22
Yudas Nai Parisidi Ba Ta Yesu Rimadingia
(Matyu 26:2-5; Mak 14:1-2,10-11)
Taunga Mana Salanga Salalangang Teguama sokkuba. Yan tela bing Taunga Dalingam.* Taunga Mana Salanga Salalanga Teguama xaung Taunga Dalingam bing Yudadi dahatumia muli bungina mugangadingdi daxauxau ba diyunga Isip, saing Urana uleging matiam dali mugangadingdi numadingdi saing garading matuaudi dimati te. Baing lipu hananiangamdi yanamidingdi digabu lipu hanaunaunga tubatubainganamdi ding disai daxanga ba dung Yesu mati, namua na dimaxuwa lipudi bagula diti haunginga sabangua. Baing ina naga, Satan luxu mana Yudas, duxu ba Iskariot, ina tela mana Lipu 12. Baing Yudas ila rangua lipu hananiangamdi yanamidingdi digabu lipu haungingam duwasa mana Urana Numanoa yanamidingdi. Baing hangixaya ranguadi ba ta Yesu rimadingia baru. Diyaha sibuna saing dibala ba bagula disina sianga na. Naidi saing sai daxanga ba ta Yesu rimadingia. Ragu laing bungina buranga duwa rangua te.
Yesu Xang Rangua Lipuxindi Dinaxu Mana
(Matyu 26:17-35; Mak 14:12-26; Yon 13:21-30; 1 Korin 11:23-25)
Tauna, Taunga Mana Salanga Salalangang Teguama sok. Mana xaidapka baguba, Yudadi kuboludinga bing dahanania sipsip tutubina mana Taunga Dalingam. Yesu soxi Pita Yon tang mala, bala dingtang ba, “Tang gala axauxau axamandi bu taxang Taunga Dalingam angianoa.”
Duxusunga ba, “Ubo ba tam gala mana long baruamta bu am gaxauxau?”
10 Baladi ba, “Bagu bungina tang galuxu long sabangia, lipu tela xuru bori langinam bagula sok mangtang. Tang gasu mana mala laing asok mana numa ina luxu mana ba, 11 saing aharua na numa moxonoa ba, ‘Lipu Tubatubaingama xusunga ba: Lobu numa lunam kabila mana ngaxang Taunga Dalingam angianoa rangua lipuxigudi dinaxu manga?’ 12 Baing bagula hatanga nangtang numa luna sabanga etuam tela, kabukabudi duwa masup mana. La ba, axauxau angingua.”
13 Baing ina naga, tang dilauba, saing tang dibagu axamandi duwa bila Yesu baxanga nadi ba. Binabu daxauxau Taunga Dalingam angianoa la ba.
14 Xaidap maxanoa sokkuba, baing Yesu gabu aposel iniadi daxang kabukabia. 15 Baing harua nadi ba, “Nga murugu sibuna mana ngaxang angingua mana Taunga Dalingam ranguang muga mana ngaxap salaga. 16 Namua na ngabalang ba, nga bagula ngaxang alali muli te laing namua sok maxuna Urana Yonggaxinia.”
17 Baing xap wain xubanoa, harua xai sibuna na Urana, saing harua ba, “Axap, atuxu sinak mana liwe mang. 18 Namua na ngabalang ba bagula nganung wain muli te laing Urana Yonggaxinoa ma.”
19 Baing xap salangua, saking harua xai sibuna na Urana. Sup, baing utu saha, sina nadi, saing harua ba, “Alali mututungagua, ngasina bu hauliang. Alibu alali bu ahatumia nga muli.”
20 Kimuya mana daxang, bila balau xap xubua, harua ba, “Xuba li haruanga haunua, Urana hau mana sibigua, matuxuya mari bu hauliang. 21 Ne bagu, lipua wa kabukabia li bagula ta nga bixuagudi rimadingia, ina rung rangua nga bila riagua. 22 Lipua Ma Rangua Urana bagula mati bila Urana mogu ba. Ne laku, mauxanganoa bagula xap lipua ba ta bixuandi rimadingia.” 23 Baing dungguti duxusunga liwe mading ba dingia gaxarea bagula libu.
24 Baing lipudi dinaxu mana dahakhaxi mana gaxarea bagula wa mugamuga liwe mading. 25 Yesu harua nadi ba, “Xaitamoxi mana Yuda Teguamdi diyaha ba dahatanga nadi ba ding haringingading. Ning duxu ding ba ‘Lipu Sinaikkamdi’. 26 Ne heku awa bila ba. Tegu. Lipu gaxarea liwe mang bo ba wa mugamuga, bing kuboluna wa bila kaxukana. Yanamim gaxarea, bing kuboluna wa bila lipu haulingam. 27 Namua na lipu baruamta muga, lipua ba rung kabukabu xangingamia, kimbo ina sina angingua? Lipua rung? Maxung sibuna. Ne nga ngawa liwe mang bila lipu haulingam. 28 Ang ba awa rangua nga, saing aluki sangua nga te bungina mauxangandi daxap nga. 29 Binabu ngasina Yonggaxigua nang, bila Tibugu sina nanga, 30 bu ang garung ang gaxang mana kabukabugua Yonggaxigia, saing bu arung mana xaitamoxi kabukabundi saing asuxuya Isrel bakbakka 12.
31 “Saimon, Saimon, bagu Satan xusunga Urana ba tubang bila lipudi diting wit mahaing bu ditibaxaya yoxodi mala. 32 Ne ngasabu maung masup ba hatumingam haringina bagula xung mari masup te. Kimu, bungina ugoxoya ma rangua nga, bing uharingia riamdi bu dili haringina muli.”
33 Ne haxuya ba, “Toxoratamona, ngaxauxau hatumingagua masup ba ngala salak yabania ranguaung, saing sanga ba ngamati ranguaung xauna.”
34 Baing Yesu haxuya ba, “Pita, ngabalaung ba, hatata muga mana muxaxua xatu, bagula uhatiam manga bunging tuwa.”
35 Baing Yesu xusungadi ba, “Waleu bungina ngasoxiang mala, axola mana tanga sianggam, tanga xaung xai sanggandi, bing araxap mana axamang tela kimbo tegu?”
Dahaxuya ba, “Tegu.”
36 Harua nadi ba, “Ne hatata, gaxarea ung tangam sianggam kimbo tangam, bing oxop mala. Gaxarea oxola mana waxang sabanga bing usina imangima bu ugim tela, 37 namua na dibung Urana Xuania ba, ‘Baing dimogu ina lipu dian tela.’ Aisaya (Aisaia) 53:12 Baing ngabalang ba haruanga li bagula sok maxuna manga. Maxung sibuna, baraxinta dibung mari manga, aningonoa sok maxunauba.” Harua bila ba, namua na muga soxi lipuxindi dinaxu mana mala saing duwa xai, lipudi dilungu haruangadinga saing duwasa manadi. Ne kimuya mana matianoa, harua ba bagula lipudi hauxading mana haruangadinga, saing sanga ba duwasa manadi te.
38 Lipudi dinaxu mana daharua ba, “Toxoratamona, ubagu, waxang sabanga luwadi li.”
Baing harua ba, “Sanga lo.”
Yesu Sabu Xaxagania Olip
(Matyu 26:36-46; Mak 14:32-42)
39 Yesu ila sangua saing haing Xaxagania Olip, bila ina kubolunoa ba. Baing lipuxindi dinaxu mana dila xauna. 40 Disok saing harua nadi ba, “Asabu, nam tubaiga xapkang.” 41 Sauyadi saing ila monga, bila lipua ting sianga mala, gung king tuxundi saing sabu ba, 42 “Tibugu, nabu ung murungama, bing unia xuba salakkamga li mala sangua nga. Ne heku usu mana murungagua, ne usu mana ung murungama.” 43 Baing Urana uleginam tela ri long xaiya ma, owa masok mana, saing haringia. 44 Gamonoa mauxang sibuna, binabu sabu haringing sibuna, saing salaksalaginoa sok bila sip marandi saing diri titia. Mana xailong muganga teladi, dibung Luk 43-44 te.
45 Sabu masup saing mesa goxoya ma rangua lipuxindi dinaxu mana, bagudi dikinu matabu, haringingading disup namua na ayangading buk. 46 Xusungadi ba, “Akinu baru? Amesa asabu, nam tubaiga xapkang.”
Dituxu Yesu
(Matyu 26:47-56; Mak 14:43-50; Yon 18:3-11)
47 Yesu haruauyu, baing buranga tela sok, saing lipua duxu ba Yudas, ina mana Lipu 12 tela, muga manadi. Ma haxek rangua Yesu bu libu,§ Ubagu haruanga hawama mana Luk 7:45. 48 ne Yesu xusunga ba, “Yudas, uraxata ulibu Lipua Ma Rangua Urana bu usina mala bixuandi rimadingia?”
49 Bungina lipuadi dinaxu mana Yesu dibagu baraxinta bo ba sokkuba, duxusunga ba, “Toxoratamona, am gating waxangimam sabangadi manadi?” 50 Baing dingia tela ting waxanginoa mana lipu hananiangam mugamugangama lipuxing oxata olanggama, saing taxiti tangangliang rimamo.
51 Ne Yesu harua ba, “Asauya!” Baing ring lipua tanganglianoa saing sok xai muli.
52 Baing Yesu harua na lipu hananiangamdi yanamidingdi, lipu haungingamdi duwasa mana Urana Numana yanamidingdi, xaung lipu haringindi dima bu dituxu ba, “Ai, ang gama xaung waxang sabangadi xaung xaidi bila nga lipu hanaunggam tela, bo? 53 Xaidapxaidapka lo ngawa ranguang, ngatubatuba Urana Numang yabania, ning atuxu nga te. Ne hatata ang xaidabima, xaidaba mana labiang haringinganoa wa etua mana axamandi.”
Pita Hatiam Mana Yesu
(Matyu 26:69-75; Mak 14:66-72; Yon 18:16-18,25-27)
54 Kimuya mana dituxu, daxai mala lipu hananiangam mugamugangama numania. Pita su manadi mala, ne wa hasoya monga. 55 Ning bungina dibura yaba liwe mana numa yabana, dirungguba, baing Pita rung mari ranguadi. 56 Haing haulingam tela bagu rung mari yabia. Bagu haringina mana saing harua ba, “Lipua li wa rangua Yesu xauna.”
57 Ne hatiam mana. Harua ba, “Haing, ngaxabia lipua ba teke.”
58 Mongaita baing lipu tela bagu saing harua ba, “Ung xauna, ung dingia tela.”
Ne Pita haxuya ba, “Lipu, nga riadinga te!”
59 Auwa tela ila sup baing tela muli harua haringina ba, “Maxung sibuna lipua li wa rangua, namua na Galili tela.”
60 Pita haxuya ba, “Lipu, baraxinta uharua mana ba, ngaxabia teke!” Pita harua masup teguyu baing muxaxua xatu. 61 Toxoratamona xugia saing bagu maringina mana Pita. Baing Pita hatumia muli Toxoratamona haruanganoa menau harua mana ba, “Muga mana muxaxua xatu hatata, bagula uhatiam manga tuwa.” 62 Baing ina naga, Pita sok mala, tang haringing sibuna.
Lipu Haungingamdi Didaudau Yesu
(Matyu 26:67-68; Mak 14:65; Yon 18:22-23)
63 Lipuadi duwasa mana Yesu dungguti didaudau ditaha. 64 Disaku maxandi saing daharua ba, “Uhatanga ba ung Urana lipuxing suxunguxunguama! Ubaxanga, gaxarea tahaung?” 65 Baing daharua haruanga diang xumana na.
Daxap Yesu Mala Pailat Herot Tang Maxadingia
(Matyu 26:63-66, 27:11-26; Mak 14:61-63, 15:2-15; Yon 18:19-21, 18:29-37, 18:39–19:16)
66 Buraraging sibuna baing lipudi lipuxiding haringindi, lipu hananiangamdi yanamidingdi xaung lipu hanaunaunga tubatubainganamdi digugunia. Baing lipudi duwasa mana Yesu daxai ma kaunsilidi bagudi li maxadingia. 67 Kaunsilidi daharua ba, “Nabu ung Urana Lipuxing Mogunganama, bing ubaxanga nam.”
Ne Yesu haxuya nadi ba, “Nabu ngabalang, bing bagula ahatum haringina mana haruangagua te. 68 Baing nabu ngaxusungang, bing bagula ahaxuya te. 69 Ne hatata saing ila, Lipua Ma Rangua Urana bagula rung mana Urana haringingam kabukabung yayam wa rimang rimamo rubinia.”
70 Ding duxusunga ba, “Baruta? Ubaxanga ba ung Urana Garanoa?”
Haxuya ba, “Ang sibuim aharua ba. Nga baing.”
71 Baing daharua ba, “Heku tasaiʼm lipu tela muli su haruangua na! Kira talungu masup mana ing sibung suxungunoa.”

*22:1 Taunga Mana Salanga Salalanga Teguama xaung Taunga Dalingam bing Yudadi dahatumia muli bungina mugangadingdi daxauxau ba diyunga Isip, saing Urana uleging matiam dali mugangadingdi numadingdi saing garading matuaudi dimati te.

22:37 Aisaya (Aisaia) 53:12

22:37 Harua bila ba, namua na muga soxi lipuxindi dinaxu mana mala saing duwa xai, lipudi dilungu haruangadinga saing duwasa manadi. Ne kimuya mana matianoa, harua ba bagula lipudi hauxading mana haruangadinga, saing sanga ba duwasa manadi te.

22:44 Mana xailong muganga teladi, dibung Luk 43-44 te.

§22:47 Ubagu haruanga hawama mana Luk 7:45.