LAAPAALƖ KƲPAŊ WEI
LUKU
ŊMAAWA TƆ
Kʋtʋlʋtʋ
Tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ kɑ tʋ Luku tɑ kɛ Yutɑ tʋ, Kǝlɛɛkɩ tʋ kɛ́, ɩ tǝmlɛ ntɛ́ lokotulo tǝmlɛ. Luku cɑɑkɑɣɑ sɩ ɩ́ hʋ́lʋ́ sɩ Yesu kɛ́ yǝlɑɑ tǝnɑ wɑɑsʋlʋ ɩlɛnɑ ɩ́ kɛɛsɩ Yesu lʋlʋŋ nyǝ́mɑ kɛ pǝ kpɑɣɑʋ Yosɛɛfʋ tɔ hɑlǝnɑ Atɑm. Mpi tɔ, yǝlɑɑ tǝnɑ cɔsɔ kɛlɛ.
Yesu tɑ kɛ́ Yutɑ nyǝ́mɑ tike nyǝŋ, ɩ sɔɔlɑ yǝlɑɑ tǝnɑɣɑ, kɑsɑɣɑmpiyɑ nɑ kʋnyɔntʋnɑɑ. Ɩ́ kɔmɑɣɑ sɩ ɩ pɛɛkǝɣɩ mpɑ pɑ lepɑ tɔ nɑ ɩ́ wɑɑsɩ-wɛ (19:10).
Ɩsǝnɑ pɑ fɑɣɑ Luku tɑkǝlɑɣɑ tɔ:
Yesu lʋlʋɣʋ nɑ ɩ pǝcɑɑtʋ, titite 1–2
Yesu tǝmlɛ tɑɣɑnʋɣʋ, titite 3–4
Yesu tǝmlɛ kɛ Kɑlilee, titite 5–9
Yesu pote kɛ Yosɑlɛm, titite 10:1–19:27
Yesu tǝmlɛ kɛ Yosɑlɛm, titite 19:28–21:1-38
Yesu sǝm nɑ ɩ fem, titite 22–24
1
Mpi pǝ tɔɔ Luku ŋmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ tɔ
Mɑ yʋlʋ Teufiili, yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ mɑɣɑsɑɑ sɩ pɑ́ kɛɛsɩ mpi pǝ lɑpɑ tɑ́ hɛkʋ tɑɑ tɔɣɔ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ. Ɩsɩɩ mpɑ pɑ nɑnɑ pɑ ɩsɛ kɛ pǝ kɑncɑɑlɑɣɑ nɑ pɑ́ pǝsɩ Ɩsɔ Tɔm tǝmlɛ nyǝ́mɑ tɔ. Mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ tɛmɑ yɑsʋɣʋ kɛ pǝ kpɑɣɑʋ tɔm ntɩ tǝ kɑncɑɑlɑɣɑ tɔ, nɑ mɑ nɑwɑ pǝ tɑmpɑnɑ tǝnɑ. Pǝ tɔɔ kɛ́ pǝ lɑpɑ-m teu sɩ mɑ́ kɛɛsɩ-ŋ tɔm ntɩ tǝ tǝnɑ tǝcʋŋŋ mɑ yʋlʋ kʋpɑŋ. Sɩ ń cɛkǝnɑ pǝ tǝnɑ mpi pɑ sɛɣɛsɑ-ŋ tɔ pǝ tɑmpɑnɑ kɛ teu.
Ɩsɔtɑɑ tillu sɩ pɑɑ lʋlɩ Ɩsɔ lʋm sɔlʋ Yohɑɑnɩ
Yutɑ wulɑʋ sɔsɔ Helɔtɩ wɑɑtʋ tɑɑ, kɔtʋlʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ wɛ Apiyɑ kɔtǝlɑɑ looŋɑ tɑɑ, pɑ́ yɑɑ-ɩ sɩ Sɑkɑlɩ. Ɩ ɑlʋ kɑ kɛ́ kɔtʋlʋ Alɔŋ lʋlʋɣʋ tʋ, pɑ yɑɑ ɩ́lɛ́ sɩ Ɩlisɑpɛtɩ. Pɑ nɑɑlɛ ɩnɩ pɑ tɔntɛ kɑ kɛɛsɑ Ɩsɔ kɛ́. Pǝ́cɔ́ pɑ tǝŋɑɣɑ Tɑcɑɑ kʋsǝsɩɩtʋ nɑ ɩ kʋheelitu tǝnɑɣɑ teitei. Ɩlisɑpɛtɩ kɑ kɛ́ kɑɑlʋlɑɣɑ, ɩlɛ pɑ fɛɩnɑ pǝyɑɣɑ. Pǝyele pɑ nɑɑlɛ ɩnɩ pɑ pɩɩwɑ.
Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ pǝ tɑlɑ Sɑkɑlɩ looŋɑ tǝmlɛ wɑɑtʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ polo nɑ ɩ́ tɔŋnɑ kɔtʋɣʋ tǝmlɛ lɑpʋ kɛ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ tɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɔ tɛtɛ ɩsɩɩ kɔtǝlɑɑ lɑkɩ tɔ, ɩlɛnɑ pǝ́ kpɑ Sɑkɑlɩ sɩ ɩ́ sʋʋ nɑ ɩ́ wɔ tulɑɑlʋnɑɑ kɛ hɑtoo kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ tɔɔ. 10 Nɑ yǝlɑɑ sɑmɑɑ tǝnɑ wɛ ɑwɑlɩ nɑ pɑ́ tɔŋnɑ Ɩsɔ sǝlǝmʋɣʋ kɛ tulɑɑlʋ wɔpʋ wɑɑtʋ. 11 Tǝnɑɣɑ Tɑcɑɑ ɩsɔtɑɑ tillu nɔɣɔlʋ ɩ lɩɩ Sɑkɑlɩ tɔɔ nɑ ɩ́ sǝŋ tulɑɑlʋ kɔtɑɣɑ tǝwɔtɛ ntɔɣɔŋ tɔɔ. 12 Wɑɑtʋ wei Sɑkɑlɩ nɑwɑ ɩsɔtɑɑ tillu ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-ɩ nɑ ɩ lɑŋlɛ cɛ. 13 Amɑ ɩsɔtɑɑ tillu heelɑ-ɩ sɩ: Sɑkɑlɩ tɑɑ nyɑ́, Ɩsɔ mʋ nyɑ́ sǝlǝmʋɣʋ. Nyɑ́ ɑlʋ Ɩlisɑpɛtɩ kɑ́ lʋlɩ-ŋ ɑpɑlʋpǝyɑɣɑ, nɑ n kɑ́ hɑ-kɛɣɛ hǝtɛ sɩ Yohɑɑnɩ. 14 Nyɑ́ lɑŋlɛ kɑ́ hɛɛnɑ-kɛ pǝ tɩɩ fɛɩ, nɑ pɑɣɑlɛ lɑŋɑ kɑ́ hʋlǝmǝnɑ kɑ lʋlʋɣʋ. 15 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, kɑɑ lɑ sɔsɔ kɛ Tɑcɑɑ ɩsɛntɑɑ. Kɑ kɑɑ tǝŋ sʋlʋmɑɣɑ yɑɑ kʋnyɔnyɔɔm kʋkʋkʋm nɑpǝlɩ. Feesuɣu Nɑŋŋtʋ toŋ kɑ́ wɛɛ kɑ tɑɑ kɛ́ sɔsɔm kɛ hɑtoo kɑ too lotu tɑɑ. 16 Kɑɑ mǝŋnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ pɑɣɑlɛ kɛ pɑ Cɑɑ Ɩsɔ kiŋ. 17 Kɑɑ yoosi kɑ tǝmlɛ kɛ Ɩsɔ ɩsɛntɑɑ nɑ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ toŋ. Kɑ lǝmɑɣɑsǝlɛ nɑ kɑ toŋ kɑ́ wɛɛ ɩsɩɩ Ilii. Kɑɑ kpɛntɩ cɑɑnɑɑ nɑ pɑ piyɑ. Kɑɑ lɑ nɑ kɑɑnɩɩtʋnɑɑ tǝŋ tɑmpɑnɑ. Kɑɑ lɑ ḿpʋ́ɣʋ́ sɩ kɑ́ tɑɣɑnɩ Tɑcɑɑ kɛ yǝlɑɑ kʋpɑmpɑmɑ mpɑ pɑ mʋnɑ ɩ tǝmlɛ lɑpʋ tɔ.
18 Tǝnɑɣɑ Sɑkɑlɩ cɔ ɩsɔtɑɑ tillu sɩ: Nyɑ́ tɔm tǝnɛ tǝ wɛ mʋɣʋ ntɛ? Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, mɑ wɛʋ ɩsǝntɔ tɔ, mɑ pɩɩwɑɣɑ. Pǝ́cɔ́ mɑ ɑlʋ mɑɣɑmɑɣɑ nɑ́ pɩɩwɑ.
19 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu cɔ-ɩ sɩ: Mɑɣɑ Kɑpiyɛɛ kɛ́, Ɩsɔ cɔlɔɣɔ mɑ wɛɛ. Ɩnɩ ɩ tilinɑ-m sɩ mɑ́ yɔɣɔtǝnɑ-ŋ nɑ mɑ́ heeli-ŋ tɔm kʋpɑntʋ tǝnɛ. 20 Mpi pǝ tɔɔ n tɑ tʋnɑ mɑ tɔm nti tɩɩ tɛ nɑ tǝ́ lɑ tɑmpɑnɑ kɛ tǝ wɑɑtʋ tɔ pǝ tɔɔ n kɑ́ lɑ kɑmumukɑ. Nyɑ́ nɔɣɔ kɑɑ kuli, hɑlǝnɑ wule nte mɑ tɔm tǝnɛ tɩɩ lɑ ɩsɩɩ mɑ yɔɣɔtʋɣʋ tɔ.
21 Wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ nɑ yǝlɑɑ wɛ ɑwɑlɩ kɛ́ nɑ pɑ́ tɑŋɑ Sɑkɑlɩ nɑ piti kɛ́ mpi pǝ tɔɔ ɩ tɑɑŋɑ sɔsɔm kɛ hɑtoo pǝ tɑɑ tǝnɑ tɔ. 22 Wɑɑtʋ wei ɩ lɩɩwɑ tɔ ɩ tɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtǝnɑ-wɛ. Ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ́ cɛkǝnɑ sɩ ɩ nɑ́ pʋlʋɣʋ pǝ tɑɑ tǝnɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ yɔɣɔtǝnɑ-wɛ nɑ niŋ, nɑ ɩ nɔɣɔ sulɑ mpʋ.
23 Sɑkɑlɩ tǝmlɛ kʋyɛɛŋ tɛmɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ kpe. 24 Pǝ lɑpɑ wɛɛ nɑɑlɛ, ɩlɛnɑ ɩ ɑlʋ Ɩlisɑpɛtɩ lɑ teu. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ ŋmɛlɑ ɩsɔtʋnɑɑ kɑkpɑsɩ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: 25 Tɑcɑɑ lǝsʋɣʋ mɑ fɛɛlɛ tǝnɛɣɛ pǝnɛntɛɣɛ yǝlɑɑ tɑɑ tɔ, kʋpɑntʋ kɛ ɩ lɑpɑ-m sɔsɔm.
Ɩsɔ tillu sɩ pɑɑ lʋlɩ Yesu
26 Pǝ kɔmɑ nɑ Ɩlisɑpɛtɩ ɩsɔtʋnɑɑ lɑ nɑɑtoso, ɩlɛnɑ Ɩsɔ tili ɩsɔtɑɑ tillu Kɑpiyɛɛ kɛ Kɑlilee ɩcɑtɛ nte pɑ yɑɑ sɩ Nɑsɑlɛtɩ tɔ tǝ tɑɑ kɛ́ pɛɛlɔ nɔɣɔlʋ ɩ kiŋ. 27 Pɛɛlɔ ɩnǝɣɩ Tɑfiiti lʋlʋɣʋ tɑɑ tʋ Yosɛɛfʋ kɑ mʋsɑɑ, nɑ pɑ́ yɑɑ-ɩ sɩ Mɑlɩ. 28 Ɩsɔtɑɑ tillu polɑ ɩ kiŋ nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Mɑ sɛɛ-ŋ. Tɑcɑɑ wɛ nyɑ́ wɑɑlɩ kɛ́, ɩ hʋlɑ-ŋ pɛɛlɛɛ pǝ tɩɩ fɛɩ.
29 Ḿpʋ́ɣʋ́ Mɑlɩ lɑŋlɛ cɛpǝnɑ ɩsɔtɑɑ tillu tɔm ntǝɣɩ sɔsɔm, nɑ ɩ́ mɑɣɑsɩ sɛɛtʋ ntɩ tǝ hʋwɛɛ kɛ ɩ tɑɑ ɩ tɑ cɛkǝnɑ. 30 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu tɔmɑ-ɩ sɩ: Mɑlɩ tɑɑ nyɑ́, kʋpɑntʋ kɛ Ɩsɔ cɑɑnɑ-ŋ. 31 Nyǝnɩ, n kɑ́ lɑ teu, n kɑ́ lʋlɩ ɑpɑlʋpu nɑ ń yɑɑ-ɩ sɩ Yesu. 32 Ɩ kɑ́ lɑ sɔsɔ nɑ pɑɑ yɑɑ-ɩ sɩ ɩsɔtɑɑ Ɩsɔ Sɔsɔ Pǝyɑlʋ. Tɑcɑɑ Ɩsɔ kɑ́ cɛlɛ-ɩ ɩ lɔŋcɛ Tɑfiiti kɑwulɑɣɑ. 33 Ɩ kɑ́ lɑ Yɑkɔpʋ piitim nyǝ́mɑ wulɑʋ sɔsɔ kɛ tɑm tɔɔ, ɩ kɑwulɑɣɑ kɑɑ sɩɩ tǝnɑɣɑ.
34 Ḿpʋ́ɣʋ́ Mɑlɩ pɔɔsɑ ɩsɔtɑɑ tillu sɩ: Ɩsǝnɑɣɑlɛ pɩɩ lɑ mpʋ nɑ mɑ́ tɑ nyǝntɑ ɑpɑlʋ?
35 Ɩlɛnɑ ɩsɔtɑɑ tillu cɔ Mɑlɩ sɩ: Feesuɣu Nɑŋŋtʋ kɑ́ tiinɑ nyɑ́ tɔɔ, nɑ ɩsɔtɑɑ Ɩsɔ Sɔsɔ kɑ́ lɑnɑ ɩ tomɑ kɛ nyɑ́ kiŋ. Pǝ tɔɔ kɛ́ pǝyɑɣɑ ŋkɑ n kɑ́ lʋlɩ tɔ pɑɑ yɑɑ-kɛ sɩ yʋlʋ nɑŋŋtʋ nɑ Ɩsɔ Pǝyɑlʋ. 36 Nyǝnɩ, nyɑ́ lʋlʋɣʋ tʋ Ɩlisɑpɛtɩ wei pɑ yɑɑkɑɣɑ kɑɑlʋlɑɣɑ tɔ, ɩ hɑɣɑ ɑpɑlʋpǝyɑɣɑ hɔɣɔ nɑ ɩ kpɑtǝlɑɣɑ, hɑlɩ ɩ ɩsɔtʋnɑɑ nɑɑtoso kɔlɔ. 37 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Ɩsɔ tɑ́ kpisi pʋlʋpʋ se.
38 Ḿpʋ́ɣʋ́ Mɑlɩ tɔmɑ sɩ: Mɑ tɩɩ kɛ́ Tɑcɑɑ tǝmlɛ tʋ kɛ́. Ɩsɔ ɩ́ mʋ nyɑ́ nɔɣɔ. Ɩlɛnɑ ɩsɔtɑɑ tillu yele-ɩ nɑ ɩ́ tɛɛ.
Mɑlɩ puki Ɩlisɑpɛtɩ kɛ wiiluɣu
39 Wɛɛ ɑnɩ ɑ tɑɑ kɛ́ Mɑlɩ kʋlɑɑ nɑ ɩ́ lɔɣɔ ɩ tǝɣɩ Yutɑ ɩcɑtɛ nɑtǝlɩ tǝ tɑɑ kɛ́ pɔ́ɔ́ŋ tɑɑ. 40 Ɩ tɑlɑɑ ɩlɛnɑ ɩ́ sʋʋ Sɑkɑlɩ tǝyɑɣɑ nɑ ɩ́ sɛɛ Ɩlisɑpɛtɩ. 41 Wɑɑtʋ wei Ɩlisɑpɛtɩ nɩɩ Mɑlɩ sɛɛtʋ kɛ kpɑkpɑɑ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɑɑ pǝyɑɣɑ yɔkɑɑ nɑ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ toŋ tii ɩ tɔɔ. 42 Nɑ ɩ́ yɔɣɔtǝnɑ nɔɣɔ sɔsɑɣɑ sɩ: Ɩsɔ koolɑ-ŋ kʋpɑntʋ kɛ ɑlɑɑ tɑɑ, nɑ ɩ koolɑ pǝyɑɣɑ ŋkɑ n kɑ lʋlɩ tɔɣɔ kʋpɑntʋ tɔtɔ. 43 Hɑlɩ mɑ tɑkɑ mɑ tɔɔ kɛlɛ wei ɩ kɑ lʋlɩ mɑ Cɑɑ tɔ ɩ kɔmɑ cɔɔʋ nɑ? 44 Mɑ nɩɩ nyɑ́ sɛɛtʋ nɑ mɑ tɑɑ pǝyɑɣɑ yɔkǝnɑ lɑŋhʋlʋmlɛ kɛ kpɑkpɑɑ. 45 Amɑ n nɩɩ leleŋ yoo. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, n tɛmɑ nyɑ́ tɑɑ nɑ tɔm nti Tɑcɑɑ heelɑ-ŋ sɩ ɩ kɑ́ lɑ-ŋ tɔ.
Mɑlɩ yoo yontu
46 Ḿpʋ́ɣʋ́ Mɑlɩ tɔmɑ sɩ:
Mɑ sɑmɑ Ɩsɔ kɛ́ hɑtoo mɑ lotu tɑɑ kɛ́ ɩ kǝlʋɣʋ tɔɔ.
47 Mɑ lɑŋlɛ hʋlʋmǝnɑ mɑ wɑɑsʋlʋ Ɩsɔ pǝ tɩɩ fɛɩ.
48 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ,
ɩ nɑwɑ ɩ tǝmlɛ tʋ kʋnyɔntʋ mɑ́.
Sɑŋɑ wɑɑlɩ yǝlɑɑ tǝnɑ kɑ́ yɑɑ-m sɩ leleŋ nɩɩlʋ.
49 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Tomɑ tǝnɑ tʋ lɑpɑ-m
kʋpɑntʋ sɔsɔɔntʋ kɛ sɔsɔm.
Amɑ ɩ hǝtɛ kɛ́ sɔsɔɔlɛ kɛ́.
50 Ɩ wiiki mpɑ pɑ nyɑŋnɑ-ɩ
nɑ pɑ́ see-ɩ tɔ pɑ pǝtɔɔtǝlɛ kɛ pɑɑ pepe wule.
51 Ɩ hʋlɑ ɩ tomɑ kɛ sɔsɔm.
Ɩ yɑsɑ mpɑ pɑ lotu tɑɑ wɛ ɩsǝcɑʋ hʋwɛɛ tɔ.
52 Ɩ kʋsɑ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ kɛ pɑ kumlee tɔɔ,
nɑ ɩ́ tɔɣɔnɩ-wɛ.
Ɩ kʋsɑ kʋnyɔntʋnɑɑ nyɔɔŋ.
53 Ɩ hɑɣɑsɑ nyɔɣɔtʋnɑɑ kɛ tɔɣɔnɑɣɑ kʋpɑŋkɑ.
Ɩ tɔɣɔnɑ toŋtʋnɑɑ kɛ niŋ nɑɑnʋwɑ.
54 Ɩ sɛɛnɑ ɩ ɩfɑlɑɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tɔɔ.
Ɩ lɑpɑ nti ɩ kɑ sɩɩ tɑ lɔŋcɛnɑɑ sɩ ɩ kɑ́ lɑ tɔ.
55 Ɩsɩɩ ɩ kɑ heeluɣu tɑ cɑɑnɑɑ Apǝlɑhɑm
nɑ ɩ piitim nyǝ́mɑ kɛ tɑm tɔɔ tɔ.
56 Mɑlɩ cɑɣɑ Ɩlisɑpɛtɩ kiŋ ɩsɩɩ ɩsɔtʋnɑɑ tooso, ɩlɛnɑ ɩ́ kpe.
Ɩsɔ lʋm sɔlʋ Yohɑɑnɩ lʋlʋɣʋ
57 Pǝ kɔmɑ nɑ pǝ tɑlɑ Ɩlisɑpɛtɩ lʋlʋɣʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ lʋlɩ ɑpɑlʋpǝyɑɣɑ. 58 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ cɔlɔ nyǝ́mɑ nɑ ɩ lʋlʋɣʋ nyǝ́mɑ nɩɩwɑ sɩ Tɑcɑɑ lɑpɑ-ɩ kʋpɑntʋ kɛ sɔsɔm. Ɩlɛnɑ pɑ nɑ-ɩ pɑ́ kpɛntɩ nɑ pɑ lɑŋɑ hɛɛ sɔsɔm. 59 Pǝyɑɣɑ kʋyɛɛŋ lɑpɑ pǝlefɛi nɑɑnʋwɑ ɩlɛnɑ pɑ́ kɔɔ-kɛɣɛ pɛlʋɣʋ, nɑ pɑ́ tɔŋ sɩ pɑ hɑɑ-kɛɣɛ kɑ cɑɑ hǝtɛ sɩ Sɑkɑlɩ. 60 Tǝnɑɣɑ kɑ too yɔɣɔtɑɑ sɩ: Aɑɩ, Yohɑɑnɩ kɛ pɑɑ yɑɑ-kɛ.
61 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɛlɛ pɑ tɔmɑ sɩ: Nyɑ́ lʋlʋɣʋ tɑɑ ɑweɣe pɑɑ yɑɑwɑ hǝtɛ ńtɛ́?
62 Tǝnɑɣɑ pɑ yɔɣɔtǝnɑ kɑ cɑɑ nɑ niŋ sɩ pɑ nɑɑ nte ɩ luɣu wɛɛ sɩ pɑ́ yɑɑ-kɛ tɔ. 63 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ hʋlɑɑ sɩ pɑ́ kɔnɑ-ɩ kpɑɑtɑ. Pɑ kɔnɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ ŋmɑɑ sɩ kɑ hǝtɛ ntɛ́ Yohɑɑnɩ. Ɩlɛnɑ pǝ́ lɑ pɑ tǝnɑɣɑ piti. 64 Tǝnɑɣɑ Sɑkɑlɩ nsǝmlɛ hɛtɑ kpɑkpɑɑ nɑ ɩ́ sʋʋ yɔɣɔtɑɣɑ, nɑ ɩ́ sɑŋ Ɩsɔ nɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ. 65 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɔɣɔntʋ kpɑ pɑ cɔlɔ nyǝ́mɑ tǝnɑ, nɑ Yutɑ pɔ́ɔ́ŋ tɑɑ nyǝ́mɑ tǝnɑ lɑkɑɣɑ tǝ fɑɑci. 66 Pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ nɩɩwɑ tɔm tǝnɛ tɔ pɑ mɑɣɑsɑ-tǝɣɩ pɑ tɑɑ nɑ pɑ́ tɔŋ sɩ: Pepeɣe pǝyɑɣɑ kɑnɛ kɑɑ tɛ nɑ kɑ́ lɑ?
Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Tɑcɑɑ kɑ wɛ kɑ wɑɑlɩ kɛ́ teu kɛ́.
Sɑkɑlɩ nɑ́ cele nyǝntʋ nɑ ɩ́ kɛɛsǝɣɩ-tǝɣɩ yontu tɑɑ
67 Ḿpʋ́ɣʋ́ Feesuɣu Nɑŋŋtʋ toŋ kʋlǝnɑ Sɑkɑlɩ kɛ sɔsɔm, nɑ ɩ́ nɑ́ tɔmnɑɑ nɑ ɩ́ sʋʋ tǝ yɔɣɔtʋɣʋ sɩ:
68 Tǝ sɑ Tɑcɑɑ Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ.
Ɩ pɑɑsǝnɑ ɩ yǝlɑɑ kɛ nɔɔnɔɔ.
Ɩ hɛtɑ-tʋɣʋ tɑ́ yomle.
69 Ɩ lǝsɑ-tʋɣʋ wɑɑsʋlʋ wei ɩ wɛnɑ tomɑ tɔɣɔ
ɩ tǝmlɛ tʋ Tɑfiiti lʋlʋɣʋ tɑɑ.
70 Mpʋ ɩnǝɣɩ ɩ kɑ lɑpɑ nɑ ɩ kʋyɔɣɔtʋtʋ
tɛlǝsǝlɑɑ kʋpɑmɑ kpɑɑlɩ.
71 Hɑlɩ ɩ sɩɩ ɩ nɔɣɔ sɩ ɩ kɑ́ yɑ-tʋɣʋ
tɑ kolontunɑɑ nɑ mpɑ pɑ luɣu fɛɩ-tʋ tɔ pɑ niŋ tɑɑ.
72 Nɑ ɩ́ wii tɑ cɑɑnɑɑ cɑɑnɑɑ pǝtɔɔtǝlɛ,
nɑ ɩ́ tɔɔsɩ nɔɔsɩ pɛɛlʋɣʋ kʋpɑm mpi
ɩ́ nɑ-wɛ pɑɑ pɛɛlɑɑ nɑ tɑmpɑnɑ tɔ.
73 Ɩ kɑ tɩɩ yɔɣɔtǝnɑ tuunɑʋ kɛ ḿpʋ́ɣʋ́
tɑ́ cɑɑnɑɑ cɑɑnɑɑ cɑɑ sɔsɔ Apǝlɑhɑm kiŋ kɛ́,
74 sɩ ɩ kɑ́ yɑ-tʋɣʋ tɑ kolontunɑɑ niŋ tɑɑ,
nɑ tǝ́ pɑɑsǝnɑ ɩ luɣu nyǝntʋ nɑ sɔɣɔntʋ fɛɩ.
75 Nɑ tǝ́ wɛɛ tǝnɑŋŋ kɛ́ ɩ ɩsɛntɑɑ.
Ɩsɑɣɑtʋ kɑɑ wɛɛ hɑlǝnɑ tɑ sǝm.
76 Pǝyɑɣɑ nyɑ́, pɑɑ yɑɑ nyɑ́ sɩ ɩsɔtɑɑ
Ɩsɔ Sɔsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ.
Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, n kɑ́ tɛɛ tɑ Sɔsɔ kɛ nɔɣɔ
nɑ n tɑɣɑnɩ ɩ mpɑɑŋ.
77 N kɑ́ heeli ɩ yǝlɑɑ kɛ ɩsǝnɑ pɑɑ lɑ
nɑ pɑ ɩsɑɣɑtʋ tɑɣɑnɩ nɑ pǝ́ yɑ pɑ nyɔɔŋ tɔ.
78 Tɑ Ɩsɔ kɛ́ yʋlʋ pǝtɔɔtǝlɛ tʋ,
nɑ ɩ hʋ́lǝ́ɣɩ́ suulu.
Ilim lɩɩkɩ tɑnɑŋ nɑ pǝ tewɑ sɔsɔm kɛ ɩsǝnɑ tɔ,
ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ kɑ kɔnɑ tɑ́ nyʋɣʋ yɑpʋ.
79 Pɩɩ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ pǝ́ wɑɑsɩ mpɑ pɑ wɛ
sǝkpɛtʋɣʋ tɛɛ nɑ pɑ́ nɩɩkɩ sǝm sɔŋ tɔ.
Pɩɩ lɑ nɑ tǝ nyɩ ɑlɑɑfǝyɑ mpɑɑʋ.
80 Pǝyɑɣɑ tɔŋnɑ pɩɩʋ nɑ kɑ́ nyǝŋ lɑɣɑtʋ nɑ kɑ́ cɑɣɑ nyɩɩtʋ tɑɑ. Hɑlǝnɑ kʋyɑŋku kɑ lɩɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tɑɑ kɛ́ pɑtǝmɑ tɔ.