19
1 Kəni Pailət təməfən Iesu e nəhlmɨ rəhan mɨn soldiə mɨn, kəni ilah kəmotalis.* Aes 50:6; 53:5 2 Kəni kəmotəmki nɨləuɨs iətəm tol nihlɨn nihlɨn, motol kəfəfau lan, təhmen e kəfəfau rəha kig, kəni motaharu=pən e rəhn-kapə. Kəni məhuvən=pən e kot əfəməh kəti kəm in, tol nəugɨ naris lan, təhmen e kot rəha kig. 3 Kəni ilah məhuva ohni, məutəuvsan lan, kəni məutəni məmə, “Ik u inu, kig rəha nətəm Isrel. Itɨmah iəkotəfən nɨsiaiən kəm ik.” Kəni ilah mautem=pən əmə nɨkapɨn.
4 Kəni Pailət tiet mɨn muvən ihluə, kəni mətəni=pən kəm nətəmimi məmə, “Ei, nətəmimi. Iəu iəkahli pətɨgəm mɨn suah u tuva ihluə, məmə itəmah onəkoteruh-to məmə iəu iəsehiən noliən tərah lan mɨne.” 5 Kəni Iesu təmiet mɨn muva ihluə. In tətəfəfau e kəfəfau u kəmol e ləhi iətəm tol nihlɨn-nihlɨn, təhmen e kəfəfau rəha kig, kəni matuvən e kot əfəməh tol nəugɨ naris, təhmen e kot rəha kig, kəni Pailət təni=pən kəm lah məmə, “!Nətəmimi! !Oteh-to! Suah u inu!”
6 Mətəu nian pris asoli mɨn mɨne soldiə mɨn nətəm kəutəhtul o Nimə Rəha Uhgɨn kəmotafu, ilah kəmotagət əfəməh mautəni məmə, “!Okətu-pəri e nɨgi kəməluau! !Okətu-pəri e nɨgi kəməluau!”† Uək 3:13
Kəni Pailət təməni=pən kəm lah məmə, “Intələh, itəmah pɨsɨn əmə, otos məhuvən, motətu-pəri e nɨgi kəməluau. Mətəu iəu iəseruhiən noliən tərah kəti mɨne lan.”
7 Mətəu ilah kotəni məmə, “Rəhatɨmah kəti əha ikɨn lou tətəni məmə in otəkeikei mɨmɨs, mətəu-inu in tətəni məmə in Nətɨ Uhgɨn.”‡ Lev 24:16; Mat 26:63-66; Jon 5:18; 10:33
8 Kəni nian Pailət təmətəu nəghatiən u, in təməgɨn pɨk təhmɨn mɨn. 9 Kəni in təmatɨg muvən mɨn imə, mətapuəh o Iesu məmə, “?Ik iətəm iə?”§ Pailət təmətapuəh lanəha o nəhruniən məmə nəmə təhro Iesu in uhgɨn əkəku kəti, uə nəmə təhro nɨkin tətəhti məmə Iesu in iətəm e nɨtəni pɨsɨn kəti kəni iətə-pɨsɨn kəti in otakil noliən rəhan (Luk 23:6-7). Iesu tɨnuhalpɨn rəkɨs nəghatiən rəhan, mətəu Pailət təməsəniən nɨpəhriəniən lan (Jon 18:36-38a; Aes 53:7).
Mətəu Iesu təsuhalpɨniən rəhan nəghatiən. 10 Kəni Pailət təni=pən kəm in məmə, “?Təhro nəsəni=paiən kəm iəu? ?Ik nəsəhruniən məmə iəu iətos nəsanəniən məmə iəkahli pətɨgəm ik, kəni matos mɨn nəsanəniən məmə okəhti=pən ik e nɨgi kəməluau?”
11 Kəni Iesu təni=pən kəm in məmə, “Nəmə Uhgɨn təməsoliən nati u, ko ik onəsos agɨniən nəsanəniən məmə onəkakil iəu.* Rom 13:1 Tol lanəha, noliən tərah rəha iətəmi u iətəm təməfɨnə iəu e nəhlməm, in tərah mapirəkɨs rəham.”† Jon 18:30; Uək 3:13
12 Kəni tətuəuin e nian əha, Pailət təmolkeikei məmə otəhlman e Iesu. Mətəu nətəmi asoli mɨn rəha nətəm Isrel kəutagət əfəməh mautəni məmə, “Nəmə nəkəhlman e suah u mahli pətɨgəm, kəni ik səniəmə iətəmimi rəha Sisə. Iətəmi kəti u iətəm tətəni məmə in kig in tɨkɨmɨr rəha Sisə.”
13 Kəni nian Pailət təmətəu nəghatiən u, kəni təmit Iesu muva mɨn ihluə. Kəni in təmuvən əha ikɨn kəti, nərgɨn u, Lou Kəpiel Epin-Epin, e nəghatiən Isrel, in Kapata,‡ Kapata in ikɨn kəti kəməlɨn kəpiel iətəm tepin-epin mɨn ikɨn, kol təhmen əmə e sɨmen. kəni mətəharəg-pəri e jeə rəha nakiliən. 14 Tɨnuəkɨr mɨtɨgar təhtul əhruahru, e nian əhruahru rəha nol əpenə-penəiən o noliən lafet rəha Pasova.
Kəni Pailət təni=pən kəm nətəm Isrel məmə, “!Ei, nətəmimi mɨn əpə! !Otafu-to! !Suah u in kig rəhatəmah!”§ Jon 19:19,21-22
15 Mətəu ilah kəmotagət əfəməh, motəni məmə, “!Ohamu! !Ohamu! !Ətu-pəri e nɨgi kəməluau!”
Kəni Pailət təməni=pən kəm lah məmə, “?Itəmah nəkotolkeikei mə iəu iəkətu-pəri kig rəhatəmah e nɨgi kəməluau?”
Mətəu pris asoli mɨn kotəni məmə, “!Sisə əmə u, in rəhatɨmah kig!”
16 Kəni Pailət təmegəhan=pən e Iesu tuvən e nəhlmɨlah, məmə soldiə mɨn rəha Rom okəhuvən motətu-pəri e nɨgi kəməluau.* Pailət in təhrun əmə məmə Iesu nati tərah tɨkə lan, mətəu in təhrun mɨn məmə nəmə təsoliən nɨkilah, okotol nərahiən, kəni Sisə u kig rəha Rom təhrun nərakiən lan e uək rəhan.
Soldiə mɨn kəmotətu-pəri Iesu e nɨgi kəməluau
(Mat 27:32-44; Mak 15:21-32; Luk 23:26-43)
Kəni ilah kəmotələs Iesu məhuvən. 17 In tatələs nɨgi kəməluau rəhan,† Luk 14:27 miet matuvən ikɨn kəti mɨn, nərgɨn u, Kolkotə e nəghatiən rəha nətəm Isrel. Nɨpətɨn u, “Louipɨl-uipɨl.” 18 Kəni ikɨn əha, kəmotətu-pəri Iesu e nɨgi kəməluau. Kəni kəmotatɨg motəhti=pən mɨn iətəmimi mil keiu e nɨgi kəməluau keiu mɨn, kəti e nɨkalɨn maru, kəti e nɨkalɨn məuɨl, kəni Iesu in tətəhkul e nəlugɨn e lau.
19 Kəni Pailət təməni kətei rəkɨs nəghatiən kəti, kələs kan kəhti=pən e rəhn-kapə nɨgi kəməluau. Nəghatiən u tətəni məmə,
Iesu
iətəm Nasərɨt
kig rəha nətəm Isrel‡ Jon 19:14,21
20 Kəni nətəm Isrel tepət, ilah kotafin nəghatiən u, mətəu-inu ikɨn əha kəmotəhti=pən Iesu ikɨn, in iuəkɨr əmə o taun.§ Hip 13:12 Kəni nəghatiən u, kəmətei rəkɨs e nəghatiən rəha nətəm Isrel, mɨne nəghatiən rəha nətəm Rom, mɨne nəghatiən rəha nətəm Kris.
21 Kəni pris asoli mɨn rəha nətəm Isrel, kəməhuvən motəni=pən kəm Pailət məmə, “Onəsəteiən məmə, ‘Kig rəha nətəm Isrel.’ Təuvɨr mə onəkətei məmə, ‘Suah u in tətəni məmə in kig rəha nətəm Isrel.’ ”* Jon 19:14
22 Mətəu Pailət təni məmə, “!Kəpə! Nati iətəm iəmətei təməhli əmə lanəha.”
Soldiə mɨn kəmotəuəri natimnati rəha Iesu
23 Kəni nian soldiə mɨn kəmotəhti-pəri rəkɨs Iesu e nɨgi kəməluau, kəni motos rəhan napən, kəni motəuəri nəhmtɨn kuvət, mətəu-inu soldiə mɨn ilah kuvət. Mətəu kot əfəməh rəhan, iətəmimi iətəm in təmol napən, təməsɨlpɨniən napən lan, in təmol apiəpiə əmə napən əha. 24 Kəni soldiə mɨn u kɨnotəni-əni kəm lah mɨn məmə, “Ei, təsəuvɨriən məmə okotearɨs nati u. Təuvɨr məmə okotatu əmə e tais ohni. Kəni iətəmi tol win lan, in tos rəhan u kot.” Nati u təmiet məmə otol nəghatiən rəha Nauəuə Rəha Uhgɨn tuva mol nɨpəhriəniən, u təməni məmə,
“Ilah kəmotəmki rəkɨs rəhak napən. Ilah kəmotəuəri e lah mɨn.
Kəni ilah kəmotatu e tais məmə otəgətun məmə pəh otos napən mɨn əha.”† Sam 22:18
Kəni tol lanəha, soldiə mɨn kəmotol pəhriən lanəha.‡ Jon 19:28,36,37
Iesu mɨne rəhan mamə
25 Kəni iuəkɨr əmə o nɨgi kəməluau rəha Iesu, nɨpətan kuvət kəmautəhtul əha ikɨn. Mamə rəha Iesu, mɨne pia rəhan mamə, mɨne Meri kəti mɨn, pətan rəha Klopəs, mɨne iahunin kəti mɨn Meri pətan Maktələ.§ Luk 8:2; Jon 20:1,18 26 Kəni nian Iesu təmeruh rəhan mamə mɨne suah u iətəm in tolkeikei pɨk* Jon tətəni aru əmə in məmə, “suah u iətəm in tolkeikei pɨk” (Jon 13:23). kautəhtul e nɨkalɨn, kəni təni=pən kəm rəhan mamə məmə, “!Pətan, nətɨm ko!”
27 Kəni məni=pən kəm suah u məmə, “Ik rəham u mamə.” Kəni tətuəuin e nian əha, suah u təmit pətan u mian iman ikɨn, kəni in təmateh vivi in, təhmen e rəhan əhruahru mamə.
Iesu tɨnɨmɨs
(Mat 27:45-56; Mak 14:33-41; Luk 23:44-49)
28 Kəni uərisɨg lan, Iesu təməhrun məmə uək mɨn iətəm in təmuva məmə otol, tɨnol naunun rəkɨs.† Jon 17:4 Kəni o noliən nəghatiən mɨn e Nauəuə Rəha Uhgɨn tuva mol nɨpəhriəniən lan, in təməni məmə “Inəuauə.”‡ Sam 69:21; Jon 19:29
29 Kəni nosɨnati əkəku kəti əha ikɨn tətəharəg, kəmiuvi=pən wain lanu tarfu, məni lan nəhmtɨn teiuaiu. Kəni ilah kəmotələs nati kəti talus-alus təhmen e kotɨn, kəni motəfən e wain u, kəni motətu=pən e nəhlmɨ nɨgi kəti kətəni məmə hisop, kəni motləfəri tuvən iuəkɨr o nohlɨ Iesu, məmə otəmnɨm. 30 Kəni nian in təməmnɨm wain u nəuvetɨn, kəni məni məmə, “!Natimnati rəfin tɨnol naunun!”§ Luk 12:50; Jon 4:34; 17:4
Kəni in təmarəg iahu e rəhn-kapə, mehag pətɨgəm e rəhan nehagiən tiet, kəni mɨmɨs.
Suah kəti təməu nɨkalɨ Iesu
31 Nian əha rəha nol əpenə-penəiən, mətəu-inu okəni lauɨg lan, nian rəha Sapət. (Kəni Sapət u, in Sapət keikei kəti.)* Sapət u, in Sapət keikei kəti, mətəu-inu təmuva əhruahru e nian rəha lafet rəha Pasova. Kəni nətəmi asoli rəha nətəm Isrel kəsotolkeikeiən məmə nɨpətɨ suah milahal əha okəhləhkul e nɨgi kəməluau mətəuarus=pən nian əha. Kəni o nati əha inəha, ilah kəməhuvən motətapuəh o Pailət məmə otahli=pən rəhan mɨn nətəmimi, kəhuvən, motahtɨhli nəhlkɨlahal, pəh ilahal okɨhlɨmɨs uəhai əmə. Konu ilah okotələs rəkɨs nɨpətɨlahal. 32 Kəni soldiə mɨn kəmotaupən motahtɨhli nəhlkɨ suah mil u keiu iətəm kəmotəhti=pən ilau e nɨgi kəməluau ilahal Iesu.
33 Mətəu nian kəməhuva o Iesu moteruh məmə in tɨnɨmɨs rəkɨs. Kəni əmeiko, ilah kəsotahtɨhliən nəhlkɨn. 34 Kəni soldiə kəti təməu əmə nɨkalɨn e rəhan nɨrəu,† Sek 12:10; Nəh 1:7 kəni rəueiu agɨn, nɨrə mɨne nəhu kəmuaiu əhmen-əhmen əmə,‡ Nian nɨrə mɨne nəhu kəmuaiu tətəgətun məmə Iesu təmɨmɨs pəhriən agɨn. mətueiuaiu e nɨpətɨn.§ 1Jon 5:6-8 35 (Kəni suah kəti əha ikɨn tətəhtul,* Aposɨl Jon iətəm təmətei nauəuə u, in tətəghati aru əmə lan e fes 35 (Jon 19:26; 21:24). in təmeh natimnati mɨn u e nəhmtɨn. Kəni nəghatiən mɨn rəha suah u, in təhruahru, kəni in təhrun məmə in tətəni pəhriən. Kəni in tətəni pətɨgəm məmə itəmah mɨn onəkotəhrun motəhatətə lan.) 36 Natimnati mɨn u kəməhuva məmə okotol nəghatiən e Nauəuə Rəha Uhgɨn tuva mol nɨpəhriəniən lan,† Jon 19:24,28,37 u tətəni məmə, “Ko nɨkɨlkɨlin kəti təsɨtəgɨtiən.”‡ Iesu in təhmen e Nətɨ Sipsip rəha lafet rəha Pasova kəni nɨran otosmiəgəh nətəmimi rəha Uhgɨn. (Jon 1:29; 1Kor 5:7; 1Pitə 1:19) Təhmen məmə kəməsatgəhliən nɨkɨlkɨli nenətɨ sipsip mɨn iətəm katoh e lafet rəha Pasova (Eks 12:46; Nam 9:12), e noliən əhmen əmə, nɨkɨlkɨli Iesu kəti, təməsɨtəgɨtiən. Sam 34:20. 37 Kəni nəghatiən kəti mɨn e Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, “Ilah okoteruh suah u iətəm kəmotəu.”§ Sek 12:10; Nəh 1:7
Josɨp mɨne Nikotiməs, ilau kəmiatənɨm Iesu
38 Kəni uərisɨg e natimnati mɨn u, iətəm Aramatiə kəti, nərgɨn u, Josɨp. Josɨp u, in iətəmimi kəti rəha Iesu, mətəu tətəhluaig e nati u, mətəu-inu tətəgɨn e nətəmi asoli rəha nətəm Isrel.* Jon 7:13 In təmuvən meruh Pailət, kəni tətapuəh ohni məmə otegəhan lan pəh tos rəkɨs nɨpətɨ Iesu. Kəni əmeiko, Pailət təmegəhan lan, kəni in təmuvən mos rəkɨs. 39 Kəni Nikotiməs, u aupən in təmuvən meruh Iesu lapɨn,† Jon 3:1-2; 7:50 in təmuvən ilau Josɨp. In tatɨtol kətɨm kəti, təməriauəh e nati pien-pien mɨn u mɨr mɨne alos. Kətɨm u təfɨgəm təhmen e tate kilo.
40 Kəni ilau kəmuos rəkɨs nɨpətɨ Iesu, muəuveg e napən təuvɨr kəti, nərgɨn u linən. Kəni ilau kəmuol=pən mɨr mɨne alos e napən u, təhmen əhruahru əmə məmə inu nətəm Isrel kəutəuveg nɨpətɨ iətəmimi mɨne lan, mautohtənɨm. 41 Kəni ikɨn əha kəmətu-pəri Iesu ikɨn e nɨgi kəməluau, nɨmai kəti əha ikɨn, kəni ikɨn əha, nɨpəg kəpiel kəti əha ikɨn, iətəm katɨtənim itəmi ikɨn. Kəni ikɨn əha, kəsɨtənim=pən əhanəhiən iətəmi kəti ikɨn.‡ Afin-to futnot e Jon 11:38 iətəm tətəghati e noliən rəha nɨtənɨmiən itəmi. 42 Kəni ilau kəmuələhu=pən nɨpətɨ Iesu e nɨpəg kəpiel u, mətəu-inu nian əha in nian rəha nətəm Isrel kautol əpenə-penə lan o Sapət,§ Afin-to futnot e 19:31. kəni nɨpəg kəpiel iətəm katɨtənɨm itəmi ikɨn, in iuəkɨr əmə.
*19:1 Aes 50:6; 53:5
‡19:7 Lev 24:16; Mat 26:63-66; Jon 5:18; 10:33
§19:9 Pailət təmətapuəh lanəha o nəhruniən məmə nəmə təhro Iesu in uhgɨn əkəku kəti, uə nəmə təhro nɨkin tətəhti məmə Iesu in iətəm e nɨtəni pɨsɨn kəti kəni iətə-pɨsɨn kəti in otakil noliən rəhan (Luk 23:6-7). Iesu tɨnuhalpɨn rəkɨs nəghatiən rəhan, mətəu Pailət təməsəniən nɨpəhriəniən lan (Jon 18:36-38a; Aes 53:7).
‡19:13 Kapata in ikɨn kəti kəməlɨn kəpiel iətəm tepin-epin mɨn ikɨn, kol təhmen əmə e sɨmen.
*19:16 Pailət in təhrun əmə məmə Iesu nati tərah tɨkə lan, mətəu in təhrun mɨn məmə nəmə təsoliən nɨkilah, okotol nərahiən, kəni Sisə u kig rəha Rom təhrun nərakiən lan e uək rəhan.
†19:24 Sam 22:18
*19:26 Jon tətəni aru əmə in məmə, “suah u iətəm in tolkeikei pɨk” (Jon 13:23).
§19:30 Luk 12:50; Jon 4:34; 17:4
*19:31 Sapət u, in Sapət keikei kəti, mətəu-inu təmuva əhruahru e nian rəha lafet rəha Pasova.
‡19:34 Nian nɨrə mɨne nəhu kəmuaiu tətəgətun məmə Iesu təmɨmɨs pəhriən agɨn.
*19:35 Aposɨl Jon iətəm təmətei nauəuə u, in tətəghati aru əmə lan e fes 35 (Jon 19:26; 21:24).
‡19:36 Iesu in təhmen e Nətɨ Sipsip rəha lafet rəha Pasova kəni nɨran otosmiəgəh nətəmimi rəha Uhgɨn. (Jon 1:29; 1Kor 5:7; 1Pitə 1:19) Təhmen məmə kəməsatgəhliən nɨkɨlkɨli nenətɨ sipsip mɨn iətəm katoh e lafet rəha Pasova (Eks 12:46; Nam 9:12), e noliən əhmen əmə, nɨkɨlkɨli Iesu kəti, təməsɨtəgɨtiən. Sam 34:20.
‡19:41 Afin-to futnot e Jon 11:38 iətəm tətəghati e noliən rəha nɨtənɨmiən itəmi.
§19:42 Afin-to futnot e 19:31.