Ma Luk
Ama Rhäväktsäs
Ma Luk di nguaräm ama Grikka na qa qärakni i aa lat di qat dräm gat tumäräspät. Ma Pol aa ruaqa na qa mamär dä va aa abuk sage ama Kolosiqäna di ma Pol qat tamän sävät a qa i, “ma Luk kärakni i qat dräm gat tumäräspät kärak i aurha snäng bät a qa.” Ma Luk di qä nä ma Pol vät aosni ma Pol aa tmerhäs. Qa di sa qa su masirhat bä äkt i ama mädrämga na qa mamär. Qat dräm mamär sävät ama Grikkäna arhä qärhong dä arha enge.
Qa säm bä rhakt täkt aa buk di sage ma Tiofilus kärakni i aa ngärhipki at tarimini di akni qärakni i aa snäng bät ma Ngämuqa. Ma Tiofilus di nguaräm ama moräsnaqa na qa nae ma Rom. Ma Luk di nani a qa iva qa rhuqunäga vät ma Tiofilus sävät ma Jisas. Ma Luk di qosaqi qa säm ba ama abuk käraktni i rhat tes ki i Ama Ngangda Arha Lat.
Ma Luk di qa säm bä rhakt täkt aa buk na ama Grikkäna arha enge diva qi sage ma Tiofilus maräkt bä sage ama Grikkäna qärarhani iva rhat tes päm gi sokt di ama rharimini i qa säm bäm gi divakt iva qä sämaqrot na ama qatnanaktpämda moe arhä qatnanakt bä va qosaqi qa rhuvät pät ama enge nage ama ruvek kärarhani i qaku rhat nanakt. Va aa abuk di ma Luk kat tair särha ama enge maos maos sävät ma Jisas kärangätni i ama iraski na ngät dap kär qur ama ruvek i ma Jisas kat tamän iva ama Jentailqäna diva qosaqi arha anga släqyäs pä ma Ngämuqa aa Muräktpäm bä rhoqoräkt dä ama sameng ama mär ngät di ngät bä ba ama ruvek moe vät ama ivätki.
Ma Luk di qa säm maräkt sävät ma Jisas aa iar mänasäng na äkt i rha säl a qa bä dängdäng bät ama qäväläm gärqomni i qa an dävit. Ma Luk aa abuk di qit täväktsäs sävät ma Jisas i ama ruqa na qa. Dä soknga ma Luk ka säm ama qoengitnäk nasot a ne bä sävät ma Jisas iva qa rhuqunäga vät a rha i ma Jisas di sa qa män nävä ma Adam. Bä ma ama rhäqäp nä imek dä qa märhamän bät tom däkt ama qäväläm i ma Ruqa aa Emga. Ma Luk kat tamän masirhat sävät ama nän dä ama Qloqaqa ama Qumärqumärqa dä ama ansäs sage ma Ngämuqa näkt känäskänes ka sävät ama tläkta dä ama vurha. Ama enge na ama siqut pä rhakt täkt ama abuk di masirhat na ngät pa angätni ama abukkina angät tpäs.
Ama Qävälap Nasot A Ne
Ama Muqunäga Narhoer (1:1-4)
Rha Sa Ma Jisas Dä Aa Narhoer Ngät Aa Qoeo (1:5-2)
Ma Jisas Aa Rhäkmunanaska Iva Nani Aa Lat Sage Ama Ruvek (3-4:13)
Ma Jisas Aa Lat E Vät Ama Ngärhäktka Ma Galili (4:14-9:9)
Ma Jisas Kat Tet Iva Sävät Ama Ivärhimek Namet Ma Galili (9:10-50)
Ma Jisas Aa Lat E Ma Judia (9:51-13:21)
Ma Jisas Aa Lat Muk Ma Perea Bä Rhage Rhage (13:22-19:27)
Ma Jisas Aa Dängdängini Na Ngät Aa Qunäng (19:28-24)
1
Ama Enge Narhoer Bä Qamorqa Ma Tiofilus
1 Ama rhäqäp na rha ama ruvek sa rha siqut i rha säm bä rha adämne na ama sek sävät ma Jisas aa lat kärangätni i mudu ngä märanas mänguräp mä ut. 2 Sa rha säm mamär varhäm ama enge qärangätni i ama latta sä ma Ngämuqa aa enge sa rha von ut täm ngät. Dä iarhakt kärarhae i qale rha vät ama rharimini bä dängdäng däkt di rha lu iarhongäkt moe qärqärhong i irhong ngä mu angät släqyige vät a nas. 3 Dap aingo di ngua ñäm mamär bä ngua räm mamär nä ma Jisas aa lat moe dä soknga nani a ngo iva ngu säm anga enge maräkt ba nge, qamorqa ma Tiofilus. 4 Rhoqoräkt divakt iva ngiat dräm i iarhongäkt kärqärhong i sa rha su nge nä irhong sävät ma Jisas di ama engäktki nä irhong.
Ama Sameng Sävät Ma Jon Ama Baptais Iva Rhi Sa Qa
5 Vät iangärhäkt ama rhodäm i ma Herot di ama vitnaqa e vät ama ngärhäktka ma Judia dä qale ama pris kärak i rhat tes ka i ma Sekaraia. Näkt ka nämäni ma Abiya aa priskäna. Dä aa egutki ma Elisabet di qosaqi qi nämäni ama enevaqi i ma Aron. 6 Ma Sekaraia qä nä ma Elisabet di ama räkt iom dä ma Ngämuqa aa saqong dä inät dräm init päs ma Ngämuqa aa Muräkt dä aa enge angärha rhäng mamär. 7 Qaku ina anga es inguna ma Elisabet di ama rhängaräs ki bä rhäkt di ama sru iom.
8 Vät akni ama qunäga dä ma Sekaraia qat tualat sage ma Ngämuqa va ama ansäspämgi ama mor qi inguna rhoqoräkt di aa qärhae ama priskäna arhä qäväläm iva rhat tualat. 9 Rhoqor varhäm arhä qärhong ama priskäna dä sa rha armeng däm ga iva qa rhon säva ama ansäspämgi ama mor qi ivakt iva qä väs ama insens. 10 Bä nga ngät dang dap ama guläñgi na ama ruvek di qale rha inamäk dalek bä rhi nän sage ma Ngämuqa.
11 Ma Sekaraia qale qa vuk dä väs da ama ensel nage ma Ngämuqa bä qat mair säda aa märmär na ama vodämes na ama insens angät laiqa. 12 Bä ma Sekaraia qa särmän sävät a qa bä rhäqäp ka na ama tlenga mamär. 13 Sokt di ama ensel qa qoar na qa rhoqortäqyia, “Sekaraia, qale ngit len! Sa ma Ngämuqa qa nari gia nän bä va gia egutki ma Elisabet diva qi sa ama rhoemga bä va ngia rhes ka i ma Jon. 14 Bä va märmär gem nge bä va ngi qok masirhat bä anga rhäqäp na rha diva rhi qok ti na nge rhoqoräkt i qi sa qa 15 inguna qa diva ama moräs na qa dä ma Ngämuqa aa saqong. Bä va qaku qä natnakt ama wain bä ama qrot ki ama rigi näkt ka diva rhäqäp ka na ama Qloqaqa ama Qumärqumärqa nak koki as toqoräkt i qaku rha sa qa.
16 “Bä va qa evär da ama rhäqäp na rha ama Israelqäna sage ma Engeska arhä Ngämuqa. 17 Bä va qa er qa rhet pä ma Engeska aa qamäs sa ama Qloqaqa ama Qumärqumärqa aa qrot toqor ma Elaija bä va qä evär da ama ngätmamäkkäna arhä mungäsnäng sävät arhä rhoes dä qosaqi ama tmervämda diva rhat tet nasot ama mädräm ama mär ngät nage ama räktta. Iva qä rhäkmu vät ama ruvek iva rhit täkmu na nas nani ma Engeska.”
18 Dä ma Sekaraia qä snanbät sa ama ensel toqortäqyia, “Va nguat dräm doqor mäniekt i ngäktki nä rhangät täkt ama enge? Inguna aingo di ama sruqa na ngo dä gua egutki di sa qia met e na at koeo.”
19 Dä ama ensel qä qoar toqortäqyia, “Aingo di ma Gebriel. Bä aingo di qale ngo ge ma Ngämuqa rhävuk. Näkt sa ma Ngämuqa qa rhäk na ngo sagem nge ivakt iva ngua rhamän särhäm nge i ngu qoar na nge nä rhangät täkt ama sameng ama mär ngät. 20 As ngi nari, va rhäksot nä gia enge bä va qaku ngi natmärhamän bä dängdäng i gua enge ngä rhu angät släqyige vät a nas inguna qaku ngia mat maengäkt sä gua enge. Rhärhong däkt moe diva irhong ngä rhu angät släqyige vät a nas pät ama rhodäm gärangätni i sa ma Ngämuqa qa muqunän bät a ngät.”
21 Vät iomäkt ama qäväläm di qale ama ruvek dap tat tu arhä snäng i mäniekt bä qale qa mauiu va ama ansäspämgi ama mor qi. 22 Bä nak as nga vuk sä qa dä sa qaku mamär iva qat tamän sävät a rha. Dä rha räm nagem ga i rhoqoräkt di qa lu anga ñämñämgi va ama ansäspämgi ama mor qi inguna sokt kä siqutmät dap kaku qat tamän.
23 Bä nga rhäksot na ama qunäng gärangätni i rha mu ngät bä ba qa iva qat tualat pa ama ansäspämgi ama mor qi dä evär däm ga säva vät. 24 Näkt nga nasot dä aa egutki ma Elisabet at sarebäm näkt kali qi i qep särhäm gi va vät pät ama eqoan ama ngärhäqyet. 25 Dä qi qoar toqortäqyia, “Nak as ma Ngämuqa qa mualat toqor täkt ba ngo i qat tu aa snäng sä ngo dä qa rhäksot nä gu qluqi nävät a ngo näda ama ruvek arhä saqong.”
Ama Sameng Sävät Ma Jisas Iva Rhi Sa Qa
26 Sa nga ma Elisabet di at ngärhäqyet da sägäkt ama eqoan dä ma Ngämuqa qa rhäk na ama ensel ma Gebriel sämät ama värhäm ama gaini na äm bät ama ngärhäktka ma Galili qärqomni i rhat tes äm i ma Nasaret 27 bä sage ama säski qäraktni i mänaris na qi sävät akni ama gamoeqa qärak i rhat tes ka i ma Josep kärak i ama enevaqi sä qa nävät ma Devit. Näkt iaqyäkt ama säski di rhat tes ki i ma Maria. 28 Bä ama ensel qa män gem gi dä qä qoar na qi rhoqortäqyia, “Ama mär sagem nge inguna ma Ngämuqa qat tu aa snäng sävät a nge masirhat. Bä ma Ngämuqa di qale qa gem nge.”
29 Ma Maria di rhäqäptäqäp ki masirhat nävät kärak aa enge dä qiat tu at snäng i agi enge na ama arsäs tangät täkt. 30 Dä ama ensel qä qoar na qi rhoqortäqyia, “Maria, qale ngit len. Ainge di ma Ngämuqa qat tu aa snäng sävät a nge. 31 Näkt as ngi nari, va gi nga sarebäm bä va ngi sa anga rhoemga bä va ngia rhes ka i ma Jisas. 32 Bä va qa diva ama moräs na qa mamär bä va qa diva rhat tes ka i ma Moräsnaqa Na Rhävuk aa emga. Bä ma Engeska ma Ngämuqa diva qä von ga rha ama vitnaqa aa mämugunäs nasot mudu aa mamäk ma Devit. 33 Bä va qa diva ama vitnaqa na qa vasägos bä ma Jekop aa enevaqi bä va aa muräkt diva qaku rhäksot na ngät.”
34 Dä ma Maria qia snanbät sa ama ensel toqortäqyia, “Va sirhäkt toqor mäniekt inguna as kaku ngua mas ngu na anga gamoeqa?”
35 Dä ama ensel qa muvät pät a qi rhoqortäqyia, “Ama Qloqaqa ama Qumärqumärqa va qä rhän gem nge bä va ama qrot nage ma Moräsnaqa Na Rhävuk pa ngärhi ong nge dä soknga ama rhoemga qärakni iva ngi sa qa diva rhi qoar i ama qumärqumär qa mamär bä va rhat tes ka i ma Ngämuqa aa emga. 36 As ngi nari, nak ma Elisabet käraktni i sägärhae na nge sävät a qi qärakt i rhi qoar i ama rhängaräs ki dä ama sruqi na qi sokt di at sarebäm na ama gamoeqa bä rhäkt di at ngärhäqyet da sägäkt na arha eqoan. 37 Inguna qaku aqrot guani ge ma Ngämuqa.”
38 Dä ma Maria qia muvät toqortäqyia, “Ari, aingo di ama latki qäraktni i qale ngo vä ma Ngämuqa aa rem. Vadi va rhäkmamär tä gia enge.” Dä ama ensel qa met daqule qi.
Ma Maria Qia Met Sage Ma Elisabet
39 Näkt nga nasot toqoräkt dä ma Maria qia rhäkmu na nas näkt kia ang sämät ama värhäm bät ama ivärhäs ma Judia. Iomäkt ama värhäm di sa qale läm mäni ama dabap ama lel ap. 40 Bä qia mon säp ma Sekaraia aa vätka bä qia mes ama mär sage ma Elisabet.
41 Bä nga ma Elisabet kia nari arha enge dä ama rhoemga da arha ron ga iaur bä ma Elisabet di rhäqäp ki na ama Qloqaqa ama Qumärqumärqa. 42 Dä qia märhamän dävuk toqortäqyia, “Ma Ngämuqa aa märmärgem ba nge nä mänguräp ama evop moe bä qosaqi ba ama rhoemga qärakni iva ngi sa qa. 43 Näkt mäniekt bä va ma Ngämuqa qat tu aa snäng sävät a ngo bä gua Engeska aa nanäk kia rhän gem ngo. 44 Bä nga rhoqor täkt i ngua nari gia enge dä ama rhoemga dä gua ron ga iaur nävät ama märmärgem. 45 Va ama märmärgem sagem nge, qärakt i qia mat maengäkt sa ama enge nage ma Ngämuqa iva ngä rhu angät släqyige vät a nas.”
Ma Maria At Mabuqi
46 Dä ma Maria qia qoar toqortäqyia,
“Ngut sek sä ma Engeska ma Ngämuqa mät gu snängaqa
47 bä märmär gem ngo masirhat nävät ma Ngämuqa gu Mumaiar
48 inguna qa mu aa snäng sävät a ngo
aingo aa latki qäraktni i ama sämagaininanas nga e gem ngo.
Bä va mänasäng narhäkt bä rhävit di ama qoengitnäk moe na ama ruvek diva rhi qoar i ma Ngämuqa aa märmärgem nga e vät a ngo.
49 Inguna iaqäkt kärak i aa qrot ngä vit di sa qa mualat na ama enges ngät ama lat ba ngo
bä aa ngärhipki di ama qumärqumär qi mamär.
50 Bä aa lavuqi di qi sävät iarhakt kärarhae i rhit kutdrir sävät a qa
nävät ama qoengitnäk nasot a ne.
51 Qa mualat na ama qrot ngät ama lat na aa qrot
bä qa vräsmät na ama ruvek kärarhani i rhäqäp ta mamär na ama mairnanas.
52 Qa anbut sa ama tpäskinarha nämät arhä mämugunimek
dap ka sek sa ama ruvek kärarhani i ama sämagaininanas nga e gem da.
53 Qa von iarhakt kärarhae i anoeng mä rha rha ama märirhong bä mamär na rha
dap ka rhäk na ama qärhongbärharha i rhi säs.
54 Qa matnärha aa latta ama Israelqäna qärarhani i qale rha va aa rem
i qaku rät pät a qa iva qät lavuqi
55 nä ma Abraham gä na aa es nasot a ne vasägos
parhäm aa enge na ama rharesbane mudu qärangätni i ngät bä ba ut mamäkkäna.”
56 Näkt ma Maria qali qi ge ma Elisabet bä qorhäs na ama dävagukt ama eqoan näkt evär däm gi säva arha vät.
Rha Sa Ma Jon
57 Rhäkt di ama qäväläm ngä män iva ma Elisabet ki sa bä qia sa ama gamoeqa. 58 Bä rhoqoräkt di iarhakt kärarhae na glaqot na qi bä sävät at kärhae rha nari sävät a qi i ma Ngämuqa qa lavuqi na qi masirhat dä rha moe mär gem da rhi na qi.
59 Vät ama ngärhäqyet da dävaung na qa ama qunäga dä rha män iva rhi däkt säng ama rhoemga bä va rha rhes ka na aa mamäk ma Sekaraia. 60 Sokt di aa nanäk kia märhamän dä qi qoar toqortäqyia, “Nak kaku, nak pa u rhes ka i ma Jon.”
61 Dä rhi qoar na qi rhoqortäqyia, “Qaku aung mänguräp gi qärhae di rhat tes ka nä iaqyäkt ama ngärhipki.” 62 Dä rha siqutmät sage aa mamäk ivakt iva rhi räm bät a qa i nani a qa iva qa rhes ama rhoemga rhoqor mäniekt.
63 Dä qa siqutmät iva nani guani iva qä säm bät ini angärha rhäng. Bä qräk mät ta moe i sa qärak ka säm doqortäqyia, “Aa ngärhipki diva ma Jon.” 64 Dä qoki äkt dä sak pä ma Sekaraia aa vämgi bä mamär vät a qa iva qat tamän bä qä nänsäs sage ma Ngämuqa.
65 Dä ama ruvek nae na glaqot di qräk mät ta masirhat bä rhit len. Bä ama ruvek pät ama dabap ama lel ap e ma Judia di rhat tamän bät tärhong däkt. 66 Bä iarhakt moe qärarhani i rha nari sävät tärhong däkt di rhat tu arhä snäng masirhat sävät irhong inguna ma Ngämuqa aa rhäqyet nga e vät iaqäkt ama rhoemga dä rhi snanbät toqortäqyia, “Rhak täkt ama rhoemga diva agiqa na qa mugas?”
Ma Sekaraia Aa Enge Nage Ma Ngämuqa
67 Näkt ma Jon aa mamäk ma Sekaraia di rhäqäp ka na ama Qloqaqa ama Qumärqumärqa bä qat tamän na ama enge nage ma Ngämuqa rhoqortäqyia,
68 “Ama ansäs sage ma Engeska ma Ngämuqa bä ba ama Israelqäna
inguna qa män bä qa rhäksasot aa ruvek.
69 Bä qa mair na akni ama qrotka sa ama mumaiar
nämäni ama enevaqi i ma Devit kärak i ama latka vä ma Ngämuqa aa rem.
70 Iangärhäkt di rhoqor varhäm ma Ngämuqa aa enge qärangätni i mudu nämät aa vämginarha ama qumärqumär ta mamär.
71 Bä ma Ngämuqa aa snängaqa diva qä lavuqi na ut nämät aurha ikkäna
dä nämät iarhakt kärarhae i ama vu da arha ron masirhat sävät a ut
72 bä rhoqoräkt ivakt iva qa rhualat na aa lavuqi bä ba aut mamäkkäna
bä va saqi as kat dräm na aa rharesbane mänguräp mä qa qä na rha.
73 Iangärhäkt ama mumänaris kärangätni i qa mu ngät ba aut mamäk ma Abraham
74 iva qa rhumaiar na ut nämät aurha ikkäna
dä rhoqoräkt i qali lut pä ma Ngämuqa aa rem di qaku mamär iva urhit len
75 doqoräkt i ut tualat na ama qumärqumär ngät ama lat dä ama räkt ngät ama lat da aa saqong bät aut kunäng na aurha iar moe.
76 “Bä ainge ngua emga diva rhat tes nge i ma Ngämuqa aa vämginaqa nage ma Moräsnaqa Na Rhävuk
inguna va ngia er ngia rhet pä ma Engeska aa qamäs bä va ngi rhäkmu na ama iska ba qa
77 ivakt iva ngi qoar nä ma Ngämuqa aa ruvek iva rhi rha ama mumaiar
qärangätni i ngät dän doqoräkt i ma Ngämuqa qät kyiradeng na arha vuirhong.
78 Inguna nävät ma Ngämuqa aa lavuqi ama mor qi
diva ama qunäga qa rhäranas bä qa rhän sagem ut na rhävuk
79 ivakt iva qä voda ama neraqa sävät iarhakt kärarhae i qale rha vät bängangit angät tpäs
dä qärarhani i rhat däqäm dap arha iar di qaku ama iar ama engäktki na ngät nage ma Ngämuqa
dä va qa rhuräkt bä ba ut säva ama is na ama bulap.”
80 Bä ma Jon ga ir bä sa mor qa bä sa ama qrot ka da ama iar vät aa qloqaqa näkt kale qa vät ama qräk dä bäs ama ivärhäs bä dängdäng bät iaqäkt ama qunäga qärakni i vuk sä qa säda eraqi sage ama Israelqäna.