1 Aparaham ara kinna parangoloh pwen. Pe Yapan kintoholi yiy kinna melit masikene imbusiy. 2 Pwen Aparaham ipwai iya kili ndramat iya pohon tahu ndramat masih para poya mbulyan nepo ngara kinimnim kiya melit masih atan, ara ipa, “Aiki nimam kiya pahandra mbupo, pe apwatisingiy ndrokonan kisa kili yo. 3 Yo unamili wou para awong ndrokonan kiya mbulmara Yapan, Ngindrai para paingan yang pe kol pwan, tehe wou andre anna seyeh hamou nambuyu noru mwelenga hu pihindrahin hutopo kol Kanaan aripo ara pwi masih. 4 Amui aya kolo mamu pe aseyeh hamou pihindrahin mwelenga hu ndraye imwonen pe kiya nambuyu noru Yisak.”

5 Pwen pe ndramat para mbulyan ipwai ipa, “Kapa pihindrahin ara mbuwalin para kitali kolon pe kisa kol iye sura yo, pwen andre tehen tapeh? Hiyan para kuwiri norum kiya pe kiyayesou kaliy?”

6 Hapeko Aparaham ipa, “Pwi yoh! Mbunawiri noru kimui kiya kol ara. 7  Yapan, Ngindrai para paingan yang, ara kinwiri yo usa mawen pwan kili yowe tomo hu. Pe kinpwatisingiy nongan pwokeyan kinsa kili yo, para yiy andre kihingini pwan iye kiyata tumbuhu. Ngindrai andre kipwandrisa angelou tan kimu pe wou andre aro ndruwan para aya pe awiri nambuyu noru. 8 Kapa pihindrahin ara mbuwalin para kisa suram, pwen nongan napwatisingiy mahapo ara andre kiya mwaihei opu. Hapeko wou mbunawiri noru kiya kol ara.” 9 Pwen pe ndramat para mbulyan iyki niman iya pahandra mbupa namandran tan, Aparaham. Pe ipwatisingi nongan pwokeyan tehe Aparaham kinpwai.

10 Pwen ndramat para mbulyan iwiri kamel masongui ata Aparaham, iyapolo hu melit ata namandran tan handra-handra, hiyan masih pe soyon iya. Pe iyau iya kol ta Nahor ita nondriya kol Mesopotemiya.* Hebrew & English: “Aram Naharaim” 11 Pwen iyarayah, pe iyki hu kamel huye pwan ngilse ndrikou pakehekeh kol. Pe kol ipiyah pe hu pihindrahin nakasa mwe ndran.

12 Pe yiy itohun ipa, “O Yapan, Ngindrai ta namandran to Aparaham. Wou koyum kisikirani namandran to, pe lang mepo ambusi mbulen to kiyarayah hiyan. 13 Animei! Yo uropo tine ngilse ndrikou iye, pe hu pihindrahin para kol iye hu nakasa mwe ndran. 14 Pwen pe yo andre kupwai kiyata hamou pihindrahin kupa, ‘Hiyan para awiri pwendran tam kisa pe kuyin?’ Pe kapa kipa, ‘Hiyan, ayin, pe andre kuhang ndran kiyatahu kamel tam i,’ pwen andre kupahasaniy tehe pihindrahin ara ko anpwaingani yiy para kiyata yau tam, Yisak. Iya lohongai ara ko, ayinganiy tehe koyum ara isikirani namandran to, Aparaham.”

15 Pwen pe iro totohun manau, pe Repekah isarayah iyasura pwendran tan iro pwesen. Repekah ara noru Petuwel, pe Petuwel ara noru Milkah nambuyu Nahor, pe Nahor ara nali Aparaham. 16 Repekah ara yiy hamou pihindrahin lahayan iya pe yiy ara kinimatin kinna sura hamou kamai mapu. Pe ilai iya ndrikou pe imwani ndran tan ihipwen pe imui iya paingan.

17 Pwen ndramat para mbulen ihileh iya puhunani yiy pe ipa, “Hiyan para hape ndran ita pwendran tam kisa pe kuyin?”

18 Pe Repekah ipa toro: “Yapan to, ayin.” Pwen ihileh pe isoli pwendran isa pwan iro niman, pe iykiy iya kili yiy pe iyin.

19 Iyin ihipwen, pe Repekah ipa, “Andre kumwe ndran kiyatahu kamel tam i, kipo hu kahamosu hu.” 20 Pwen ihimbuh pe itilingi ndran iho ndrohonoku kuimwahu, pe ihileh imui iya ndrikou pe iwiri pwendran tan pe iromwaniy para kiyatahu kamel masih. 21 Pe ndramat ara kiniwong sahin nongan pwi. Hapeko maran irotis para kinimei tehe Yapan andre kimbusi lohonge aro andre kisarayah ndrokonan ndre pwi.

22 Pwen pe hu kamel huyin ndran ihipwen, pe ndramat ara iwiri soyou sih hu mbusiy iyau kolt† Eng: gold; TP: gol pe iykiy iya ndrohongu Repekah. Pwen iwiri mbunahai maluwoh hu mbusiy iyau kolt pe iykiy iya mbunahan. Pwen nopwaran para soyou ara mayimah pe nopwaran para mbunahai maluwoh ara masangat.‡ Eng: 5 grams ... 100 grams 23 Pwen ndramat ara isikei ipa, “Wou noru hiyeh? Hape yokyok ita seu ta tamam ndre pwi, para yo pe ndramiro hu kasa pe koro matin aliy mepo kiping?”

24 Pe Repekah ipwai ipa, “Tomo ara Petuwel, yiy noru Nahor pe Milkah.” 25 Pe ipwai paiwe iya kili yiy ipa, “Kalsiu kili yowu ara ndromndriu pe anandrinahu kan ara soyon iya italiy para hu kamel tam hu kayan. Pe seu towu sahin ara hiyan para wawu kasa pe koro matin aliy mepo kiping.”

26 Pwen ndramat ara itukuruhu iya pwan pe yiy itotohun iya kili Yapan. 27 Ipa, “Urawuloh ata Yapan, Ngindrai ta namandran to, Aparaham. Yiy koyun isikirani namandran to pe imbusi hiyan iyatan; tehe yo, ara Yapan imu iya tokuyo, pe iwiri yo usa mwonen usa wum kili yowehu namandran to.”

28 Pwen pihindrahin ara ingap imwonen iya seu kili tinan, pe inese ndraingahu iya melit masih mepo isarayah kili yiy. 29-30 Repekah ara wayin hamou ngalan Lapan. Yiy inime soyou pe mbunahai iro mbunaha pisun, pe ihilingi Repekah inese nongna ndramat ara ipwai iyatan. Pwen Lapan ingap iya ngawan pe iya kili ndramat para mbulya Aparaham ara iro tine sura hu kamel tan ngilse ndrikou. 31 Pe Lapan ipa, “Asa. Yapan kintoholi wou pwen. Paratapeh aripo tine ngawan iye? Yo kunmwaniyani nokum pe noku hu kamel tam i.”

32 Pwen pe ndramat para poya mbulya Aparaham ara iya seu. Pe Lapan ipwai iyatahu ndramat para mbulyan pe hu lokihi menmenahu masih iro ndrita kamel isa pwan, pe yihu yuk ndromndriu pe anandrinahu kamel para hu kayan. Yiy ipwai iyatahu para hu kapo ndran kisa kili ndramat para mbulya Aparaham pe yowen hu para hu kasungani polndrikahu kaliy. 33 Pwen hu wiri anandrinai isa, hapeko ndramat para mbulya Aparaham ara ipwai ipa, “Yo andre kunnamnam kileh pwi, kipo kuwong kiya sehe nongan iripo kili yo. Yo nakuwong hape na.”

Pe Lapan ipa, “Hiyan, awong namu.”

34 Pe ndramat ara ipa toro:

“Yo ara ndramat hamou para mbulya Aparaham. 35  Yapan itoholi namandran to pe iyki meltan ara soyon iya. Ihingini yiy iya hu sipsip pe hu mbulmwakau, pe silwa pe kolt, hu ndramat para poya mbulyan kamai pe pihin, iyasura hu kamel pe tongki. 36 Pihin ta namandran to, Sarah ara ikuni mbunah hamou kamai tandrohonga yiy kinna pihiparangoloh pwen. Pe namandran to andre kiyki hu meltan masih kiya kili norun pe andre kinimnim kaliy. 37 Pwen namandran ato iyki nongan pwokeyan sato toro: ipa, ‘Mahapo uropo kol Kanaan, hapeko mbunakah hamou pihi Kanaan kiya nambuyu noru, pwi yoh! 38 Hapeko wou aya kili ndraye tomo hu, pe aya pire hamou nambuyun.’ Namandran to ipwai sato toro, pe upwatisingiy iyatan tehe yo andre kumbusiy tehe kinpwai.

39 Pwen pe upwai iya kili namandran to upa, ‘Kapa pihindrahin ara mbuwalin para kisapolo yo, pwen andre tehen tapeh?’

40 Pe yiy isomwiy ipa ‘Yo ara ndramira Yapan pe ngara kuhulingi nongnan. Pwen pe yiy andre kipwandrisa angelou tan kiyapolo wou para kimbusi mbulyam kirayah hiyan. Pe wou andre awiri nambuyu noru kamai kiro kili yowe tomo hu. 41 Aya kili hu pe ayapa nongno. Kapa yihu kasomwiy, ara hiyan. Pe kapa yihu kansomwiy pwi, ara amui mwaihei opu. Pwen andre nongan pwokeyan apwatisingiy ara, andre kiniyki nopwaran kinsa kili wou pwi.’

42 Pwen mepo usarayah usa ndrikou yoro, pe utohun upa, ‘Yapan, Ngindrai ta namandran to Aparaham, wou ambusi mbulen to kirayah hiyan.’ 43 Uro tine ngilse ndrikou, pe upa toro: ‘Kapa hamou pihindrahin kisa mwe ndran, pe yo kupwai katan kupa, “Hiyan para kuyin hape ndran ita pwendran tam?” 44 pwen kapa yiy kipwai sato kipa, “Hiyan, ayin, pe andre kuhang ndran kiyatahu kamel tam i,” pwen pihindrahin ara, ara pihin mepo Yapan kinpiraniy tehe yiy andre kirayah nambuyu noru namandran to.’

45 Pe yo uro totohun manau, pe Repekah isarayah. Yiy ikuni pwisindran iro pwesen pe isapwen iyamwe ndran iya ndrikou. Pe yo upwai iyatan upa, ‘Hiyan para hape ndran ita pwendran tam kisa pe kuyin?’

46 Pwen pe yiy ileheleh para isoli pwendran iro pwesen isa pwan pe ipa, ‘Ayin, pe yo andre kumwe ndran kiyatahu kamel tam i.’ Pwen uyin pe yiy iyuk iyatahu kamel to.

47 Pe yo usike yiy, ‘Wou noru hiyeh?’

Pwen pe yiy ipwai ipa, ‘Tomo ara Petuwel, yiy noru Nahor pe Milkah.’

Pwen pe yo uiki soyou iya ndrohongun pe mbunahai iya mbunahan. 48 Pwen pe yo utukuruhu iya pwan pe utohun iya kili Yapan. Pe yo urawuloh iya kili Yapan, Ngindrai ta namandran to Aparaham, paratesah, yiy iwiri yo usamwonen usa suwe nali Aparaham. Pwen pe usa para kuwiri norum pihindrahin para kiya nambuyu noru namandran to. 49 Kapa wawu kalohonganiy hiyan, pe kambusiy kimwonen kiya kili namandran to, pwen wawu kawong kimwonen sato. Kapa pukene, wawu kapwai ngawan kisato yi. Pwen yo andre kulolohongani sehe melit andre kumbusiy.”

50 Pwen lohonga ndramat ara itiyani masih ihipwen topwei, pwen pe Lapan pe Petuwel hilu pwai imui iyatan hilpa, “Sehe melit nepo isarayah isa kili wou ara Yapan imbusiy. Pwen youlu kanlahiy para kapa handra nongan hiyan ndre mwomwan pwi. 51 Hiyan, Repekah impo. Pwen awiri yiy kiya nambuyu noru namandran tam, Aparaham, tehe Yapan kinpwainganiy pwen.”

52 Pwen ndramat para poya mbulya Aparaham ihilingi sehe nongan hupwai, pe yiy itukuruhu iya pwan pe itotohun iyata Yapan. 53 Pwen ndramat para mbulen ara iwiri hutiken memelit tehe kolt, silwa pe hu koyau tiken pe iyki hu iya kili Repekah. Pe yiy iyki tiken melit kenen namandran iya kili wayin pe tinan. 54 Pwen yiy iyapolo hu ndramat hurosura yiy, yihu namnam pe huyin ndran ihipwen, pwen huye matin.

Iya mandroulang para lang sih, yihu satine pe ndramat para mbulya Aparaham ipwai iyatahu ipa toro: “Yo andre kumui kuya kili namandran to.”

55 Hapeko wayi Repekah pe tinan hilpwai iyatan hilpa, “Pihindrahin ara andre kimindron sura yowu na. Kiromatine lang masongui kamulan, pwen awiri yiy pe wawu kayau.”

56 Hapeko yiy ipwai iyatahu ipa, “Mbunakaratuwe yo. Mahapoko Yapan kinmwanyani soyo masih kinsamwonen pwen kinsa kili yo. Pwen nakumui kuya kili namandran to.”

57 Pwen yihu pwai toro: “Tukayoh pihindrahin ara kisa pe kasike yiy.” 58 Pwen huyoh Repekah isa pe husok yiy hupa, “Hiyan para nayasura ndramat iye?”

Pwen ipa, “Ehe, andre kuya.”

59 Pwen yihu pwandrisa Repekah iyasura pihin para kipwokarani yiy pe hilyau hilyasura ndramat para mbulya Aparaham pe yowen hu. 60 Pwen hu toholi Repekah pe hu pwai toro iyatan:

61 Pwen Repekah iyapolo hu pihin para poya mbulyan hu mipwan ndrita kamel pe huro ndruwa ndramat para mbulya Aparaham. Pwen ndramat para mbulya Aparaham iwiri Repekah pe huyau.

62 Tandrohongan ara ko, Yisak kintali ndran ndrikou ngalan Peer-Lahai-Roi, pe yiy iya iro kol pwosowen ngalan Nekep. 63 Piyahon sih yiy ihorokai kol ngawan pe maran pakiya paingan pwi, inime hu kamel huropo husa. 64 Pwen Repekah inime Yisak pe itali kamel tan, pe ilai isa pwan. 65 Pe yiy isike ndramat para mbulya Aparaham ipa, “Yohou sehe ndramat hiratokai kol ngawan yoro pe nakisa puhunani rou?”

Pe isomwiy ipa, “Yiy ara namandran to.” Pwen Repekah iwiri koyau tan pe ikulani mbulmaran iyaliy.

66 Pwen ndramat para poya mbulen ara ipwai iya kili Yisak iya melit masih kinmbusiy pwen. 67 Yisak iwiri Repekah iya kamai ta tinan, Sarah. Pwen hilu yesou. Yisak inamili Repekah pwokeyan iya, pwen pwesai imui iya kili yiy yamulan para kimat ta tinan, Sarah.