5
Yeso umokini ɓaɓɨɓya ɓa mambwa
(Matayɔ 4:18-22; Malɨkɔ 1:16-20)
Lɨsyɛ limoti, Yeso a ndɨ wakamaga ka kpɔlɔ-kpɔlɔ wa ibombu ya Gɛnɛzalɛtɨ.* 5:1 Ɓalɨkyagatʉ gɔnɨ ɓɛ ibombu ya Galilaya. Ambaza ka ɓambanzʉ otundukonoku ndɨ kahʉkana Mongoni Manza ko Kunzi, ɓamotosyo ɓɨkpwɔ. Ɨna ndɨ mangbɔlɔ maɓa ɓuwobi na kubi. Ɓogwi ɓosi ɓɔ ɓafʉma ndɨ, ɓosya kasʉkʉsa moyo kaɓʉ. Yeso aɗaka ndɨ ka ɨngbɔlɔ imoti, nɨyɔ ka Simoni, aɓɨkya ndɨ ɓɛ osisili mbɛyɨ mino ɓyɨ na kubi. Ika kʉwa ndɨ ka ɨngbɔlɔ, apʉnga kapá mʉtɨwɨ ka ambaza ka ɓambanzʉ.
Nɨyɔ ama kanzɨna ɓɛyɔ, aɓɨkya Simoni ɓɛ: «Sisilo ɨngbɔlɔ ka pa yodu, kumbuso yi, molubo moyo kunu.» Simoni amigisya ɓɛ: «Muwonisilo, tosilyi luba moyo, luki limoti takogwigʉ musi gʉtʉgʉ ɓemoti aka. Yɛkɨ ɨwɛ kʉwa nɔ wekpomyi, nɨgɨlyatʉ ɓata kolubo.» Ɓoluba kʉwa ndɨ, ɓugwi ɓosi ɓudingi kʉgbɛ, moyo kaɓʉ apʉnga ndɨ katɨnɨkaga. Ɓʉmaka ndɨ na maɓɔkʉ ɓawai-daɓʉ nɨɓɔ ɓasɨkana ndɨ ka ɨngbɔlɔ yagɔgɔ ɓɛ ɓusingyiku kanyɔ moyo. Ɓodoku ndɨ, ɨɓʉ ɓasɨ pa imoti, ɓotumisa ndɨ mangbɔlɔ masɨ maɓa na ɓosi, apʉnga ndɨ komwaga liɓo. Nɨyɔ Simoni Pɛtɛlɛ ɨna ɓɛyɔ, ogwa no moli kambwa ka Yeso, aɓɨkya ɓɛ: «Mombukwono-dosu, tʉkya ɓuwobi na ɨmɨ kyɛ na mʉtʉ wa ɓʉnyɛ!» Kyɛ kʉɓangakʉ agya ndɨ kʉgbɛ, kaʉmɨna ɓosi ɓudingi nɨɓɔ ɓugwi ndɨ ɓɔ. 10 Gʉtʉgʉ Yakɔbɔ na Yuani ɓomika Zɛbɛdayɔ aka, ɓawai-dakɨ Simoni, ɓaɓanga ndɨ ɨɓʉ ɓɛgɛyɔ. Luki limoti, Yeso aɓɨkya ndɨ Simoni ɓɛ: «Wakoɓongonitɔgʉ, katʉkya mbɨya wanʉ, wakikigʉ ɓata mʉnyɔ ɓosi, luki limoti wika kʉwa mʉnyɔ ɓambanzʉ ka ɓʉnyɛ kaɓʉ.»
11 Ɓafʉma ndɨ mangbɔlɔ, ɓasa masɨ, ɓapʉnga kaɓɨɓyo yi.
Yeso ahukusini keɓu-keɓu
(Matayɔ 8:1-4; Malɨkɔ 1:40-45)
12 Ngbingo yi nɨnɔ Yeso a ndɨ mino ka gʉɗʉ ɓemoti ɓɛnɛ, mʉtʉ ɓemoti nɨnɔ keɓu-keɓu a ndɨ nɨ amoni nzʉyɨ yasɨ ɓɨtɨta, asilyoku ndɨ. Nɨyɔ amɨna Yeso, ogwa mokpukpu kambwa kakɨ, ɨgama na ɨyɨ ɓɛ: «Mombukwono-dosu! Wakapa, wakwanana ɓaka kengumoso.»
13 Yeso anana ndɨ kʉɓɔkʉkɔ, avɨla, aɓɨkya ɓɛ: «Noponi, ngʉmana!» Ko ngbingo yi nɨnɔ aka nɔ, alʉkʉ nɔ angʉmana ndɨ ɓɨngɔ. 14 Kʉwa wa Yeso agbɨtyaga ɓɨkpɔkpɔkpɔ ɓɛ: «Wakatumbulyogonitɔgʉ mʉmbanzʉ. Luki limoti, wɨnda kayiwonisyo ko kumu, kumbuso yi, wapá apɛpɛ ɓɛyɔ Mʉtʉʉ ka Musa aɓɨkyo mino, iba mʉtʉ wasɨ ibi ɓɛ woukini ɓi.»
15 Gʉtʉgʉ ɓɛyɔ, mongoni ka Yeso a kʉwa ndɨ asɨ kaɗa aka kʉgbɛ. Ɓambaza ɓakpʉkpʉ ka ɓambanzʉ ɓamʉmʉkanaga ndɨ kamʉkana, anohukuso ɓokoloɓu kaɓʉ. 16 Luki limoti Yeso atʉkyaga ndɨ ɓɨpɛlɛ luga kaɓʉ, ɨnda ka ɨsa kalʉmba.
Yeso ahukusini zɛgɛsɨ
(Matayɔ 9:1-8; Malɨkɔ 2:1-12)
17 A kʉwa ndɨ lɨsyɛ limoti, Yeso a ndɨ kapa mʉtɨwɨ. Ɓafalisayɔ na ɓowonisilo ɓa Mʉtʉʉ ka Musa ɓa ndɨ ɓukuliko wa gɔ wa, ɓodoku ndɨ katʉkya ko giyo yasɨ ya Galilaya, ya Yudɛa na ka gʉɗʉ wa Yelusalɛma. Ngu ka Mombukwono-dosu yɔ apága ndɨ ɓututungyo kohukuso ɓokoloɓu. 18 Wɨna sɛ ɓambanzʉ ɓosiloku ndɨ, nɨ ɓabinikini zɛgɛsɨ ɓemoti kʉgʉ wa kalagba. Ɓa ndɨ kakɨsa pisi kaguliso ka ndaɓʉ nɨyɔ Yeso a ndɨ mino, na kabiso kambwa kakɨ. 19 Luki limoti, ɓakɛgʉ ndɨ kaiba ɓɛ ɓagulisa pisi yanɨ ko bulya ambaza ka ɓambanzʉ. Ɓaɗaka kʉwa ndɨ na ɨyɨ kugbondo, ɓatʉmba ndɨ mino mapala koukulya ngala, ɓasisa kʉwa ndɨ na kalagba kakɨ luga ka ɓambanzʉ, kambwa ka Yeso. 20 Nɨyɔ Yeso ɨna baya kaɓʉ ɓɛyɔ, aɓɨkya ndɨ zɛgɛsɨ nɔ ɓɛ: «Yɛ wai, nupilyini ɓʉnyɛ kakʉ.»
21 Ɓowonisilo ɓa mʉtʉʉ na Ɓafalisayɔ ɓapʉnga ndɨ kaimuusa ɓɛ: «Mʉtʉ tino pɨyɛ mʉna akatʉmbwa Kunzi mʉ? Wanɨ nɔ akwanana kapɨlya ɓʉnyɛ, kiki Kunzi aka yɨkaka?»
22 Yeso andʉnga ndɨ mʉtamanagɨ kaɓʉ, umuusa ɓɛ: «Ko bulya ɨkɨ yɔ mo mino na mʉtamanagɨ mi nɨmɔ? 23 Ɨkɨ yɔ a yopoli kʉgbɛ kaɓɨkya ɓɛ: ‹Nupilyini ɓʉnyɛ kakʉ!›, ikanɨ kaɓɨkya ɓɛ: ‹Wamaga, wakpakyana!› 24 Luki limoti, nakapa kamumibiso ambɛ Mika-mʉmbanzʉ a no ngu yasɨ kʉnʉ ka lɨtɔmbʉ kapɨlya ɓʉnyɛ.» Kʉwa wa aɓɨkya ndɨ zɛgɛsɨ nɔ ɓɛ: «Nakaʉɓɨkya ambɛ wamaga, wava kalagba kakʉ, wɨga kʉ kakʉ!»
25 Wa aka wa, alʉkʉ nɔ amaga ndɨ ko misa ka ɓatʉ ɓasɨ, abɨnɨka kalagba nɨyɔ a ndɨ mino wakanga, aga kʉ kakɨ nɨ anabibiso Kunzi. 26 Lɨkpʉmʉka lɔ ʉmbanga ndɨ ɓambanzʉ ɓasɨ. Ɓasɨ ba ndɨ kabibiso Kunzi nɨ kʉɓangakʉ utumini ka mambɛngɨ ɓɨɗɛ, ɓanaɓɨkya ɓɛ: «Tinini lɨkpʉmʉka lɨmbanga na lɨsyɛ li nɨlɨ.»
Yeso amokini Lawi
(Matayɔ 9:1-8; Malɨkɔ 2:1-12)
27 Kumbusa wa nɨyɔ, Yeso opupa ndɨ, amɨna ndɔmbɛ wa manzanza ɓemoti, ina ndɨ ɓɛ Lawi, wakiko ka bilo kakɨ. Yeso aka na ɨyɨ aka ɓɛ: «Iɓyeku!»
28 Lawi amaga, asa ndɨ makpʉmʉka masɨ, apʉnga kaɓɨɓya. 29 Kʉwa wa, Lawi alyisisya ndɨ Yeso dumo mudingi kʉ kakɨ, ɓandɔmbɛ ɓa manzanza ɓakpʉ na ɓatʉ ɓagɔgɔ ɓa ndɨ kalyalya pa imoti na ɨɓʉ. 30 Ɓafalisayɔ na ɓowonisilo ɓa mʉtʉʉ nɨɓɔ ɓikaga ndɨ na ɨɓʉ, ɓapʉnga ndɨ kaɨnzɨnzɨnya ka kpɔlɔ, ɓanumuusa ɓaɓɨɓya ka Yeso ɓɛ: «Ko bulya ɨkɨ yɔ makalyalya na komwo pa imoti na ɓandɔmbɛ ɓa manzanza na ɓagya-manyɛ?»
31 Yeso umigisya ɓɛ: «Ɓatʉ ɓapʉpʉ ɓakakɨsagɨgʉ mʉnganga, luki limoti, nɨɓɔ aka ɓɔ ɓa ɓokoloɓu ɓɔ ɓakɨsaga. 32 Nakodokugʉ kaʉkɨsa ɓatʉ ɓongbingbili, luki limoti nɨɓɔ ɓanyɛ, iba kyɛ ɓayikosi ɔɓɨlɨ kaɓʉ.»
Yeso akatʉmbʉlaga bulyo yiginyo malɨlɨ ko ngbingo wa malʉmba
(Matayɔ 9:14-17; Malɨkɔ 2:18-22)
33 Ɓafalisayɔ ɓaɓɨkya ndɨ Yeso ɓɛ: «Ɓaɓɨɓya ka Yuani na nɨɓɔ kusu ɓoginyagatʉ malɨlɨ ko ngbingo ɓɨgala-gala, ɓalʉmbagatʉ gɔnɨ. Luki limoti nɨɓɔ kakʉ, ɓikaga ɨɓʉ asɨ kalyalya na komwo aka ko ngbingo yi nɨnɔ.»
34 Yeso umigisya ɓɛ: «Makasɨma ɓɛ makwanana kaʉgbʉma ɓambanzʉ nɨɓɔ ɓumoki ko dumo wo vononi ɓɛ ɓakolyolyonitɔgʉ ko ngbingo yi nɨnɔ ɓo mino pa imoti na mbʉnya muko? Kigyonosigʉ! 35 Luki limoti, ikatʉ ndɛkɛ na lɨsyɛ nɨlɔ ɓatʉmba mino mbʉnya muko luga kaɓʉ. Ka lɨsyɛ li nɨlɔ, ɓoginyatʉ ndɛkɛ malɨlɨ ko ngbingo.»
36 Yeso utulyoku gɔnɨ lizuni li nɨlɨ: «Mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka kanʉagɨgʉ panga ya kutuko kwambɨya koɗiko noyu ɨnzanza, kagya ɓɛyɔ, kutuko nɨkwɔ kwa mbɨya kwɔ anʉɨka kyɛ panga yi nɨyɔ yambɨya yɔ kakwananɨgʉ na ɨnzanza. 37 Sɛ kʉwa gɔnɨ, mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka kaɓʉngwagɨgʉ vinya wambɨya ka ɓambɨkɛ ɓayo bokuto ta ɓanyama ɓayɨgbangbalaga. Kagya ɓɛyɔ, vinya opumukisagatʉ ɓambɨkɛ, vinya agbɔ wasɨ. 38 Kinili, okwononi kaɗuko vinya wambɨya ka ɓambɨkɛ ɓayambɨya gɔnɨ. 39 Na gɔnɨ, mʉmbanzʉ gʉtʉgʉ ɓemoti aka kakwananɨgʉ kapa kamwo vinya wambɨya nɨ amwini sɛ nɨnɔ mʉkpaga. Kyɛ aɓɨkya ɓɛ: ‹Nɨnɔ mʉkpaga a wanza kʉgbɛ.›»

*5:1 5:1 Ɓalɨkyagatʉ gɔnɨ ɓɛ ibombu ya Galilaya.