LUPWILILI LWA IKABILI LWANDIKIGWE NA MTUMIGWA WA KILISTO PAULO HA
WAKOLINTO
ULONGOZI
Lupwilili lwa Ikabili lwa Mtumigwa wa Kilisto Paulo ha Wakolinto lwandikigwa na mtumigwa wa Kilisto Paulo hagatigati ya kipigiti cha milao ya 55 na 56 songela viyavumbuke Yesu Kilisto (1:1). Luno lulo lupwilili lwa ikabili mmhwilili mbili zitulinazo Paulo zayawandikile wanhu wamtogole Kilisto wakalile mdiwambo da Kolinto. Wasomi wotogola kamba kipigiti cha kukisogo Paulo kawandikila Wakolinto lupwilili lwa nzuma. Ila twabule nakala yoyose ya lupwilili luno yalutambule muisula ya 2:3-4. Lupwilili lwa ikabili ha Wakolinto lokoneka kamba lwandikigwa mkipigiti Paulo viyakalile muisi ya Makedonia (2:13).
Lupwilili lwa ikabili lwa Wakolinto lulo lupwilili lulekile kulinga na mhwilili zose kwavija lulo lupwilili lwa kiunhu na lumemile ngelegeza. Paulo koilonga ndeng'ha yake mmbuli ya usenga unogile yaubokele kulawa ha Tito mmbuli ya wanhu wamtogole Kilisto wali Kolinto. Muna ulupwilili luno, topata mafundo kulawa Mdilagano da Isambi mmbuli ya kulava, hano Paulo kofundiza sama ya kusanga hela giladi kuwataza wanhu wamtogole Kilisto wali Yelusalemu (8—9). Yokoneka kamba watumigwa wayagwe wa Kilisto wa uvwizi kulawa hanze ya wanhu wamtogole Kilisto walonda kuitopa hewo wenyego kubitila uhasanyi ukalile mgati ya wanhu wamtogole Kilisto na Paulo. Wawatenda wanhu sambiwautogole udaho wa Paulo, kinhu kimtendile Paulo yalaguse mhiko za udaho wake vija viyali mtumigwa wa Yesu Kilisto mkimambukizo cha lupwilili lwa ikabili ha Wakolinto.
Gali Mgati ya Ikitabu
1. Paulo kosonga lupwilili lwake mkuwalamsa wanhu wamtogole Kilisto (1:1-7).
2. Abaho Paulo kolonga vija ngelegeza za mwanza wake vizigaluka na usenga yaubokele uwalonga hewo na nyidikilo zao mmbuli ya lupwilili lwake lubitile (1:8—7:16).
3. Abaho Paulo kofundiza mmbuli ya kusanga hela sama ya wanhu wamtogole Kilisto wali Yelusalemu (8:1—9:15).
4. Hakimambukizo, Paulo kokiigombela sama ya utumigwa wake na kolava nzuma mmbuli ya umwanza wake ukwiza (10:1—13:10).
1
1 Lupwilili luno lolawa ha Paulo, mtumigwa wa Yesu Kilisto, yasaguligwe na manogelwa ga Mulungu, na kulawa ha Timoteo ndugu yetu.
Nowandikila wanhu wamtogole Kilisto wali mdiwambo da Kolinto, hamoja na wanhu wose wang'alile muisi yose ya Akaya.
2 Ngekewa na tindiwalo kulawa ha Mulungu Tata wetu na kulawa ha Mndewa Yesu Kilisto viwe hamoja namwe.
Paulo Komuheweza Mulungu
3 Tumgwelele nhogolwa Mulungu na Tata wa Mndewa wetu Yesu Kilisto, Tata mwene bazi na Mulungu wa kubweza wanhu mioyo mmbuli zose. 4 Ayo iyo yotubweza imioyo mmigayo yetu yose, giladi tudahe kuwabweza mioyo awo wali mmigayo yoyose, tuwabweze imioyo kamba vivija Mulungu viyatubwezile tweye imioyo. 5 Kamba vija mgayo wa Kilisto vuutukweleleza muugima wetu, avo vivija mkubitila Kilisto tobanza kubwezigwa imioyo. 6 Kamba tuhagaya, togaya giladi mweye m'bwezigwe imioyo na kukomboligwa. Na kamba tuhabwezigwa imioyo, tobwezigwa imioyo giladi mweye m'bwezigwe imioyo, kuwagalila mweye mwazaganyo wa migayo iija itugaya tweye. 7 Nhamanila yetu kumwenu haitigisika, kwavija tuvitanga kamba vimuli hamoja na tweye mmigayo yetu, vivija mowa hamoja na tweye mkubwezigwa mioyo.
8 Ndugu zangu, hatulonda mweye sambimuitange migayo ija ituiting'hane nayo muisi ya Asia. Tukala mumgayo mkulu ng'hani kubanza vija vitudaha kwazaganya, mbaka nhamanila ya kuwa wagima ipotela. 9 Kweli mmioyo yetu tugelegeza kamba tubokela nhaguso ya ifa. Ila gano galawilila giladi sambituitamanile wenyego ila tumtamanile Mulungu ayo yowazusa wanhu wadanganhike. 10 Katukombola kulawa mmwangalo wa kudanganhika na kokwiza kutukombola. Twika nhamanila yetu mwa heyo kamba kogendelela kutukombola, 11 kamba vumtutaza na nhambiko zenu. Abaho, wanhu bwando walave hewela sama yetu sama ya ngekewa itugweleligwe kubitila inyidiko ya nhambiko za wanhu bwando.
Kugaluka kwa Ngelegeza za Paulo
12 Vino vivo vitukiitopa, udaho wetu wa kusambula gehile na ganogile wolava usindila kamba tukala muulumwengu uno, na ng'haning'hani vituilumbile hamoja na mweye, mkung'ala na mmioyo inogile kulawa ha Mulungu. Tugatenda gano si na ng'hungwe ya ulumwengu uno ila na ngekewa ya Mulungu. 13 Kwavija tweye hatwandika mbuli yoyose ayo mweye hamuidaha kuisoma ama kuimanya, na nie notamanila kamba, 14 vija vumtumanyile tweye kidogo, mokwiza kutumanya goya kuna idizua dondayabwele Mndewa Yesu, kuja mweye kondamuitopele tweye, na tweye kondatuitopele mweye.
15 Kwavija nikala niumanyile udaho wenu wa kuzigoga mbuli na nhamanila yenu, nigelegeza kuwatembelela mweye tanhu giladi mmote mianza mibili. 16 Nigelegeza kuwatembelela mweye kipigiti nihachola kuisi ya Makedonia na kipigiti nihabwela Makedonia, abaho, mweye munigale mwanza wangu wa kuchola muisi ya Yudea.
17 Kipigiti vunikalile nigelegeza gano, mokwagiza sigelegeze goya? Ama nigelegeza kamba wanhu wa muulumwengu wolonga “Ona” kuno mmoyo wolonga “Ndema”? 18 Ila kweli kamba Mulungu kabule uzenzeleganye, mbuli yetu kumwenu sio “Ona” mmulomo na mmoyo “Ndema.” 19 Kwavija Mwana wa Mulungu, Yesu Kilisto, yakalile yopetwa kumwenu na Sila, Timoteo, na nie mwenyego hakalile “Ona” mmulomo na “Ndema” mmoyo, ila mwa heyo mazua gose “Ona.” 20 Kwavija bila kulola mianza mingahi ya vilagano Mulungu viyailagane na tweye, gose gowa “Ona” kubitila Kilisto. Na kubitila heyo “Amina” ilongigwa, na tweye toilonga muyenzi ya Mulungu. 21 Mulungu iyo yotutenda tweye na mweye tugangamale mkuilumba hamoja na Kilisto. Katusagula 22 mkutugela utango wa kulagusa kamba tweye twa wanhu zake na kwika Loho wake mmioyo yetu kamba kingilambago kikigwe sama ya gaja gondageze.
23 Nomkema Mulungu kamba msindila wangu, kamba sibweleganye kabili hiko Kolinto kwavija nilema kwiza kuwalumiza mkuwakomhokela na lusango. 24 Si kamba tolonda tuwashulutize gaja gamulondigwa kutamanila, ila tosang'hanika na mweye na deng'ho jenu, kwavija sama ya nhamanila munanahila.