1 Yesulɨ manda gɨtɨk wɨn amatam enbɨ taleumbi, Kapaneam it kwelan lo ña pakuk. 2 Wandɨñ kandañ mik ama telak damanjɨ no pakuk endok kena gwañgwa jɨmbat wopum tɨmbi, kɨmkɨmlok tuop tɨñguk. Endɨ kena gwañgwa wala nandum loloñ sɨnɨk tɨñgukta tɨmbi, 3 Yesulok gɨñgɨt nandɨmbi, Judalok ama biesɨ dɨwɨn Yesuloñ enɨ-mukuk, wɨn endɨ Yesu nɨ-tiañeum bɨmbi, kena gwañgwa jɨmbalat tɨmbɨ kɨndem dauptok wɨndɨñ tɨñguk. 4 Tɨmbi ama walɨ Yesuloñ ña tombi, mik ama telak damanjɨlok kasat tɨ-ñɨmɨmbi nɨ-gɨñgɨnembi eñgɨlɨñ, “Telak damanjɨ wɨn kɨndem tɨke-kɨmɨleñdok tuop. 5 Nekta, endɨ Juda nɨndok sambat nɨm, ganmek nɨnda gɨnañ kɨndem pa tɨ-nɨmlak. Tɨñɨpi, it kiyaunɨ wɨn endɨñgan nɨp tɨmbɨ plap taumbi indañguk.” 6 Wɨndɨñ eumbi nandɨ-sembi, en gɨta ñañguk.

Ñambi, telak damanjɨlok il tɨmbɨ dumalaumbi, telak damanjɨlɨ nolii Yesuloñ enɨ-mupi, manda ñɨndɨñ kɨmɨlɨmɨñguk, “Wopum, slakan kesɨk gawat nɨm bɨwɨñ. Nak kambak ñandin ñolok nekta nokok itnanangan bɨ nambeñ? 7 Nak bo daukanan bɨmbɨla nandɨwam mɨlatalak. Dɨk slak mandañgot eumbi, kena gwañgwana kɨndem dawɨn. 8 Natna bo ama lolonailok kapmai kulet, tɨmbi nokok pɨmbɨmñennai dɨwɨn kuañ. Nak mik ama nola ‘Ñau!’ nɨmbambi ñalak, ba nola ‘Bo!’ nɨmbambi pa bɨlak. Tɨmbi kena gwañgwanala ‘Kena ñɨn tɨ!’ nɨmbambi, kena wɨn pa tɨlak.”

9 Tɨmbi Yesulɨ telak damanjɨlok manda wala nandɨ-gɨtɨñgɨtɨk embi, undane amatam kɨmɨn wopum en kle bɨñgɨlɨñ yambɨmbi, ñɨndɨñ enguk, “Nak ñɨndɨñ sanlet: Islael sɨndok boñgɨpsɨnan bo nak ama nanandɨ-kɨlɨktɨnat ñandin no nɨm kañgut.” Wɨndɨñ eumbi, 10 telak damanjɨlɨ nolii enɨ-mukuk endɨ bɨndambo undanem ilan ña lombi, kena gwañgwa kɨndem dambi palɨmbi kañgɨlɨñ.

11 Nain nɨm ombataumbi, Yesulɨ it kwet no koi Nain wandɨñ ñaumbi, gwañgwañii gɨt amatam kɨmɨn wopumdɨ en gɨta yakan ñañgɨlɨñ. 12 Ñambi, it kwet sañ yama tɨmbɨ dumalaumbi, ama dalandan no tañgonem pɨñgɨlɨñ. Wɨn tam kanjak nolok nɨñañ noñgan sɨnɨk endɨ sembɨñguk. Tɨmbi it kwet wɨnasɨ asuptɨ dalandan ba meñ ep klembi pɨñgɨlɨñ. 13 Tɨmbi Wopumdɨ tam kanjak wɨn kañbi, blan tɨ-ñɨmɨmbi nɨñguk, “Nɨm kuleñ.” 14 Wɨndɨñ eñɨpi, ña tañgo tɨke-kaumbi, ama tañgoneñgɨlɨñdɨ kak wɨñgan ilɨmbi, dalandanla nɨñguk, “Ama sim, nak ‘Mɨlat!’ ganlet.” 15 Wɨndɨñ eumbi, gwañgwa walɨ bɨnda mɨlap pipapi, kusei kɨmɨpi manda eñguk. Tɨmbi Yesulɨ meñla nɨñguk, “Nɨñañga ñɨn nañgɨpi ñau!” Eumbi nañgɨpi ñañguk.

16 Tɨmbi amatam wɨ kañgɨlɨñ endɨ gɨtɨk mɨsɨmbi, Yambat nɨ-kɨndem dambi, nɨsɨñgan ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, “Plofet wopum no boñgɨpnɨ gɨnañ indañguk kulak” ba “Yambattɨ amatamñii nɨp kɨmɨlektok bɨ inda-nɨmlak.” 17 Tɨmbi nek indañguk wolok gɨñgɨt walɨ sapakñanembi, Judia kwelan ba kwet kle-gɨmbup pakañ tuop eu sataumbi ña-taleñguk.

18 Yoane tuk ii-sem endok gwañgwañiilɨ Yesulɨ kundit kusei kusei tɨñguk wolok kasat gɨtɨk enla tɨ-ñɨmɨ-taleñgɨlɨñ. 19 Tɨmbi endɨ gwañgwa tɨpet kɨtɨ-semum bɨumbi, Yesula ñɨndɨñ nɨ-nandɨndemɨktok enɨ-mukuk, “Mesia bɨwɨktok een wɨn dɨk wakan ba? Ba ama nola mandɨneñ?” Wɨndɨñ embi enɨ-mulɨmbi, 20 Yesuloñ ña tombi nɨñgɨmɨk, “Yoane tuk ii-sem endɨ ñɨndɨñ ganɨ-nandɨnda embi nɨnɨ-mulɨmbi bamɨk, ‘Mesia bɨwɨktok een wɨn dɨk wakan ba? Ba ama nola mandɨneñ?’ ” 21 Nain wolonda Yesulɨ amatam jɨmbatsɨat ba pɨñgɨp gawatsɨat asup wɨn ep tɨmbɨ kɨndem dambi, yal kolanjɨ wɨn ep kle kot-sembi, ama asup dausɨ sipsipmɨn tɨmbɨ tom-semguk. 22 Tɨmbi endɨ Yoanelok manda tambon ñɨndɨñ tambane enguk, “Sɨtɨ ñambi, nepek dautsettɨ kamɨk ba pawanjettɨ nandamɨk wolok kasat tɨ-ñɨmdekamɨk: dausɨ sipsipmɨn dausɨ tombɨm kañ, tɨmbi kesɨt nɨm kuañdɨ kesɨt kuañ. Amatam jɨmbat yambo mawatsɨat endok wandanjɨ wɨn ep tɨmbɨ gɨlɨta-semlak, pawanjɨ kamen pawanjɨ tombɨm nandañ. Ama sembɨsembɨn bɨndambo kaitambi mɨlakañ, tɨmbi ama pɨmbɨñesɨla gɨñgɨt manda kɨndem enbum nandañ. 23 Tɨmbi no en kusatna nambɨ-nandɨmbi, nandɨ-kolan nɨm tɨ-namlakta endɨ amatam dɨwɨn yapma kle-patak.”

24 Yoane gwañgwa tɨpet enɨ-mukuk endɨ undane pɨ ñaumbi, Yesulɨ kusei kɨmɨpi, ama kɨmɨn wopumda Yoanelok plon ñɨndɨñ enguk, “Kwet sɨlaninnan ñañgɨlɨñ wɨn sɨndɨ nek kanepi ñañgɨlɨñ? Wɨn sɨndɨ sasalelɨ pinjɨm pendɨlɨm ña-bɨ tɨlak wɨn kanepi ñañgɨlɨñ ba? 25 Tɨkap nɨmda, nek kanepi ñañgɨlɨñ? Ama dasindasin pamanat no kanepi ñañgɨlɨñ ba? Nandañ: ama dasindasinjɨ pamanjɨat ba pipapatsɨ kɨndem sɨnɨk endɨ ama wapmañdok isɨnan pa kuañ. 26 Wɨndɨñda sɨndɨ nek sɨnɨk kanepi ñañgɨlɨñ? Plofet ama no kanepi ñañgɨlɨñ ba? I wakanak. Tɨmbi Yoanelok kandañ nak ñɨndɨñ sanlet: endɨ plofet dɨwɨn yapma kle-talelak. 27 Wɨn enda wakan Yambattok mandan ñɨndɨñ youyoulɨn patak, ‘Nak gɨñgɨt ee amana no nɨ-mulam ñambi, telak dama tɨ-gambi, telak tɨ-dɨndɨm e-gamekak.’✡ Malakai 3:1, Kisim Bek 23:20 Wɨndɨñ youyoulɨn patak, 28 tɨmbi nak ñɨndɨñ sanlet: ama gɨtɨk kwelan dama indañgɨlɨñ endɨ Yoane nɨm makleañ, ganmek no en Yambattok gɨñgɨtñiilok boñgɨpsɨnan pɨmbɨñen sɨnɨk kulakta endɨ Yoane makle patak.”

29 Takis epep ama gɨt amatam dɨwɨn endɨ manda wɨn nandɨ-talembi, Yoanelok kii plon tuk iñgɨlɨñda tɨmbi Yambattok telak wɨn dɨndɨm sɨnɨk tɨmbɨ dakleñgɨlɨñ. 30 Gan Falisi gɨt endɨkñe manda nandɨ-tale ama endɨ gɨnañ tambatambattok tuk nɨm iñgɨlɨñda tɨmbi Yambattɨ nek tɨnelɨñdok nandɨñguk wala nandum tlal tɨñguk.

31 Tɨmbi Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Wɨndɨñda tɨmbi amatam man ñɨndɨñgɨt kuañ endɨ nɨtein? Nak endok kusasɨla eyout manda nek ewɨt? 32 Wɨn endɨ gwañgwa bɨsattɨ sañalala ipakanan pipapi, nosɨla kɨtɨ-sembi, ñɨndɨñ enɨañ, ‘Nɨndɨ pakñuak pendɨtnambi, sɨndɨ kap nɨm tilɨñ, ba kap mano tɨñɨtnambi, sɨndɨ ku-blamblae nɨm tɨlɨñ.’ 33 Kusei ñɨndɨñda nak sɨndok plon wɨndɨñ sanlet: Yoane tuk ii-sem endɨ indambi, nanañ kɨmɨsip pa tɨñguk, tɨñɨpi wain nɨm pa nalɨñguk wala sɨndɨ nandum tuop nɨm tɨmbɨmbi, enda ñɨndɨñ pa eañ, ‘Yal kolan endok gɨnañnan patak.’ 34 Tɨmbi nak Ama Sɨsɨnɨktɨ indambi, nanañ ba wain nañɨpi, kɨmɨsip nɨm pa tɨlet, wala sɨndɨ nandum tuop nɨm tɨmbɨmbi, ñɨndɨñ pa eañ, ‘Ama ñɨn kawɨt! Tɨmbɨ namba! Endɨ nanañ ba wain asup sɨnɨk pa nalak, ba takis epep ama ba yom ama not tɨ-semlak!’ 35 Sɨndɨ wɨndɨñ pa eañ, gan amatam Yambattok nanandɨn kɨmɨt-klem kuañ endɨ nanandɨ wɨn dɨndɨm sɨnɨk wakan daut nɨmañ.”

36 Falisi ama nolɨ Yesu nanañ en gɨta nambektok nɨ-tiañeumbi, endok ilnan lombi, nanañ nanelɨñdok pi pakuk. 37 Tɨmbi yom tam no it kwet wolok kuñguk endɨ Yesula “Falisi amalok ilnan nanañ na patak” gɨñgɨt wɨn nandɨñgukta, pɨñgɨp saple mɨlɨñ kɨndem kanɨm kawat satnindɨ tɨndɨn no tɨkembi, it gɨnañ loñguk. 38 Lombi, Yesulok kesiinan kandañ ñam papi kulɨmbi, dai tullɨ pɨ Yesulok kesii youlɨ gautaumbi, kumban saktɨ tɨmbɨ kalandaumbi, kesii nain ombapgan sɨmumuñ embi, pɨñgɨp saple mɨlɨññattɨ saple-ñɨmɨñguk. 39 Tɨmbi Falisi ama Yesu nɨ-tiañeñguk endɨ wɨn kañbi, gɨnan gɨnañ ñɨndɨñ eñguk, “Tam ñɨn endɨ yom tam no. Ama walɨ biañgan plofet ama kuumda, tam tɨke-kalak ñolok kusei ka-nandɨ-taleuk.”

40 Tɨmbi Yesulɨ Falisi ama endok nanandɨn wɨn nandɨmbi nɨñguk, “Simon, nak manda no ganba nandɨ.” Eumbi nɨñguk, “Endaut, eumbi nandɨwa.” 41 Eumbi nɨñguk, “Ama nolɨ mɨnem tambonlok ama tɨpetta emguk, nolok mɨnem kwandai 500, tɨmbi nolok mɨnem kwandai 50.* Mɨnem kwandai noñgan wɨn kena nain noñgan wolok tuan. Ama walɨ mɨnem kiulɨm palmɨñguk wɨn wopum dauptok kena mɨlɨñguk. Endok mɨnem kena wɨn wakan. 42 Endɨ ombɨndemɨktok tuop nɨmda, blan tɨ-sembi, kak tambon wiat-semguk. Wɨndɨñda endoñnan nanin nindɨ nol maklembi, mɨnem molomda sɨmba kɨndem tɨ-ñɨmekak?” 43 Eumbi nɨñguk, “Mɨnem kwandai 500 wialɨmɨñguk endɨ bek.” Eumbi, “Wɨn dɨndɨm elañ” nɨmbi, 44 undanem tam kañbi, Simon nɨñguk, “Tam ñɨn kalañ ba? Nak dɨkok ika gɨnañ lambɨwambi, dɨk ep tɨndɨnɨ nɨm klembi, not nɨm tɨ-namɨñ, wɨn dɨk kesɨtna wɨlɨwɨlɨttok tuk no nɨm gɨt-namɨñ, gan endɨ kesɨtna dai tullɨ wɨlɨpi, kumbam saktɨ sapleum kalandalak. 45 Dɨk kɨtna ba bumna no nɨm sɨmumuñ tɨ-namɨñ, gan nak it gɨnañ lambɨt wolondañgan endɨ kusei kɨmɨpi, nɨm tɨndɨn wɨn, kesɨtna sɨmumuñ tɨ-namumbi, nain ñɨn bɨ tomlak. 46 Dɨk kumbana tuk galk sɨlanindɨ nɨm saple-namɨñ, gan endɨ pɨñgɨp saple mɨlɨñ kɨndem bien walɨ kesɨtna saple-namɨk. 47 Wɨndɨñda ñɨndɨñ ganlet: tam ñalɨ sɨmbai kɨndem da-sɨnɨk talakta tɨmbi wɨndɨñ tɨ-namlak. Walɨ ñɨndɨñ daut nɨmlak: endok yomɨn asupgan bimbin. Gan no endok yomɨn lakatgan bimbinda endɨ lakat wolok tuop sɨmbai kɨndem dalak.”

48 Tɨmbi tamda nɨñguk, “Yomga gɨtɨk bi-gam-taletalen.” Wɨndɨñ eumbi, 49 ama gɨtɨk en gɨta nanañ nam pakɨlɨñ endɨ kusei kɨmɨpi, gɨnañjɨ gɨnañ ñɨndɨñ nandɨñgɨlɨñ, “Endɨ ama nin sɨnɨk, ñala yom bimbi bo pa tɨlak?” 50 Tɨmbi Yesulɨ tam nɨñguk, “Nanandɨ-kɨlɨktɨñgala tɨmbi Yambattɨ kolan gɨnañ nanin gepma tɨkek, wala tɨmbi busukñenengan ñaukañ.”