TSÉÉ ZI
x'áè úú-kg'ao xu di zi
Téé-cookg'ai sa
“Tséé zi x'áè úú-kg'ao xu di zi” dis tcgãya sa ko Lukam dis tcgãya sa còoka qõòkagu. Luka ba ko ncẽes tcgãyas koe góá, ntama ne kò ma Jesom di ne xùri-kg'ao ne tc'ãà di ne ma Tcom-tcomsam Tc'ẽem ka tc'ãà-cookg'aiès ka, a qãè tchõàn Gam ka tsa̱i-tsa̱i: “Jerusalema koe hẽé naka Jutea koe hẽé naka Samaria koe hẽé naka nqõóm chõò-q'oo koe hẽéthẽé e” (1:8). Kaisases ko ncẽes tcgãya sa bìrí ta a, Nqarim kò ntama ma kg'aia Juta ne xg'aeku koe ma tséé sa, igabagam kò gaa koe guus ka Gam di x'aian wèém nqõóm koe ma tsa̱i-tsa̱is ka hẽéthẽé e.
“Tséé zi” dis tcgãya sa nqoana xòèan cgoa q'aa-q'aasea hãa, a ko x'áí, Jesom di qãè tchõàn kòo ma xgaa-xgaaè sa hẽé, naka si kò ma kereke sa tshàoèa sa hẽéthẽé e:
1. Dtcòm̀-kg'ao ne kò Jerusalema koe tshoa-tshoa
2. Iseraele di c'ẽe xòèan khama noose ne kò qõò
3. Càùsea ne kò qõò, a wèém nqõóm koe síí, Roma khama noose
“Tséé zi” dis tcgãyas koe ta ko kaisase Tcom-tcomsam Tc'ẽem di zi tséé zi ka nxárá. Qarian cgoam kò xõa ncẽe kò dtcòm̀-kg'ao ne Jerusalema koe hàna ne koe Pentekoste dim cáḿ ka hàà a. A ba a kò kereke sa tc'ãa-cookg'ai a qari-qari.
X'áè úú-kg'ao xu di xgaa-xgaan hẽé naka Nqarim dim kg'uim di qarian hẽéthẽéa ko “Tséé zi” dis tcgãyas koe qãèse x'áíse.
Qaa-qaasa kg'uia ne:
- Tcom-tcomsam Tc'ẽe ba
- nxàea tseegukagu-kg'ao
- kereke sa
- kgoarasea ne
- tãá zi qhàò zi di ne khóè ne
Tcgãyas q'oo koe hàna zi:
- Jesom di nqarikg'ai koe qaòa ne (1)
- Petere ba hẽé naka c'ẽe xu x'áè úú-kg'ao xu hẽéthẽé di tsééa ne Jerusalema koe (2–7)
- Filipia xu Peterea xu di tsééa ne Jutea hẽé naka Samaria hẽéthẽé koe (8–12)
- Paulom di tsééa ne wèém nqõóm koe: (13–28)
- Paulom di xgaa-xgaan dis qõòs tc'ãà di sa (13:1–14:28)
- Jerusalema dis xg'ae sa (15:1-35)
- Paulom di xgaa-xgaan dis qõòs cám̀ di sa (15:36–18:22)
- Paulom di xgaa-xgaan dis qõòs nqoana di sa (18:23–21:16)
- Paulo ba ko qáé-nquuan koe tcãàè, a Roma koe síí (21:17–28:31)
Jesom di nqarikg'ai koe qaòa ne (1)
1
Jeso ba ko Tcom-tcomsam Tc'ẽem gha hàà sa nqòòkagu
1 Teofilaè, tc'ãà dis tcgãyas tiris q'oo koer kò wèé zi gúù zi ncẽem kò ko Jeso ba tshoa-tshoa a kúrú a xgaa-xgaa zi ka góáa hãa. 2 Me nxãakg'aiga nqarikg'ai koem ko séè a úúèm cáḿ ba síí tcãà, ẽem kòo Tcom-tcomsam Tc'ẽem di qarian ka ẽem nxárá tcg'òóa hãa xu x'áè úú-kg'ao* x'áè úú-kg'ao - Gerika sa ko “apostolo” témé. xu x'áèan máà ka. 3 A ba a kò ẽem ko xgàrasea xg'ara ka, gaxu koe káí zi dàò zi cgoa x'áíse, kg'õèam hãa sa. 40 cáḿa nem kò x'áíse xu, a ko Nqarim di x'aian di zi gúù zi ka kg'ui cgoa xu. 4 A kò ẽem hãa a ko tc'õó cgoa xu ka ncẽe x'áèan máà xu a máá: “Táá méé xao Jerusalema koe tcg'oa guu, igaba méé xao kg'aia Abom nqòòkagua hãa sa qãà, ncẽe xao Tíí koe kóḿa hãa sa. 5 Johane ba kòo tshàan cgoa tcguù-tcguu, igaba tu gha gatu cg'orò cáḿan qãá q'oo koe hàà Tcom-tcomsam Tc'ẽem cgoa tcguù-tcguuè,” tam méé.
Jeso ba ko nqarikg'ai koe séè a úúè
(Mk 16:19-20; Lk 24:50-53)
6 Khama ẽe xu ko xg'ae cgoa Me ka xu kò tẽè Me a máá: “X'aigaè, ncẽem x'aèm ka Tsia gáé ga táá Iseraele ne gane di x'aian ka̱bia máá?” témé. 7 Me Jeso ba bìrí xu a máá: “Ncẽem Abo ba Gam di qarian ka tòóa x'aèan hẽé naka cáḿan hẽéthẽé xao gha q'ãa sa gaxao di tama. 8 Igaba ẽem ko Tcom-tcomsam Tc'ẽe ba hàà cgae xao o ka xao gha qarian hòò, a xao a gha Tiri xao nxàea tseegukagu-kg'ao xao ii: Jerusalema koe hẽé, naka wèém xg'aekum Jutea dim koe hẽé, naka Samaria dim xg'aekum koe hẽé, naka nqõóm chõò-q'oo koe ga hẽéthẽé e,” tam méé. 9 Ncẽetam ko mééa xg'ara kam kò téé a xu a ko bóò Me koe ga séè a nqarikg'ai koe qaòkaguè, si túú-c'õò sa tcgáí-q'ooa xu koe ga qàbia tcãà Me.
10 Eẽ xu nqarikg'ai koe tcgáía xu qãea tòóa, ẽem ko ma qõò khama ma, ka tsara ko kúúga q'úúse ha̱na tsara khóè tsara hàà qàea xu koe téé, 11 a tsara a máá: “Galilea di xao khóè xaoè, dùús domka xao ncẽe koe téé-tẽe a téé a ko nqarikg'ai koe bóò? Jesom ncẽe gaxao koe séè a nqarikg'ai koe úúèa hãa ba gha gaam dàòm ncẽe xao bóò Mem ko qõòm cgoa ga ka̱bise a hàà,” ta tsara méé.
Matiase ba ko Jutasem dis téé-q'oo sa séè
(Mt 27:3-10)
12 Ka xu ko nxãaska x'áè úú-kg'ao xu Olife ta ko ma tciièm xàbìm koe guu a Jerusalema koe ka̱bise. Xàbìm ncẽe ba kò Jerusalema ka cúù me e, Sabata dim cáḿ ka tsi ko kgoara mááè a síí cgae me khama noo qáò-q'ooa ne. 13 Eẽ xu ko Jerusalema koe tcãà ka xu kò tc'amaka hãam nquum koe síí, ncẽe xu kò gaa koe cg'orò cáḿan hãa ba: Petere ba hẽé, naka Johane ba hẽé, naka Jakobo ba hẽé, naka Anterea ba hẽé, naka Filipi ba hẽé, naka Tomase ba hẽé, naka Baretolomaio ba hẽé, naka Mataio ba hẽé, naka Jakobom Alefaiom ka cóáse ba hẽé, naka Simonem ncẽe kòo tòókuan x'ãà máá ba hẽé, naka Jutasem Jakobom ka cóáse ba hẽéthẽé xu u kò ii. 14 Wèéa xu ncẽe xua kò khóè zi hẽé, naka Marias Jesom ka xõò sa hẽé, naka Gam ka qõese ga xu hẽéthẽé cgoa xg'ae a tcãà tcáó a cúím tc'ẽem cgoa còrè.
15 Si kò khóè ne dis xg'ae sa 120 khama noo. Me kò ẽe xu cáḿ xu ka Petere ba tẽe a qõese ga xu xg'aeku koe téé a ba a máá: 16 “Tíí qõe ga xaoè, ncẽes gúùs Nqarim dis Tcgãyas koe góásea hãa sa méés tseegukaguè, ncẽem kòo Tcom-tcomsam Tc'ẽe ba Dafitem kg'áḿ koe guu a Jutasem ka kg'ui sa, gaam ncẽe Jeso ba kò hàà qgóó xu khóè xu dim tc'ãà-cookg'ai kò ii ba. 17 Jutase ba kò sixae ka c'ẽe me e, a kò sixae cgoam gha cúís tséé sa kúrú ka nxárá tcg'òóèa hãa. 18 Eẽm ko Jutase cg'ãè cauan kúrú kam kò ẽem kò suruta cgoaè marian cgoa xhárà ba x'ámá. Ncẽem kò gaam koe cg'áé a x'óó, a q'arase nqáè, i wèé q'oo gúùa ba tcg'oa ba. 19 Ne kò wèé ne khóè ne ẽe kò Jerusalema koe x'ãèa hãa ne gaas gúù sa q'ãa, me gaa domkaga gaam xhárà ba gane dis kg'uis ka kò Akele-dama ta ma tciiè. Ncẽe sa ko máá, ‘Xháràm c'áòan di ba,’ témé. 20 Pesalema zi dis Tcgãyas koe i góásea hãa khama a ko máá:
‘Gam di x'áéan méé i nqoo-nqoosam qgáì ba ii,
naka i táá cúí khóè ga gaa koe x'ãè guu,’
téméè, a i a ko gaicara máá:
‘C'ẽem khóè ba méém gam di téé-q'ooan máàè,’
téméè. 21 Gaa domkagam kò c'ẽem khóè ba qaase, ncẽe kò sixae cgoa wèé x'aè ka hãa, ẽem kò ko X'aigam Jeso ba qõòa te cgoa xae e ka ba, 22 Johanem di tcguù-tcguukuan dim x'aèm koe guu a tshoa-tshoa, a síí Jesom kò sixae koe guu a séè a nqarikg'ai koe úúèm x'aèm koe tcãàn koe. Ncẽe xu khóè xu ka c'ẽe ba méém sixae cgoa hàà nxàea tseegukagu-kg'ao ba ii, Jesom x'ooan koe tẽea hãa di ba,” tam Petere méé.
23 Xu kò cám̀ khóè tsara nxárá tcg'òó, Josefam ncẽe kòo Barenabase ta ma tciiè ba, ncẽe kò Juseto dis cg'õès ka q'ãaèa hãa ba hẽé, naka Matiase ba hẽéthẽé tsara. 24 Ne kò nxãaska còrè a máá: “X'aigaè, ncẽe wèé khóèan di tcáóan q'ana hãa Tseè, x'áí ta a xg'aekua tsara koe Tsi ndaka ba nxárá tcg'òóa máásea hãa sa, 25 nakam ncẽe tsééan koe tcãà, x'áè úú-kg'ao di i, ncẽem kò Jutase aagua a, a ba a ẽem ko qaam qgáìm koe† ẽem ko qaam qgáìm koe - Gerika sa ko máá: “qgáía ba koe” témé. qõò,” témé. 26 A ne a kò cgúúan xg'áḿ, i cgúúan Matiase ba nxáá, me 11 xu x'áè úú-kg'ao xu koe tcãàè.