8
Yẹ́sụ̃ ídrí ágó ũfú ní nyaá rĩ
(Mãrákõ 1:40-45; Lúkã 5:12-16)
1 Yẹ́sụ̃ kã ísị́ írã drị̃gé ꞌdãásĩ vũgá nõó, ꞌbá bị́trị́ká ꞌdekí mụzú vụ́drị̃ ni gé sĩ. 2 Ágó ãzi ũfú* 8:2 Ũfú: Tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ kĩnĩ, ꞌbá ũfú ní nyaá rĩ, ĩri ãzãvũ rú, ãꞌyĩkí ĩri adrií ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ãsámvú gé ku. Drã ũfú vé rĩ dẹ dõ rụ́ꞌbá ni gé sĩ gí, lẽ ã mụ ꞌi iꞌdaá átálágú rĩ ẹndrẹtị gé, átálágú rĩ ĩri ndre, ĩri ꞌyo drã rĩ dẹ rụ́ꞌbá ni gé sĩ gí. ꞌÍ lã Lẹ̃vị̃tị́kã 14:1-32. ní nyaá ni ímụ́ kũmũcí ũtị̃ị́ Yẹ́sụ̃ ẹndrẹtị gé, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Úpí, mí ãꞌyĩ dõ rá, mí ídrí ma.”
3 Yẹ́sụ̃ ní ꞌî drị́ suzú ágó rĩ ã rụ́ꞌbá úlózú, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Má ãꞌyĩ rá, lẽ mî rụ́ꞌbá ã adri ule.” Koro ũfú rĩ ní dẹzú ágó rĩ ã rụ́ꞌbá gá sĩ. 4 Kúru Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ágó rĩ ní kĩnĩ, “Lẽ mî lũ tã ꞌdĩri ꞌbá ãzi ní ku. ꞌÍ mụ mi iꞌdaá átálágú rĩ ẹndrẹtị gé, ꞌí ꞌyo ĩri ní mî rụ́ꞌbá ícá múké gí. Kúru ꞌí jị fẽfẽ sẽé átálágú† 8:4 Átálágú: ꞌBá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ãsámvú gé, ꞌyéŋá átálágú ri rọ̃bọ̃ŋọ̃ zã Jó Múngú vé rĩ agá ꞌdãá nĩ. Atala rĩ pi ri ĩfũ úyú Lẹ́vị̃ vé rĩ agá. rĩ ní, sụ̃ tãị́mbị́ Mósẽ‡ 8:4 Mósẽ: Yõsépã kã drãá gí, ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ꞌbã anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ẹ̃zị́ ngaá tụ́gẹ̃rị̃ rú caá ílí mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ sụ (400). Kúru Múngú ní Mósẽ ri ĩpẽzú ímụ́zú anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi pazú adringárá tụ́gẹ̃rị̃ rú rĩ agásĩ. Múngú sẽ tãị́mbị́ rĩ Mósẽ ní, ã lũ anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ní, sẽzú ĩ ní tãị́mbị́ rĩ zịzú tãị́mbị́ Mósẽ vé ni ãní. Tịkí Mósẽ ri ị́sụ́ ãkũdẽ ílí rĩ ca élĩfũ ãlu mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ sụ (1,400), ị́sụ́ ãkũdẽ tịkí drĩ Yẹ́sụ̃ ri kuyé. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 2-24. ní sẽé rĩ tị́nị, ꞌbá rĩ pi ã nị̃kí rí ꞌyozú kínĩ mî rụ́ꞌbá ícá múké gí.”
Yẹ́sụ̃ ídrí ũgalaku rĩ vé ãtíꞌbá
(Lúkã 7:1-10; Yũwánĩ 4:43-54)
5 Yẹ́sụ̃ kã fií Kãpãrãnãụ́mã gá ꞌdãá, ũgalaku ãngáráwá rĩ pi vé rĩ§ 8:5 Ũgalaku ãngáráwá rĩ pi vé rĩ: Ĩri ãngáráwá mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ ãlu rĩ pi ẽ drị̃ koópi ni. ní ímụ́zú Yẹ́sụ̃ vúgá nõó, ĩri ní Yẹ́sụ̃ ri mãzú drị́ ị̃rị̃ sĩ. 6 Ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Úpí, mávé ãtíꞌbá la kú gbọ́lọ́ drị̃gé, ícó ẹ̃cị̃ tuú ꞌbã ku, ĩri ri ĩzãngã nya ambamba.”
7 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ĩri ní kĩnĩ, “Ma mụ ĩri ídrí rá.”
8 Ũgalaku rĩ ní ꞌyozú kĩnĩ, “Úpí, má ícó mi ãꞌyĩí mụụ́ mávé ãngá ꞌdãá ku. Mí átá átángá rĩ nõgó, mávé ãtíꞌbá rĩ ícó ídrí rá. 9 Ũgalaku ambugu ni pi anigé má drị̃lé gá, ma ãmbúgú ãngáráwá rĩ pi drị̃gé, kộpi tã yị má tị gé. Ma ícó ꞌyo ãlu ni ní, ‘ꞌÍ mụ,’ ĩri ícó mụ rá. Ma ícó ꞌyo ãzini ní, ‘Mí ímụ́,’ ĩri ímụ́ rá, Ma ícó ꞌyo mávé ãtíꞌbá ní, ‘ꞌÍ ꞌdụ tã ꞌdĩri ngaá,’ ĩri tã rĩ ꞌdụ nga rá.”
10 Yẹ́sụ̃ kã tã ꞌdĩri yịị́, sẽ ĩri ní ãyãngárá, ĩri ní ꞌyozú ꞌbá ꞌî pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi ní kĩnĩ, “Ádarú á lẽ lũú ĩmi ní ꞌdíni, Ĩsẽrélẽ rĩ pi ãsámvú gé, ꞌbá ãzi má ní ị́sụ́ ẹ̃ꞌyị̃ngárá be ágó nõri vé rĩ tị́nị ꞌdãáyo. 11 Á ꞌyo mí ní ꞌdíni, ꞌbá kárákará pi íbí íngá ụ̃tụ́ ní ĩfũngárá gálésĩ, ãzini ụ̃tụ́ ní ꞌdengárá gálésĩ, kộpi ímụ́ ĩ úmú ụ̃mụ̃ nya Ãbũrámã pi be, Ĩsákã pi be Yõkóbũ pi be, mãlũngã ꞌbụ̃ vé rĩ agá. 12 ꞌBo Yãhụ́dị̃ Múngú rĩ ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá kuyé rĩ pi, ĩ ímụ́ kộpi dro fũ mãlũngã Múngú vé rĩ agásĩ ãmvé, kộpi mụ adri vũrã bĩípi nịị́pi cịcị rĩ agá, kộpi ímụ́ ngo, ãzini sị́kányá ci ãcí rĩ vé fingárá ĩ rụ́ꞌbá gá rĩ sĩ.”
13 Kúru Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ũgalaku ãngáráwá rĩ pi vé rĩ ní kĩnĩ, “ꞌÍ mvi gõó ꞌbẹ̃tị́, sụ̃ mí ní ẹ̃ꞌyị̃ị́ ꞌyozú kínĩ, ãtíꞌbá mívé rĩ ídrí rá rĩ tị́nị, ãtíꞌbá rĩ ídrí gí.” Ãngáráwá rĩ pi vé ãmbúgú rĩ ca mụụ́ ị́sụ́ ívé ãtíꞌbá rĩ ídrí gí, ídrí sâ Yẹ́sụ̃ ní ꞌyoó ꞌdãri gé.
Yẹ́sụ̃ ídrí ꞌbá kárákará
(Mãrákõ 1:29-34; Lúkã 4:38-41)
14 Yẹ́sụ̃ kã fií Pétẽró vé jó agá ꞌdãá, ị́sụ́ Pétẽró ị̃drẹ́pị la kú gbọ́lọ́ drị̃gé, rụ́ꞌbá ni ko gbírílí. 15 Yẹ́sụ̃ ní ũkú rĩ ẽ drị́ rụzú, drã rĩ ní dẹzú ũkú rĩ rụ́ꞌbá gá sĩ. Kúru ĩri ní íngázú ụrụ, ĩri ní ínyá áꞌdízú sẽzú Yẹ́sụ̃ ní.
16 Ũndréŋá ꞌdãri sĩ, íjị́kí ꞌbá kárákará índrí ũnjí be ni pi ímụ́ Yẹ́sụ̃ vúgá nõó, Yẹ́sụ̃ kã átá, índrí ũnjí rĩ pi fũkí ꞌbá ꞌdĩꞌbée drị̃gé sĩ rá. Yẹ́sụ̃ ídrí ꞌbá drã be rĩ pi ãrẽvú céré. 17 Tã ọ́tụ́ Múngú ní ẹzịị́, nẹ́bị̃ Ĩsáyã ní ꞌyoó rĩ nga ꞌi fũú tị ni gé gí kĩnĩ,
“Sẽ ꞌbávé drã dẹ ꞌbâ rụ́ꞌbá gá sĩ gí,
ãzini ꞌdụ drã dẹꞌbá ku rĩ pi ꞌbâ rụ́ꞌbá gá sĩ gí.” 8:17 Ĩsáyã 53:4
Yẹ́sụ̃ ã pámvú ũbĩngárá tã ni mbamba
(Lúkã 9:57-62)
18 Yẹ́sụ̃ kã ndreé ꞌbá kárákará trakí ꞌî gãrã kụ́rụ̃, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, lẽ ꞌbâ zokí yị̃ị́ bãlãlã rĩ mụzú álé ꞌdãá. 19 Kúru ꞌbá riípi tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ ímbápi rĩ ní ímụ́zú Yẹ́sụ̃ vúgá nõó, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Ímbápi, ma ꞌde mụzú mí vúgá sĩ ĩndĩ vũrã mí ní lẽzú mụzú rĩ gé ꞌdãá.”
20 Yẹ́sụ̃ ní újázú ĩri ní kĩnĩ, “Ũfá pi ꞌbụ́ be rizú lazú ãní, ãríŋá ungaꞌbá ụrụ sĩ rĩ pi ĩvé jó be, ꞌbo ma ꞌBá Mvá ꞌi,* 8:20 ꞌBá Mvá: Yẹ́sụ̃ zị ꞌi ꞌBá Mvá lũzú kínĩ, ꞌi Kúrísítõ ꞌi, ꞌi mãlũngã rĩ rụ mụzú nyonyo. ꞌÍ lã Dãnyélẽ 7:13-14. vũrã má ní mâ drị̃ suzú adrizú ni ꞌdãáyo.”
21 ꞌBá ĩri ã pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi vé ãzi ní ꞌyozú ĩri ní kĩnĩ, “Úpí, mâ mụ drĩ má ẹ́tẹ́pị ri sị̃ị́ ũgbále ká.”
22 ꞌBo Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ĩri ní kĩnĩ, “Mí ímụ́ mâ pámvú ũbĩí, ꞌí ku ꞌbá ũdrãꞌbá gí rĩ pi ã sị̃kí ĩvé ꞌbá ũdrãꞌbá gí rĩ pi.”† 8:22 ꞌÍ ku ꞌbá ũdrãꞌbá gí rĩ pi ã mụkí ĩvé ꞌbá ũdrãꞌbá gí rĩ pi sị̃ngárá gá: Yẹ́sụ̃ ꞌyo tã ꞌdĩri ꞌdíni ãꞌdiãtãsĩyã ĩri múké ꞌbá rĩ ní Yẹ́sụ̃ ã pámvú ũbĩzú ãndrũ ndẽ ĩri ní tẽzú cĩmgbá ẹ́tẹ́pị ní drãzú ũgbále.
Yẹ́sụ̃ uga ũlí vịị́pi ũkpõ be rĩ
(Mãrákõ 4:35-41; Lúkã 8:22-25)
23 Kúru Yẹ́sụ̃ pi ní tụzú kũlúmgba agá ívé ꞌbá ꞌî pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi be. 24 Koro ũlí ní íngázú vịzú ũkpõ be, sẽ yị̃ị́ rĩ úvá ngũyá ngũyá, lẽ tị̃ị́ kũlúmgba rĩ agá. ꞌBo ị́sụ́ ãkũdẽ Yẹ́sụ̃ ri ụ́ꞌdụ́ ko. 25 Ĩrivé ꞌbá ĩri ãpámvú ũbĩꞌbá rĩ pi ní ĩri aruzú ụ́ꞌdụ́ gélésĩ, kộpi ní ꞌyozú ĩri ní kínĩ, “Úpí, ꞌbâ ri tĩ yị̃ị́ ã ndụ́gé, ꞌí pa ꞌbâ fô!”
26 Yẹ́sụ̃ ní újázú kộpi ní kĩnĩ, “Ngá ĩmi ní adrizú ụ̃rị̃ sĩ rĩ ãꞌdi? Ĩmivé ẹ̃ꞌyị̃ngárá mãdãŋá.” Kúru ĩri ní ngazú ụrụ sĩ, ĩri ní átázú ũkpõ be kĩnĩ, ũlí vịị́pi ũkpõ be ꞌdĩri, ãzini yị̃ị́ riípi úvápi ngũyá ngũyá ꞌdĩri ã tu pá, ũlí vịị́pi rĩ, ãzini yị̃ị́ riípi úvápi ngũyá ngũyá rĩ gõ pá tuú rá!
27 Ãgõ kũlúmgba agá rĩ pi ãyãkí tã ꞌdĩri sĩ ãyãyã, kộpi ní zịzú kínĩ, “Ágó ũlí vịị́pi ũkpõ be ꞌdĩri ugaápi, ãzini yị̃ị́ riípi úvápi ngũyá ngũyá ꞌdĩri ugaápi pá tuúpi ꞌdĩri ꞌbá íngóni ni?”
Yẹ́sụ̃ ídrí ꞌbá ị̃rị̃ índrí ũnjí be ni pi
(Mãrákõ 5:1-20; Lúkã 8:26-39)
28 Yẹ́sụ̃ kã yịị́ bãlãlã rĩ zoó caá ãngũ Gẽrásã vé rĩ gé ꞌdãá, ãgõ ị̃rị̃ índrí ũnjí be ni pi ri adri ꞌbụ́rẹ̃drị̃ rĩ pi ãsámvú gé ꞌdãá, kộpi ní ímụ́zú Yẹ́sụ̃ vúgá nõó. Kộpi ọ̃jọ́gọ́ ọ̃jọ́gọ́, ꞌbá ãzi ícó ẹlịị́ lẹ́tị ꞌdãri gé sĩ ku. 29 Ãgõ ꞌdĩꞌbée ní trezú ụ́ꞌdụ́kọ́ be ụrụ ꞌdãá kínĩ, “Yẹ́sụ̃ Mvá Múngú vé rĩ, ngá mí ní lẽé ꞌbá vúgá rĩ ãꞌdi? Mí ímụ́ ꞌbá ní ĩzãngã sẽé ị́sụ́zú sâ ni ícó drĩ kuyé?”
30 Vũrã ꞌdãri ĩ ri ĩgá úcé ãní, ãsámvú ni vụ̃ kộpi be kuyé. 31 Índrí ũnjí rĩ pi ní Yẹ́sụ̃ ri mãzú kínĩ, “ꞌÍ lẽ dõ ꞌbâ droó fũú ãmvé, ꞌí pẽ ꞌbâ mụụ́ úfí ĩgá rĩ pi agá.”
32 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ĩmi mụkí!” Índrí ũnjí rĩ pi ní fũzú ãgõ ꞌdĩꞌbée rụ́ꞌbá gá sĩ, mụzú úfízú ĩgá rĩ pi agá, ĩgá rĩ pi ní njuzú mụzú ọ́ngụ́ sĩ ãngũ úlúpi úlúlũ rĩ gé ꞌdãá, kộpi ní uꞌdezú ũdrãzú yị̃ị́ bãlãlã rĩ agá ꞌdãá. 33 ꞌBá riꞌbá ĩgá rĩ pi úcéꞌbá rĩ pi ní njuzú mụzú kụ̃rụ́ agá ꞌdãá, kộpi ní mụzú tã ꞌi ngaápi ꞌdĩri ũlũzú, ãzini kộpi ní tã ꞌi ngaápi ãgõ ị̃rị̃ índrí ũnjí be ꞌdĩꞌbée rụ́ꞌbá gá rĩ pi ũlũzú. 34 ꞌBá kụ̃rụ́ agá rĩ pi céré ngakí ĩfũú ímụ́ Yẹ́sụ̃ vúgá nõó. Kộpi kâ Yẹ́sụ̃ ri ndreé, kộpi mãkí Yẹ́sụ̃ ri kínĩ, Yẹ́sụ̃ ã fũ ĩvé ãngũ agásĩ ꞌdĩísĩ rá.
*8:2 8:2 Ũfú: Tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ kĩnĩ, ꞌbá ũfú ní nyaá rĩ, ĩri ãzãvũ rú, ãꞌyĩkí ĩri adrií ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ãsámvú gé ku. Drã ũfú vé rĩ dẹ dõ rụ́ꞌbá ni gé sĩ gí, lẽ ã mụ ꞌi iꞌdaá átálágú rĩ ẹndrẹtị gé, átálágú rĩ ĩri ndre, ĩri ꞌyo drã rĩ dẹ rụ́ꞌbá ni gé sĩ gí. ꞌÍ lã Lẹ̃vị̃tị́kã 14:1-32.
†8:4 8:4 Átálágú: ꞌBá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ãsámvú gé, ꞌyéŋá átálágú ri rọ̃bọ̃ŋọ̃ zã Jó Múngú vé rĩ agá ꞌdãá nĩ. Atala rĩ pi ri ĩfũ úyú Lẹ́vị̃ vé rĩ agá.
‡8:4 8:4 Mósẽ: Yõsépã kã drãá gí, ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ꞌbã anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ẹ̃zị́ ngaá tụ́gẹ̃rị̃ rú caá ílí mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ sụ (400). Kúru Múngú ní Mósẽ ri ĩpẽzú ímụ́zú anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi pazú adringárá tụ́gẹ̃rị̃ rú rĩ agásĩ. Múngú sẽ tãị́mbị́ rĩ Mósẽ ní, ã lũ anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ní, sẽzú ĩ ní tãị́mbị́ rĩ zịzú tãị́mbị́ Mósẽ vé ni ãní. Tịkí Mósẽ ri ị́sụ́ ãkũdẽ ílí rĩ ca élĩfũ ãlu mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ sụ (1,400), ị́sụ́ ãkũdẽ tịkí drĩ Yẹ́sụ̃ ri kuyé. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 2-24.
§8:5 8:5 Ũgalaku ãngáráwá rĩ pi vé rĩ: Ĩri ãngáráwá mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ ãlu rĩ pi ẽ drị̃ koópi ni.
8:17 8:17 Ĩsáyã 53:4
*8:20 8:20 ꞌBá Mvá: Yẹ́sụ̃ zị ꞌi ꞌBá Mvá lũzú kínĩ, ꞌi Kúrísítõ ꞌi, ꞌi mãlũngã rĩ rụ mụzú nyonyo. ꞌÍ lã Dãnyélẽ 7:13-14.
†8:22 8:22 ꞌÍ ku ꞌbá ũdrãꞌbá gí rĩ pi ã mụkí ĩvé ꞌbá ũdrãꞌbá gí rĩ pi sị̃ngárá gá: Yẹ́sụ̃ ꞌyo tã ꞌdĩri ꞌdíni ãꞌdiãtãsĩyã ĩri múké ꞌbá rĩ ní Yẹ́sụ̃ ã pámvú ũbĩzú ãndrũ ndẽ ĩri ní tẽzú cĩmgbá ẹ́tẹ́pị ní drãzú ũgbále.