Ruth
Hay mipanggep ketuwen liblu an Ruth
Mipatibo ketuwen libluy inat Apu Dios an nangipaptok hi tataguna takon di nunligligat da ya nunholholtap da. (Romans 8:28) Ya matibo ketuwen liblu an hay pamhod ya pamaptok Apu Dios ya bokon ya abu nadah holag Israel te takon nadah udum an tatagun mangun-unud ya mangidinol ke hiya. (Romans 1:5)
Hituwen kat-agun babai an hi Ruth ya iMoab. Hanadan iMoab ya buhul di holag Israel dida. Mu hi Apu Dios ya nakitobbalan handin nadah holag Israel an ipaptoknan tataguna. Hituwen hi Ruth ya mahmok ya maid di mangipaptok ke hiya. Indani ya numbalin an mangulug nah Dios nadan holag Israel. Nipatibon tuh libluy inat Apu Dios an numbendisyon ke Ruth gapuh nahamad an pangulug na ya gapuh impaminhod nan Naomi an inan din inayana.
Hituwen ab-abig mipanggep ke da Ruth ke Boaz ya ipatibo nay nun-ingngohan da Boaz ke Jesu Kristo an ahi mahlag ke Boaz ya hi Ruth. Hi Boaz ya nih-up di nitulanganan Ruth ya hiyay mangipaptok ke hiya (3:9). Athidin Jesus an nih-up an tulang taku ya hiyay mangipaptok ke ditakun mangulug an tataguna. (Romans 1:3 ya Hebrews 2:14)
Hi Boas ya ginatang nay payon Naomi, athidi bon Jesus an binokla nay liwat takut waday aton takun mibangngad ke Apu Dios. (1 Pedro 1:18-19)
Hi Boaz ya ugge bimmain an nangiinen Ruth ot ihwang nah kinawotwot, athidi bon Jesus an adi bumain an mangibilang ke ditakun tutulang nah nangihwanganan ditakuh liwat taku. (3:11 ya 4:9-10 ya Hebrews 2:11)
Hay nitudok ketuwen liblu:
1. Hay nunholholtapan Noami. Hay pamhod Ruth ke Naomi ya hay pangulug nan Apu Dios. (chapter 1)
2. Hay nangipatib-an Boaz hi homok na ya pamaptok nan Ruth. (chapter 2)
3. Hay nun-in-innilaan da Boaz ke Ruth. (chapter 3)
4. Hay nun-ahawaan da Boaz ke Ruth ya nadan holag da. (chapter 4)
1
Hay e nakiboblayan da Elimelek an hin-am-a ad Moab
1-2 Handih tiempon maid ni-an di numpatul nadah holag Israel ya huwes di nun-ap-apun dida ya waday bitil ad Israel. Ta hantun hi Elimelek an holag Eprathah ya timmayan nah numboblayan dad Betlehem ad Judah ot e makibobled Moab. Naki-en hiya nan inayanan hi Naomi ya nadan duwan imbabale dan linalaki an da Mahlon ke Kilion.
3 Indani ya nateh Elimelek ta abuna mo da Naomi an hin-in-ay natdaan. 4 Hanadan duwan imbabale da ya in-ine day duwan binabain iMoab an da Ruth ke Orpah. Handi umeh himpulun toon di niha-adan dah di 5 ya nate bo da Mahlon ke Kilion.
Hay nibangngadan da Naomi ke Ruth ad Betlehem ad Judah
6 Indani ya ninomnom Naomi an mibangngad hi boble dad Judah handih dingngol nan wada moy makan hidi te binendisyonan uppen Apu Dios nadan tatagu. 7 Ot umga an inibbaan nadan duwan inapuna. Mu handih wada dah dalan ya numanomnom hi Naomi.
8 Kananan diday “Kudukdulnay umanamut kayu. Mibangngad kayu kattog nadah aammod yu. Idasal kun hana ot ta nan uleyu nadah inayan yu ya ke ha-on ya athidiy pangat Apu Dios ke dakayu. 9 Ya hana ot ta iabulut nan malahin kayu bo ta wada boy naduttuk hi nunhituwan yu.”
Hidiyey kinalin Naomi an pun-awal na dida ta eda ot munhihi-an, mu mungkoga nadan duwan inapuna 10 an kanan day “Maki-e kamih boble yu ta makiha-ad kamih di.”
11 Mu kanan Naomi ke diday “Dayun imbabalek, umanamut kayu ot ya abu. Kon mabalin an eyak bo malahin ta mun-imbabaleyak ta iine yu? 12-13 Ha-oy ya in-inaak ya takon hin kananat mun-imbabaleyak boh lalaki ya kon pakah-od kayuh kumat-aguwana, ta ad-addi kayu mo malahin? Adi mabalin di athidi! Ongal di homok kun dakayu, mu nganney innun an hidiyey in-abulut Apu Dios an maat ke ha-on. Kinali hay maphod ya umanamut kayu ot kattog!”
14 Kinalinah diye ya mungkoga da bo, mu loktat ya timbal Orpah ot awalonah inana ot umanamut. Mu hi ke Ruth ya iid-ona ke inana.
15 Ot kanan Naomi ke hiyay “Tibom ke nan ibbam an nibangngad nadah iibana ya nah dios nan dayawona. Kinali aga ot pot umanamut ka.”
16 Mu kanan Ruth ke hiyay “Adiyak anhan paanamuton ta maki-eyak ke he-a. Takon di daanay pangayam ya maki-eyak ya takon di daanay kiha-adam ya hidi damdamay kiha-adak. Hanadan iibam ya iibak damdama dida. Ya nan Dios an dayawom ya dayawok damdama. 17 Ya nah boblen katayam ya hidi damdamay katayak ta hidiy kilubukak. Ya takon di nahalman di pangastigun Apu Dios ke ha-on hin edaka tayanan. Kudukdul nay nangamung di katen mangappil ke ditan duwa.”
18 Handih matibon Naomin adi mihapitan hi Ruth ta umanamut ya uggena mo impilit an paanamuton.
19 Ot ume da mon duwad Betlehem. Handih manatong da ya immamlong nadan tatagun nanibon dida. Kanan nadan binabaiy “An makulug an he-ah Naomi?”
20 Ya kanan Naomiy “Bokon mo Naomiy pungngadan yun ha-on ta hay Mara. Man-uke ya paddungnay mumpait pe kattog di indat Apu Dios an Kabaelanan am-in hi nitaguwak. 21 Handih timmayan kamih tu ya wada kamin am-in. Muden ad uwanin imbangngadak ke Apu Dios hitu ya ohaak ta maid moy mangipaamlong ke ha-on. Adi mo nidaydayunan eyak mangadanan hi Naomi te namahig di ligat an indat Apu Dios ke ha-on.”
22 Athidiy naat an nibangngad hi Naomi ad Bethlehem an ibbana nan inapunan hi Ruth an iMoab ya kediye ya nilappuy ahianih di.