Balua ya Pauli kwa
Tito
Ulongolelu
Chitabu cha Tito ndi yimonga pagati ya balua mcheche za Pauli zevayandikiwi vandu ndu pahala pa msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu. Balua zingi zidatu ndi 1 Timoti, 2 Timoti, na Filimoni. Pauli amuyandikili Tito, nambu ayiyandiki ngati yeyiganikiwa kusomewa palongolo ya vandu vamahele. Tihotola kulimanya lenili ndava muni Pauli akujidandaula cheaganikiwi kuvya mtumi, chenicho yihotoleka kuvya Tito amali kumanya. Pangi balua iyi Pauli ayiyandiki mulukumbi lwa mwaka 63 mbaka 65 peamali kuvelekewa Yesu Kilisitu. Pauli avi amali kumulagisa Tito avayangalila msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu vevavi kuchisiwa cha Kilete.
Pauli ayiyandiki balua ndava ya kumpela Tito malagizu neju ndava ya kuvakokosela uhagula wa vilongosi va msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu na namuna ya kuvapela mawuliwu vavilongosi vena. Awusi malagizu genago kupitila mubalua zaki kwa Timoti. Balua yaki yadandawili chaviganikiwa kutama vavilongosi va msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu kutama vabwina neju. Vachilongosi va msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu va magono aga viganikiwa kukita chenicho.
Gegavi
Pauli akumkokosela Tito ahagula vilongosi vevakumufugamila Chapanga (1:1-16).
Mewa akumukokosela avawula vandu cheviganikiwa kutama wumi wewilangisa kuvya vakumganisa Chapanga (2:1-3:11).
Pauli imalisila kuyiyandika balua yaki kwa kudandaula geiganikiwa pamonga na jambusa (3:12-15).
1
Nene Pauli, mtangatila wa Chapanga na mtumi wa Yesu Kilisitu, nene nihaguliwi kutumwa kuyijenga sadika ya vandu vevahaguliwi na Chapanga yeniyi na kuvalongosa vaumanya na kutama wumi wa kumganisa Chapanga. Sadika yeniyi na umanya uwu vikutipela huvalila ya wumi wa magono goha gangali mwishu. Chapanga alagazili kutipela wumi hati kwakona mulima kuwumbwa. Lukumbi lweluganikiwa pelwahikili. Akaligubukula muujumbi waki. Nene nagotoliwi ujumbi wenuwo niukokosa kulandana na malagizu ga Chapanga, Msangula witu.
Nikuyandikila veve Tito, mwana vangu wa chakaka musadika yitu.
Nikuganila ubwina na sadika kuhuma kwa Dadi Chapanga, na kwa Yesu Kilisitu, musangula witu.
Lihengu la Tito ku Kilete
Nakulekili ku Kilete muni uvika bwina mambu gala gegavi gakona kuvya bwina, na kuvahagula vagogo vilongosi va msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu mukila muji, ngati chenakulagazili, gogo chilongosi wa msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu iganikiwa avya mundu mwangali kuhoka, mweana mdala mmonga ndu, na vana vaki viganikiwa kuvya vevakumsadika Kilisitu, vangali kuvya na matendu gahakau na vangayidakila. Ndava muni gogo chilongosi wa msambi wa vandu vevakumsadika Kilisitu ndi myimila wa lihengu la Chapanga. Iganikiwa kuvya mundu angahoka na angameka angali ligoga amala chigaligali, angali luhonda angagana kupata mashonga. Avya mundu mweikalibisa vayehe na mweigana mambu gabwina na avya mngolongondi na mweikita geigana Chapanga na avya mweajiwusili neju kwa Chapanga na mweihotola kujilongosa mwene. Iganikiwa kukamula ujumbi wula weusadikiwa ngati chauwuliwa. Ndi cheihotola kuvapela vangi mtima kwa mawuliwu gegavi gachakaka na kuvahotola kugafiyula mabudilu ga vala vevakugabela mawuliwu ago.
10 Muni vavi vandu vamahele, neju vala vevihuma muchikundi cha Vayawudi ndi vevabwelili vevamsadika Kilisitu, ndi vanang'omo, na vakuvabudisa vangi kwa uyimu wavi. 11 Ndi yiganikiwa kugagunisa malovi gavi, muni vakuvakita vandu vakotoka kuyuwangana mutamilu yamahele na kuvawula mambu gangaganikiwa kuwuliwa, vikita chenicho ndava ya mnogo uhakau wa kupata chiyonjokesu cha mashonga. 12 Hati mmonga wavi wa vamlota vave ndi mewa Mkilete, ajovili, “Vakilete vijova udese magono goha, ngati hinyama hihakau, vahutulu na vakata!” 13 Mambu ago geajovili ndi gachakaka, ndi uganikiwa uvaywangila neju, muni vahotola kuyima chakukangamala musadika ya chakaka. 14 Vavawula kuleka kuyuwanila miluhumu ya Vayawudi yangali chindu amala mihilu yeyihuma kwa vandu vevabeli uchakaka. 15 Chindu chochoha chanyambiswi kwa vandu vevanyambiswi palongolo ya Chapanga, nambu kawaka chochoha chechinyambiswi kwa vandu vahakau na vangamsadika Chapanga, muni maholo na mtima wavi wa kukumbuka kukita gabwina amala uhakau uhalibiki. 16 Vandu ngati avo vijova kuvya vammanyili Chapanga, nambu kwa matendu gavi vakumbela. Vandu veviyomesa neju na viyuwana lepi la mundu, vihotola lepi kuhenga lihengu loloha la bwina.