinduka kumulola munhu yakalile yolonga na niye, na niwona vinhu saba va kwikila vitasa vovitengenezigwe na zahabu, 13 na mgati mwa vinhu va kwikila vitasa ivo niwona chinhu chilingile fana mwana wa munhu, nayo kakala kayawala walo tali dofika mbaka kuna imigulu na kaifunga mkwiji wake wa zahabu muna imhambaga. 14 Mvili zake zikala nzelu fana viya pamba, iviya nzelu chwee, na meso yake fana viya milambi ya moto. 15 Migulu yake ilinga fana viya shaba isunhigwe ng'hani muna ditanuli, na dizi jake fana viya dizi da mazi mengi. 16 Muna umkono wake wa kulume kakala kamhilila nhondo saba. Muna umulomo wake mulawa zele dikutwa kuno na kuno. Chihanga chake chikala fana viya zuwa dimweka kwa ukali ng'hani. 17 Baho vinimuwonile, niibwanha haulongozi haimigulu yake fana viya munhu yadanganike. Keka mkono wake wa kulume hachanyha yangu na kalonga, sekeudumbe. Niye ni mwanduso na wa uhelelo. 18 Niye ni mwene ugima! Nikala nidanganike, mbali sambi namgima siku zose. Nina vivugulo va ifa na va kuzimu. 19 Baho yandika mbuli zouziwona mbuli za sambi na ziya zondazilawilile hamwande. 20 Ino iyo sili ya nhondo ziya saba ziuziwonile muna umkono wangu wa kulume na sili ya vinhu va kwikila vitasa viya saba va zahabu ni zino, ziya nhondo saba ni wasenga wa kuulanga wa mabumbila ya wahuwila wa Chilisito na viya vitasa saba va zahabu ni mabumbila ya wahuwila saba.