1 Aizii Jesus dobatapaanan puꞌu Jericho an, 2 kainaꞌa pidan naꞌii kapuraatanuꞌo, Zacchaeus kiaꞌo uꞌuu. Uruu kazowautapauzo zaamaapauzonao tax puraatannaa. 3 Uruu dono tuukii Zacchaeus aipan patukapan Jesus. Mazan uruu madiwauꞌo pidan, aonaa kowas naꞌapam utukapan Jesus, ushaꞌapanum kauꞌan iriba manawun pidannao kasabaꞌuinan Jesus daawata. 4 Uruu idi udiman Jesus naꞌiki pidannao uaꞌati, naꞌiki uzaidan dokoaꞌo atamun kadu iti, Sycamore kiaꞌo uꞌuu. Ushaꞌapanum kauꞌan naꞌanaꞌo nii wuruꞌu Jesus dobatanuz, naꞌikiꞌi naa uawunuutapan.

5 Aizii Jesus kaawan uzaidapa kizi paꞌinamun, sariapa uawunuupan naꞌiki ukian uꞌati, “Zacchaeus, putoka kadiman, ushaꞌapanum kauꞌan õsookadinan nii pudapu ii aizii.”

6 Uruu idi kadiman Zacchaeus tokaꞌakan, naꞌiki unaꞌakan naa Jesus padapu iti. Kaiman uꞌati, naꞌiki tuukii unaubaan Jesus sookadinan padapu ii. Uruu idi tuukii manawun ukonaukian. 7 Mazan pidannao, tuukii ĩdakoopan wuruꞌu Jesus sookadinanuz naꞌii. Kaikapaꞌo wuruꞌu ĩkianuz udauꞌan: “Aushaa utukapa, usookadinan oiaꞌo pidan dapu ii.”

8 Aizii padapu iaꞌa naa, Zacchaeus kadishitan pidannao kanaapuꞌu, naꞌiki ukian Jesus ati, “Naobanai, puabata naꞌapam õkian aizii: Õbuutan nii pazikon an õpuraatan, naꞌiki pazikon an õshaꞌapauz õtaan nii mapuraataniinao pidannao ati. Aizii naꞌiaꞌoram pidan ai õzaamatauzonii dobataꞌa naa manawun puraata õdyuuda-kao ai, mazan aizii õtaan nii ĩꞌati powaa iti wuruꞌu õzaamatauzonii kidaz ĩꞌai. Mazan õtaan nii ĩꞌati dobata õzaamatauzon ai. Õzaamatan an 10, õtaan nii uꞌati 40,” ukian.

9 Sariapa Jesus kian uꞌati, “Aizii Tominkaru kazannaatan pidannao paꞌoian ai, wuruꞌu mashaapainao kidaz wuru kabaun idaꞌaꞌa. Ukauꞌan wuruꞌu pidan kadapuꞌoraz, Abraham takaan-daun, naꞌapa ipai waunao kawan. 10 Aizii Daonaiora Aokazi Ikiꞌo naꞌapaꞌo dauꞌatiꞌo udyuuda-kao, dorotaꞌo nii, naꞌiki kazannaataꞌo nii pozawatainao pidannao.”

11 Ipai pidannao abatapan wuruꞌu Jesus kakuwaapatinanuz. Naꞌiki uruu dono maonapa zaꞌoraꞌa naa Jesus Jerusalem iti. Aizii pidannao zauda-kidan Jesus kaawan dono Jerusalem iti, uruꞌo niꞌi naa ĩzauda-kidan patukapan Tominkaru naobanai-tinan kamoon kaawan. Mazan Jesus aitapa ĩdiꞌitinpan. Uruu idi ukakuwaapan naa koshan ĩꞌati, naꞌiki ukowaadan naa ĩꞌati diꞌitinapa-kinai kuwai. 12 Kaikapaꞌo wuruꞌu kuwai ukowaadaniaz ĩꞌati: “Kainaꞌa umanawunuꞌo pidan, umakoꞌozon munapo, baꞌoran wiizai iti, ushaꞌapanum kauꞌan uzaamataꞌazoo-kao idi tuubaruꞌo naobanai nii, kazowautapaꞌo nii pawiizi sannao. Aizii panaobanaita-kao daunaꞌan, uaipan papadantan powaa ati pawiizi ati. 13 Pamakon uaꞌii udapadan 10 papoitorunao paꞌidaꞌati. Naꞌiki utaa ĩkawanaꞌati baudaꞌapa kida ĩpuraatan nii, gold idiꞌo utoma-kao.* puraata, gold idiꞌo utoma-kao: Greek idaꞌan udakota-kao mina. Baudaꞌapa puraata, idikinaudaꞌu kauzu kaudin-karu winipinaa wuruꞌu. Udaunaꞌan ukian naa ĩꞌati. ‘Utiwaa paꞌi ushaꞌapatan aimaakan wuru idaꞌanaꞌa upuraatan kidaz, atii õkaawan powaa ati,’ ukian. Uruu daunaꞌan umakon naa.

14 “Mazan tuukii uwiizi sannao toꞌoran uꞌati. Uruu idi ĩdyuuda-kidan paparadan udawuꞌati, tuubaru kidainao pidannao diꞌiti wuruꞌu naobanaitaꞌo niꞌoraz uruu naꞌii. Kaikapaꞌa wuruꞌu ĩdyuudanuz paparadan: ‘Aonaa waaipan ukazowautapan waunao,’ ĩkian. 15 Mazan upuꞌu uzaamata-kao kazowautapaꞌo nii pawiizi sannao.

“Panaobanaita-kao daunaꞌan ukiwan naa pawiizi iti. Aizii ukaawan daunaꞌan, udapada-kidan naa papoitorunao, uabataꞌazon naa kanom ĩshaꞌapata, naꞌiki naꞌapaudaꞌum naa ĩikodan papuraatan kida idaꞌan. 16 Kiwiiniꞌo upoitoru kaawan, ukian uꞌati. ‘Naobanai, õikoda 10 goldtinapa kidaꞌo puraata, tawuru idaꞌanaꞌa baudaꞌapaꞌoraz putaan õꞌati.’ 17 ‘Kaiman, puaitapa mishi pukaiwaan puraata. Kaimanaꞌo manawun poitorui pugaru. Puaitapan idi pushaꞌapatinan kaiman naꞌiki puikodan idi dobata aimaakan masakaudaꞌuꞌo aimaakan taa-kao idaꞌan, ukauꞌan aizii õzaamatan nii pugaru kazowautapaꞌo nii 10 wiizainao,’ ukian uꞌati.

18 “Udaunaꞌan baꞌoran poitorui waꞌatin naobanai idaꞌati. ‘Naobanai, õgaru õikoda bakaꞌiaudaꞌu goldtinapa kidaꞌo puraata wuru idaꞌanaꞌa baudaꞌapaꞌoraz putaan õꞌati,’ ukian. 19 Uruu idi naobanai kian uꞌati. ‘Kaiman, õzaamatan nii pugaru kazowautapaꞌo nii bakaꞌiaudaꞌu wiizainao,’ ukian.

20 “Udaunaꞌan baꞌoran poitorui waꞌatin naobanai idaꞌati. Naꞌiki ukian. ‘Naobanai, dii õkiwa-kidan puꞌati pakawan pupuraatan tawuruꞌu putaaniaz õꞌati. Unaꞌan õsaabatapanuz, naꞌiki kaimanaꞌo õbazobatapanuzu õlinson idi. 21 Õtarian idiꞌo puꞌai wuruꞌu õtaapanuz pupuraatan. Ushaꞌapanum kauꞌan pugaru aonaa pukarodapauzon pidan. Punaudapa puzaamatauzon pidan ai aimaakan aonaa pumizidin kizi mani. Naꞌiki puikodauzon paoribai aka, aonaa pupaowanii diꞌikiꞌo mani,’ ukian naobanai ati.

22 “Uruu idi naobanai kian uꞌati. ‘Pugaru, aonaa pushaꞌapatinan pudyuuda-kao kawanaꞌati. Ukauꞌan õpatakaꞌutan nii pugaru puparadan kawanaꞌati. Puaitapan puꞌu õmakarodapakan pidan, naꞌiki õzaamatan aimaakan aonaa õidiwau mani, naꞌiki õikodan paoribai aka, aonaa õpaonii diꞌikiꞌo mani. 23 Mazan kandii nii mooko wuruꞌu, aonaa zoobaba pumuudan õpuraatan puraata taapa-kizinao ii? Aizii dii mani wuruꞌu õkaawanuz, dobata zaꞌa naa mani padamata õikodan õpuraatan.’

24 “Udaunaꞌan naobanai kian wunao atiꞌi kadishitapainao kidaz udazabaꞌa. ‘Uzaamata uꞌai wuruꞌu puraataz, utaa kiziz arawu atiꞌi ikodaꞌoraz 10 goldtinapa kidaꞌo puraata.’

25 “Mazan ĩkian uꞌati. ‘Naobanai, kainaꞌaꞌa naa 10 goldtinapa kidaꞌo puraata uꞌidaꞌa.’

26 “Uruu idi naobanai kian ĩꞌati, ‘Õkowaadan nii aimaakan uꞌati: naꞌiaꞌoram pidan kainaꞌaꞌo aimaakan uꞌidaꞌa, taa-karu nii powaꞌa zii aimaakan uꞌati. Mazan aizii pidan wuruꞌu aonaꞌoraz aimaakan nii uꞌidaꞌa, zaamata-karu nii uꞌai ipai wuruꞌu masakaudaꞌuꞌoraz aimaakan uꞌidaꞌaꞌoraz.’ 27 Udaunaꞌan ukian. ‘Aizii pidannao wuruꞌu aonaꞌoraz ĩaipan õgaru panaobanaa nii, unaꞌaka ĩdyaun daꞌatiꞌi, uzowii kizi ĩdyaun õkanaapuꞌu.’ ”

28 Aizii Jesus ipaian daunaꞌan pakadakotinan ĩꞌati, uruꞌu naa ĩmakon Jerusalem iti. Jesus kiwiitapaꞌo nii pidannao uaꞌati. 29 Naꞌikiꞌi naa ĩmakon, ĩmakon atii ĩmaonapatan naawazi diꞌiti, dakotapa-kariwaiz Olive Naawa kii. Upaꞌinamun, kainaꞌa dyaꞌutam wiizainao, Bethphage kiaꞌo udakotapa-kao, baꞌoran Bethany kiaꞌo udakotapa-kao. Sariapa Jesus dyuudan dyaꞌutam patominapa-kidaniinao wiizai diꞌiti. 30 Ukian ĩꞌati, “Umako wiizai diꞌiti. Aizii ukaawan dono naꞌiti, uikodan nii naꞌii chaakashi† chaakashi: English idaꞌan, donkey. dani, koꞌidinpan, aonaꞌo zii uzaidauzo-kao. Ubuzuutanaka uruu, naꞌiki unaꞌaka uruu daꞌatiꞌi. 31 Aizii pidan kian an uꞌati, ‘Kanom niꞌo wuruꞌu ubuzuutanuz õꞌuza?’ Ukii uꞌati. ‘Wanaobanaa wuruꞌu aipaꞌoraz zii uruu.’ ”

32 Uruu idi ĩmakon naa, atii ĩkaawan naꞌiti. Ĩikoda ipai aimaakan naꞌapa ukowaada-kao kawanaꞌati ĩꞌati. 33 Udaunaꞌan ĩbuzuutan naa chaakashi dani. Sariapa ukaꞌuzatiki kian ĩꞌati, “Kandii niꞌo wuruꞌu ubuzuutanuz õꞌuza?”

34 “Wanaobanaa wuruꞌu aipaꞌoraz zii uruu,” ĩkian uꞌati. 35 Udaunaꞌan ĩnaꞌakan naaz atii ĩkaawa-kidanuzu Jesus diꞌiti. Uruu daunaꞌan ĩkadaaradan naa pachaakitan kida ubarau iti, Jesus sakanata kizi nii, naꞌiki ĩzaida-kidan naa Jesus ubarau iti. 36 Aizii umakopaanan puꞌaꞌa naa ubarau an, uruꞌu naa pidannao kadaaradan naa pakamichan kida dunapota Jesus uaꞌati.

37 Aizii ĩmaonapatan naa Jerusalem iti, ĩdaporotapaanan puꞌaꞌa naa dunapota, wuruꞌu Olive Naawa ikiꞌoraz. Uruꞌu naa iriba pidannao, wuruꞌu tominapatinauzonao kidaz Jesus diꞌiki, tuukii ĩkonaukian. Naꞌiki tuukii ĩkonaukii-kidan Tominkaru diiwaꞌo idaꞌan, patukapan idi ipai wuruꞌu pabiꞌinaaka kidaꞌoraz naꞌiki umanawun kidaꞌoraz aimaakan Jesus shaꞌapatauzon pachiꞌikapa kizi kawanaꞌati. 38 Naꞌiki ĩkian, “Marii Tominkaru kaimanan manawun diꞌoraz King atiꞌi, kaawaꞌoraz uaipan kawanaꞌati. Uruu idaꞌanaꞌo nii wakaimanaakan Tominkaru tuma, marii Tominkaru aokazi iaꞌoraz konaukii-kida-kao tuukii manawun, umanawunun idi,” ĩkian.

39 Kainaꞌa pabiꞌi kida Phariseenao pidannao biiꞌi, ĩnao kian Jesus ati, “Tiichaa, pudyuuda shoman putominapa-kidaniinao mashaadan kaiwuruꞌu pakadakoinapanuz.”

40 Jesus kian ĩꞌati, “Õkowaadan nii uꞌati mishiꞌo aimaakan, pidannao mashaata-kao an pakadakoinpan ai, kubanaouꞌo niꞌi naa kadakoin.”

41 Aizii padaporotapaanan puꞌu naawazi iki, Jesus awunuupan Jerusalem iti. Utukapa kaimanaiman wuruꞌu donoiz. Sariapa uzaadan, ukamunan-kidan idi naꞌiainao pidannao. 42 Naꞌiki ukian, “Kaiman zii mani padamata uaitapan an, kai wuruꞌu pidan kaimanaaka-kinaaz Tominkaru tuma. Mazan aonaa utukapanuz, naꞌiki dizapa-kariwai uꞌaiaz. 43 Mazan kainaꞌaꞌo nii baudaꞌapa kamoo, utarubanao kaawan ĩmizaataakapaꞌanan utuma. Ipaiꞌo nii ĩkoraratan uwiizi naꞌiki aonaꞌo nii naꞌitim ukazannaatinan. 44 Ĩmainaabatan nii kaiman-daun uwiizi, aonaꞌo nii kanom waꞌaka-kao uꞌidaꞌa. Naꞌiki ipai unao mashaapainao naꞌa, umainaabata-kao nii kapam. Ushaꞌapanum kauꞌan aonaa uaitapaꞌazon naꞌiki uzaamataꞌazon wuruꞌu Tominkaru dyuudaniaz uꞌidaꞌati, ukazannaatin-kinaa niꞌoraz padamata.”

45 Aizii Jesus kaawan dono Jerusalem iti, umorotan naa Tominkaru Dapu nazo iti. Naꞌii uikoda iriba pidannao selliipainao kida uzainao, taa-karu niꞌo Tominkaru ati. Uruu idi uwaataabiꞌian naa pidannao paselliapa-kizi kida diꞌiki. 46 Ukian ĩꞌati, “Kaikapa shaꞌatii Tominkaru paradan saadinpaꞌo kian: ‘Õdapu dakota-kao nii toriinapa-kizai dapunaa nii.’ Mazan unao ukaiwaapanuzu koidimikinao dizinapa-kizi nii,” ukian ĩꞌati.

47 Ipai kamoo Jesus tominapa-kidan pidannao Tominkaru Dapu ii. Aizii faadaanao zowaunaanao, naꞌiki tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu, naꞌiki wuruꞌu kazowautapainao kidaz pidannao. Ipai ĩnao, tuukii ĩaipan pazowian Jesus. 48 Mazan aonaa ĩaitapan naꞌapam pazowian uruu. Ushaꞌapanum kauꞌan iriba manawun pidannao abatapan ukakuwaatinan, naꞌiki wuruꞌu pidannao kidaz karikaonan ĩnaꞌian Jesus tuma, ushaꞌapanum kauꞌan aonaa ĩaipan padobaa-kidan ukuwaa, ĩaipan paabatan ukuwaa ipai daunuudaꞌu.