27
Wo Gèsə Pol Sə Ŋgwesə̀
ŊgòLòMvwe' Lak Rumà
Ghà nə̀ yà' à təəŋ mè mok də vèes ni ŋgwes, nə lo mvwe' nzeŋgòŋ Italì, fana wo jəŋ Pol bə ŋgàa ndapndzəm wèŋ wùriŋ, nə fa ndzə bohòŋkum sojà mòk nə̀ liŋ yee Julòs. Yi à ye bə bòp sojàa sə̀ tse' wo ŋkum nə̀ mvwe' lak Rumà nə. Vès à ni yè jə ŋgwes mvwe' lak Àndàràmitùm. Ŋgwes ènə à sə lòŋgòcàha mvwe' bù'rə̀ə sə̀ ŋgwes bʉ̀ʉ sə̀ mvwe' nze Ɛsiyà wèeŋ kə̀ təəŋgə̀ fo' pwe'. Fana vès yuŋ lo nà'. Àritakòà ye sə̀' vesiwèŋ bəbɛ'. Yi ŋwə̀ə Màsìdoniyà, wo to mvwe' buk lak nje nə də Tètàlonikà. Tsok à rɛŋ, vès kə dzeŋ mvwe' lak Sidòŋ. Julòs gʉ Pol bə̀boŋ, nə me'rə nà' də nà'a kɛ' ye ŋge' nà' wèŋ, ya ŋga nà'a dzəm-a yumok àlɛ', ŋge' nà' sə fa nà'. Vès à mè'rə fa'nə, nə sə lo mantombì. Fə̀fə̀ à sə cì və̀ ma nə̀ vès à sə dzəm ŋgòlònə, fana vès ga'a yuŋ lo ma nə̀ fə̀fə̀ sə kà fo' cì və̀. Yè'sə ànə ye mvwe' mʉbuk lak mòk nə̀ ndzəp à dzòoŋ nà' pwe', wo to fo' də Sɛprò. Vès à to ndzəp nə, nə kə casə nzeŋgòŋ Sìlisiyà bə Pàmfiliyà pwe' maŋkwɛ̀ŋ, nə kə dzeŋ mvwe' lak Mirà sə̀ yà'a mvwe' nze Lisiyà. À kə̀ dzèŋ fa'nə, sojà nə ye ŋgwes mòk ŋga nà' sə lo mvwe' nzeŋgòŋ Italì, fana yi gesə ves ca. Ŋgwes ènə à və̀ mvwe' lak Àlèsandìriyà.
Vès à sə gì gù mʉ ndzəpə̀ anə vɛ'ɛ fʉ̀ə̀. Vès gi vɛ'nə mʉnə nùumbu ŋkʉ̀ʉŋntɛ̀ŋ. Vès ye ŋgə' vɛ'ɛ maŋgəŋgèŋ tè vès kə dzeŋ mvwe' lak Nidùs. Mandzə̀ kà co vès lo mali mantombì ma nà'nə ye njo fə̀fə̀. Fana vès ga'a lo mok ma nə̀ ŋgʉ lak Krit bʉ̀ʉsə̀ fə̀fə̀ sə kà fo' ŋkʉ̀ʉŋ cà. Vès à sə cà mvwe' lak səmok sə̀ wo togə̀ yà' də Sàmonì. Ŋgwes àvès nə sə gi mʉ ndzəpə̀ anə mok ndzə ŋgʉʉ̀ŋ. Vès ye ŋgə' vɛ'ɛ tə̀tè kə dzeŋ mʉmvwe' nəmòk nə̀ bə̀boŋ ŋgòtes ŋgwes fo'. Wu ye fo', lak Làsiyà ye mok jəjo. Mvə̀k à cà wes ves fo' tə̀tè kə dzeŋ mvə̀k nə̀ co ŋwè kà gìi ŋgwes mok mùmsə̀ fe'lə̀. Nùmbu nə̀ bʉ̀ʉ Jus wèeŋ gʉ̀gə̀ satikà' nə̀ ŋgòtse' sə̀swìfa bə bʉp nà'a ànə ca laŋ. Fana Pol fa yà'wèŋ ntip dʉk də, 10 <<Bʉ̀ am wèŋ, mʉ̀ yə də ŋgògì fe'lə̀ fɛɛŋ də a sə lòmantombìi bʉp. Bʉsə̀ bum nə bʉp wùriŋ.>> 11 Ŋkum sojà nə à dzəm ye yusə̀ ŋkwà' ŋwə̀ nə̀ yi fagə̀ ŋàŋ mʉnə ŋgwes bə ŋgà tse' ŋgwes nə à ceep. Yi à ka yusə̀ Pol à cèp ye dzəm. 12 Mvwe' nə̀ wo à kə̀ tes ŋgwes nə fo' à ka bə̀boŋ co wo me'rə tes ŋgwes fo' mvə̀k mbʉ̀ŋ yeŋ. Fana bwìŋ ma nə̀ ghaŋ a dzəm gha' də wo lo gu lòo. Wo də wo ni ŋgwes, nə lap mandzə̀ ŋgòkə̀ dzèŋ mvwe' lak Fonìs ŋga ye-a də aco wo lo na. Yè'sə mvwe' sə̀ ŋgwes kə təəŋgə̀ fo'. Mʉmvwe' nè'nə, bo ma ŋkwìp bə ma zʉ pwe' nɛ̀ɛŋ nòjəja.
Fə̀fə̀ Nə̀bʉp Mʉ Ndzəpə̀
13 Mʉfə̀fə̀ mòk ye ŋgòvə̀ maŋkwìip nconùm fʉ̀ə̀ fʉ̀ə̀, fana bʉ̀ʉ sə wèŋ kwa də, <<Ŋ̀hŋ̀, bum nə boŋ.>> Wo fiŋ me'rə yu nə̀ nà'a kotse'gə̀ ŋgwes nə, nə sə gi mʉ ndzəpə̀ anə ndzə ŋgʉʉ̀ŋ mvwe' lak Krit anə. 14 Ghàr mʉmvə̀k nè'e fə̀fə̀ nə̀ bʉp və ma mvwe' lak Krit anə. Fə̀fə̀ nə à sə və̀ mègù mʉtsətsə'rə̀ə bo maŋkwìp nə ye ma ntonùm. 15 Fə̀fə̀ nə kə bwi' ŋgwes nə. Mandzə̀ nə̀ co vès gʉ ŋgwes nə sə lo ma nə̀ fə̀fə̀ nə sə və̀ sə kà ye lok, fana vès me'rə, nə sə kʉk mok bə lis. Fə̀fə̀ nə sə bək lo nà' mok ma nə̀ yi dzəm. 16 Yà'à fihi tsə ŋga ves tsə lòbo ma zʉʉ ma ntonùm. Yè'sə ànə ye sə̀' mvwe' mʉlak mòk sə̀ mʉ ndzəpə̀ anə wo to fo' də Kàwudà. Yà'a mvwe' sə̀ vès à swi' bòŋsə mʉŋgwes nə̀ wo tsòoŋgə̀ nà' màŋkwɛ̀ɛŋ nə̀ ghaŋ nə fo'. Vès gʉ yè'sə sə̀' bə ŋgə' wùriŋ. 17 Wo soŋ nisə mʉŋgwes nə mʉnə nə̀ ghaŋ nə, ya nà'a kà bʉp. Wo kiŋ dzòoŋ nə̀ ghaŋ nə bə kʉ̀. Wʉə à sə ko wo də aco wo nə kə ni ŋgwansaa sə̀ mvwe' ŋgʉ ndzəp nə̀ mvwe' nzeŋgòŋ Libiyà, fana wo fəsə tsoŋ cə̀ək sə̀ ma mʉ tuhù ŋgwes pwe'fo' sə nze. A cə̀ək sə̀ yà'a gʉ̀gə̀ nà' sə gi. Fə̀fə̀ nə sə bək lo ŋgwes nə mok yi. 18 Fə̀fə̀ nə̀ bʉp nə sə bwi'lə maligə ŋgwes nə vɛ'nə. Tsok ànə rɛŋ, fana wo ye ŋgòfis mà'rə gèsə lòbum sə̀ mʉ ŋgwesə̀ sə sə ndzəpə̀. 19 Tsə' mòk ànə rɛŋ sə̀mok, wo fis ma'rə lo bum sə̀ wo gʉ̀gə̀ ŋgwes nə bə zeŋ ma mòk mʉ ndzəpə̀ bə bo awo. 20 Vès kà nùm kè ŋkə̀ŋkàŋ nə̀ mò'fis bə lis yə yuk mʉnə nùumbu ŋkʉ̀ʉŋntɛ̀ŋ. Fə̀fə̀ nə sə lo gu mantombì bə ŋàŋ. Ànə ye vɛ'nə, vès dʉk mok də kpʉ və̀ laŋ.
21 Ghà nə̀ bwìŋ à cu njè mʉnə nùumbu səmok, fana Pol lokok, nə dʉk də, <<Bʉ̀ʉ am, ànə ye co wèŋ yuk dʉk àm, vesùwèŋ cum mali mvwe' lak Krit anə. À nə cum-a vɛ'nə, də bum sə̀ yà' sə bʉp mok bisə yè'e kà vɛ'nə ye. 22 Mʉ̀ lɛŋ weŋ nə̀ ŋga'a nè'e də wèeŋ kà sə wəp! Ŋwə̀ nə̀ mò'fis nə kà mvwe' yè'e kpʉ. Ŋgwes nè'e nə bisə megu yi. 23 Bʉsə̀ a ye nòoŋ ŋkwìs nə̀ ŋga'atsok, masinjà Nwì a və̀ bohòmʉ̀. Yi a ye masinjà Nwì àm nə̀ mʉ kùksəgə̀ yi, nə̀ mʉ ŋwə̀ ye. 24 Yi tsok mʉ dʉk də, <Pol, kà də wu wəp dʉk. Wu nə kə təəŋ tsoŋ mantombì ŋkum bʉ̀ʉ Rumà wèŋ anə. Nwì gʉ̀ wu bə̀boŋ, bʉ̀ʉsə̀ bʉ̀ʉ sə̀ wenə wèeŋ yè'e, nə̀ mò'fis nə kà kpʉ.> 25 Ye də bʉ̀ʉ am, wèeŋ ko ntʉm. Bʉsə̀ mʉ̀ naaŋ tu am bohòNwì də bum pwe' nə ye megu mvəsə̀ yi a tsə̀' mʉ sə. 26 Vesùwèeŋ nə kə tesə li mvwe' mʉlak mòk mʉ ndzəpə̀ fɛɛŋ anə, megu də ŋgwes nə, nə voho mʉ ndzəpə̀ ŋga nà' taha.>>
27 Nà'nə ànə ye ndzəm nə̀ hum-ncòp-kwè ŋga fə̀fə̀ nə̀bʉp sə bwi' kɛ' ves mʉmvwe' ndzəp Mèdìtèrinìyà. Ànə dzeŋ co tsətsə'rə̀ tsok, fana bʉ̀ʉ sə̀ wo fàkgə̀ sənə ŋgwes nə wèŋ tsərə də kàmòk vès kʉəp lòŋgʉ ndzəp laŋ. 28 Wo mak gesə tsoŋ kʉ̀ mòk nə̀ ma tu nə rə̀rwi' sə ndzəpə̀ anə. Wo ye dʉk də ndzəp nə ca cəco kwiŋ hum ba. Wo à lòfe'lə ghàr, wo mak gesə lo nà' ca sə̀mok. Nà' niŋ də ndzəp nə ca kwiŋ hum-ncòp-tàŋ. 29 Wʉə ko wo də aco ŋgwes nə kə taha mʉmvwe' lìs. Wo fiŋ me'rə tsoŋ yunŋkuu sə̀ yà'a tesgə̀ ŋgwes nə mvwe' mò'fis kwè. Yà' ànə ye ma maŋkwɛ̀ɛŋ ŋgwes nə. Wo lɛŋ Nwì də tsok rɛŋ. 30 Bʉ̀ʉ sə̀ wo à sə bwì' ŋgwes nə wèŋ lap mandzə̀ də wo caŋ tesə sənə ŋgwes nə. Wo fis gesə mʉŋgwes nə̀ jo nə mʉ ndzəpə̀, nə sə lim ŋkup də wo sə fis yunŋku mòk kə tu ŋgwes nə, nə̀ nà'a kotse'gə̀ ŋgwes nə. 31 Fana Pol tsok fa ŋkwà' ŋwə̀ sojà nə bə sojàa sə də, <<Bʉ̀ʉ yè'e kà-a mʉ ŋgwesə̀ fɛɛŋ cu, wèŋ kà lù.>> 32 Fana sojàa sə wèŋ sʉə tiŋ mak kʉ̀ʉ sə̀ yà'a kotse'gə̀ ŋgwes nə̀ jo nə, nà' ki lo.
33 Tsok ànə sə kʉəp ŋgòrɛŋ, fana Pol lɛŋ wo pwe' də yà'a zʉ gesə yumok sə və̀ə. <<Kə dzeŋ ntinə nùumbu hum-ncòp-kwè ŋga mʉnə nùumbu yè'sə lòoŋ, wèŋ gʉrə cu, nə kà yumok mʉ cùhù gèsə lok. 34 Mʉ̀ sə lɛŋ weŋ wùriŋ də wèeŋ zʉ yumok. Wèŋ tse' ŋgòzʉ yusəmok ya wèeŋ kà kpʉ. Nʉ̀ə̀mtu ŋwə̀ nə̀ mò'fis nə kà bisə̀.>> 35 Pol ànə cep wes vɛ'nə, fana yi jəŋ bɛŋ mok, nə kwasə Nwì mantombìi yà'wèŋ. Yi à kwasə wes Nwì bə zeŋ, fana yi yeto ŋgòbək zʉ yà'. 36 Fana wo ko ntʉm. Ndàaŋwè pwe' à zʉ yumok sə̀'. 37 Vès à ye sənə ŋgwes nə tu avès lòoŋ bwìŋ ŋkʉ̀ ba bə bwìŋ hum sàmba-ncòp-ntùŋfu. 38 Ndàaŋwè pwe' ànə zʉ ze', fana wo fis mak nzaŋ sə̀ yà' ànə ye sə ŋgwesə̀ anə sə ndzəpə̀. Wo à fis màk yà' vɛ'nə də ya ŋgwes nə ye fəfup.
Ŋgwes Nə Bwi'i Gbʉ̀ʉ
39 Tsok ànə rɛŋ, bʉ̀ʉ sə wèŋ ye ŋgʉ ndzəp, nə kà mvwe' sə rì. Wo à yə mvwe' səmok sə̀ nze gorə co yi kə ci' tse' ndzəp nə mʉtsətsə'rə̀ vɛ'ɛ. Wo à yə mok ŋgwansa ŋgʉ ndzəp anə, à ye fo' jì ŋkə̀ŋkè'. Wo dʉk də ŋga mandzə̀ ye-a yo, wo jəŋ lo ŋgwes nə mʉmfèŋ mvwe' yà'sə. 40 Fana wo sʉə ci' mak gesə lo yusə̀ yà'a gʉ̀gə̀ ŋgwes nə ŋgòtəəŋ sə sə ndzəpə̀. Wo firə fis kʉ̀ʉ sə̀ yà' à sə kì tse'gə̀ yu nə̀ wo bwi' bʉ̀səgə̀ ŋgwes nə bə zeŋ sə sə̀' mvə̀k nà'nə. Wo gʉ fis gesə lo cə̀ək sə̀ fə̀fə̀ kə̀ tahagə̀ mbwa, nə sə bwi' lo ŋgwes nə sə mʉtsə̀. Sə̀ wo à fis kok sə à ye sə̀ ma kù ntombì. Wo fis yà' vɛ'nə də ya fə̀fə̀ə bək lo ŋgwes nə mantombì ndzə ŋgʉ ndzəp anə. 41 Ŋgwes nə kə ta mvwe' sə̀ ŋgwansaa ju təəŋgə̀ sə ntòndzəp anə, nə təəŋ mam fo', nə kà mok tsòhòlok. Nà' a mam vɛ'nə, fana fə̀fə̀ sə bək və ndzəp nə sə ləp sa'rə ma mbwèŋ nə bə zeŋ zok, zok. 42 Sojàa sə wèŋ də wo nə zə ŋgàa ndapndzəm sə pwe'. Ya kà də mòok yok ndzəp, nə kə tesə caŋ dʉk. 43 Ŋkwà' ŋwə̀ sojà nə à dzəm ye də Pool kà kpʉ, fana yi dʉk fa sojàa mok sə də yà'a kà ŋwə̀ nəmòk zə. Yi dʉk bwi mok də bʉ̀ʉ sə̀ yà' rì ŋgòyok ndzəp pwe' li tesə lo to sə ndzəpə̀ anə, nə yok tesə lo. 44 Bwees bʉ̀ʉ sə̀ wo à bwehe cu pwe' ànə ye ŋgòkohotse' bɛ̀ɛs tʉ kè titiiŋ ŋgwes nə, nə sə yok yuŋ lo mok sə sə̀'. Yà'a mvəsə̀ vès pwe' à tesə lòmʉŋkà'à. Ŋwə̀ nə̀ mò'fis kà kpʉ sə.