1 Ɨ re Apolo yɨbnonj Korinto taunɨnd, Pol Prigiya eriya ke gɨl nya yikonj de Epeso wa. Ɨ re ton Epeso wa opendonj, ton kea adarinonj nɨnda b'auyaena rɨga. 2 Ɨ Pol ket ten arkisinonj da, “Re wɨn gar ke utkunda rɨga aukɨtondam, ke wɨn Yɨnayɨna Wɨngawɨngand yokatonda?” Ton ket mɨra yomno da, “Nayɨ, makwa ngai sɨn utkundentondam da ɨta Yɨnayɨna Wɨngawɨnga yɨbɨm.” 3 Sɨ Pol kwa arkisinonj da, “Sɨ

8 Ɨ ket Pol nowa mobi kɨma yikenonj Ju rɨga waina yɨr opmitenapu met wa, dɨde ket moga kesa danda kɨma rɨga wa esɨpkenaeninonj God ma pumb tungg gatab yɨt, dɨde ket ma sobijog danda kɨma na yɨt ugwatena eyeneninonj. 9 Ɨ re rɨgap tina yɨt utkundenento, nɨnda rɨgap gar rogɨlkak aukɨto, dɨde ket tina yɨtkak b'ɨsaito. Ɨ dɨde ton ket Yesumna onggɨtyam ouyaena nya gatab negɨrjog yɨt opurena eyento rɨga bobo wɨpɨnd. Sɨ onggɨt penaemb Pol ten erarinonj. Ɨ ton ket b'auyaena rɨga nena na emjinonj, dɨde ket eyinonj de yɨpa ouyaenapu met wa ogenaya da Tiranno. Seg ton ket ita bibɨrɨnd God ma yɨt towa esɨpkenaeneninonj. 10 Ɨ ton re nɨmog kemag kɨma na onggɨtyam wɨko amnɨkeneninonj. Sɨ komkesa Ju rɨga dɨde Grik rɨga yepiya re wekenonj Asiya eriyand, kea Yonggyam Yesumna yɨtkak utkundenento.

11 Ɨ onggɨt wɨnɨnd God kea Polɨnd yingaenonj ukoijog kɨd kesa kɨma danda wɨko omnɨkam tina yɨm ke. 12 Ɨ rɨgap tina wɨmɨr b'ɨsekapu sobijog kobɨrgɨm o wɨko kobɨrgɨm imda eyento ti pɨlke ɨ eyento kopa rɨga wa pɨlwa. Ɨ re kopa rɨga wa pɨlɨnd oramka eyento, kopa rɨga kea b'ogɨl auka wuwenonj, dɨde negɨr wɨngawɨnga toda kea opeka wuwenonj towaina imdi rɨga wa pɨlke. 13 Ɨ onggɨt wɨnɨnd nɨnda Ju rɨga wuwenenonj komkesa eriya nata dɨde ket negɨr wɨngawɨnga eaukenento minj nya ke. Ɨ re Pol negɨr wɨngawɨnga eaukeninonj Yesu ma nyɨwɨnd, ton kea ket yɨr angto opimemb Polɨmna wɨko. Sɨ todaka otonkena yiyeno Yonggyam Yesu ma nyɨ kɨma negɨr wɨngawɨnga eaukenam rɨga wa pɨlke yepiya re negɨr wɨngawɨnga ke imdi wekenonj. Ɨ ton ket negɨr wɨngawɨnga amnento da, “Sɨn wen engaindam Yesum nyɨwɨnd yena re Pol pɨtapɨta yomneneny. Wɨn opekina!” 14 Onggɨt wɨnɨnd yɨpa Ju rɨga waina yɨna mopyam sɨ rɨga nyɨ da Skewa, ti re seben (7) rɨga b'ɨga na yɨbnainonj. Ɨ opimemb b'ɨga toda kea odede mɨle omnɨka eyento. 15 Ɨ yɨpa wɨnɨnd re ton negɨr wɨngawɨngand odede nya ke yingaeno, onggɨtyam negɨr wɨngawɨngat ten mɨra amninonj da, “Kon wumɨr en Yesu, ɨ kwa kon wumɨr en Pol. Ajɨ wɨn yepim?” 16 Ɨ ket ɨtemb rɨga yet re onggɨtyam negɨr wɨngawɨnga ke okati yɨbnonj, towa kumb wa b'atiyakitonj. Ɨ tina danda re ukoijog na, sɨ ton kea komkesa opimemb seben (7) nanyɨngganwar danda kesa amninonj, dɨde nenegɨr kana ipowa eyeninonj, ɨ dɨde ton ket towaina kobɨrgɨm ɨnyouka eyeninonj. Sɨ ton wɨ kesa dɨde kus kɨma b'ɨkento onggɨt met ke. 17 Sɨ komkesa Ju rɨga dɨde Grik rɨga yepiya re wekenonj Epeso taunɨnd, kea wumɨr aukɨto onggɨt mɨle gatab. Ɨ komkesa rɨga re ma sobijog na moga aena wuwenonj, dɨde ton ket Yonggyam Yesumna nyɨ ukoi kana pumb wa yurowateno. 18 Ɨ jogjog rɨga yepiya re Yesund gar ke yokato, ton kea wuwenonj gar ke utkunda rɨga bobo wa wɨp wa, dɨde ket towalenggyam towaina omnɨki wɨgawɨga negɨr mɨle pɨtapɨta amnento, dɨde rɨga wumɨr amnento. 19 Ɨ jogjog minjam rɨgap kea towaina minj peba eyento komkesa rɨga bobo wa wɨp wa, dɨde ket imbrɨka eyento. Ɨ re agenkɨto onggɨtyam peba mɨra wulkɨp, komkesa re ama rɨka tri andred tausɨn (300,000) Kina na.* Grik peband da “pipti tausɨn (50,000) silba koin na”. 20 Yonggyam Tina ukoi danda pɨtapɨta amneninonj rɨga wa pɨlwa, sɨ onggɨt penaemb Tina yɨtkak re kea ukoi kana warabag auka yikenonj rɨga wa wɨngɨrɨnd, dɨde danda kɨma rɨgaina garɨnd b'aramka yikenonj.

21 Ɨ re komkesa onggɨtyam gasa rɨrɨrkɨp aukɨto, Yɨnayɨna Wɨngawɨnga kea Polɨnd wɨp yiyenonj. Sɨ ton tina kukɨpɨnd singi yoramitonj menonɨm Makedoniya eriya dɨde Akaya eriya nata, ɨ ngɨrpu de Yerusalem taun wa. Ɨ ton kwa yɨsamkonj da, “Ra kon neken dem Yerusalem taun wa, onggɨt kak ke ket kon kwa b'ogla Roma taun yɨr ongen dem.” 22 Ɨ Pol nɨmog rɨga, Timote ake Erasto, abagendonj tina yɨm b'akawa rɨga wɨngɨrɨnd, dɨde ten naska etmɨkitonj de Makedoniya eriya wa. Ajɨ ton ademb de tinta sobijog gangga yokatonj wɨmenam Asiya eriyand.

23 Ajɨ onggɨt wɨn wɨngɨrɨnd, nɨnda Epeso taun rɨga ma singi na aukɨto Yesum gatab nya ouyaena. Sɨ onggɨt penaemb yɨpa ukoi soro kɨma bebɨg pɨta awonj. 24 Onggɨt wɨnɨnd rɨgap yɨpa konggayam b'anygɨnena god Artemind† Artemi re yɨpa Grik god o rɨna re Asiya (yu Teki kantri) rɨgap wewangaeneno. ewangaya wiyeneno onggɨt eriya wɨngɨrɨnd. Ɨ yɨpa silba ke gasa omnɨka rɨga nyɨ da Demetriyo, ton silba ke jogjog amnɨkeneninonj onggɨtyam Artemimna aidol wɨmenapu sobijog met. Ɨ onggɨt wɨko ke ton ma sobijog na wulkɨp amnɨkeneninonj, dɨde agoneneninonj onggɨtyam tina wɨko rɨga wa pɨlwa. 25 Ɨ Demetriyo ara emokinonj yɨpand b'eomam tina wɨko rɨga dɨde onggɨtyam ton kɨma yɨpa wɨp b'anygɨnena god aidol omnɨka rɨga, ɨ ket amninonj da, “Kor rɨgawar! Wɨn wumɨr im da men ma sobijog wulkɨp im omnɨka eyenindam onggɨt wɨko ke. 26 Ajɨ wɨn opima yɨr ongong eyenindam dɨde utkundena wuwenyɨt ɨtemb rɨga Pol tina mɨle. Ton yikeny ma Epeso taun nena nate, ajɨ ama rɨka komkesa Asiya eriya nata e, dɨde ket ma sobijog danda kɨma im rɨga ugowa eyeniny odede yɨt kɨma da, ‘Rɨgaina yɨm ke omnɨki aidol god re ma ɨmɨnjog god im.’ Sɨ ukoi rɨga bobo kea tina yɨtkak gar ke akatento. 27 Sɨ ke rɨgap odede nony raukine da onggɨtyam meraina omnɨki aidol god re ma ɨmɨnjog im. Ɨ ke ton maka remjinem meraina omnɨki gasa. Sɨ meraina wulkɨp omnɨka wɨko re ɨndamimemb awɨr taukanj dem. Ɨ ma onggɨtyam nena e negɨr, ajɨ kwa ke rɨgap nony menamena ramnɨkinem da ukoijog konggayam god Artemimna met re b'ɨskoka mim. Sɨ ɨndamaemb ukoijog Artemimna nyɨ yena re Asiya rɨgap dɨde komkesa gowukoi rɨgap ewangaya wiyenyi, ke gou wa rɨsend.”

28 Ɨ re onggɨt bobo rɨgap tina yɨt utkundeno, ton ma sobijog na soro auka wuwenonj dɨde b'okta kana obairento da, “Artemi re Epeso rɨgaina ukoyam-o!” 29 Ɨ re komkesa taun rɨga utkundento, ton kea ket wɨnga kesa amnento, ɨ ket ɨsanikesa b'okta arara aento. Ɨ ton ket yɨpand yɨmɨnd akato Makedoniya rɨga nɨmog Gaiyo ake Aristarko yepiya re Pol kɨma ekenenonda, dɨde ket b'ɨkto de ɨtaikenapu pɨpmet wa rɨkɨnd re onggɨt taun rɨgap b'eomenento. 30 Ɨ onggɨt wɨnɨnd Pol singi na awonj menonɨm onggɨt rɨga bobo wa pɨlwa, ajɨ b'auyaena rɨgap tin yogoko menonɨm. 31 Ɨ kwa nɨnda Asiya ke gabmani rɨgap yepiya re Pol kɨma rɨgarɨga aukenento, kea ti b'ugowa yɨt yɨtmɨkitawo da, “Goro kwa mekɨm de ɨtaikenapu pɨpmet wa!” 32 Ɨ towaina b'eoma wɨngɨrɨnd, rɨgata rɨgata b'engabenga yɨt kɨma obairena wuwenonj. Sɨ onggɨt penaemb ket rɨga bobop ma sobijog na nonysɨpsɨp auka wuwenonj. Ɨ kwa jogjog rɨgap ton ma wumɨr na nangga mop pena ton b'eomto. 33 Ɨ onggɨt wɨnɨnd Ju rɨgap yɨpa rɨga nyɨ da Aleksandro, yururkito rɨga wa wɨpɨnd towa gatab ke yɨt usekam. Ajɨ onggɨt rɨga bobo wɨngɨrɨnd nɨnda rɨgap b'okta ara wuwenonj ti pɨlwa. Sɨ Aleksandro yɨm ke pop rɨga eswangneninonj mumakesa awowɨm, nokɨp ton singi na rɨga wa pɨlwa Ju rɨga gatab ɨrmeka yɨt omnam da, “Ma Ju rɨgapiya onggɨtyam bebɨg yotobarko.” 34 Ɨ re rɨgap yongwato da ton re Ju rɨga e, ton komkesa kea b'okta arara aento nɨmog awa kɨma da, “Artemi re Epeso rɨgaina ukoyam-o!” Mop nokɨp komkesa rɨga wumɨr na wekenonj da Ju rɨgap towa yɨpaina God nena na ɨmɨnjog yomneneno Yesund gar ke utkunda rɨga re dɨde. Sɨ ton ket Aleksandrond b'ɨsayo. 35 Ɨ onggɨt kak ke yɨpa ukoi ɨrɨka rɨga yet re odede bebɨg awɨr omna wɨko yomnɨkenenonj Epeso taunɨnd, kea de ikonj, dɨde ket rɨga mumakesa amninonj. Ɨ ton ket rɨga amninonj da, “Epeso rɨga! Yu komkesa gowukoi rɨga wumɨr im da Epeso taun rɨga wɨnsim yɨr ɨpka wiyenya ukoyam Artemimna met dɨde gɨmo ke omnɨki Artemimna wɨpkak rɨna re wub kumb ke ɨsendonj. 36 Sɨ ɨmɨnjog e, onggɨtyam re omnɨka mim jɨ. Ma odede soro kɨma bebɨg omnɨka mim. Sɨ wɨn b'ogla mumakesa taindam, dɨde wɨn goro odede nony kesa mɨle tamnɨkinam! 37 Onggɨt rɨga nɨmogɨp re maka nangga na yurowam ke yokatonda Artemimna metɨnd, dɨde ton maka b'ɨsadrena yɨt apureninonda meraina god Artemim gatab. Ajɨ wɨnpiya ɨsanikesa ten teiya dɨkɨnd. 38 Ɨ kwa wɨn wumɨr im da kot re ɨpangendi e yɨbneneny ita maket bibɨrɨnd, dɨde Roma gabmani mopyam rɨga re opima b'angonjeni wekeneny kot omnɨkam. Sɨ ra Demetriyo dɨde tina wɨko rɨgap singi taukanj rɨga kotɨnd oramkam, ton b'ogla oramisi onggɨt gabmani kot wa. Ɨ kwa b'ogla onggɨt Roma gabmani mopyam rɨgap b'ɨsagɨka mɨle tamnɨkanj towa wɨngɨrɨnd. 39 Ɨ rada wɨn singi taindam nanggamog ukoijog bebɨg yɨtkak ongonjenam, wɨn b'ogla taramisindam naska de gabmani yɨr iyena rɨga bobo wa pɨlwa. Ɨ tonpimemb ket wa yɨtkak dɨmdɨm tamnɨkauranj. 40 Sɨ onggɨtyam waina b'eoma re rɨl kesa gabmani gog nenegɨr kana erbeki mɨle e. Wɨn kemb moga kɨma bebɨg mɨle yomnɨkya. Mop nokɨp yu wɨn odede soro kɨma bebɨg mɨle yomnɨkya, ajɨ sɨn makwa yɨpa rɨl yodaru kot omnɨkam. Sɨ sɨn b'ogla onggɨtyam waina nenegɨr nya ke omnɨki b'eoma gatab yɨt b'ogla wumɨr tamnindam Roma gabmani ukoi nyɨ rɨga wa pɨlwa. Ajɨ waina b'eoma rɨl odaram re sowanɨm ma rɨrɨr e. Sɨ onggɨt paemb waina omnɨki mɨle re sowanɨm ma sobijog bebɨgjog e awɨk.” 41 Onggɨt yɨt seg ke ton ket b'eoma rɨga engainonj wetaweta aukam. Sɨ komkesa rɨga wetaweta aukɨto.