1  7:1 5:18Ma ləy hwəm kwəma va ki na, mbaꞌa Yesəw dzay ta təwrə mbə məlməhi tə hiɗi ka Galile. Kalaa niy ɗi dza ghəciy dzəti hiɗi ka Zhəwde, sa nzana mbə ɗi pəəsli ci mbəzli dikə dikə ni mbə *ka Zhəwifə niy nza.

2  7:2 SləniTaH 23:33-34; Nəw 16:13-15Ma sa nza vici *makwaghwa ka ka Zhəwifə vaa tsə ta Gaska ndəkwə na, 3 dza ngwarməhiy ka gəzanci kwəma kaa Yesəw, ma kə ghəshi na: «A Yesəw, ɓarvaŋa tikə, mbalaa dzəti hiɗi ka Zhəwde, a gha dzaa ghərati sləni maɗaŋa na, ta mbə mbəzli ta səɗa ghaa nata kwərakwə. 4 Sa nzana, mbaꞌa kə ndəə ɗi mbəzli gwaꞌaa sənayəy, kar ndəə məni kwəma tə mbəw. Ma njana nzana, mbaꞌa ghaa mbata ghəra sləni tsəgha na naghay, war ghəra pə gha dzaa ghərati kwa mətsə mbəzli gwanashi!» kə ghəshi. 5  7:5 16:9Ya ngwarmbəghəyshi kiy, niy ɓanavə nefer shi ghəshiw, va tsəgha gəzə ghəshi tsəgha. 6  7:6 2:4Ma kə Yesəw ngəshi na: «Ta na neyey, səəkəy tsee vəghwə nee diw. E sənay, na na ghwəy na ghwəyəy, ya hwəmɓa na, war yəməy na vəghwə va ghwəy. 7  7:7 15:18; 16:33; 17:14; Mt 10:22; 24:9; 1Zhŋ 3:13Sa nzana, ma ghwəy ta na tsa ghwəy ghənəy, a mbəzli tə hiɗiy ɗi mətsə ghwəy. Na nee nee kiy, ka ɗi mətsee ghəshiw. Sa nzana, mbə gəzanshee sləni jikir naa məni ghwəy, pən ngəshi. 8 Zlaram, mbalam ta makwaghwa ghwəy na ghwəy, na neyey, ka dzee tsəhəra mbə diw, sa nzanay, ghwəla na tsee vəghwə» kə Yesəw. 9 Ma sa gəzanakəshi na kwəma va tsəgha na, dza na mbaꞌa nzəyəy tə hiɗi ka Galile.

10 Ma sa dzashi ngwarməhiy Yesəw ta tsə makwaghwa Gaska va ki na, mbaꞌa Yesəw maɗiy ləy hwəm shi, ta dza ta tsə va kwərakwə nja mbəmbə, kala ci ghən tsa ci kaa mbəzli.

11  7:11 11:56Dzəghwa mbəzli dikə dikə ni mbə ka Zhəwifə ka papala dzar mbə mbəzli mbə tsə va. A kə ghəshi na: «Kwəma na kia nə ghwəmməy?» kə ghəshi. 12 Ma vərəm ntsaa ɓasəy ta tsə makwaghwa naci ki na, bakə mbə təhəvərivay tə mbərkə kwəma ci, ka ngwəngwəliva kwa jipə shi. Ma kə nihwəti na: «Kay, ma ntsa vay, wəzə na kwəma ci tərəŋw» kə ghəshi. A kə nihwəti ɓa na: «Kay, tiɓaw, ndə mbə tepəw. Mbəzli na ni dakə na» kə niva ɓa. 13  7:13 9:22Ya tsəgha nzə ki na, a mbə ghəshiy gəzəkəvəri kwəma va paꞌi paꞌi dzəti ngwəla, sa hazləni ghəshi va mbəzli ka Zhəwifə dikə dikə niw.

14 Ma sa mənta vici məntim mbə tsə va yəmyəm lə naa tərmbə ki na, ꞌwakəvə Yesəw irətsə dzəmbəy mbə *ciki Hyala, ka ɓananshi shiy kaa mbəzli mbəɓa. 15  7:15 Mt 13:54; Lk 2:47Ma sa favə ka Zhəwifə kwəma ɓənipə na va na, mbaꞌa nava kwəma səəvəri məhərli shi. A kə ghəshi na: «Aya, njaa sənata tsatsa ndə kwəma mbə zliya kala səəkə ghəci mbə ɓəni nzə kia?» kə ghəshi. 16  7:16 12:49; 14:10Ma kə Yesəw ngəshi na: «A mbəzli ni, nay ghwəy na, kwəma ɓəniŋwəy ya nay, kwəmaa səəkə vəya dəꞌwə ghən tsee naw. Kwəmaa səəkə va Hyalaa ghwənara va na. 17 Ma ntsaa tarəti məni kwəma ɗi Hyala mbə nəfə ciy, ta mbay dza tsava ndəə sənata, niy nza kwəma gəzee na, ka kwəmaa səəkə va Hyala karkar, ya ka kwəmaa səəkə vəya dəꞌwə ghən tsee na. 18  7:18 5:41; 8:50; 12:43War mbaꞌa pə ghwəy nay ndə dzətiy tə gəzə kwəmaa səəkə və dəꞌwə ghən tsa ciy, fal tsa ciy pəla tsava ndə kaa ghən tsa ci. Ma na ntsaa pəlanci fal kaa ntsaa ghwənikəy, ava ntsa kataŋ tsa, dzərvə mbə kwəma ci tepəw.

19  7:19 1:17; SləniKY 7:53; Rm 2:17-24A *Məyizə niy ndaŋwəy *kwəma pəhəti Hyala. Ya ndə kwətiŋəy ntsaa nəwti kwəma pəhəti na va mbə ghwəyəw. Wa shiy mənishi pəla ghwəy kwal tsaa pəəslira kia?» kə Yesəw. 20  7:20 8:48Dzəghwa, ma kə vərəm tsaa ɓasəy va tə pətsa va ngəci na: «Gazlaka kəsəvəŋa na shəkəna? Wa ntsaa pəla pəəsliŋa tiɓaa?» kə ghəshi. 21  7:21-23 5:9Ma kə Yesəw na: «A ghwəy nay war sa məntee sləni kwətiŋ gwaꞌa tsəghay, mbaꞌa səəvəriŋwəy məhərli ghwəy. 22  7:22 Ghava 17:9-14; SləniTaH 12:3Sa gəzaŋwəy Məyizə *slanshi fəꞌyasa kaa ndərazhiy zhər ghwəy mənti ma ghəshi hi dəghəsə ghala yakəshi məndiy, ya fəca *vici dəkəva məniva kwa dəghasa vici va na, kar ghwəy slanshi fəꞌyasa kaa ndərazhi ghwəy. Mbalaa kwəma ghakə Məyizə na sava tala naci kiw, kwəma gəzəkə Hyala kaa jijihiŋwəy ghala mbəradzə na. 23  7:23 5:9Ya sa nzana mbə slanshi fəꞌyasa ghwəy nza kaa ndərazhi ghwəy ya paꞌ fəca vici dəkəva, sa ɗi ma ghwəy dzəghwaŋwəy kən kwəma gəzəkə Məyizə kiy, war tawa ɓə ghwəy nəfə dzəkənee, sa mbəlantee ndə fəca vici dəkəva mbə ngəraꞌwə tsa kən, nza vəgha ci mbəə nza kwəriŋ kia? 24  7:24 8:15A pə ghwəy məntiy, ka ɓə fəti ghwəy kaa ndə, war tə shi nashi ghwəy ghəci mənti kwa mətsə ghwəy gwaꞌa tsəgha ma. Sənay tə ghwəy kwal tsa kwəma, ka ghwəy maɗi ta ɓə fəti kaa ndə» kə Yesəw.

25  7:25 5:18Ma kə nihwəti mbəzli mbə mbəzli mbə məlmə Zherəwzalem sa nay ghəshi Yesəw mbə gəzə kwəma na: «Aya, wa ntsa sa pala məndi va ta pəəsli ci sham sa? 26  7:26 4:25; 18:20Avanay mbə gəzə kwəma tə ngwəla parahwə kala ntsaa gəzanci ya kwəma tiɓa ni? Naa ə nzana mbaꞌa mbəzli ghwəmmə dikə dikə ni sənay “Ghəci na Kəristəw ntsa tivə Hyala va” kə ghəshi shəkəna? 27  7:27 9:29Sa ka Kəristəw səəkəy na naciy, ka dza məndiy sənay nda ndə ka wa naw. A na tsatsa ndə naci kiy, a ghwəmmə sənay tə pətsa səəkə na» kə ghəshi.

28  7:28-29 8:55; 17:8, 21, 25Ghala vəghwə tsa gəzə mbəzli va va kwəma vay, Yesəw mbə ɓəni shiy kaa mbəzli mbə *ciki Hyala na. Dza na, ka zlapə kwəma zlaŋzlaŋ, a kə na: «Njaa pə ghwəya? A ghwəy sənara, ka sənay ya tə pətsa səəkee, pə ghwəy? Kataŋ sənara ghwəy na? Yən nee ki e gəzaŋwəyəy, səəkə tsee tsa na, yən səəkəra na lə ɗee dəꞌwə ghən tseyew, ndə ghwənara na. Ntsa va kiy, ntsa slar tsa na, ghwəy na na ghwəyəy, sənay ntsaa ghwənara va ghwəyəw. 29 Na nee nee kiy, e sənay, sa nzanay, ghəy li niy nza na. Dza na mbaꞌa ghwənikəra sana ki» kə Yesəw. 30  7:30 2:4; 7:44Ma sa favə ghəshi kwəma gəzəkə na va tsəgha ki na, mbaꞌa ghəshi dzəmbəshi mbə pəla kwal tsaa kəsə ci. Kala ntsaa mbay dapati dəvə ti tiɓa ya jəw nzə. Sa nzana, ghwəla tsa ci vəghwə niy nzaa səəkə. 31  7:31 2:23Ɗaŋ mbəzliy zləɓavə kwəma ci mənishi mbə mbəzliy ɓasəshi va. Ma kə ghəshi na: «Sa ka Kəristəw tsa va səəkəy na, war pərɓa ghəci dzaa mənti kwəma maɗaŋa maɗaŋa na kən ntsa ki shəkəna?» kə ghəshi.

32 Ma sa favə *ka Farisahi mbəzli tiɓaa ɗahwə ɗahwə gəzə kwəma Yesəw na, dza ghəshi mbaꞌa ghəshi jakəti miy tsa shi lə mbəzli dikə dikə ni mbə *ka ta Hyala, mbaꞌa ghəshi ghwənashi mbəzliy ndəghwə ciki Hyala, ta dza ghəshiy kəsəti Yesəw. 33  7:33-36 8:14 7:33 13:33; 16:5Ma sa tsəhəshi ghəshi, ma kə Yesəw na: «Vici ɗaŋ tərmbə nzəy tsa ghwəmmə lə ghwəy yən dzaa maɗi ta dzaraa dzəvəgha ntsaa ghwənikəraw. 34  7:34 8:21; 13:36Ta palara dza ghwəy dza, kala dza ghwəy nara. Ka dza ghwəy mbay tsəhəŋwəy tə pətsa dzee nza diɓaw» kə Yesəw. 35 Ma kə *ka Zhəwifə kaa ɗəw kwəma kwa jipə shi na: «Wa slən tsa nana kwəma kia? Kwəma dza na ta dzay, nə na: “Ka dza ghwəy naraw” kəa? Ə nzana ta dzay ghəci dzaa dzəmbə hwəlfə mbəzli ghwəmmə ka Zhəwifə va dzashiy dzəmbə hiɗi ka *Gərekə, ta dza ta ɓananshi kwəma kaa ka Gərekə shəkənaa njaa? 36 Wantsa hwəlfə gəla kwəma gəzəkə na na, nə na: “Ta palara dza ghwəy dza kala dza ghwəy nara, ka dza ghwəy mbay tsəhəŋwəy tə pətsa dzee nzaw” kəa? Am, sənata hwəlfə gəla kwəma ɗi na na gəzə ghwəmməw» kə ghəshi.

37  7:37 SləniTaH 23:36; Zhŋ 4:10, 14; ShiZhŋ 22:17Mbə makwaghwa vay, tə kwa kərni vici nzə ka bamaa gwəramti. Dzəghwa Yesəw fəca kwa kərni vici va ki, gar garəy kwa kwəma vərəm tsaa ɓasəy va tə pətsa va gwanay, dza na ka gəzə kwəma zlaŋzlaŋ, a kə na: «Mbaꞌa kə ndir ghəranci kaa ndəy, səəkə ghəci vəya, a ghəci sa yam. 38 Ya wa ntsaa ndara nəfə tsa ciy, a nəfə tsa ci taa zhəghəy ka mətsə yam ɗaŋ ni ɓəpə piy, njasa gəzəkə məndi va mbə zliy Hyala» kə Yesəw. 39  7:39 14:16; 17:1Ma kwəma gəzə Yesəw va tsəgha nay, dzəkən *Safə tsa Hyala ɗewɗew tsa dza mbəzliy ɓanavə nəfə tsa shiy kwəmavə ta nza, gəzə na. Ghala pətsa va di na, kalaa niy kwəmavə ghəshi, sa nzana, ghwəla Yesəw niy nza ta dzəmbə dikə tsa ci.

40  7:40 6:14Ma kə nihwəti mbəzli mbə vərəm tsaa ɓasəy va sa favə ghəshi kwəma gəzəkə Yesəw va na: «Ma ntsa kataŋəy, ndə Hyala tsa ndəghə ghəy va na» kə ghəshi. 41 Ma kə nihwəti na: «Əhəŋ, *Kəristəw Ntsa tivə Hyala va na» kə ghəshi. Ma kə nihwəti ɓa na: «Am awə, Kəristəw kə na, ka səəkə na tə hiɗi ka Galile nzaw. 42  7:42 Ezay 11:1; Mishe 5:1-2; Mt 20:30-31Niy favə ghwəy njasa gəzəkə Zliya Hyala sa: “Mbə hwəhwə tsa mazə *Davitə dza Kəristəw səəkə, mbə məlmə Betəlehem, tə pətsaa niy nza mazə Davitə tsa va va” kə sa» kə ghəshi 43 Mbaꞌa mbəzliy ɓasəshi va tərəŋw ni tihəvərivashi tsəgha ki, tə mbərkə kwəma Yesəw.

44 Mbə ɗi kəsə ci nihwəti mbəzli niy nza mbə shi na, ndə tiɓa mbə shiy dapati dəvə ci tiw.

45 Dzəghwa ka ndəghwə *ciki Hyalaa niy ghwənashi məndi va ta kəsə Yesəw, ndəs ghəshi zhəkəshiy dzəvəgha mbəzli dikə dikə ni mbə *ka ta Hyala lə *ka Farisahiy niy ghwənashi va ki, kala səəkəshi ghəshi li. Ma kə ghəshi kaa mbəzli va sa nay ma ghəshi Yesəw na: «Kwəma zhini ghwəy zlay, kəsə ma ghwəy səəkə ɓaa?» kə ghəshi. 46 Ma kə ka ndəghwə ciki Hyala ngəshi na: «Ghala nza məndi na səəkə tsahwəti ndəə gəzəkə kwəma nja sa ci vaw» kə ghəshi. 47 Ma kə ka Farisahi ki na: «Waa ə ngəɗəhwəŋwəy na kwərakwə ɓa lə ghwəyŋwəyshi na? 48 Nay ndə ghwəy ya kwətiŋ mbə mbəzli ghwəmmə dikə dikə ni, ya mbə ka Farisahi yivə nəw kwəma ci va na? 49 Nay ghwəy, kəray mbəzliy sənata ma kwəma pəhəti *Məyizə va shiy yivə nəw kwəma ci va sa? Mbəzli bəzla bəzla ni na niva mbəzli» kə ghəshi.

50  7:50 3:1-2Ma mbə ka Farisahi vay, Nikwədem, kə məndi niy ni kaa tsahwəti. Saa niy səəkə va həvir mbə ɗəw kwəma va Yesəw niy nza, 51  7:51 Nəw 1:16-17; 17:6ma ka na naci ki na: «Nanzəy, ndammə kwal tsaa ɓə fəti kaa ndə kwəma pəhəti ghwəmmə, kala sa ka ghwəmmə famti kwəma gəzəkə ndə gwaꞌa, mbaꞌa ghwəmmə sənata kwəma mənti naw» kə. 52 Ma kə ghəshi ngəci na: «Ə nza ghaa ndə ka Galile kwərakwə shəkəna? Mbala ɓəvə Zliya Hyala, a gha jangəti di, ndata dza ghaa kəsay slən tsa ndə Hyala tsaa təzliy səəkə mbə mbəzli ka Galile mbəɓa ya kwətiŋ» kə ghəshi. 53 [Ma ləy hwəm kwəma va ki na, mbaꞌa ghəshi ndanivərivashi, kwətiŋ kwətiŋ, ka dzashiy jighi.