1 Ma ləy hwəm kwəma va na, mbaꞌa nahwəti vici makwaghwa *ka Zhəwifə mənta, mbaꞌa Yesəw dzay dzəmbə məlmə Zherəwzalem ta makwaghwa va kwərakwə ki. 2 Ma mbə məlmə va na, mbaꞌa kwəfa lati məndi tiɓa ndəkwə ghənzə vəgha miy dəgha ka teŋkesliy dzəmbə məlmə va kwa. Slən tsa kwəfa va lə kwəma ka *Ebərə na: «Betizata.» Cifə məndi lalati geshikiki vəgha. 3 Ma mbə geshikiki va na, mbaꞌa mbəzli gwərapə gwərapəshi ni niy ɓasəyvashi ɗaŋ tərəŋw, ghwəlefesli, lə vədevəder, mbaꞌa mbəzli məəti məəti vəgha ni gwaꞌa. [Ka ndəghə dazləɓə tsa dza yam vaa dazləɓayvashi. 4 Sa ka naa nzay, bərkəti ma *ndə kwal tsa Hyala na, kar naa səkway dzəghwa kwəfa vaa dazləɓata. Ma ndə zəlghwə tsaa dzaa ꞌwaa dzəghway dzəghwa kwəfa va, ya zəlghwə ka wa niy nza sa ci na, mbəli mbəli ghəci.]

5 Mbaꞌa tsahwəti ndə niy nza tiɓa məhəni mbə gaska va, gwərapəy gar piya ci, mahkan mətsəkə dəghəsəti. 6 Sa nay Yesəw tsəgha məhəni, mbaꞌa niy sənay gwərapəy na ghala ndimndim kə na, dza na ka ɗəw kwəma və, a kə na: «Ka ɗi ghaa mbəliŋa na?» kə. 7 Ma kə ntsa gwərapəy tsa va na: «A Ndə sləkəpə, ava war tsəgha kee nza tiɓa. Tsee ndə tə ya gar ɓəvəraa fambəra mbə yam taŋtaŋ, ghala pətsa ka ghəshiy dazləɓəshiw. Sa kee dza kaf kafəra, ka dza ta dzəghə dzəmbəshiy, kee maɗiy tsəhə na, tsahwəti ndə ꞌwati kwal dzəghway kənee» kə. 8  5:8-9 Mt 9:6-7Ma kə Yesəw na: «Sati, pəərə kəshəɗə tsa gha, mbala» kə. 9  5:9 5:16, 18; 7:21-22; 9:14; Mk 2:27-28Nzaꞌjəw tsəgha, kwəriŋ, ntsa va mbəliy. Dza na mbaꞌa pəərəvə kəshəɗə tsa ci, ka dza.

Ma vici məniva shi va ti kiy, fəca *vici dəkəva ka Zhəwifə ghənzə. 10  5:10 Səvəri 20:8-10; Zher 17:21-22Ma kə mbəzli dikə dikə ni mbə ka Zhəwifə kaa ntsaa mbəliy va na: «Gha kiy, kwal va gha ta ɓə kəshəɗə tsa gha tsa, njana nzana mahalakə ghəra sləni va ghwəmmə ndatsə nzaw» kə ghəshi. 11 Ma kə kaa zləɓanshi na: «Waa ntsaa mbəlitəra va, nə naa ni: “Sati pəərə kəshəɗə tsa gha a gha dzaa” kə sa» kə. 12 Zhini ma kə ghəshi ngəci ɓa na: «Yaŋ, wa slən tsa tsava ntsaa gəzaŋa va tsəgha naciy?» kə ghəshi. 13  5:13 6:15; 11:54; 12:36; Mt 8:18; 13:36Ma na ntsa mbəlitim va naci kiy, niy sənay ntsaa mbəliti va naw. Sa nzanay, a Yesəw niy ɓarvay tə pətsa va, mbaꞌa dzay sa nza mbəzli ɗaŋshi tiɓa.

14  5:14 Mt 9:2; Zhk 5:16Dzəghwa ləy hwəm shi va ki na, mbaꞌa Yesəw dzaa kəsay ghəci mbə *ciki Hyala. Ma sa kəsay na tsəgha ki na, dza na mbaꞌa gəzanci, ma kə ngəci na: «A ntsa, avanay sənzənvay, a gha mbəliŋa, nana kiy, ya tə gha ghən tsa gha va zhiniy məni *kwəma jikir na. Vantaa nahwəti kwəma zhataa dzəkən gha, taŋ kaa na kwataŋa va» kə. 15  5:15 9:11Dzəghwa ntsa va mbaꞌa dzaa gəzanshi ka mbəzli dikə dikə ni mbə ka Zhəwifə: «Wa Yesəw mbəlitəra na ki» kə.

16 Tə kwəma va ɗi ma mbəzli ka Zhəwifə dikə dikə ni mətsə Yesəw ki, sa mbəliti na va ntsa va fəca vici dəkəva shi. Mbaꞌa ghəshi ghati ghəzli ci tsəgha. 17 Ma kə Yesəw ngəshi na: «A mbəzli ni, Dirəy, vici va vici va na mbə ghəra sləni. Yən kwərakwə kiy, war tsəgha ghəree» kə. 18  5:18 ka pəla pəəsli ci: Mt 14:5; Zhŋ 7:1, 25; 8:37, 40; 11:53; Dirə na Hyala: 1:34; 3:35; 8:16-19; 10:17-18, 29-38; 14:8-11, 20, 28; 15:9-10; 16:27-28; vəh. 17Tə mbərkə kwəma gəzəkə Yesəw va tsəgha na gwəra mbəzli dikə dikə niy ɓəti nəfəə dzəkən Yesəw tərəŋw ka pəla kwal pəəsli ci. Kwataka va ntsa mbəliti na va fəca vici dəkəva naw, əhəŋ, gaw tə sa nə na va: «Dirə na Hyala» kə, ka zhəghəti ghən tsa ci yəm lə Hyala na.

19  5:19 1:34Ma kə Yesəw ngəshi ki na: «A mbəzli ni, a gəzaŋwəy ya, ta na navay, tsəgha na, ya wa shi nashi ghwəy va Zəghwə məntiy, shi mənti na dəꞌwə ghən tsa ci ghəshiw. Shi nashi na Dəy mbə mənishi na, shi va mənti na. Ya nimaɓa shiy na shi məni Didi va gwaꞌay, ghəshi na shi məni Zəghwə ci kwərakwə. 20  5:20 3:35Sa nzana mbaꞌa Didi ɗiti Zəghwə ciy, dza na mbaꞌa cinti məni shi ka naa məni gwaꞌa ngəci. Ta zhini dza naa canci ghəra sləniy taŋamti nana tə dikə tərəŋw diɓa, nza Zəghwə ci mbəə ghəra, ma nza ghwəy nighə nava kwəma, nja kwəma dimədimə na ki. 21  5:21 Rm 4:17; Ef 2:5; Zhŋ 11:25Sa nzanay, njasa mbay Didi vaa zhanakati mbəzliy bəkwəshi zhakati mbə məti, ka zhanambə piy tsa shiy, tsəgha dza Zəghwə ciy mbay ɓanci piy tsaa kəɗi ma kaa ya tsama ntsa dza naa ɗi gwaꞌa kwərakwə ki. 22  5:22 3:18; 5:27, 30; 9:39; 12:47-48; SləniKY 10:42; 1Zhŋ 2:28Na Didiy, ka ɓasə ngwəvə naa dzəkən ndə ya kwətiŋ naciw. War kaa Zəghwə ci ɓanavə na kwal ɓasə ngwəvə. 23  5:23 Flp 2:10-11Ta mbə ndə ya tsamaɓa ciy fal Zəghwə ci va, njasa fal ghəshi va Didi kwərakwə. Ntsaa dzaa ɗi ma fal Zəghwə ci vay, ava tsəgha dza naa fal ma Dəy tsaa ghwənay va kwərakwə.

24  5:24 3:16; 5:22; 6:35; 8:51; 10:28; 11:25-26; 14:6; 17:2; 20:31; 1Zhŋ 2:25; 3:14Avanay sənzənvay, ə gəzaŋwəy ya, ta na navay, tsəgha na, ya tsamaɓa ndə favə na kwəma gəzee, dza na mbaꞌa zləɓavə kwəma ntsaa ghwənaray, a tsava ndə kwəmavə piy tsaa kəɗi ma. Ka kəsəy tsava ndə ngwəvəw. A taŋəy dzəghwa kən məti, mbaꞌa dzay dzəmbə piy tsaa kəɗi ma. 25  5:25 11:43; Mk 5:41; Lk 7:14Ə gəzaŋwəy ya, ta na navay, tsəgha na, a tsahwəti vəghwə tiɓa dzaa səəkə, ya sənzənvay, aa səəkəy, vəghwə tsa vay, vəghwə tsa dza mbəzli bəkwə bəkwə niy favə gaka məli Zəghwə Hyala ti na. Mbəzliy dzaa favə gaka məli ci va kiy, ta piy dza ghəshi. 26  5:26 1:4Sa nzanay, njasa nza Didi va lə bərci və ta ɓə piy kaa ndə na, tsəgha ɓanavə na bərci va kaa Zəghwə ci a ghəci ɓanshi piy kaa mbəzli kwərakwə. 27 Mbaꞌa ɓanavə kwal tsaa ɓasə ngwəvəə dzəkən mbəzli gwaꞌa kaa ngəci, sa nzana Zəghwə yakə ndə ngəri ghəci. 28 Əntaa ghwəy dzaa nighə nja maɗaŋa sa ka tsahwəti vəghwə səəkəy ma. Ghala vəghwə tsa vay, mbəzli kwa kwəli gwaꞌa gwaꞌa dza naa favə məli ci, 29  5:29 11:24ka ghəshi dza na, mbaꞌa ghəshi zhikəməshi kwa kwəli. Ma mbəzliy niy nza mbə məni kwəma wəzə nay, səəmə tsa shi na, ta kwəmavə piy tsaa kəɗi ma, ma niy niy məni war *kwəma jikir na na, ka səəmə ta dzəti ngwəvə.

30  5:30 4:34Na neyey, sa mbay ya məni dəꞌwə ghən tsee, njasa tarəvee tiɓaw. Ya ngwəvə njasa slee nay, njasa gəzara Hyala slee. Ngwəvə slee vay sa tsərtsər na na, sa nzana, kala pəla fambə nee kwəma ɗee yən dzəmbə, war njasa ɗi ntsaa ghwənara yən məni» kə.

31  5:31-32 5:36Ma kə Yesəw diɓa na: «Na neyey, mbaꞌa pən ni, e ndəgha fəti ta ghən tsee, pənəy, fəti kataŋ na naw dza mbəzliy ni. 32 Nanzə kiy, a ndə tiɓa, ntsaa dzaa ndəgha fəti tə ya. E sənay, fəti ndəgha ntsa vaa dzəkən yay, ndəgha fəti lə kwal tsa kataŋ tsa na. 33  5:33-34 1:15, 19, 34A ghwəy niy ghwənashi mbəzli kaa Zhaŋ tsaa məni *batem ta ɗəw kwəma və. Dza Zhaŋ mbaꞌa ndəghamti fəti ta kwəma kataŋ na va. 34 Ma na nee ta na tsee ghən kiy, ɗəw ndee a ghəci mbəə ndəghatəra fəti, pənəw. War tə mbərkə ghwəy gəzee kwəma ndəgha fəti Zhaŋ, ta mbə ghwəy zləɓa, ma nza ghwəy mbəliŋwəy. 35 Sa nzana Zhaŋəy, nja gərkəwa ka ghwə vaa nza waŋə kwa, ka mbərə kaa mbəzli ghəci niy nza. Dzəghwa mbaꞌa ghwəy niy vəshiŋwəy geꞌi lə tsava vəghwə gar jəwə tsətsə, ta kwəma waŋ tsa mən na va.

36  5:36 10:25, 38; 14:10-11; 15:24, 27Na nee diɓay, a nihwəti shiy dzaa ndəgha fətiy dzəkənee tiɓa, tərəŋwɓa na shi va ndəgha fəti kən na Zhaŋ. Sləni gəzara Dirə va, ta ghəray, ghənzə ndəgha na fəti tə ya. Sləni mənee vay, ti dza mbəzliy sənay, Dirə tsa mə ghwəmə ghwənikəra na, kə ghəshi. 37  5:37 1:34; Səvəri 20:19; Nəw 4:12Dzəghwa Dirə tsaa ghwənikəra va ɓa na, mbə ndəgha fəti ghəci dəꞌwə ghən tsa ci tə ya. Ma ghwəy ta na tsa ghwəy ghən ki na, səəkə ghwəy favə gaka məli ciw, səəkə ghwəy nata mətsə ciw, tsəgha. 38  5:38 16:9Njana ɗi ma ghwəy zləɓa kwəma ntsaa ghwənaray, kwəma ci mbə nəfə ghwəyəw ɗi naa gəzə.

39  5:39 Lk 24:27, 44; SləniKY 13:27; 17:11; 2Tim 3:15-16; 1Pi 1:10-11Dzəghwa ghwəy mbaꞌa ghwəy jahambəvaŋwəy tərəŋw dzəmbə jangə zliyahi Hyala, sa bərkəti ghwəy: “Ta kəsata kwəmaa cipə njasa dza məndiy kwəmavə piy tsaa kəɗi ma dza ghəy mbə” pə ghwəy. Mbalaa dzəkənee gəzə kwemer mbə zliyahi va va kwəma nashi ki. 40 A ka ɗi ghwəy səəkə vəya ta kwəmavə tsa kataŋ tsa piyəw.

41  5:41 7:18Ma na nee, ta na tsee ghənəy, nə yaa ni, war ndə ngəri faltəra, pənəw. 42 E sənaŋwəy, ka ɗi Hyala ghwəy ya jəw mbə nefer ghwəyəw. 43 Vanay sanay, e səəkəra tikə, ta kwəma ghwənikəra Dirə, dzəghwa ghwəy na, a ɗi kaꞌwəra ghwəyəw. Ka ghwəy nighə taa nza kiy, mbaꞌa kə tsahwəti ndə səəkəy lə kwəma tarəkə na, dəꞌwə ghən tsa ci na, ka ghwəy dza, kaꞌwə kaꞌwəvə tsava ndə tsəgha. 44  5:44 5:41War fal tsa dza ndə ngəri, nja ghwəy faltəŋwəy sa pala ghwəy gwaꞌa tsəgha, kala pəla fal tsa dza Hyala kwətitaa faltəŋwəy. Njaa dza ghwəy zləɓavə kwəmee nə ghwəy kia? 45  5:45 Nəw 31:24-29Əntaa ghwəy təkə na, nja yən dza naa hakaŋwəy dzəti ngwəvə kwa kwəma Dirə, pə ghwəy nee ki ma. *Məyizə tsa sənay ghwəy va fəy ghwəy ghən tsa ghwəy tiy, ghəci dza naa harŋwəy dzəti ngwəvə. 46  5:46 Nəw 18:15, 18; Lk 24:27; Zhŋ 6:14; SləniKY 3:22; 7:37War mbaꞌa pə ghwəy niy zləɓavə kwəma Məyizə lə nəfə tsa karkar tsa nzay, a ghwəy niy dzaa zləɓavə nee va kwəma nza kwərakwə ki, sa nzanay, kwəmaa dzəkənee na sa niy tsasliti Məyizə va. 47  5:47 Lk 16:29-31Kwa vəghwə tsa njana, kala zləɓavə na Məyizə va kwəma ghwəy kiy, njaa dza ghwəy ghaa zləɓavə nee kwəma nee paraa?» kə Yesəw.