11
Urrakusrautai Ukpiqsrił̣hum
1 Iñuum ukpiqsrikami nalupqisruutiginġiġaġigaa niġiugaġikkani. Nalupqiginġiġaġigaa atuumaruksraq qiñiġnaqsigaluaqnagu. 2 Sivulliavut taimani iñuuniagaġniqsut taavrumuuna ukpiqsrił̣ikun. Taatnaqługich uqaġillautakkaurut. 3 Ukpiqsrił̣ikun kaŋiqsigikput Agaayyutim iñiqsitilaaŋa nunamik siqiñiġmiglu uvluġianiglu uqałiġmigun. Taavrumuuna kaŋiqsigikputtuuq iñiqsitilaaŋa sunik qiñiġnaqtuanik saŋŋiagun iñuich iḷitchuġinġisaŋatnik isrummatigikkaġmikkun. 4 Ukpiqsrił̣ikun Abel aatchuutiqaqtuq Agaayyutmun nakuutluktuamik tuniḷḷautmik Cain-miñ. Agaayyutim akuqtuġniġaa Abel-ŋum tuniḷḷautaa uqaġiplugu nalaunŋatilaaŋa. Abel tuqugaluaqtitlugu iḷitchitḷarugutsuli ukpiqsrił̣haniñ. 5 Ukpiqsrił̣ikun Enoch aullautikkauniqsuq marrumakŋa iñuuniałiġmiñ tuquruksraunġitḷuni. Taatnaqługu iñuich paqinġiññiġaat Agaayyutim aullautipmagu. Aullautikkaugaluaqtitnagu uqałhum uqautigigaa iḷumutun quyalitñiktauŋunipḷugu Agaayyutmik. 6 Aglaan iñuk ukpiqsriñġitchumi quyalitñikkumiñaitchuq Agaayyutmik. Atakkii kisupayaaq piqatiqaġuktuaq Agaayyutmik ukpiqsriruksrauruq itilaaŋanik suli akiḷiutiqaqtilaaŋanik tamatkunuŋa piḷiqillapiaqhutiŋ pakaaqaqtuanun iŋmiñik. 7 Ukpiqsrił̣ikun Noah-m kiliktuusriaġigaa Agaayyutmiñ atuumaruksraq qiñiġnaqsigaluaqnagu. Tupigiplugu Agaayyutim tillisaa umiaqpaliruq annautiksraŋatnik qitunġami. Umiaqpił̣iġmigun sagviqsinniġaa ukpiqsriñġił̣hat nunam iñui, aasriiñ taavrumuuna patchisiqutiniġai. Pisigiplugu Noah-m ukpiqsrił̣ha Agaayyutim akuqtuġniġaa nalaunŋasripkakkauplugu.
8 Ukpiqsrił̣ikun Abraham tupiksriñiqsuq Agaayyutim tuqłuqmani. Aullaġniqsuq atlamun nunamun akuqtuiviksraġmiñun paitchaktaaksrautmik, nalugaluaŋŋaan napmun aullaqtilaani. 9 Ukpiqsrił̣ikun iglaaŋuruq nunami akiqsruutigikkaŋani Agaayyutim, irviqaqhuni palapkaaqpaŋni piqatigiplugik Isaac-lu Jacob-lu akuqtuiruak atunim akiqsruutauruamik Agaayyutmiñ. 10 Takku Abraham niġiugaqaġniqsuq nunaaqqiqpaŋmik payaŋaitchuanik nappaviḷiŋmik, Agaayyutim iŋmiñik nappakkaŋanik maliġutlugu sivunniuġutni. 11 Ukpiqsrił̣ikun Sarah akuqtuiruq sayaksramik siŋaiyaułiksraġmiñun kiñuviaksramik. Iġñiruq aaquaġaluaŋŋaġmi, takku ukpiġiniġaa Agaayyun pitḷaruaŋuplugu akiqsruqtuaq. 12 Tarraasriiñ atausriq aŋun Abraham tuquŋaruatun iŋmiñi iḷigaluaqtuaq kiñuvianiŋniqsuq iñugiakhutiŋ uvluġiaŋisun qiḷaum suli qaviaŋatun taġium siñaan kisitchuġnaitchuatun.
13 Tamatkua iñuich iluqaġmiŋ ukpiġigaat Agaayyun, aasriiñ tuqurut akuqtuigaluaqatiŋ akiqsruutauruamik. Aglaan qiñiqługich immasraaġruk sivuniġmi quviatchaktitaurut. Piiḷaaġinġitchaat avakŋaqtautilaaqtiŋ iglaaŋutilaaqtiŋlu marrumani nunami. 14 Iñupayaat uqaqamiŋ iglaaŋutilaaġmiknik marrumani nunami nalupqinaiġaat pakaaqałiqtiŋ kiñuniksrautmiknik. 15 Iñuich taipkua isrumagisruuniġumitruŋ taimña nuna unisaqtiŋ utiłhiñaugaluaġniqsut pisukkumiŋ. 16 Aglaan iliŋich kimmutiqaqtut nakuutluktuamik kiñuniksramik qiḷaŋmi. Agaayyutim itqanaiyautigaa nunaaqqiq iliŋitñun, atakkii kanŋuginġitchaa Agaayyutiginiḷuni Abraham-mun, Isaac-munlu, Jacob-munlu.
17 Ukpiqsrił̣ikun Abraham tuniḷḷautiqałhiñaaġuġniqsuq Isaac-mik Agaayyutim uuktuaqmani aatchuutigigisipmaŋaan iġñitualuni, taamna akuqtuaġikkaŋa Agaayyutim akiqsruutaagun. 18 Pił̣hiñaġniqsuq ukpiġiplugu Agaayyutim akiqsruutaa iġñiġmigun itnaqhuni, “Isaac-kun kiñuviaqaġniaqtutin.” 19 Ukpiġiniġaa Agaayyutmun aŋipkaġniałiksraŋa Isaac tuquŋaruaniñ. Abraham-ŋum akuqtuaġitqikkaa Isaac iḷigaluaqtuaq tuquŋaruatun liilaa. 20 Ukpiqsrił̣ikun Isaac-ŋum piḷiusriaqaqtitmigik Jacob-lu Esau-lu, isrummatigiplugu Agaayyutmun atuumapkaġisił̣ha akiqsruutigikkani sivuniksrami. 21 Ukpiqsrił̣ikun Jacob tuquaqsikami piḷiusriaqaqtitmigik atausriullaaplugik iġñak Joseph-ŋum. Aasriiñ putluni agaayumaaġvigigaa Agaayyun turvigiplugu nuvua ayauppiaġmi. 22 Ukpiqsrił̣ikun Joseph-ŋum uqautiginiġaa aullałiksraŋat Israel-aaġmiut Egypt-miñ. Tuquyasrikami urriqsuutigai qanuq savaaġiłiksraŋatigun sauniġmi.
23 Ukpiqsrił̣ikun Moses-ŋum aŋayuqaakkiñ iriqsimaniġaak piñasruni tatqiñi aniqqaaqman. Qiñiqamitku piññaqnałha iyaalugruam iqsiñġitchuk umialgum tillisaiñik tuqqutquplugich aŋugaurat aniqammiurat. 24 Ukpiqsrił̣ikun Moses iñuguanikami taiguquŋaiġñiqsuq iñuŋnun iġñiŋanik Pharaoh-m panian. 25 Piksraqtaaġigaa aŋallaqłuqataułiksrani iñuiñi Agaayyutim, atakkii quviaginġiġñiġaa iñuuniałiq qaġanaqtuaq akisuruaqtuummaan Pharaoh-m tupqani. 26 Isrummatiginiġaa nagliksaałiksraŋa Christ-ŋum kamanatlukługu piqałhaniñ akisuruapayaaŋiñiñ Egypt-ŋum, takku ukpipiaġniqsuq Agaayyutmun akiḷiġñiaġnipḷuni sivuniksrami. 27 Ukpiqsrił̣ikun Moses-ŋum aullaġviginiġaa Egypt iqsiginġitḷugu Pharaoh-m qinnautaa. Aullaqtuq iḷipḷuni qiñiqtuatun Agaayyutmik qiñiġnaitchuamik. Taamna qiñiqquuraaq siimasraaġutiginiġaa. 28 Ukpiqsrił̣ikun Moses-ŋum inillaŋniġaa niġiqpagvikaaq taiyuutiqaqtuaq Apqusraaqtitaułiġmik. Ukpiġigaa Agaayyun uqaqman iñuich tigusritquplugich ipnaiyaat auŋatnik siqiḷḷautiksraŋitñik tupqisa taluŋitñun. Agaayyutim iḷaksiatqunġitchai piyaqquiraumun Israel-aaġmiut aŋayukłiich. 29 Ukpiqsrił̣ikun Israel-aaġmiut ikaaġniġaat taġiuq atiqaqtuaq Red Sea-mik paliumaruakun nunakuaqmatun. Egypt-miut taatnatun ikaaqsaġaluaġniqsut, aglaan iluqatiŋ ipiniqsut imikun.
30 Ukpiqsrił̣ikun Israel-aaġmiut kaivraaġniġaich katchiŋi Jericho-m tallimat malġuŋni uvluni. Taatnaqhutiŋ katchich katagaalaniqsut. 31 Ukpiqsrił̣ikun Rahab akiisuk tukkuġiniġaat nalunaqtuakun takkuuqtit. Taatnaqhuni piyaqqunġitchuq piqatigilugich Jericho-ġmiut ukpiqsriñġitchuat Agaayyutmik.
32 Sumiksulitai uqapsaaġisivik? Pivikitchuq uqautigisaġupkich Gideon, Barak-lu, Samson-lu, Jephthah-lu, David-lu, Samuel-lu, sivuniksriqiraiḷu Agaayyutim. 33 Ukpiqsrił̣ikun taipkua akimaraqtut umialiŋniñ, nalaunŋarualiqiplutiŋ, akuqtuipḷutiŋ akiqsruutigikkaŋanik Agaayyutim, umitlaplugich qaniŋich lion-nat, 34 qamitlaplugu ikualapiaqtuaq ikniq, annakhutiŋ savikpakun tuqqutaułiġmiñ, sayaitchuat sayaktusripḷugich, sapiġñaqsipḷugich aŋuyałiġmi akiiḷitḷasipḷugich aŋuyaktiŋich atlat nunat, 35 unniiñ aġnat akuqtuipḷutiŋ tuquŋaruamiknik aŋitqiksitaupmata. Atlat iñuich naŋititauniqsut tuqułhiñaaġuqhutiŋ ayakługu annagviksraqtiŋ, niġiugaqaqhutiŋ aŋitqił̣iksraġmiknik nakuutluktuamun iñuułiġmun tuquanikkumiŋ. 36 Atlattuuq nagliksaaqmiñiqsut mitautigitchiuplutiŋ ipiġaqtuqsiuplutiŋlu qiḷiqługiḷḷu isiqtaupkaqługich, 37 uyaġaŋniglu miḷuqtuqsiuplutiŋ, uluaqtuqługich avikługiḷḷu, uuktuaqsiuplutiŋ, tuqqutauplutiŋ savikpakun, qipiplutiŋ atnuġaaqhutiŋ ipnaich amiŋitñik tuttułuuraisalu, piiḷḷiuqhutiŋ, iłuiḷḷiuqtitauplutiŋ, atniaqsiuplutiŋ, 38 qipiplutiŋ suviksraiḷaami iñġiñi, iñuuniaqhutiŋ sisini nunamiḷu uyaġałuŋmiḷu. Iñuiñ nunam naliginġitchaich tamatkua!
39 Iluqatiŋ tamatkua iḷisimariqaqtut nalupqinaiġutriruat ukpiqsrił̣iġmiknik uqaġillautaqługich. Aglaan nalliat akuqtuiñġitchuq iñuuŋŋaġmiŋ Agaayyutim akiqsruutigikkaŋanik. 40 Agaayyun sivunniutiqaqtuq nakuutluktuamik uvaptiknun, itna, taipchua naamasripkakkauruksraupmiut piqatigiluta tikiññiaqaptigut aŋaayuqautaanun Agaayyutim.