Mongoni Manza ka Yeso ɓɛyɔ
Matayɔ
okpikaga ndɨ mino
Lɨkpʉmʉka la mambwa
Mongoni Manza ɓɛyɔ Matayɔ okpikaga ndɨ mino nɨma. Matayɔ nɨnɔ Yeso amakaga ndɨ kaiko mʉɓɨɓya, a ndɨ ndɔmbɛ wa manzanza. A ndɨ ɓemoti luga ka ɓatʉtʉmbwa nɨɓɔ Yeso ʉtɨka ndɨ kaɓɨkyaga Mongoni Manza, kauyikoso ɓambanzʉ kaiko ɓakilisito. Kʉsɔ wa kɨtaɓʉ yi nɨyɨ, Matayɔ atʉmbʉlaga ɓɛyɔ Yeso ɨɓʉkʉta ndɨ mino, ligubo nɨlɔ Yeso agya ndɨ ka ɔɓɨlɨ na ɓɛyɔ ikaga ndɨ mino kaʉtɨwa ɓambanzʉ. Atʉmbʉlaga ndɨ gɔnɨ ɓɛyɔ Yeso okwa ndɨ mino na ɓɛyɔ opupa ndɨ mino ka mbʉkʉ. Yeso a ndɨ kaɓɨkyaga Mongoni Manza no ngu yasɨ, anohukuso ɓokoloɓu, anokpumyo mambɛngɨ ma ɓʉnyɛ, anagya makpʉmʉka mʉmbanga-mbanga mudingi nɨmɔ okitogi yimibo ka ɓambanzʉ.
Matayɔ ukpikilya ndɨ ɓamamakɨ ɓɛyɔ ka Ɓayuda kauwonisilo ɓɛ ka lɨngʉnʉ Yeso nɨ Muhukuso nɨnɔ ɓogyalandʉ ɓaɓɨkyaga ndɨ lɨkpʉmʉka kakɨ ka Moɓiso Motu. Masɨ nɨmɔ ɓaɓɨkyaga ndɨ ko bulya kakɨ kambwa kodoku ka ɔɓɨlɨ igyonosa ndɨ ɓɛyɔ aka yɔ. Ɨyɨ nɔ a ngama nɨnɔ akwanana ndɨ kodoku. Ɓambanzʉ ɓudingi ɓamakaga ɓɛ Mika Daudi kyɛ Daudi a ndɨ ngama mudingi kʉgbɛ luga ka ɓangama ɓa Ɓezaleli nɨɓɔ lɨvananza ko Kunzi. Gʉtʉgʉ ɓɛyɔ Yeso uwonisila ndɨ mino Ɓezaleli Ɓʉngama ko Kunzi, ɓangama kaɓʉ aka ɓɨkpɛ ɓɔ ɓamʉya ndɨ. Nɨyɔ Yeso okwa ndɨ, ɓukpunya ndɨ ɓaɓɨɓya kakɨ, ɓʉpakya kogulya ka ɓandaɓʉ ɓaya malʉmba. Kinili, ɓomisikana kʉwa ndɨ ka ɔɓɨlɨ, kaɓɨkyaga Mongoni Manza.
Yɨgbananaga ya kɨtaɓʉ yi nɨyɨ :
Puponogo ka Yeso-Kilisito na yɨɓʉkʉta kakɨ 1:1–2:23
Kʉʉ ka Yuani-Mubatizaɨ 3:1-12
Iɓatiso ka Yeso, na ɓɛyɔ abɨlɨ a ndɨ mino kaɓɔɓɔ 3:13–4:11
Yeso ogoni kaiko ka Galilaya 4:12–18:35
Pupo ka Yeso ka Galilaya na gulyo kakɨ ka Yelusalɛma 19:1–20:34
Pɔsɔ ya muliɓo ka Yeso kʉnʉ ka ɔɓɨlɨ, yɨsasambya na kukwakʉ kakɨ 21:1–27:66
Yeso opupini ka mbʉkʉ 28:1-20
1
Puponogo ka Yeso
(Luka 3:23-38)
1 Mina ka ɓatɨtakɨ Yeso-Kilisito nɨma: ɨyɨ ɓɨkpɛ opupa ndɨ ka lɨvananza ka ngama Daudi. Na ɨyɨ ngama Daudi opupa ndɨ ka lɨvananza ka Abalahamʉ.
2 Abalahamʉ aɓʉkʉta ndɨ Isaka,
Isaka aɓʉkʉta ndɨ Yakɔbɔ,
Yakɔbɔ aɓʉkʉta ndɨ Yuda na ɓamamakɨ,
3 Yuda ɨɓʉ na mukakɨ ɓɛyɔ ka Tamali ɓaɓʉkʉta ndɨ Pelesi na Zela,
Pelesi aɓʉkʉta ndɨ Esiloni,
Esiloni aɓʉkʉta ndɨ Lamʉ,
4 Lamʉ aɓʉkʉta ndɨ Aminadabʉ,
Aminadabʉ aɓʉkʉta ndɨ Nasoni,
Ɨyɨ Nasoni aɓʉkʉta ndɨ Sɔlɔmɔnɔ,
5 Sɔlɔmɔnɔ ɨɓʉ na mukakɨ ɓɛyɔ ka Laaba ɓaɓʉkʉta ndɨ Bɔazɨ,
Bɔazɨ aɓʉkʉta ndɨ Obedi. Amakɨ Obedi ndɨ nɨ Luta,
Obedi aɓʉkʉta ndɨ Yɛsɛ,
6 Yɛsɛ aɓʉkʉta ndɨ ngama Daudi.
Ngama Daudi aɓʉkʉta ndɨ Sɔlɔmɔnɔ na muka Ulia* 1:6 muka Ulia: Ina ndɨ ɓɛ Betisɛba.. Ɨyɨ Ulia a ndɨ nɨ okwini,
7 Sɔlɔmɔnɔ aɓʉkʉta ndɨ Leoboamʉ,
Leoboamʉ aɓʉkʉta ndɨ Abia,
Abia aɓʉkʉta ndɨ Asa,
8 Asa aɓʉkʉta ndɨ Yɔzɔfatɨ,
Yɔzɔfatɨ aɓʉkʉta ndɨ Yɔlamʉ,
Yɔlamʉ aɓʉkʉta ndɨ Uzia,
9 Uzia aɓʉkʉta ndɨ Yɔtamʉ,
Yɔtamʉ aɓʉkʉta ndɨ Ahazi,
Ahazi aɓʉkʉta ndɨ Izikia,
10 Izikia aɓʉkʉta ndɨ Manasɨ,
Manasɨ aɓʉkʉta ndɨ Amoni,
Amoni aɓʉkʉta ndɨ Yɔsɨa,
11 Yɔsɨa aɓʉkʉta ndɨ Yekonia na ɓamamakɨ. Ʉɓʉkʉtaga ndɨ ngbingo nɨnɔ ɓuhokisa ndɨ mino Ɓezaleli kaɨnda na ɨɓʉ ka ɓusunzu ka Babiloni. 1:11 Wanda ka 2 Ɓangama 24:12-16.
12 Kumbuso kauhokiso Ɓezaleli kaɨnda ka Babiloni,
Yekonia aɓʉkʉta ndɨ Salatieli,
Ɨyɨ Salatieli aɓʉkʉta ndɨ Zelubabeli,
13 Zelubabeli aɓʉkʉta ndɨ Abiudi,
Abiudi aɓʉkʉta ndɨ Eliakɨmʉ,
Eliakɨmʉ aɓʉkʉta ndɨ Azɔlɔ,
14 Azɔlɔ aɓʉkʉta ndɨ Zadoki,
Zadoki aɓʉkʉta ndɨ Akɨmʉ,
Akɨmʉ aɓʉkʉta ndɨ Eliudi,
15 Eliudi aɓʉkʉta ndɨ Ɨlɨyazalɨ,
Ɨlɨyazalɨ aɓʉkʉta ndɨ Matani,
Matani aɓʉkʉta ndɨ Yakɔbɔ,
16 Yakɔbɔ aɓʉkʉta ndɨ Yɛzɛfʉ, nɨnɔ a ndɨ mbʉnya Malia. Malia aɓʉkʉta kʉwa ndɨ Yeso nɨnɔ ɓamakaga ɓɛ Kilisito† 1:16 «Masiya» ka Libelenia na «Kilisito» ka Ligiliki akaɓɨkya ɓɛ Nɨnɔ Kunzi apʉnaga.
17 Katʉkya ka Abalahamʉ kadwɛ ka ngama Daudi, a ndɨ ɓɛvananza tɛkɛɓɛ na ɓayɨkwanganya, katʉkya ka Daudi kadwɛ kʉ ɓuhokisa ndɨ mino Ɓezaleli kaɨnda ka Babiloni, a ndɨ ɓɛvananza ɓayagɔgɔ tɛkɛɓɛ na ɓayɨkwanganya, katʉkya wa ɓuhokisa ndɨ mino Ɓezaleli kaɨnda ka Babiloni kadwɛ ka liɓukuti ka Kilisito, a ndɨ ɓɛvananza tɛkɛɓɛ na ɓayɨkwanganya ɓata gɔnɨ‡ 1:17 Ka Ɓayuda, lɨvananza limoti agyaga ndɨ ɓyanga 40.
Yɨɓʉkʉta ka Yeso-Kilisito
(Luka 2:1-7)
18 Yɨɓʉkʉta ka Yeso-Kilisito a ndɨ ɓɛnɛ: Amakɨ ɓɛyɔ ka Malia ɓa ndɨ kavanana na Yɛzɛfʉ. Luki limoti, kambwa ɨɓʉ kavanana, Malia ava ndɨ mʉma ko ngu ya Lɨmbɛngɨ-Lotu. 19 Yɛzɛfʉ nɨnɔ ɓa ndɨ kavanana na ɨyɨ, a ndɨ mʉtʉ wo wongbingbili. Kɛgʉ ndɨ kapa ka pisiso suni ko misa ka ɓambanzʉ. Kinili, a ndɨ kapa kaasa ɓɨwɛsɛɛ.
20 Tamanaga yi nɨyɔ a kʉwa ndɨ kʉsɔ ka Yɛzɛfʉ aka, kanɨ malaika ka Mombukwono-dosu anopuponilyoku ko nziki, aɓɨkya ɓɛ: «Yɛzɛfʉ, mika ngama Daudi, wakoɓongonitɔgʉ kava mukakʉ ɓɛyɔ ka Malia, kyɛ miki nɨnɔ a na ɨyɨ ka mʉma a pisi ko ngu ya Lɨmbɛngɨ-Lotu. 21 Aɓʉkʉta ɓanʉ miki mʉlʉkʉ yi, walʉka ɓɛ Yeso§ 1:21 Yeso: Isi yo lino Yeso nɨ Mombukwono-dosu Muhukuso.. A ɓɛyɔ, ɨyɨ nɔ uhukuso ndɛkɛ ɓatʉ kakɨ ka ɓʉnyɛ kaɓʉ.»
22 Nɨyɔ yasɨ igyonosa ndɨ kyɛ ɨtʉlyanɨ mʉnzɨna nɨmɔ Mombukwono-dosu aɓɨkya ndɨ pisi ka mugyalandʉ ɓɛ:
23 «Mʉsɨka ɓemoti nɨnɔ kanibigʉ lɨkpʉmʉka ka ɓalʉkʉ avatʉ ndɛkɛ mʉma,
aɓʉkʉta miki mʉlʉkʉ yi,
ɓalʉka ndɛkɛ ɓɛ Imanueli.»
Isi yi ɓɛ: «Kunzi pa imoti na iɓusu».
24 Nɨyɔ Yɛzɛfʉ ozuzuko, agya ndɨ ɓɛyɔ aka yɔ malaika ka Mombukwono-dosu akpamya ndɨ mino. Ava kʉwa ndɨ mukakɨ ɓɛyɔ ka Malia. 25 Luki limoti, kasyɛgʉ ndɨ na ɨyɨ kambwa Malia kaɓʉkʉta. Yɛzɛfʉ alʉka ndɨ miki ɓɛ Yeso.