11
Nagãhaaleŋ-maama
1 A haa ŋ naŋga‑i Diiloŋo-na ku yuŋgu yaa wuɔ niŋ hĩŋ kumaŋ taaluŋgu‑i, ŋ suyaa wuɔ ŋ ka da-ku, ku bi pigãaŋ wuɔ niŋ'a ŋ sa da kumaŋ baa ŋ yufelle, ŋ suyaa wuɔ kuu dii. 2 Yiinataamba naa haa ba naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ Diiloŋo gbɛliɛŋ-ba.
3 I haa i naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ i suɔ wuɔ Diiloŋo hielaa miwaaŋo‑i baa u nuŋ-ãndaaŋgu yoŋ, a ce dumaaŋo-na iŋ daŋ nimaŋ hiere baa i yufieŋa‑i ni hilaa iŋ'a i sa da kumaŋ baa i yufieŋa yaa nuɔ‑i.
4 Abɛl naa haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ u pã bĩŋkũfafaaŋgu hã Diiloŋo‑i a yaŋ Kayine‑i
*. Uŋ ŋa naa haa u naŋga Diiloŋo-na, ku'i ciɛ Diiloŋo gbɛliɛŋ-yo wuɔ u vii aa cira u niipãnni dɔlaanu-yuɔ. Abɛlŋ haa u naŋga‑i Diiloŋo-na, uŋ fiɛ ku, u nelma dii-ye hũmefafalle-na yogo.
5 Enɔki naa haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ Diiloŋo biɛ-yo ka jĩna u caaŋ-nu u saa yaŋ u ku
†. Ba juɔ'a ba ne naa-yo; moloŋ yufelle saa ji tiraa haa-yuɔ. Aa u suɔ duɔ ta, Diiloŋo naa waŋ-ma wuɔ u kũŋgu dɔlaanu-yuɔ.
6 Da ŋ saa haa ŋ naŋga‑i Diiloŋo-na, ku siɛ gbãa dɔlnu-yuɔ baa-ni. Umaŋ piyaaŋ Diiloŋo‑i, u saaya u hũu-ma wuɔ Diiloŋo dii, aa u pã bamaŋ taaraayaŋ-yuɔ.
7 *Nowe naa haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ Diiloŋ uŋ gbuɔya-yuɔ baa mamaŋ, u hũu-ma a ne da ma saa naa hi ce yogo. U nuɔ Diiloŋo nuŋgu‑i aa ce begubuɔ‑i a suur baa u dumɛlleŋ-baamba‑i hiere hũmma saa da wuo-ba. Uŋ ciɛ mafamma‑i u pigãaŋ wuɔ mamaŋ daa banamba‑i ba'i taaraaya-mɛi. Aa uŋ haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ u ce nelviiŋo Diiloŋo wulaa.
‡ 8 *Abiramu naa haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ u nu u nuŋgu‑i aa hũu-ma hel ba nelle-na ta tuɔ kã Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i baa-yo wuɔ u ka hã-yo nelle maŋ; a ne da u saa tuɔ suɔ di saaŋgu. 9 Uu naa haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ uŋ pãa nuŋgu‑i wuɔ u ka hã-yo nelle maŋ u kã ka tĩɛna-diɛ ŋaa nerieŋo tuɔ cɔ kompadũŋ-nu. *Isaki‑i baa *Yakɔbu‑i, ba bi waa kompadũnni yaa nuɔ‑i aa nuduɔŋgu yaa bi pãa baa bafamba‑i. 10 Diiloŋ uŋ fuu nelle maŋ aa ma-de u fɛrɛ, dũnni yiɛraaya dɛi, Abiramu yufelle waa di yaa nuɔ‑i.
11 Sara waa cɛnyɛiŋo, ŋga uu naa bi haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ u gbãa duɔ da biloŋo; ŋ siɛ suɔ wuɔ uu naa cor bilodalle‑i gbuu maa. Uu naa suɔ wuɔ umaŋ pãa nuŋgu‑i baa-yo wuɔ u ka da biloŋo u siɛ gbãa tãal-o, ku'i ciɛ ma bi dɔl-o.
12 Ku ciɛ dumɛi bibiɛŋo diei hoŋ a dii hĩɛma yu a ne da uu naa tuɔ yii baa u yuŋgu. U huoŋgu ciinu ŋaa niŋ daa mɔɛŋa‑i dumaa dɔrɔ‑i-na; molo siɛ gbãa kãŋ-ku.
§ 13 Bamaŋ bafamba‑i daaba‑i hiere, ba haa ba naŋga Diiloŋo-na ji ku. Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu maŋ, ba saa hi-ku; ŋga ba faara da-ku yaa‑i a ce ba hɔmmu gbuu fɛ̃ baa-ku. Bafamba fɛrɛ waaŋ-ma wuɔ bafamba‑i hũncortaamba, bafamba muntĩɛnammu sĩ hĩɛma‑i. 14 Bamaŋ piiyeŋ dumaaŋo-na, ku pigãaŋ wuɔ ba taara ba nelle. 15 Baŋ hilaa dimaŋ nuɔ‑i, kuɔ di kũɔma naa bel-ba, baa naa gbãa bir kã-diɛ. 16 Ŋga ba taa ba taara dimaŋ faa yaŋ difande‑i. Ba taa ba taara dɔrnelle. Ku'i ciɛ Diiloŋo siɛ ba ta ba bĩ-yo ba Diiloŋo. Na saa da, u migãaŋ terieŋgu hã-ba u nelle-na.
17 Abiramu naa haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ Diiloŋ uŋ fiɛ ce-yo ne wuɔ u pã Isaki‑i hã-yo, u saa yagar. U siyaa duɔ pã u bɛduɔla‑i hã Diiloŋo‑i.
18 A ne da Diiloŋo naa pã nuŋgu baa-yo wuɔ:
«Isaki yaa ka hã-ni huoŋgu.»* 19 Abiramu naa suɔ wuɔ Isaki duɔ fiɛ ku, Diiloŋo ka gbãa sire-yuɔ, ku'i ciɛ Diiloŋo bir u biɛŋo‑i hã-yo. Nel daama ciɛ ãntigãama.
20 Isaki naa bi haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ u cãrã-yuɔ hã Yakɔbu‑i baa Esawu‑i ba bisĩnuɔ maama-na.
† 21 Yakɔbu naa haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ uŋ juɔ tuɔ yii duɔ ku u cãrã-yuɔ hã Yosɛfu bɛpuɔmba‑i ba yunniŋ aa yiiye u bũɔle‑i a dũuna jaal Diiloŋo‑i.
‡ 22 Yosɛfu naa haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ uŋ juɔ piɛ kuliiŋgu huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, u waŋ-ma wuɔ *Isirahɛl-baamba ka hel Esipi‑i-na aa pigãaŋ baŋ saaya ba ce kumaŋ baa u kogonni‑i.
§ 23 *Moisi bĩncuɔmba naa haa ba naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ baŋ huɔŋ-yo ba fuo-yo u ce caamba siɛi. Baa naa da u faa cor a ce ba saa kãŋ jãmatigi ãndaaŋgu‑i.
* 24 Moisi naa haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ u yaaŋgaŋ juɔ cã u yagar wuɔ ba baa bĩ-yo jãmatigi hãayɛ̃lŋo. 25 U niɛ fiisaaŋgu‑i aa yaŋ-ku; wuɔ fiisaaŋgu maŋ baŋ ceŋ-kuŋ ãmbabalma hɔlma-na ku sa cɔ; aa hĩrã u kũɔma‑i ka mulĩɛŋ baa Diiloŋ-baamba‑i. 26 Uu naa ne da da ŋ hĩrã tuosĩnni‑i *Koŋkortieŋo maŋ ka jo u temma‑i, kuu dii baa yuŋgu a yaŋ wɛisĩnni‑i hiere Esipi‑i-na. U taa u fara u ne Diiloŋ uŋ ka pã-yo baa kumaŋ.
27 Moisi naa haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ u hel Esipi‑i-na u saa kãŋ jãmatigi hɔdulle‑i. U nyaarãa ŋaa u da Diiloŋo‑i baa u yufelle.
28 Uu naa haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ u ce *kɔrsĩnni tĩmmaŋ-ponsaaŋgu‑i. U ciɛ Isirahɛl-baamba hure tãmma ba dumiɛŋ-yammu-na wuɔ *dɔrpɔpuɔrbiloŋo maŋ kuɔŋ nuɔmba‑i duɔ ji tuɔ cor, u baa ko Isirahɛl-baamba bɛpuɔmba‑i.
† 29 Isirahɛl-baamba naa haa ba naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ hũmma taal sɔmma hãi dãmmaŋ-nuoradãama‑i-na
‡ aa ba wuɔ cor terkuraaŋ-nu. Esipitaaŋ ba'a ba niya-bɛi ce ba temma‑i hũmma wuo-ba.
30 Isirahɛl-baamba naa haa ba naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ ba nu u nuŋgu‑i aa wuɔ cĩilã Yeriko‑i yinni niediei. Niehãi yiiŋgu-na nelle-koko wuɔ cii.
31 Araabu maŋ waa saasorciɛŋo‑i uu naa haa u naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ u har Isirahɛl-baamba maŋ naa juɔ da ba ji cuo ne nelle‑i, a ce dumaaŋo-na ba saa ko-yo baa bamaŋ saa ta ba nu Diiloŋo nuŋgu‑i.
§ 32 Mi tiraa waŋ wuɔ niɛ? Mi siɛ da mi fɛrɛ a piiye Sedeɔ̃ maama‑i, baa Baraku maama‑i, baa Samusɔ̃ maama‑i, baa Yefite maama‑i, baa *Davidi maama‑i, baa *Samiɛl maama‑i a naara *Diilopɔpuɔrbiemba bi maama‑i.
* 33 Baŋ haa ba naŋga Diiloŋo-na, ba ciɛ bɛrru‑i a hũu jãmalãbaa bɔi. Ba wuɔyaa hũmelle aa Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu maŋ baa-ba, ba daa-ku. Ba suuye jarbaa-ba nunni‑i.
34 Ba diyaa-ba dãamu-na ŋga bĩŋkũŋgu saa ce-ba. Ba kuraa jigãŋga-na. Fɔ̃ŋgũɔ saa waa-bɛi, ŋga Diiloŋo diyaa fɔ̃ŋgũɔ bɛi. Ba ciɛ naŋkarbabaa bɛrru-na. Ba duɔnya nilɛiŋa bɔi sorosibaa ba gbar.
35 Caamba namba naa haa ba naŋga Diiloŋo-na ku'i ciɛ u sire ba kuomba‑i hã-ba.
Ba muyaa nuɔmba namba ko-ba wuɔ ba ciɛ niɛ ta ba wuɔ Diiloŋ-hũmelle‑i. Kuɔ baa naa cĩina-diɛ baa naa gbãa yaŋ-ba, ŋga ba yagaraa kufaŋgu‑i wuɔ da ba ku, Diiloŋo ka sire-bɛi ba ta ba ce ba bãaŋgu‑i baa-yo. 36 Ba bi nyiɛ banamba sũlma aa muo-ba aa vaa banamba dii-ba kaso. 37 Ba naaŋ banamba baa tãmpĩɛŋa ko-ba. Ba karaanu banamba sɔmma hãi, aa fɔ̃ banamba baa jigãmmu ko-ba. Muncɔmmu saa waa baa banamba. Kutaamba taa ba wuɔra ba bĩŋ. Ba taa ba hĩ cãani. Bĩŋkũŋgu saa waa baa-ba. Nuɔmba mulãaŋ-ba aa ce-ba sũlma. 38 Miwaaŋo saa naa saaya baa-ba. Ba taa ba wuɔra ba bĩŋ hĩɛŋ-nu, tãnni-na aa ta ba cɔ fonniŋ.
39 Bamaŋ bafamba‑i daaba‑i hiere, Diiloŋo gbɛlaaŋ-ba wuɔ ba haa ba naŋga yuɔ, a ne da uŋ pãa nuŋgu maŋ, ba saa da-ku. 40 Bige‑i ciɛ ba saa da-ku? Diiloŋo niɛ da miɛ diɛ hi i fuoŋgu‑i baa bafamba‑i hiere kuuduɔŋgu aa da-ku, ku yaa bɔyaa. U saa tuɔ taara bafamba da-ku miɛ i yaaŋ-na ku'i ciɛ.