1 Baudaꞌapa kamoo Jesus toriinpan. Aizii uipaian daunaꞌan patoriinpan, baudaꞌapa pidan utominapa-kidaniinao bii iki kian uꞌati, “Wanaobanaa, putominapa-kida waunao toriinapa-karu dauꞌu, naꞌapa John tominapa-kidauzon kawan patominapa-kidaniinao.”

2 Jesus kian ĩꞌati, “Naꞌapainim utoriinpan an, kaikapa paꞌi ukiaꞌa.

5 Udaunaꞌan Jesus kian koshan patominapa-kidaniinao ati, “Dii mani baudaꞌapa unao makon tomun-zikon pupaonaru dapu iti, naꞌiki pukian uꞌati. ‘Tosh õpaonaru. Õaipan zii idikinaudaꞌu bread puꞌai. 6 Kainaꞌa õpaonaru dobatapaꞌo kaawaꞌakan õdapu ii. Naꞌiki aonaa kanom õtaan nii uꞌati.’ 7 Aizii pupaonaru kian an mani puꞌati padapu nazo iki. ‘Manaꞌa putowaudaꞌutaꞌanaꞌa õgaru. Ipaiꞌi naa paniinom dadaradinaꞌakan. Naꞌiki õgaru naꞌiki õdainao wasookapan naa wuruꞌu. Aonaꞌa naa turuu õkadishitan naꞌiki õtaan aimaakan puꞌati.’ 8 Aizii naꞌapa dii mani pushaꞌapatinan? Õkowaadan nii unao ati. Aonaan puꞌu pupaonaru kadishitaꞌazon, utaaꞌanan bread puꞌati, mazan upuꞌaꞌo nii ukadishitan naꞌiki utaan ipai aimaakan puaiapanii, ushaꞌapanum kauꞌan aonaan idi pusookadan pupishautan wuruꞌu paaipaniaz aimaakan uꞌai. 9 Ukauꞌan õkian uꞌati, upishaa aimaakan dauꞌan, taa-karu nii uꞌatiz. Udorota aimaakan, uikodan nii wuruꞌu udorotapaniaz. Udau-dauapa paniinom, daꞌata-karu nii paniinom uꞌati. 10 Pidan wuruꞌu pishaaꞌoraz aimaakan, taa-karu nii uꞌatiz. Naꞌiki naꞌiaꞌoram pidan dorotaꞌo aimaakan, uikodan niiz. Naꞌiki kanom dau-daupaꞌo paniinom, daꞌata-karu nii paniinom uꞌati.

11 “Unao daruinao, utaa mani udani ati kowazaz, upishaan an kopau uꞌati? 12 Oo utaa mani uꞌati kankoorun upishaan an kuruku dani uꞌati? 13 Oiaꞌo unao padamata, mazan upuꞌu zii uaitapa utaan kaiman kidaꞌo aimaakan udainao ati. Aitaniiman uDaru aokazi iaꞌoraz, utaan nii Kaimanaꞌo Doronaa, wunao atiꞌi pishainaouz uruu udauꞌan.”

14 Baꞌoran dono Jesus waatan oiaꞌo doronai maparadanuꞌo pidan diꞌiki. Aizii oiaꞌo doronai waata-kao daunaꞌan, sariapa ukaparadanuꞌukan. Tuukii pidannao kasabaꞌukinpainao naꞌii diꞌitinpan aimaakan shaꞌapata-kao idi naꞌapa. 15 Mazan pabiꞌi kida ĩkian, “Beelzebul,* Beelzebul: baꞌoran kaarita idaꞌa udakota-kao Beelzebub kii. Uruu Satan. oiaꞌo doronainao naobanaa idaꞌanaꞌo karikaonan wuruꞌu ukodita-kidanuz oiaꞌo doronainao. Utaan idaꞌanaꞌo pamaꞌozakan uꞌati wuruꞌu ukaudinanuz,” ĩkian.

16 Kainaꞌa baꞌorainao tiwaa-kidapaꞌazoinao karikaonan Jesus. Uruu idi ĩpishaan Jesus shaꞌapatan paꞌati umanawun kidaꞌo aimaakan, uruu idaꞌan kizi utukapa-kidan mishiꞌo wuruꞌu ukaudinanuz Tominkaru idaꞌan. 17 Mazan Jesus aitapa naꞌapaꞌoram ĩdiꞌitinpan. Uruu idi ukian ĩꞌati, “Aizii pidannao mashaapainao udaruꞌo wiizai diꞌii, mizaataakapan an paꞌatiaaka, naꞌapam niꞌi naa mooko uaitapan ĩmaꞌozakadan pawiizi? Aizii pidannao mashaapainao baudaꞌapaꞌo kabaun idaꞌa, mizaataakapan an paꞌatiaaka, naꞌapam niꞌi naa mooko ĩmaꞌozakadinan? 18 Aizii Satan poitorunao wuruꞌu oiaꞌo doronainaouz mizaataakapan an paꞌatiaaka, naꞌapam niꞌi naa mooko uaitapan Satan kaudin-kizi maꞌozakadinan? Aizii unao kian õdauꞌan, õkodita-kidan oiaꞌo doronainao, Beelzebul taan idaꞌanaꞌo õmaꞌozaka-kinaa nii. 19 Kanom idaꞌanaꞌo mooko paꞌan upidanannao, wuruꞌu daꞌanainaouz unao kodita-kidauzon oiaꞌo doronainao? Beelzebul idaꞌanaꞌo shaꞌa? Aitapa-kariwai ĩnao naꞌapa kapam ĩkaudinan õgaru kaudinan kawan. Ukauꞌan kaimanaiman ĩtukapa-kidan naꞌapam unao pozawatan. Upozawatan wuruꞌu uparadanuz õdauꞌan kaikapaꞌa. 20 Aonaa Beelzebul maꞌozakan idaꞌanaꞌo mani wuruꞌu õkaudinanuz, õkaudinan Tominkaru maꞌozakan idaꞌanaꞌo, uruu taan idaꞌanaꞌo pamaꞌozakan õꞌati wuruꞌu õkodita-kidanuz oiaꞌo doronainao pidannao diꞌiki. Ukauꞌan wuruꞌu õshaꞌapataniaz Tominkaru maꞌozakan idaꞌan tukapa-kida unao ati kainaꞌaꞌa naa Tominkaru naobanai-tinan unao biiꞌi.

21 “Aizii naꞌapainim pidan maꞌozakaꞌo, kazannaatapan an padapu pabairi tuma oo pamarian tuma, ushaꞌapata-kao ai. Aonaꞌo nii ushaꞌapauz koidapa-kao udapu nazo ii. 22 Mazan aizii pidan, powaꞌaꞌo zii manawun umaꞌozakan uꞌai, kaawaꞌakan an uꞌidaꞌati, ipaiꞌo nii ukazataꞌakan uꞌai, ubairi naꞌiki umarian naꞌiki ipai baꞌoran aimaakan kida wuruꞌu umaꞌozakatinapa-kinaa kidaz. Udaunaꞌan maꞌozakaꞌoraz manawun pidan buutan niꞌi naa baꞌorainao ati ipai wuruꞌu pakoidanuu kidaz, baꞌoran pidan shaꞌapauziz.

23 “Naꞌiaꞌoram pidan aonaꞌo uaipan õgaru paminaudaꞌu nii, utoꞌora-kizaitapan õgaru wuruꞌu. Naꞌiki pidan wuruꞌu aonaꞌoraz ukaminkaꞌutan õkasabaꞌuupan pidannao, uruu waataabiꞌiaꞌo pidannao õꞌai wuruꞌu uruuz.

24 “Naꞌapainim oiaꞌo doronai koditan pidan diꞌiki, umakon nii amazada aradaꞌo diꞌiiꞌaka, udorotapan naa pamashaapa-kizi nii. Aizii aonaan dono uikodan pamashaapa-kizi nii, uruꞌu naa ukian paaipan ati. ‘Õkiwan nii powaa iti õmashaapauzo-kizi iti.’ 25 Uruu idi ukiwan naa powaa iti, naꞌiki uikoda padapu nazoo kaiman usaabaa-kao, aonaa ukaniriban. 26 Udaunaꞌan umakon, unaꞌanan naa 7 baꞌoran oiaꞌo doronainao, powaꞌaꞌo zii manawun ĩdikaudan kida uꞌai. Uruu idi ĩmorotan, naꞌiki naꞌiaꞌa naa ĩmashaapan. Uruu daunaꞌan powaꞌaꞌo niꞌi naa manawun pidan dikaudaꞌakan kiwiitapaꞌo ai.”

27 Aizii Jesus kadakotinan idi naꞌapa, sariapa zun kadakon uꞌati iribaꞌo pidannao bii iki. Okian, “Konaukiaꞌo manawun pudaro, wuruꞌu shakata-kidaꞌoraz pugaru, naꞌiki biida-kidaꞌoraz pugaru.”

28 Mazan Jesus dakoꞌatin oparadan kaikapaꞌa: “Wunao paꞌan wuruꞌu konaukiaꞌoraz, abatainaouz naꞌiki izoꞌatiinaouz Tominkaru Paradan.”

29 Aizii pidannao kasabaꞌukinan puꞌaꞌa naa iriba Jesus idaꞌati, uruꞌu naa ukian koshan ĩꞌati, “Pidannao wuruꞌu mashaapainao kidaz kai, oiaꞌo manawun ĩdyaun. Atii ĩaiapa zii aimaakan tukapa-kida-kao paꞌati kiwiin, pamishida-kinaa nii. Mazan aonaꞌo nii baudaꞌapa aimaakan tukapa-kida-kao ĩꞌati. Soo wuruꞌu aimaakan, Jonah shaꞌapatauzoniaz kotuaꞌa naa. 30 Mishi kotuaꞌa naa Tominkaru kainaatinan Prophet Jonah idaꞌan Nineveh sannao ati, ukowaada-kidan uꞌidaꞌan naꞌapam pashaꞌapataꞌazon ĩdyaun. Ukauꞌan naꞌapaꞌo kapam wuruꞌu Tominkaru kainaatinanuz Daonaiora Aokazi Ikiꞌo idaꞌan. Naꞌapaꞌo kapam wuruꞌu ukowaadapanuz kuwai kainao pidannao ati. 31 Aizii wuru kamoo donoꞌo, Tominkaru kootowapa-kidanuz ipai pidannao, uruu dono Queen, Sheba sanaaba baꞌazootin-kidan nii Tominkaru kanaapu ati wuruꞌu pidannao mashaapainaouz kai. Ushaꞌapanum kauꞌan owaꞌatin pawiizi iki munapo, munapo, amazada tokon ikinapa, oabataꞌazon idi naꞌiki otominpaꞌazon idi kaiman kidaꞌo aimaakan dauꞌu King Solomon diꞌiki. Mazan kainaꞌa pidan kaidaꞌaꞌa, powaꞌaꞌo zii umanawunun Solomon ai. 32 Aizii diinaꞌitiꞌi Tominkaru kootowapa-kidan donoꞌo naa ipai pidannao. Uruu dono Nineveh sannao baꞌazootin-kidan nii unao Tominkaru kanaapu ati. Ushaꞌapanum kauꞌan kotuaꞌa naa ĩabatan dono Jonah kuwaa, sariapa paꞌan ĩtanawatinan paꞌoian ai. Mazan kainaꞌa pidan kaidaꞌaꞌa, powaꞌaꞌo zii umanawunun Jonah ai.

33 “Aonaa naꞌiam zii pidan suuauzon lamp, udaunaꞌan utaratanuzu boon idi. Mishiꞌoraiman, lamp suu-kao daunaꞌan, umuuda-kao nii dokoꞌo lamp wiizi idaꞌa. Aizii pidannao morotan an, kaimanaꞌo nii ĩtukapan ukanadapan kabaun nazoo. 34 Aizii wuruꞌu puawun kidaz, naꞌapaꞌo lamp kawan, ukanadapan punanaa ati. Aizii puawun kanadapan an kaiman, ipaiꞌo nii punanaa mashaapan kanadaꞌo-karuꞌu. Mazan aizii puawun ishaan anaꞌa naa, punanaa mashaapan nii marutaꞌo kaꞌazoꞌo. 35 Ukauꞌan puaitapa kizi paꞌi, panaadon aonaa kanadaꞌo nii puꞌidaꞌa, soo marutaꞌo karikaonan. 36 Aizii punanaa kanadapan an ipai daunuudaꞌu, aonaa masakaudaꞌu marutaꞌo nii naꞌii, kaimanaimanaꞌo nii manawun ukanadapan punanaa ipai daunuudaꞌu. Naꞌapaꞌo nii ukanadapan lamp kawan, tawuruꞌu kaimanaꞌoraz manawun ukanadapan puꞌidaꞌati.”

37 Aizii Jesus ipaian daunaꞌan pakadakotinan, Pharisee naꞌakan uruu padapu iti, uaroapanaka kizi patuma. Uruu idi Jesus makon utuma udapu iti. Naꞌiaꞌa naa ĩsakanatan naꞌiki ĩaroopaꞌazon naa. 38 Mazan tuukii Pharisee diꞌitinpan Jesus dauꞌu. Ushaꞌapanum kauꞌan aonaa Jesus chikaan pakaꞌu paaroopan uaꞌii, ĩnao chikauzon kawan pakaꞌu. 39 Mazan sariapa Jesus kian Pharisee ati, “Aizii unao Phariseenao, kaiman uchikauzon ukoopon naꞌiki uparaapin barau. Mazan unyukunuu kaꞌazo ii, tuukii utaapan mishaꞌoraru-karu, naꞌiki tuukii uaipan ushaꞌapatan oii kidaꞌo aimaakan. 40 Mishi unao maaitapin-kainao manawun, uaitapa Tominkaru tomanii ipai wuruꞌu koopo naꞌiki paraapi barau kidaz. Kanom tomanii mooko uaitapan wuruꞌu unazoo kidaz kapam, aonaa Tominkaru mani? 41 Ukauꞌan utaa mishiꞌoraiman ukoopon wazoo naꞌiki uparaapin wazoo kida, mapuraataniinao ati. Ushaꞌapatan an aimaakan kida naꞌapa, mishiꞌo paꞌan wuruꞌu uchikainanuz kaiman-daun oiaꞌo ai.

42 “Kashaꞌoraꞌo nii manawun ubaiaapan Phariseenao! Mishi minziiwa ubuutan Tominkaru ati 1/10† ubuutan Tominkaru ati 1/10: Udakota-kao “tithe” English idaꞌan. Pubuutan baudaꞌapa pupaoriba aka 10 niꞌo pupaoriba aka diꞌiki Tominkaru ati. Numbers 18:25-32; Deuteronomy 14:22-29. wanyukunui kaduunuribanaa ziꞌinaba sodi kida. Mazan upuꞌu zii umarinaꞌatan ushaꞌapatan kaimanaꞌo, naꞌiki sakitapaꞌo aimaakan baꞌoran pidannao ati. Naꞌiki aonaa kapam umarainpan Tominkaru. Ipaiꞌo nii padamata ushaꞌapatan kapam wuruꞌu kaikapa kidaꞌoraz aimaakanuꞌu. Mazan, aonaa õkian mani uꞌati kaiwuruꞌu, umarinaꞌataꞌa naa ubuutan 1/10.

43 “Kashaꞌoraꞌo nii manawun ubaiaapan Phariseenao! Ushaꞌapanum kauꞌan synagogue ii, unaudapa usakanatauzon umanawun kidaꞌo tabai paawaꞌa, baꞌorainao ai. Naꞌiki pidannao iribainapa kizi ii aka, tuukii uaipan utaapa-kao umanawun kidaꞌo pidannao nii. 44 Kashaꞌoraꞌo nii manawun ubaiaapan, ushaꞌapanum kauꞌan unyukunuu ikodanii tawuruꞌu baaranai aonaꞌoraz ukainaabanan. Uruu idi pidannao chiꞌikaꞌanpan baaranai paawa an, ushaꞌapanum kauꞌan aonaa ĩaitapan ubaaranain.”

45 Uruu idi baudaꞌapa pidan, tiichaapauzo Moses kakinaori dauꞌu bii ikiꞌo kian Jesus ati, “Tiichaa, puparadan idi kaikapaꞌa, pudakoopan kapam waunao dikaudaꞌo idaꞌan wuruꞌu, puparadanuz naꞌapa.”

46 Jesus kian uꞌati, “Kashaꞌoraꞌo nii manawun ubaiaapan kapam, unao tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu! Ushaꞌapanum kauꞌan, utoman kakinaorii dobataꞌa naa manawun, atii aonaꞌa naa pidannao kaꞌiitanuz. Kainaꞌa unao padamata, mazan aonaa naꞌapainim zoobaba ukaminkaꞌutan ĩdyaun. 47 Kashaꞌoraꞌo nii manawun ubaiaapan, ushaꞌapanum kauꞌan kaiman kida utoman Tominkaru prophetinnao baaranaa kotuaꞌa naa. Ĩnao tawuruꞌu udokozu-daunnao zowiauzoniinao kidaz kotuaꞌa naa. 48 Utoman idaꞌan ĩbaaranaa, ukainaabainan naꞌapa unyukunuu kapam udokozu-daunnao kawan, tuukii unaubaapan wuruꞌu ĩzowiinuz Tominkaru prophetinnao kotuaꞌa naa. 49 Tominkaru, paaitapaaban idaꞌan manawun, uaitapa ipai daunuudaꞌu ĩshaꞌapatan nii aimaakan kaikapaꞌa. Uruu idiꞌo tawuruꞌu ukianuz. ‘Õdyuudan nii ĩꞌidiꞌiti prophetnao, naꞌiki apostlenao. Pabiꞌi kida zowii-karu nii naꞌiki patakaꞌuta-karu nii wuruꞌu õdyuudaniinao kidaz,’ kii ukiauzon kotuaꞌa naa. 50 Ukauꞌan wuruꞌu kainaouz pidannao mashaapan, ĩnaouꞌo niꞌi naa kabaiaapan wunao zannaꞌa Tominkaru prophetinnaouz, zowii-kariwainao kidaz kotuaꞌa naa, amazada sakadinan diꞌiki. 51 Abel zowiauzo-kao diꞌiki, atii Zechariah diꞌiti. Uruu Zechariah zowii-kariwaiz Tominkaru Dapu naꞌiki altar, uzai kawaodapa-kizinao sakodaꞌa. Ipai ĩnao kida zannaꞌo nii wuruꞌu kainaouz pidannao baiaapan. Mishiꞌo kaiwuruꞌu õkianuz.

52 “Kashaꞌoraꞌo nii manawun ubaiaapan, unao tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu. Ushaꞌapanum kauꞌan unao taapanii padamata key, wuruꞌu aitapa-kinai diꞌitiꞌoraz. Unao naꞌapa aonaꞌo nii kapam umorotan. Tuukii manawun uawautapan pidannao, wuruꞌu morotaꞌazoinaouz padamata naꞌiti.”

53-54 Aizii Jesus koditan daunaꞌan Pharisee dapu iki, uruꞌu naa tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu, naꞌiki Phariseenao, dakoopan uruu tuukii, naꞌiki tuukii kapam ĩkashadan wuruꞌu ukuwaa kidaz. Uruu idi ĩpishaan naa Jesus pabiꞌinaaka kidaꞌo aimaakan dauꞌan. Wuruꞌu ĩpishautanuz uruu naꞌapa, ĩkimudinan karikaonan ĩabataꞌazon naꞌapam nii udakoꞌatin ipai wuruꞌu paparadan kidaz. Ĩaipan pazaamatan uruu naꞌiki pakaakapaan uruu, udakoꞌatin an ĩparadan panaꞌiti.